IU SHERBEJNE SHQIPTAREVE - Gazeta Express
IU SHERBEJNE SHQIPTAREVE - Gazeta Express
IU SHERBEJNE SHQIPTAREVE - Gazeta Express
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
20 ARTE<br />
Elton John, një këngë për Liz Taylor<br />
Kantautori Elton John i ka<br />
kushtuar një këngë mikeshës<br />
së tij, legjendës së Hollivudit<br />
Elisabeth Taylor, e cila vdiq më<br />
23 mars.<br />
Elton John e këndoi këngën<br />
«Don’t let the sun go down<br />
on me», «Mos e le diellin të<br />
Naile Demiri<br />
Kësaj radhe do të ndalem<br />
te monografi a “Katarina<br />
Josipi – Kati”, që Frrok Kristaj<br />
e botoi në vitin 2004.<br />
E zgjodha këtë libër pasi<br />
që sivjet bëhen plot 88<br />
vjet që kur në fshatin Zym të Hasit<br />
të Thatë u lind aktorja e madhe<br />
Katarina Josipi, kurse sivjet bëhen<br />
plotë 42 vjet kur ajo kaloi në amshim.<br />
Pra, 42 vjet pa Katin zymjane,<br />
pa Katin artiste, por 88 vjet me Katin<br />
dhe emrin e saj. Në fakt, emri i<br />
Katit është dërrasa e parë e binës<br />
së teatrit në gjuhën shqipe jashtë<br />
Shqipërisë administrative.<br />
Katarina Josipi si aktore hapëroi<br />
në dërrasat e Teatrit Amator në<br />
Ferizaj, kurse në pranverë të vitit<br />
1948 hyri si femra e parë shqiptare<br />
në Teatrin Popullor të Prishtinës.<br />
Në Prishtinë kishte shkuar së bashku<br />
me Shaban Gashin e Matej<br />
Serreqin, që të dy nga Ferizaj. Në<br />
Prishtinë, Kati plot 21 vjet aktroi<br />
dhe kulmoi në skenën profesionale.<br />
Dhe, po aty, në Prishtinë, vdiq<br />
më 29 prill 1969, kurse u varros atje<br />
edhe nga erdhi - në Shëngjergj, afër<br />
Zymit të Hasit, pranë meshtarit e<br />
patriotit Atë Luigj Palaj dhe të madhit<br />
Atë Shtjefën Gjeçovit.<br />
Autori i monografi së “Katarina<br />
Josipi – Kati”, Frrok Kristaj, thotë<br />
se Katarina Josipin e kemi parë në<br />
skenën e teatrit profesional, e kemi<br />
dëgjuar në radio me radiodrama,<br />
por e kemi parë edhe në një fi lm<br />
(Uka i Bjeshkëve të Nemuna).<br />
Megjithatë, ajo jetoi në skenën<br />
teatrore, aty ku e fillonte jetën<br />
magjepsëse që e sheh, e ndien, ku<br />
perëndojë» në fillim të një<br />
koncerti që dha në Pitsburg<br />
të Pensilvanisë.<br />
Para se të fi llonte interpretimin<br />
e tij në piano, John foli<br />
para audiencës: «Unë, tha<br />
ai, kam humbur një mike, ju<br />
keni humbur një heroinë. Eli-<br />
i zbulonte karakteret e njerëzve,<br />
rolet e të cilëve i interpretonte. Jeta<br />
e Katit ka filluar kur janë ndezur<br />
dritat e skenës. Aty la djersën e vet.<br />
Por, në skenë ajo jeton edhe sot në<br />
kujtimet e artistëve, por edhe të shikuesve<br />
e të dashamirëve të teatrit.<br />
Njëzet e një vjet me radhë,<br />
aq sa jetoi në skenën e Teatrit të<br />
Prishtinës, Kati ishte kampione,<br />
bartëse e roleve më komplekse të<br />
repertorit më të shumëllojshëm të<br />
teatrit tonë. Bukuria e brendshme<br />
e Katit shpërthente vetëm atëherë<br />
kur fi keshin dritat në sallë e ndizeshin<br />
të tjerat në skenë. Atëherë temperamenti<br />
i saj artistik i magjepste<br />
shikuesit. Për Katin ishte njësoj me<br />
rëndësi roli kryesor, i mesëm apo<br />
episodik. Të gjitha i interpretonte<br />
me pasionin më të madh, me<br />
përkushtim, duke e shkrirë vetën<br />
në role, duke përjetuar dhe duke<br />
krijuar fytyra dhe karaktere të reja.<br />
Për Katin, po ashtu, ishte njësoj të<br />
interpretonte role nga drama origjinale<br />
apo ajo e përkthyer, drama<br />
klasike apo bashkëkohëse. Pra, Kati<br />
ishte në gjendje të krijonte fytyra<br />
komplekse, madje edhe atëherë<br />
kur nuk ishin të kompletuara nga<br />
autori apo regjisori.<br />
Kati me invencion të rrallë kishte<br />
interpretuar bareshën dhe ministreshën.<br />
Kishte aftësi transformimi.<br />
Mishërohej thellësisht me<br />
personazhet që i interpretonte.<br />
Identifikohej me fatet e tyre dhe<br />
ua zbulonte karakteret. Ajo me talentin<br />
e saj të një artisteje, por edhe<br />
të një primadone të madhe, ngriti<br />
një galeri të tërë tipash që e ndien<br />
sabeth Taylor nuk ishte vetëm<br />
një yll kinemaje dhe ndoshta<br />
gruaja më e bukur e botës,<br />
por ajo ishte një nga njerëzit<br />
më të mëdhenj që kam<br />
njohur. Ajo i doli në mbrojtje<br />
para të gjithëve të prekurve<br />
nga SIDA. Ajo ishte një grua<br />
Primadona Kati<br />
Frrok Kristaj<br />
“Katarina<br />
Josipi – Kati”<br />
(monografi ),<br />
Shtëpia Botuese<br />
“Anton<br />
Pashku”,<br />
Prishtinë,<br />
2004.<br />
jetën pa kufi , kohë e hapësirë. Dhe,<br />
vërtetë është vështirë tash të bëjmë<br />
ndonjë shëtitje nëpër ato 71 e sa<br />
role që i interpretoi gjatë jetës së saj.<br />
Katarina Josipi - Kati për kontributin<br />
e saj, por edhe për rezultatet<br />
e arritura, mori shumë shpërblime<br />
e mirënjohje, që i jepnin atëbotë<br />
institucionet profesioniste. Në<br />
veçanti po përmendim se ajo ishte<br />
laureate e Shpërblimit të Dhjetorit<br />
(1958) të Kuvendit të Kosovës.<br />
Po ashtu, Kati para se të vinte në<br />
Teatrin Popullor të Prishtinës, në<br />
shkurt të vitit 1947, nga pushteti<br />
okupator serb, u mor në hetime<br />
dhe u nxor para gjyqit bashkë me<br />
vëllanë, Lazrin, si anëtarë të Organizatës<br />
Nacional - Demokratike<br />
Shqiptare me akuzën armike e<br />
popullit. Ndër 38 anëtarët e “Grupit<br />
të Hamdi Berishës”, që të gjithë<br />
nga Ferizaji e rrethina, në procesin<br />
makabër të Gjilanit, mbajtur prej 1<br />
deri më 7 shkurt të vitit 1947, Katarina<br />
Josipi ishte e vetmja femër<br />
ndër 37 meshkuj.<br />
Të themi edhe këtë se me emrin<br />
e Katit është pagëzuar Konkursi për<br />
Dramë Origjinale i Teatrit Kombëtar<br />
të Prishtinës, ShKA në Zym,<br />
që është themeluar në njëvjetorin<br />
e vdekjes së Katit, pastaj me emrin<br />
e Katit është pagëzuar edhe çmimi<br />
për rolin më të suksesshëm<br />
të femrës aktore për komedi (në<br />
Preshevë të Kosovës Lindore).<br />
Njëherësh, në vendlindjen e saj<br />
tash e disa vjet jepet çmimi ”Unaza<br />
e Katit”, si dhe në Pejë me emrin e<br />
saj është pagëzuar një shkollë për<br />
gjuhë të huaja.<br />
e jashtëzakonshme dhe unë<br />
kam patur privilegjin që e<br />
kam njohur», tha John.<br />
Ai e bën këtë dedikim të dytë<br />
në radhë pas këngës që i bëri<br />
Lady Dianës që humbi jetën<br />
në një aksident automobilistik.<br />
Të dielën, në<br />
Ditën ndërkombëtare<br />
të Teatrit,<br />
u dhanë<br />
çmimet për<br />
dramë kombëtare“Katarina<br />
Josipi”,<br />
u promovua<br />
monografi a<br />
kushtuar aktores<br />
Safete<br />
Rogova, ndërsa<br />
aktorit Bislim<br />
Muqaj iu dha<br />
çmimi vjetor<br />
për aktorin<br />
më të mirë.<br />
Alfred Beka<br />
alfred.beka@gazetaexpress.com<br />
Prishtinë, 27 mars —<br />
Prej tash e tutje aktorët<br />
e Teatrit Kombëtar nuk<br />
kanë nevojë më të ankohen<br />
për pozitën e<br />
tyre jo të mirë. Nëse<br />
realizohen premtimet<br />
e ministrit të kulturës, Memli<br />
Krasniqi, i cili u tha atyre se do<br />
të trajtohen më mirë se sa janë<br />
trajtuar deri më tani, atëherë ata<br />
kanë arsye të jenë të gëzuar.<br />
Në Ditën Ndërkombëtare të<br />
Teatrit, e cila u shënua të dielën<br />
në holin e Teatrit Kombëtar,<br />
Ministria e Kulturës, në bashkëpunim<br />
me Teatrin Kombëtar, e<br />
dha shpërblimin vjetor për teatër<br />
dhe shpërblimet për dramën<br />
shqipe “Katarina Josipi”.<br />
Ministri i Kulturës, Rinisë dhe<br />
Sporteve, Memli Krasniqi, u<br />
shpreh më këtë rast se shënimi i<br />
kësaj dite në vende të ndryshme<br />
të botës bëhet për të vlerësuar<br />
të arriturat ndërmjet dy manifestimeve.<br />
“Rëndom në raste të tilla festive<br />
në vende të ndryshme të<br />
botës shfrytëzohet rasti për të<br />
bërë një bilanc të sukseseve si<br />
dhe të arriturave ndërmjet dy<br />
manifestimeve. Padyshim se<br />
në Kosovë edhe ne kemi arsye<br />
për të bërë një bilanc dhe për të<br />
nxjerrë një rezultat të të arriturave<br />
teatrore gjatë vitit që lamë<br />
pas, por pa dyshim që ne në<br />
E hënë, 28 mars 2011<br />
FESTE<br />
Kosovë duhet që në momente<br />
të tilla të rikujtojmë dhe të ritheksojmë<br />
edhe sfi dat e mëdha<br />
edhe problemet me të cilat<br />
ballafaqohen njerëzit e artit,<br />
konkretisht njerëzit e teatrit”,<br />
tha Krasniqi.<br />
Ai shtoi se më në fund, ashtu<br />
siç e parasheh ligji, shumë<br />
shpejt Teatri Kombëtar do të<br />
ketë edhe trupën, apo ansamblin<br />
rezident. Dhe kjo, sipas<br />
tij, do të ndodhë në javët e ardhshme.<br />
“E dyta, e cila besoj ka qenë<br />
ndër kërkesat më të rëndësishme<br />
të gjithë njerëzve të<br />
teatrit, të skenës kulturore dhe<br />
artistike në vendin tonë, të gjithë<br />
artistëve, krijuesve në vend,<br />
ka qenë rregullimi i statutit juridik<br />
dhe legal por edhe fi nanciar<br />
i të gjithë krijuesve dhe<br />
performuesve artistikë, është