29.07.2013 Views

IU SHERBEJNE SHQIPTAREVE - Gazeta Express

IU SHERBEJNE SHQIPTAREVE - Gazeta Express

IU SHERBEJNE SHQIPTAREVE - Gazeta Express

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

2<br />

Pressing<br />

Fjalët tona<br />

Kosova rrezikon<br />

falimentimin.<br />

MOTI PRISHTINË<br />

Sot<br />

Nesër<br />

<strong>Gazeta</strong> <strong>Express</strong> është botim i MediaWorks, LLC<br />

Adresa: Dardania 1/1<br />

Prishtinë, 10000, Kosovë<br />

E-Mail: info@gazetaexpress.com<br />

Tel. +381 (0)38 76 76 76; fax: 038 76 76 78<br />

www.gazetaexpress.com<br />

Ardian Gjini,<br />

Shef i Grupit Parlamentar<br />

të AAK-së, duke shfaqur<br />

brengën se, nëse nuk<br />

privatizohet PTK-ja, buxheti<br />

i Kosovës rrezikon të ketë<br />

një deficit prej 540 milionë<br />

eurosh.<br />

Të zgjidhim<br />

konfl iktin historik.<br />

Boris Tadic,<br />

President i Serbisë, duke<br />

folur për marrëdhëniet<br />

Serbi-Kosovë në forumin e<br />

Brukselit “Afrimi i Ballkanit<br />

në BE”.<br />

Gjithnjë e më<br />

pak problematik.<br />

Lamberto Zannier,<br />

Shefi i UNMIK-ut e ka<br />

cilësuar të tillë problemin<br />

e njohjes së pavarësisë së<br />

Kosovës, pas bisedimeve<br />

Beograd-Prishtinë.<br />

Max: 17 °C<br />

Min: 7 °C<br />

Max: 12 °C<br />

Min: 7 °C<br />

Jemi pajtuar<br />

që krimet<br />

e luftës<br />

janë akte të<br />

ndëshkueshme<br />

sipas ligjit, por<br />

sikur duam<br />

t’i mbyllim<br />

sytë kur këto<br />

ligje duhet<br />

të aplikohen<br />

në praktikë<br />

kundër<br />

komandantëve<br />

dhe<br />

pjesëtarëve të<br />

UÇK-së.<br />

E hënë, 28 mars 2011<br />

Kryeredaktor: Leonard Kerquki leonard.kerquki@gazetaexpress.com<br />

Politikë: Bekim Greiçevci bekim.greicevci@gazetaexpress.com Nacionale dhe siguri: Jeton Musliu jeton.musliu@gazetaexpress.com<br />

Ekonomi: Arben Hyseni arben.hyseni@gazetaexpress.com Bota: Arsim Buxhovi arsim.buxhovi@gazetaexpress.com<br />

Arte: Faton Raçi faton.raci@gazetaexpress.com Editorialet dhe Shkurt e Shqip: Arben Idrizi arben.idrizi@gazetaexpress.com<br />

Sport: Valdet Hasani valdet.hasani@gazetaexpress.com Fotografia: Atdhe Mulla atdhe.mulla@gazetaexpress.com,<br />

Drejtore e marketingut: Vjollca Musa, marketing@gazetaexpress.com redaksia: info@gazetaexpress.com tel: 038 76 76 76, ; fax: 038 76 76 78;<br />

Shtypi: Lindi Printing Center: MediaWorks.<br />

Shkëlzen Maliqi<br />

Krimet e luftës<br />

Është një thënie e vjetër se pas luftërave, historinë<br />

e shkruajnë fi tuesit. Nuk di sa është ajo e saktë në<br />

kohën e sotme dhe për luftërat e viteve ’90 të shekullit<br />

të kaluar. Ndoshta pse ka pasë më shumë fi tues dhe<br />

humbës, kjo histori ende shkruhet dhe prezentohet<br />

në disa versione jokomplete. Po kështu, nga arsyeja<br />

se disa ato luftëra i konsiderojnë të papërfunduara,<br />

edhe shkrimi i “historisë së fi tuesit” mendohet se<br />

është një punë e papërfunduar, ose work in progres,<br />

madje edhe tregim që mund të ndryshohet. Për këtë<br />

të fundit si shembull merren rishkrimet dhe revidimet<br />

aktuale të historisë së kohës së komunizmit,<br />

ku humbësit e dikurshëm përpiqen t’iu hakmirren<br />

fi tuesëve të dikurshëm, duke fshirë kujtesën për komunizmin<br />

dhe duke rehabilituar forcat e mposhtura<br />

nga ai. Por, kjo tendencë nuk është se mund të çojë<br />

në një përfundim absurd që, siç duan dhe pretendojnë<br />

disa, skema e fi tores dhe humbjes pas Luftës<br />

së Dytë Botërore duhet thjesht të përmbyset. Fakti<br />

se Luftën e Ftohtë e humbën komunistët, nuk çon<br />

në rehabilitimin e atyre forcave anti-komuniste në<br />

Ballkan dhe në Lindje, që gjatë LDB kanë qenë në<br />

anën e fashizmit dhe nacizmit.<br />

Sidoqoftë, për një historizim më të qëndrueshëm<br />

të luftërave të fundit mungon edhe ajo që quhet “distancë<br />

historike”, distancë kjo që mundëson shqyrtimin<br />

dhe vlerësimin e proceseve dhe ngarjeve historike<br />

pa ngarkesat dhe pengesat emocionale të sotme.<br />

Po kështu, distanca historike kërkon edhe zbardhjen<br />

dhe bërjen publike të dokumenteve dhe dëshmive<br />

që aktualisht gjenden nëpër arkiva dhe mbajnë ndalesën<br />

“sekret shtetëror” ose “tepër rezervat”.<br />

Është edhe një element që këtë çështje e paraqet<br />

në një dritë krejt të re, që dallon nga e kaluara. Dikur<br />

luftërat kanë qenë kasaphane të tmerrshme, ku<br />

kanë mundur të bëhen edhe maskra dhe krime ndaj<br />

civilëve, e që pas mbarimit të konfl ikteve dhe betejave<br />

nuk janë proceduar si krime. Pas dy luftërave<br />

botërore, konventat ndërkombëtare kanë kodifi kuar<br />

dhe imponuar ligjet dhe një etikë të luftës që palëve<br />

në konfl ikt ua ndalonte represaliet ndaj popullsisë<br />

civile. Për më shumë, krimet e luftës janë bërë akte<br />

të ndëshkueshme jo vetëm për humbësit, por edhe<br />

për fi tuesit e luftës.<br />

Ky rekapitulim tejet i thuktë i ndryshimit të karakterit<br />

të luftës në botën e sotme shpresoj se mund të<br />

jetë një ndihmesë për sqarimin e një konfuzioni që<br />

ekziston në opinionin e Kosovës, rreth vazhdimit<br />

të proceseve gjyqësore kundër pjesëtarëve të UÇKsë,<br />

qoftë në Tribunalin e Hagës, qoftë në gjykatat e<br />

Kosovës dhe hetimet që i ka fi lluar EULEX-i. UÇK-ja<br />

padyshim ka qenë në anën e fi tuesëve të luftës së fun-<br />

dit të Kosovës dhe asnjë histori nuk mund ta mohojë<br />

se ka zhvilluar një luftë të drejtë dhe për kauzën e<br />

pavarësimin e merituar të Kosovës, duke e pasur në<br />

këtë luftë edhe përkrahjen e botës demokratike dhe<br />

angazhimin vendimtar të forcave të NATO-s. Mirëpo,<br />

ky rol i lavdishëm historik nuk e amniston UÇK-në<br />

në përgjithësi nga hetimet dhe ndëshkimet e rasteve<br />

ku dyshohet dhe dëshmohet se pjesëtarët e UÇK-së,<br />

ose që janë paraqitur si të tillë, kanë bërë akte që<br />

konventat ndërkombëtare, e edhe ligjet e shteteve<br />

demokratike, i cilësojnë si krime të luftës. Në në Kosovë<br />

parimisht dhe në bazë të ligjeve që janë bërë<br />

normë e sistemit demokratik, jemi pajtuar që krimet<br />

e luftës janë akte të ndëshkueshme sipas ligjit dhe,<br />

si të tilla, nuk vjetrohen, por sikur duam t’i mbyllim<br />

sytë kur këto ligje duhet të aplikohen në praktikë për<br />

ato raste kur hetuesia dhe prokuroritë ngrisin paditë<br />

kundër komandantëve dhe pjesëtarëve të UÇK-së.<br />

Nuk jam prej atyre që paragjykoj fajësinë e asnjërit<br />

ushtar a komandant të UÇK-së, që akuzohet për krime.<br />

Është detyrë e prokurorisë që të jep provat për<br />

akuzat dhe e gjyqeve që ata t’i ndëshkojë ose t’i lirojë<br />

nga akuzat nëse janë të pabaza ose nuk ka dëshmi<br />

se kanë bërë krime.<br />

Nëse, psh., ndëshkohen Ramush Haradinaj ose<br />

Fatmir Limaj, që janë komandantët më të spikatur<br />

të UÇK-së që po ndiqen si të dyshuar për krime lufte,<br />

kjo nuk do të thotë se me këtë do të ndëshkohet edhe<br />

vetë UÇK-ja dhe se kjo çon në revidimin radikal të historisë.<br />

Ndëshkimet eventuale të Haradinajt, Limajt<br />

dhe të tjerëve që akuzohen, do të jenë një tagër që ata<br />

e paguajnë për idetë dhe praktikat parademokratike<br />

që i kanë pasur për luftën në ato rrethana të vështira<br />

të rebelimit dhe rrezikut permanent, gjatë viteve të<br />

konfl iktit 1998-1999.<br />

Njëfarëdore, pozitën e komandantëve të UÇK-së<br />

që po gjykohen e shoh si një ndeshje të dy koncepteve<br />

të luftës dhe të drejtësisë - njëra tradicionale dhe<br />

paramoderne e rebelit dhe kaçakut që është trim i<br />

pashoq, por luftën e sheh si suspendim të ligjeve ku<br />

ai vetë e merr rolin e arbitrit, që vendos mbi jetën<br />

dhe vdekjen e armikut dhe atyre për të cilët dyshon<br />

se janë bashkëpunëtorë të tij dhe tjetra moderne, që<br />

për luftën ka vendosur konventa dhe rregulla, sipas<br />

të cilave betejat e ushtrive konsiderohen të paevitueshme,<br />

por ndalohen ekzekutimet dhe trejtimet<br />

çnjerëzore të ushtarëve të zënë rob dhe të civilëve<br />

të paarmatosur.<br />

Sipas pikëpamjes së parë dhe meritava, ata janë<br />

padyshim heronj. Por, pikëpamja e dytë thotë “na<br />

falni, trima, por ky është shekulli XXI dhe edhe në<br />

Kosovë sot duhet të sundojë ligji”.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!