Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
20<br />
arté<br />
Redaktor: Faton Raçi<br />
e-mail: faton.raci@gazetaexpress.com<br />
tel: 038 76 76 76 fax: 038 76 76 78<br />
“Letërsia në rrugëtim – përgjatë<br />
detit” është një projekt rajonal që<br />
ul në një panel autorë të njohur<br />
nga Ballkani dhe Turqia në një<br />
shkëmbim pikëpamjesh dhe<br />
refl eksionesh mbi kulturat e secilit<br />
vend, në një balancë mes të<br />
shkuarës, të tashmes dhe perspektivës<br />
së raporteve të shteteve fqinje.<br />
Rrjeti HALMA me qendër në<br />
Berlin, së bashku me përfaqësinë<br />
e Institutit Goethe në Shqipëri,<br />
janë organizatorët kryesorë të<br />
dy mbrëmjeve letrare në Tiranë,<br />
ku protagonistë në një auditor<br />
artdashësish janë vetë krijuesit,<br />
të cilët prezantojnë pikëpamjen<br />
duke marrë spunto nga vepra e<br />
tyre letrare.<br />
Mendësitë individuale<br />
prezantohen si mendësi<br />
kolektive<br />
Shkrimtari shqiptar Fatos Kongoli,<br />
vepra e të cilit është përkthyer<br />
dhe në gjermanisht, frëngjisht,<br />
greqisht, italisht dhe sllovenisht u<br />
përqendrua tek idetë që ka shprehur<br />
në një antologji të disa viteve<br />
më parë, me autorë nga Ballkani,<br />
me titull domethënës “Ata që janë<br />
ndryshe dhe i kemi pranë”. Sipas<br />
Kongolit, në atmosferën ballkanike<br />
“mendësitë individuale prezanto-<br />
Apartamenti parisien ku jetuan<br />
historinë e dashurisë ikonat e<br />
kinemasë Alain Delon dhe Romy<br />
Schneider është nxjerrë në shitje.<br />
“Çerdhja e dashurisë” së çiftit më të<br />
famshëm në vitet 1960 ka një sipërfaqe<br />
rreth 780 metra katrorë dhe do<br />
të shitet me një çmim rekord, prej<br />
46 milionë eurosh.<br />
Lajmi bëhet i ditur nga agjencia<br />
e lajmeve ‘Ansa’, që ka cituar<br />
“Sotheby’s International Realty”.<br />
Apartamenti ndodhet në pjesën<br />
perëndimore të Parisit dhe ka një<br />
tarracë gjigante me pamje nga Kulla<br />
Eiff el.<br />
E premte, 9 mars 2012<br />
46 milionë euro për ‘strehëzën e dashurisë’<br />
hen si mendësi kolektive, duke u<br />
shndërruar kollaj në ushqimin e<br />
gjuhës së urrejtjes dhe të konfrontimit.<br />
Qëndrimi ndaj të kaluarës<br />
është ose çlirim, ose prangosje<br />
për të tashmen e të ardhmen. Në<br />
Ballkan ka nisur me kohë të refl ektohet<br />
pozitivisht për këtë.” Nga<br />
pjesëmarrësit në diskutim pati qëndrime<br />
të ndryshme për vlerësimin<br />
e së shkuarës. Pavarësisht alternativës<br />
së harresës ose faljes, apo pro<br />
alternativës së ndëshkimit të fajtorëve,<br />
bërja e drejtësisë në mënyrë<br />
të qytetëruar, u vlerësua si një instrument<br />
i pazëvendësueshëm,<br />
sipas eksperiencës dhe të vendeve<br />
të zhvilluara të kontinentit. Autori<br />
nga Bosnje-Hercegovina, Milo Jukiç,<br />
u ndal në letërsinë e pas luftës<br />
në vendin e tij, ku mbisundonte<br />
impulsi nacionalist mbushur me<br />
të pavërteta. Ai i ilustroi idetë e tij<br />
me leximin e pjesëve nga romani<br />
që do të botohet së shpejti “Humbet<br />
vetëm një herë”. Sipas Lukiç<br />
“letërsia e keqe frymëzoi edhe<br />
më tej konfl iktin ndëretnik, duke i<br />
mbajtur të gjalla plagët e luftës. Por<br />
duhet thënë se në vitet e fundit në<br />
Bosnjë-Hercegovinë po publikohen<br />
libra realistë, që ndihmojnë<br />
dhe mbështesin daljen në shesh të<br />
të vërtetave të mëdha.”<br />
Historia e dashurisë së çiftit<br />
Delon-Schneider, ndonëse ishte<br />
jetëshkurtër, ngjalli shumë interes<br />
në atë periudhë. Çifti u njoh në vitin<br />
1958 gjatë xhirimeve të një fi lmi<br />
dhe ishte dashuri me shikim të parë.<br />
Aktorja austriake u transferua në<br />
Paris për të qëndruar pranë Delon.<br />
Rrugëtimi i letërsisë<br />
Rrjeti HALMA me qendër në Berlin po organizon një udhëtim letrar në disa stacione përgjatë Mesdheut, në Kroaci,<br />
Shqipëri e Turqi. Ky rrjet bashkë me institutin Goethe organizuan mbrëmjet letrare në Tiranë.<br />
Lucio Dalla templar, nuk vdiq, e vranë<br />
Romë – ‘Infarkt? Shumë banale si<br />
shpjegim. Lucio Dalla nuk vdiq nga<br />
një vdekje natyrale, por mund të jetë<br />
vrarë mbase nga helmimi në ushqim’,<br />
shkruan italiania ‘Giornalettismo’.<br />
Sipas ‘Giornalettismo’ kështu mendojnë<br />
shumë anëtarë të kulteve të<br />
fuqishme që japin shpjegim ndryshe<br />
rreth fatit të Lucio Dalla nga sa u lexua<br />
në njoftimet për shtyp, gazeta e tv.<br />
Përveç kësaj, kantautori bolonjez ishte<br />
dhe një Kalorës i Maltës dhe vdekja e<br />
tij dyshohet se ka lidhje me atë vend.<br />
Përse të vdiste pikërisht në Montreux,<br />
pyesin ithtarë të këtyre kulteve. Sipas tyre,<br />
shpjegimi është i qartë, sepse Montreux<br />
është një qytet mason dhe për më<br />
tepër shtëpia e Kalorësve Templarë.<br />
“<strong>Gazeta</strong> zvicerane ‘La Suisse’ zbulon se<br />
më 7 gusht të vitit 1936 në Montreux, ma-<br />
Po shkrihet ‘e imja’ me ‘e<br />
jona’ në një të vetme<br />
Jovan Nikolaidis, shkrimtar dhe<br />
studiues nga Ulqini i Malit të Zi,<br />
preferoi që prezantimin ta bënte<br />
në gjuhën shqipe. Duke iu referuar<br />
atmosferës multikulturore<br />
në rajon, ai citoi pjesë të një skice<br />
letrare, ku pohonte me optimizëm<br />
se “tashmë dukshëm po shkrihet ‘e<br />
imja’ me ‘e jona’ në një të vetme”<br />
dhe sipas Nikolaidis, kjo do të bënte<br />
gjithnjë e më shumë të kënaqur<br />
në rajonin ballkanik.<br />
Moderatorja e aktivitetit, Sonila<br />
Sadikaj, pedagoge e gjuhës gjermane<br />
në Universitetin e Tiranës,<br />
sonët mblodhën asamblenë plenare në qendrën<br />
alpine, ku nën lidhjen simbolike hebreje<br />
dhe me maskën filozofike të humanizmit,<br />
masoneria zvicerane i vuri vetes qëllim që<br />
të tregonte mënyrat e saj për ‘të dominuar<br />
botën”, thonë ithtarët. Sipas tyre, Montreux<br />
është një qytet që në mënyra të fshehta<br />
është vetë Zvicra, atdheu i Templarëve.<br />
Nuk llogaritet që një ditë më parë në<br />
Montreux, Dalla ka performuar një pjesë të