Uwarunkowania realizacji - Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa ...

2.3 Główne choroby i problemy zdrowotne dotyczące osób starszych -
Katarzyna Wieczorowska-Tobis
Najważniejszą potrzebą osób starszych jest zachowanie sprawności funkcjonalnej.
Sprawność ta powinna być przede wszystkim rozumiana jako samodzielność, a zatem
niezależność od pomocy innych osób. Celem wszystkich działań podejmowanych w ramach
opieki geriatrycznej jest więc utrzymanie możliwie najlepszej sprawności funkcjonalnej, a
więc zminimalizowanie wpływu procesu starzenia i występujących chorób na tę sprawność.
Działania te zawsze, w dalszej perspektywie czasowej, prowadzą do zmniejszenia kosztów
opieki, między innymi ze względu na możliwość dłuższego przebywania osób starszych w ich
środowisku, a więc zmniejszenie zapotrzebowania na ich umieszczanie w instytucjach opieki.
U każdego pacjenta starszego z wielochorobowością (tzw. polipatologia - jednoczesne
występowanie znacznej liczny chorób) powinna być wykonana analiza stanu funkcjonalnego
( 1 ) w ramach kompleksowej oceny geriatrycznej. Wykorzystuje ona, jako narzędzia
badawcze, wystandaryzowane skale. W jej skład wchodzi:
• analiza stanu fizycznego (badanie podmiotowe i przedmiotowe ze szczególnym
zwróceniem uwagi na pobierane leki; sugeruje się również ocenę hipotonii
ortostatycznej),
• analiza stanu psychicznego (ocena funkcji poznawczych - skryning w kierunku
otępienia oraz ocena nastroju - skryning w kierunku depresji. Do oceny funkcji
poznawczych używana jest najczęściej skala MMS (ang. Mini Mental Scale)
opracowana przez Folsteinów, oceniająca między innymi orientację w czasie i
przestrzeni, zapamiętywanie, liczenie, pamięć świeżą czy funkcje językowe. Do oceny
nastroju służy Geriatryczna Skala Depresji),
• analiza sprawności w zakresie czynności dnia codziennego - podstawowych (ADL-
Activity of Daily Living) i złożonych (IADL - Instrumental Activity of Daily Living).
W kontekście sprawności w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego
rekomendowane jest użycie skali Katza lub indeksu Barthel, oceniających miedzy
innymi samodzielność w zakresie kąpieli, poruszania się, jedzenia, obecności
nietrzymania moczu, a w zakresie złożonych czynności - skali Lawtona, biorącej pod
uwagę między innymi przygotowywanie posiłków, przyjmowanie leków według
ustalonego harmonogramu czy samodzielne gospodarowanie pieniędzmi.
W razie potrzeby należy dodatkowo uwzględnić także inne elementy, takie jak:
28