IU SHERBEJNE SHQIPTAREVE - Gazeta Express
IU SHERBEJNE SHQIPTAREVE - Gazeta Express
IU SHERBEJNE SHQIPTAREVE - Gazeta Express
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2<br />
Pressing<br />
Fjalët tona<br />
Kosova rrezikon<br />
falimentimin.<br />
MOTI PRISHTINË<br />
Sot<br />
Nesër<br />
<strong>Gazeta</strong> <strong>Express</strong> është botim i MediaWorks, LLC<br />
Adresa: Dardania 1/1<br />
Prishtinë, 10000, Kosovë<br />
E-Mail: info@gazetaexpress.com<br />
Tel. +381 (0)38 76 76 76; fax: 038 76 76 78<br />
www.gazetaexpress.com<br />
Ardian Gjini,<br />
Shef i Grupit Parlamentar<br />
të AAK-së, duke shfaqur<br />
brengën se, nëse nuk<br />
privatizohet PTK-ja, buxheti<br />
i Kosovës rrezikon të ketë<br />
një deficit prej 540 milionë<br />
eurosh.<br />
Të zgjidhim<br />
konfl iktin historik.<br />
Boris Tadic,<br />
President i Serbisë, duke<br />
folur për marrëdhëniet<br />
Serbi-Kosovë në forumin e<br />
Brukselit “Afrimi i Ballkanit<br />
në BE”.<br />
Gjithnjë e më<br />
pak problematik.<br />
Lamberto Zannier,<br />
Shefi i UNMIK-ut e ka<br />
cilësuar të tillë problemin<br />
e njohjes së pavarësisë së<br />
Kosovës, pas bisedimeve<br />
Beograd-Prishtinë.<br />
Max: 17 °C<br />
Min: 7 °C<br />
Max: 12 °C<br />
Min: 7 °C<br />
Jemi pajtuar<br />
që krimet<br />
e luftës<br />
janë akte të<br />
ndëshkueshme<br />
sipas ligjit, por<br />
sikur duam<br />
t’i mbyllim<br />
sytë kur këto<br />
ligje duhet<br />
të aplikohen<br />
në praktikë<br />
kundër<br />
komandantëve<br />
dhe<br />
pjesëtarëve të<br />
UÇK-së.<br />
E hënë, 28 mars 2011<br />
Kryeredaktor: Leonard Kerquki leonard.kerquki@gazetaexpress.com<br />
Politikë: Bekim Greiçevci bekim.greicevci@gazetaexpress.com Nacionale dhe siguri: Jeton Musliu jeton.musliu@gazetaexpress.com<br />
Ekonomi: Arben Hyseni arben.hyseni@gazetaexpress.com Bota: Arsim Buxhovi arsim.buxhovi@gazetaexpress.com<br />
Arte: Faton Raçi faton.raci@gazetaexpress.com Editorialet dhe Shkurt e Shqip: Arben Idrizi arben.idrizi@gazetaexpress.com<br />
Sport: Valdet Hasani valdet.hasani@gazetaexpress.com Fotografia: Atdhe Mulla atdhe.mulla@gazetaexpress.com,<br />
Drejtore e marketingut: Vjollca Musa, marketing@gazetaexpress.com redaksia: info@gazetaexpress.com tel: 038 76 76 76, ; fax: 038 76 76 78;<br />
Shtypi: Lindi Printing Center: MediaWorks.<br />
Shkëlzen Maliqi<br />
Krimet e luftës<br />
Është një thënie e vjetër se pas luftërave, historinë<br />
e shkruajnë fi tuesit. Nuk di sa është ajo e saktë në<br />
kohën e sotme dhe për luftërat e viteve ’90 të shekullit<br />
të kaluar. Ndoshta pse ka pasë më shumë fi tues dhe<br />
humbës, kjo histori ende shkruhet dhe prezentohet<br />
në disa versione jokomplete. Po kështu, nga arsyeja<br />
se disa ato luftëra i konsiderojnë të papërfunduara,<br />
edhe shkrimi i “historisë së fi tuesit” mendohet se<br />
është një punë e papërfunduar, ose work in progres,<br />
madje edhe tregim që mund të ndryshohet. Për këtë<br />
të fundit si shembull merren rishkrimet dhe revidimet<br />
aktuale të historisë së kohës së komunizmit,<br />
ku humbësit e dikurshëm përpiqen t’iu hakmirren<br />
fi tuesëve të dikurshëm, duke fshirë kujtesën për komunizmin<br />
dhe duke rehabilituar forcat e mposhtura<br />
nga ai. Por, kjo tendencë nuk është se mund të çojë<br />
në një përfundim absurd që, siç duan dhe pretendojnë<br />
disa, skema e fi tores dhe humbjes pas Luftës<br />
së Dytë Botërore duhet thjesht të përmbyset. Fakti<br />
se Luftën e Ftohtë e humbën komunistët, nuk çon<br />
në rehabilitimin e atyre forcave anti-komuniste në<br />
Ballkan dhe në Lindje, që gjatë LDB kanë qenë në<br />
anën e fashizmit dhe nacizmit.<br />
Sidoqoftë, për një historizim më të qëndrueshëm<br />
të luftërave të fundit mungon edhe ajo që quhet “distancë<br />
historike”, distancë kjo që mundëson shqyrtimin<br />
dhe vlerësimin e proceseve dhe ngarjeve historike<br />
pa ngarkesat dhe pengesat emocionale të sotme.<br />
Po kështu, distanca historike kërkon edhe zbardhjen<br />
dhe bërjen publike të dokumenteve dhe dëshmive<br />
që aktualisht gjenden nëpër arkiva dhe mbajnë ndalesën<br />
“sekret shtetëror” ose “tepër rezervat”.<br />
Është edhe një element që këtë çështje e paraqet<br />
në një dritë krejt të re, që dallon nga e kaluara. Dikur<br />
luftërat kanë qenë kasaphane të tmerrshme, ku<br />
kanë mundur të bëhen edhe maskra dhe krime ndaj<br />
civilëve, e që pas mbarimit të konfl ikteve dhe betejave<br />
nuk janë proceduar si krime. Pas dy luftërave<br />
botërore, konventat ndërkombëtare kanë kodifi kuar<br />
dhe imponuar ligjet dhe një etikë të luftës që palëve<br />
në konfl ikt ua ndalonte represaliet ndaj popullsisë<br />
civile. Për më shumë, krimet e luftës janë bërë akte<br />
të ndëshkueshme jo vetëm për humbësit, por edhe<br />
për fi tuesit e luftës.<br />
Ky rekapitulim tejet i thuktë i ndryshimit të karakterit<br />
të luftës në botën e sotme shpresoj se mund të<br />
jetë një ndihmesë për sqarimin e një konfuzioni që<br />
ekziston në opinionin e Kosovës, rreth vazhdimit<br />
të proceseve gjyqësore kundër pjesëtarëve të UÇKsë,<br />
qoftë në Tribunalin e Hagës, qoftë në gjykatat e<br />
Kosovës dhe hetimet që i ka fi lluar EULEX-i. UÇK-ja<br />
padyshim ka qenë në anën e fi tuesëve të luftës së fun-<br />
dit të Kosovës dhe asnjë histori nuk mund ta mohojë<br />
se ka zhvilluar një luftë të drejtë dhe për kauzën e<br />
pavarësimin e merituar të Kosovës, duke e pasur në<br />
këtë luftë edhe përkrahjen e botës demokratike dhe<br />
angazhimin vendimtar të forcave të NATO-s. Mirëpo,<br />
ky rol i lavdishëm historik nuk e amniston UÇK-në<br />
në përgjithësi nga hetimet dhe ndëshkimet e rasteve<br />
ku dyshohet dhe dëshmohet se pjesëtarët e UÇK-së,<br />
ose që janë paraqitur si të tillë, kanë bërë akte që<br />
konventat ndërkombëtare, e edhe ligjet e shteteve<br />
demokratike, i cilësojnë si krime të luftës. Në në Kosovë<br />
parimisht dhe në bazë të ligjeve që janë bërë<br />
normë e sistemit demokratik, jemi pajtuar që krimet<br />
e luftës janë akte të ndëshkueshme sipas ligjit dhe,<br />
si të tilla, nuk vjetrohen, por sikur duam t’i mbyllim<br />
sytë kur këto ligje duhet të aplikohen në praktikë për<br />
ato raste kur hetuesia dhe prokuroritë ngrisin paditë<br />
kundër komandantëve dhe pjesëtarëve të UÇK-së.<br />
Nuk jam prej atyre që paragjykoj fajësinë e asnjërit<br />
ushtar a komandant të UÇK-së, që akuzohet për krime.<br />
Është detyrë e prokurorisë që të jep provat për<br />
akuzat dhe e gjyqeve që ata t’i ndëshkojë ose t’i lirojë<br />
nga akuzat nëse janë të pabaza ose nuk ka dëshmi<br />
se kanë bërë krime.<br />
Nëse, psh., ndëshkohen Ramush Haradinaj ose<br />
Fatmir Limaj, që janë komandantët më të spikatur<br />
të UÇK-së që po ndiqen si të dyshuar për krime lufte,<br />
kjo nuk do të thotë se me këtë do të ndëshkohet edhe<br />
vetë UÇK-ja dhe se kjo çon në revidimin radikal të historisë.<br />
Ndëshkimet eventuale të Haradinajt, Limajt<br />
dhe të tjerëve që akuzohen, do të jenë një tagër që ata<br />
e paguajnë për idetë dhe praktikat parademokratike<br />
që i kanë pasur për luftën në ato rrethana të vështira<br />
të rebelimit dhe rrezikut permanent, gjatë viteve të<br />
konfl iktit 1998-1999.<br />
Njëfarëdore, pozitën e komandantëve të UÇK-së<br />
që po gjykohen e shoh si një ndeshje të dy koncepteve<br />
të luftës dhe të drejtësisë - njëra tradicionale dhe<br />
paramoderne e rebelit dhe kaçakut që është trim i<br />
pashoq, por luftën e sheh si suspendim të ligjeve ku<br />
ai vetë e merr rolin e arbitrit, që vendos mbi jetën<br />
dhe vdekjen e armikut dhe atyre për të cilët dyshon<br />
se janë bashkëpunëtorë të tij dhe tjetra moderne, që<br />
për luftën ka vendosur konventa dhe rregulla, sipas<br />
të cilave betejat e ushtrive konsiderohen të paevitueshme,<br />
por ndalohen ekzekutimet dhe trejtimet<br />
çnjerëzore të ushtarëve të zënë rob dhe të civilëve<br />
të paarmatosur.<br />
Sipas pikëpamjes së parë dhe meritava, ata janë<br />
padyshim heronj. Por, pikëpamja e dytë thotë “na<br />
falni, trima, por ky është shekulli XXI dhe edhe në<br />
Kosovë sot duhet të sundojë ligji”.