You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
E shtunë, 2 prill 2011 25<br />
Fjalët e Botës<br />
Mendoj që ai nuk po e sheh<br />
që loja ka mbaruar, sepse ai<br />
beson se Zoti do ta shpëtojë.<br />
që nuk arritën t’i tejkalojnë interesat<br />
e tyre të ngushta dhe tash duan<br />
të lajnë duart nga përgjegjësia për<br />
krizën, me kërkesa krejt të parealizueshme<br />
e shtynë Thaçin, si politikan<br />
i papërgjegjshëm që është<br />
dhe që vetë vendosë për të gjitha,<br />
të bëjë zgjidhjen që solli krizën dhe<br />
më të thellë! Pasojë e këtij kombinimi<br />
fatkeq është një “kryetar” i cili e<br />
pranoi që “emocionalisht ishte aq i<br />
ngarkuar sa nuk dinte se çka kishte<br />
votuar” dhe i cili në vizitën e parë<br />
jashtë vendit shpalli kryeqytet të<br />
vetin Tiranën, atdhe të vetin e shpalli<br />
Shqipërinë, ndërsa kishte<br />
bërë betim në Kushtetutën e Kosovës<br />
dhe ishte “zgjedhur kryetar”<br />
i Republikës së Kosovës! “Kryetari”<br />
tragjikomik vazhdoi sjelljet prej një<br />
“të sinqerti”, por deklaratat e tij, për<br />
fat të keq, korrespondojnë fuqishëm<br />
me të gjithë ata në Kosovë dhe<br />
jashtë, që Kosovën nuk e shohin si<br />
shtet të pavarur, për më tepër, e<br />
luftojnë atë. As shpulla e fundit që<br />
Gjykata Kushtetuese u dha këtyre<br />
ditëve të gjithëve me radhë, duket<br />
se nuk është e mjaftueshme që të<br />
mbledhin mend.<br />
Këtij kori korbash kundër pavarësisë<br />
së Kosovës, tash haptas, ju<br />
Fotoexpress<br />
Zëdhënësi i Alassane<br />
Ouattara, PATRICK ACHI<br />
Rreth rivalit të Ouattara,<br />
Laurent Gbagbo, i cili<br />
po refuzon ta dorëzojë<br />
Presidencën në Bregun e<br />
Fildishtë.<br />
bashkëngjit edhe kryetari serb. Ai,<br />
menjëherë deklaroi se nuk ekziston<br />
çështja e kosovare, por problemi<br />
është se në Kosovë jetojnë serbët<br />
dhe shqiptarët të cilët duhet të<br />
bëjnë marrëveshjen historike për<br />
problemin e territoreve. Pra, shqiptarët<br />
e Kosovës tash e tutje, sipas tij,<br />
duhet të shikojnë kryeqytetin e tyre,<br />
Tiranën! Të gjitha këto e rrënojnë<br />
Kosovën nga brenda: nga këta që<br />
po e “qeverisin” në këtë mënyrë<br />
dhe nga ”patriotët e bashkimit<br />
kombëtarë”, që nuk e pranojnë as<br />
pavarësinë e as simbolet saj. Disa<br />
prej tyre, sigurisht, bashkimin e<br />
kanë ideal, por shumë të tjerë këtë<br />
e bëjnë për të mbuluar të kaluarën<br />
e tyre. Miqtë ndërkombëtarë tash<br />
po heshtin e po bëjnë sehir, ndërsa<br />
elita intelektuale e Kosovës sot po<br />
e bënë gjumin e arushave. Si është<br />
e mundur që një Universitet që ka<br />
qenë shtetformues, një Akademi<br />
që ka qenë hartuesja e konceptit<br />
të pavarësisë, artistë, gazetarë,<br />
profesorë, mësues,...janë heshtur<br />
për këto dhjetë vjet e sa?!<br />
Dhe në fund, prapë me pyetjen<br />
që e shtron barsoleta e treguar prej<br />
Fehmi Aganit: Kush punon tash për<br />
Kosovën?<br />
Prishtinë, 1 prill 2011 — Të premten, në Prishtinë u shënua Dita Botërore<br />
e Autizmit, si dhe u hap Qendra “Të bashkuar për autizëm”, e cila<br />
do të jetë në shërbim të fëmijëve të prekur nga kjo sëmundje. Ministri i<br />
Shëndetësisë, Ferid Agani, ka thënë se ky institucion do të kujdeset që<br />
së paku t’i parandalojë pasojat dhe t’i socializojë fëmijët e prekur nga<br />
kjo sëmundje.<br />
(FOTO: ATDHE MULLA)<br />
Ne nuk e kemi<br />
shkelur fjalën tonë.<br />
MICHAEL NOONAN<br />
Ministri irlandez i<br />
Financave, duke mohuar<br />
akuzat rreth shkeljes së<br />
zotimeve zgjedhore, pasi<br />
provat gjetën se bankat<br />
e vendit kanë nevojë për<br />
24 miliardë euro që ta<br />
mbijetojnë krizën.<br />
Autizmi NUK është sëmundje,<br />
por është çrregullim neurozhvillimor<br />
kompleks, i cili<br />
nuk vërehet nga pamja e jashtme<br />
dhe fillon të shfaq elementet<br />
e saj rreth moshës 2-3<br />
vjeçare.<br />
Dendësia e simptomave ndryshon<br />
shumë në mes të individëve,<br />
por kryesisht të gjithë<br />
fëmijët me Autizëm kanë nga<br />
disa vështirësi në secilën prej<br />
tre fushave të:<br />
1. Bashkëveprimit shoqëror<br />
2. Komunikimit verbal dhe<br />
joverbal<br />
3. Sjellje specifike të<br />
përsëritshme dhe shkathtësi<br />
të limituara në aktivitete dhe<br />
lojë<br />
Shenjat e para që vërehen tek<br />
fëmija me Autizëm deri në moshën<br />
3 vjeçare janë:<br />
• Kontakt të dobët me sy<br />
• Shprehje të dobët emocionale.<br />
• Nuk i kupton shprehjet<br />
emocionale të njerëzve të tjerë<br />
• Duket i lidhur në mënyrë<br />
jonatyrale ndaj një lodre apo<br />
objekti, duke u fi ksuar vetëm<br />
në një detal duke e anashkaluar<br />
tërësinë dhe funksionin e<br />
asaj që analizon<br />
• Duket i pavëmendshëm<br />
ndaj të tjerëve gjë që paraqet<br />
vështirësi në përcjelljen e instruksioneve.<br />
• Ndjeshmëri të tepruar apo<br />
mungesë të ndjeshmërisë ndaj<br />
ngacmuesve shqisor.<br />
• Sjellje të përsëritura si: Luhatet,<br />
sillet edhe/apo rrah shuplakat,<br />
apo rrotullon gishtat,<br />
• Refl ekton dyshimin se ka<br />
probleme me dëgjim<br />
• I pëlqejnë rutinat dhe<br />
Ne duam të tregojmë<br />
se qeveria është duke<br />
shikuar drejt së ardhmes .<br />
ritualet dhe me vështirësi përballon<br />
ndryshimet<br />
• Vështirësi në bashkimin e<br />
fjalëve për të komunikuar me<br />
të tjerët.<br />
• Vështirësi për tu referuar<br />
ndaj njerëzve apo objekteve që<br />
i rrethojnë sipas emrave të tyre.<br />
• Ka raste që nuk fl et, apo ka<br />
fi lluar të shpreh fjalë në fi llim,<br />
mirëpo i ka humbur për një<br />
kohë të shkurtër rreth moshës<br />
2 vjeçare, pra mund të ketë<br />
ndryshim drastik në fjalë dhe<br />
në sjellje. Nëse flet fëmija e<br />
përsërit të njëjtën fjalë vazhdimisht,<br />
apo e përsëritë atë që<br />
dëgjon (echolalia)<br />
• Tendencë të theksuar për<br />
të luajtur vetëm gjatë gjithë<br />
kohës, duke i injoruar fëmijët<br />
e tjerë rreth vetës.<br />
• Përdorë lodrat për ti renditur<br />
apo futur në gojë në vend të<br />
lojës sipas kuptimit të tyre.<br />
Këto vështirësi me kuptim<br />
të gjuhës si funksion, shpesh<br />
mund të ndikojnë në probleme<br />
serioze të sjelljes si: humbja e<br />
kontrollit, të qarit dhe vetëlëndimi.<br />
Mirëpo bota e tyre<br />
aq unike, shpesh refl ekton në<br />
aftësi shumë më të avancuara<br />
dhe krijuese se njerëzit tipik<br />
në muzikë, vizatim, memorie<br />
të jashtëzakonshme në njohuri<br />
kompjuterike, matematikë<br />
etj.<br />
Është e rëndësishme që<br />
për këto shenja esenciale<br />
prindërit të fl asin sa më herët<br />
me pediatrin, psikiatrin dhe<br />
psikologun nëse dyshojnë<br />
për këtë lloj zhvillimi. Sa më<br />
parë dhe në mënyrë profesionale<br />
me staf përkatës fëmija<br />
YUKI EDANO<br />
Shefi i kabinetit të<br />
qeverisë japoneze, duke<br />
shpjeguar pse ishte më<br />
mirë që ai u shfaq në një<br />
konferencë të premten në<br />
veshje normale sesa në<br />
veshje blue-emergjente,<br />
të cilën e kishte veshur<br />
prejse katastrofa goditi<br />
Japoninë më 11 mars.<br />
2 PRILL - DITA<br />
BOTËRORE E AUTIZMIT<br />
diagnostifikohet me Çrregullim<br />
të Spektrit Autistik, aq<br />
më e madhe është mundësia<br />
që ai apo ajo të ndihmohet për<br />
pavarësim. Terapia e Analizës<br />
dhe Aplikimit të Sjelljes (ABA),<br />
është shkencërisht e vërtetuar<br />
për sukses, e cila preferohet të<br />
aplikohet në mënyrë intensive.<br />
Tani për herë të parë në Kosovë<br />
është hapur edhe qendra<br />
“Të Bashkuar për Autizëm”, e<br />
cila funksionon në mënyrë<br />
përkushtuese me një staf prej<br />
6 terapistëve të trajnuar gjatë<br />
dhe me përvojë specifi kisht<br />
në Autizëm me anë të metodave<br />
alternative (ABA, PECS),<br />
nga Anglia, Amerika, Austria.<br />
Në këtë qendër do të punohet<br />
në mënyrë individuale (një<br />
terapist me një fëmijë), me<br />
planet individuale të secilit<br />
fëmijë, me konsultime dhe<br />
trajnime të vazhdueshme për<br />
prindërit e fëmijëve, edukatorëve,<br />
psikologëve. Poashtu<br />
bën identifi kim të fëmijëve me<br />
Autizëm në tërë Kosovën, ngritje<br />
të vetëdijes, si dhe stimulim<br />
të vullnetarëve për të ndihmuar<br />
numër sa më të madh të<br />
fëmijëve. Si drejtim bazë e ka<br />
përgatitjen e fëmijëve me Autizëm<br />
drejt pavarësimit dhe të<br />
jetë urë lidhëse me shkolla të<br />
rregullta për integrimin e tyre,<br />
duke bashkëpunuar vazhdimisht<br />
me edukatorët për metodat<br />
motivuese të fëmijës<br />
Jeta Deva, Drejtoreshë e<br />
Qendrës “Të Bashkuar<br />
për Autizëm”<br />
www.autizmi.org
Change language