Uwarunkowania realizacji - Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa ...

Nadciśnienie stwierdza się u 60-70% osób w wieku podeszłym. Najczęściej jest to
izolowane nadciśnienie skurczowe, które dotyczy ponad 60% przypadków. W rozwoju
nadciśnienia w podeszłym wieku podstawowe znaczenie ma wynikająca z procesu starzenia
narastająca sztywność dużych naczyń tętniczych, uszkodzeniu śródbłonka naczyniowego i
pogorszeniu funkcji nerek. Ryzyko nadciśnienia wzrasta u osób z nadmierną masa ciała, mało
aktywnych fizycznie oraz będących na diecie z wysokim spożyciem soli i spożywający`ch w
nadmiarze alkohol ( 15 ).
Z związku ze zmniejszeniem rezerwy czynnościowej w procesie starzenia ryzyko
rozwoju powikłań nadciśnienia u osób starszych jest większe niż u osób młodszych. Dotyczy
to wszystkich incydentów sercowo naczyniowych (ryzyko jest ponad 2 razy większe u
starszych mężczyzn i ponad 3 razy – u kobiet) czy udarów mózgu (odpowiednio 4 i 5,5 razy).
Zwraca się też uwagę, że u osób starszych pogorszenie funkcji poznawczych może być
konsekwencją nadciśnienia. Co więcej, poza powikłaniami wynikającymi związanymi z
wysokimi wartościami ciśnienia niebezpieczne też mogą być niskie wartości – wynikające ze
zbyt dużych dawek stosowanych leków. W ich konsekwencji może dochodzić do
niedokrwienia narządów w tym ośrodkowego układu nerwowego i w konsekwencji na
przykład do upadków. Tak więc dla uniknięcia powikłań nadciśnienia konieczne jest stałe
monitorowanie jego wartości.
Cukrzyca
Częstość występowania cukrzycy narasta z wiekiem. U osób starszych w
zdecydowanej większości przypadków występuje cukrzyca typu 2. Ma tu znaczenie fakt, że
sam proces starzenia prowadzi do pogorszeniem metabolizmu glukozy. Zmiany te są nasilane
przez brak aktywności fizycznej i dietę wysokoloryczną ( 16 ).
Wśród pacjentów starszych ponad 20% ma cukrzycę, a dalsze 20% - nietolerancję
glukozy (IGT – ang. Impaired Glucose Tolerance). Dodatkowo występuje jeszcze
nieprawidłowa glikemia na czczo (IFG – ang. Impaired Fasting Glucose). IGT i IFG stanowią
czynnik ryzyka rozwoju cukrzycy. W sumie więc uważa się, że w grupie pomiędzy 60 a 85
rokiem życia zaledwie co druga osoba ma prawidłowy metabolizm glukozy, a powyżej 85
roku życia - jedynie co czwarta.
Bezobjawowy przez długi czas przebieg cukrzycy typu 2, podobnie jak
niecharakterystyczne objawy oraz współistniejące choroby i pobierane przez starszych
pacjentów leki mogą znacznie utrudniać rozpoznanie. Objawy takie jak osłabienie czy złe
samopoczucie są traktowane jako konsekwencja starzenia, stąd rzadko skłaniają do
44