You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
E enjte 28, shkurt 2013<br />
Në secilën pikë dhe secilën marrëveshje,<br />
ishte Serbia ajo që pranoi grimcë për grimcë<br />
autoritetin suprem të Kushtetutës së Kosovës në<br />
territorin e Republikës së Kosovës.<br />
Ahtisaari, Asociacioni,<br />
Alternativa<br />
Petrit Selimi<br />
Ahtisaari ishte një kompromis historik. Pasi që<br />
asnjëherë nuk arritëm ta implementojmë në tërësi në<br />
të gjitha komunat serbe, nuk ishim të detyruar të ballafaqohemi<br />
me paragrafët mjaft bujarë dhe gjenerozë që<br />
garantojnë autonomi substanciale komunale si dhe të<br />
drejtë për krijimin e Asociacioneve ndërkomunale me<br />
fuqi jo-ekzekutive dhe me lidhje direkte me Serbinë.<br />
Ka ardhur koha t’i kthehemi dorëshkrimit fi llestar që<br />
solli pavarësinë.<br />
Zhvillimi ekonomik lokal. Planifi kimi urban. Planifi<br />
kimi rural. Përdorimi i tokës dhe zhvillimi i patundshmërive.<br />
Regullativa e ndërtimit dhe standardet e<br />
ndërtimit. Mbrojtja e ambientit. Sigurimi i shërbimeve<br />
publike si uji, kanalizimet, transporti lokal, rrugët lokale,<br />
menaxhimi i mbeturinave. Ndihma e shpejtë.<br />
Shkollimi foshnjor. Shkollimi fi llor. Shkollimi i mesëm.<br />
Shkollimi i lartë. Rekrutimi i profesorëve dhe administratës.<br />
Licencimi i arsimit të lartë. Shëndetësia primare.<br />
Shëndetësia sekondare. Licencimi i institucioneve<br />
të shëndetësisë. Sigurimi shëndetësor si dhe shërbimet<br />
sociale. Shtëpitë e pleqërisë. Jetimoret. Banesat publike.<br />
Shëndeti publik. Licencimi i shërbimeve private<br />
dhe objekteve të zbavitjes, kulturës, ushqimit, hotelierisë,<br />
shitësve të rrugës, pazareve, rrugëve, parqeve<br />
publike, taksive, transportit publik. Emërimi të gjitha<br />
emrave të rrugëve, avenyve dhe të gjitha hapësirave<br />
publike. Mirëmbajtja e tërë hapësirave publike. Turizmi.<br />
Aktivitetet kulturore. Fuqitë e plota për të gjitha<br />
çështjet kulturore përfshi promovimin dhe mbrojtjen<br />
e gjuhës dhe trashëgimisë serbe si dhe mbështetja për<br />
kultet fetare. E drejta e emërimit të drejtorëve të stacioneve<br />
policore. Të dhënat kadastrale. Regjistrat civilë.<br />
Regjistrimin e votuesve. Distribuimi i asistencës sociale.<br />
Mbrojtja e maleve. Si dhe të gjitha të drejtat tjera<br />
që nuk janë të rezervuara enkas për fuqitë qendrore<br />
të shtetit.<br />
Këto janë të drejtat e komunave serbe sipas Ahtisaarit.<br />
Shumë të gjëra. Derisa ruhen autoriteti fundamental<br />
komunal i projektuar në trupat bazike si:<br />
organet e zgjedhur me vota, buxhetimi komunal dhe<br />
aprovimi i akteve ekzekutive, në të gjitha fushat tjera,<br />
komunat mund të bashkëpunojnë duke krijuar Asociacione<br />
komunash. Kur të duan dhe qysh të duan.<br />
Këto asociacione mund të jenë të fi nancuara edhe<br />
nga Serbia, të trajnuara edhe nga Serbia dhe me staf<br />
ekspertë të punësuar nga Serbia.<br />
Kështu shkruan Ahtisaari dhe kështu thotë Kushtetuta<br />
jonë. Kushtetuta ishte kompromis. Një marrëveshje.<br />
Një shtrëngim duarsh. Quajeni dhe besëlidhje<br />
nëse ua kë ëndja diskursi më arkaik. Në mes shumicës<br />
absolute të popullit të Kosovës të përfaqësuar nga partitë<br />
më të mëdha kosovare dhe Grupit të Kontaktit (minus<br />
Rusisë). Të gjithë u pajtuan me këtë marrëveshje<br />
më 2008 - pos një grupi të vogël asokohe rreth një<br />
lëvizje Vetëvendosja. Ju kujtohet se VV i quante lopë<br />
ata që negocionin. I quanin edhe tradhtarë. I kërkonin<br />
negociatorët “gjallë ose vdekur” në posterë. Lëvizja<br />
Vetëvendosja ishte aq kategorikisht kundër Ahtisaarit<br />
sa që nxori edhe njerëzit në rrugë në protesta të<br />
dhunshme. Dhuna e policëve rumunë shkaktoi edhe<br />
dy vdekje të qytetarëve në protesta kundër Ahtisaarit.<br />
Perëndimorët por besoj edhe familjarët besojnë se<br />
këto dy viktima ishin të kota. Të panevojshme.<br />
Megjithatë, është interpretim besnik dhe i pamohueshëm<br />
të thuhet se kjo kushtetutë u pranua nga një<br />
shumicë absolute e qytetarëve të Kosovës kur u shpall<br />
në formën e Deklaratës së Pavarësisë.<br />
Kushtetuta Ahtisariane, si e tillë e pranuar si kontrata<br />
jonë interne politike qytetare, me qëllim ka synuar<br />
decentralizimin e pushtetit - apo quajeni devolucionin<br />
e fuqisë qendrore - apo quajeni autonominë komunale<br />
- apo quajeni principin e subsidiaritetit - ngase<br />
ky është konsideruar se është kompromisi që duhet<br />
bërë me shtetet më të fuqishme të botës sepse (përsëri<br />
citat nga Ahtisaari) është dashur të “adresohen brengat<br />
legjitime të Serbëve të Kosovës dhe komuniteteve tjera<br />
që janë pakicë”.<br />
Ahtisaari ishte edhe mënyra e vetme që të integrohet<br />
veriu dhe të parandalohet ndarja fi zike e një cope të<br />
territorit të Kosovës. Ishte mënyra e vetme të parandalohet<br />
edhe krijimi i super-regjionit i cili do të kishte<br />
kompetenca paralele dhe do ta sfi donte qendrën<br />
në fusha të sovranitetit si sigurimi i rendit dhe ligjit,<br />
aprovimi i ligjeve, drejtësia, forcat mbrojtëse, kufi jtë<br />
eksternë. Veriu nuk është Republika Srpska sepse Ahtisaari<br />
s’e ka lejuar atë kahje. Ata që i quajnë solucionet<br />
që përshkruhen tek Ahtisaari si krijim te një Republike<br />
Srpske janë tresojësh: ose janë injorantë totalë të<br />
kornizave ligjorë të Dejtonit dhe Ahtisaarit, ose janë<br />
oportunistë që kuptojnë mire situatën për qëllimisht<br />
u bien daulleve të nacionalizmit ose janë të pasinqertë<br />
në analizat e tyre.<br />
Nuk ka pasur në asnjë pikë të deritashme të dialogut<br />
me Serbinë pas mendimit të GJND-së dhe Rezolutës së<br />
Asamblesë Gjenerale të OKB më 2010 - asnjë pikë e vetme<br />
që ka sfi duar apo nuk ka qenë konform Ahtisaarit.<br />
E kundërta është e vërtetë. Në secilën pikë dhe secilën<br />
marrëveshje, ishte Serbia ajo që pranoi grimcë<br />
për grimcë autoritetin suprem të Kushtetutës së<br />
Kosovës në territorin e Republikës së Kosovës. Në<br />
marrëveshjen kadastrale u pranua Gjykata Supreme<br />
e Kosovës si autoritet fi nal. Në marrëveshjen për autotarga<br />
u pranua MPB e Kosovës si autoritet i vetëm që<br />
lëshojnë targat. Në marrëveshje për përfaqësim rajonal<br />
u pranua se Kosova do të ketë të drejta të barabarta<br />
dhe të njëjta në organet rajonale. Në marrëveshjen<br />
për dogana u pranua se Kosova është një zonë ligjore<br />
dhe doganore. Në marrëveshjen për IBM u pranua<br />
se vetëm Kosova ka të drejtë kontrolli kufi tar dhe se<br />
të gjitha mallrat doganohen dhe tatimohen me ligje<br />
kosovare. Se ka kufi j në mes Kosovës dhe Serbisë. Në<br />
marrëveshjen për hapjen e zyrave, u pranua se me<br />
Kosovën duhet shkëmbyer diplomatë. Në marrëveshjet<br />
e ardhshme do të shuhen strukturat paralele dhe<br />
Ministri i Brendshëm i Republikës së Kosovës do të jetë<br />
në Mitrovicë veriore. Zgjedhjet do të mbahen në baze<br />
të Kodit Zgjedhor dhe rregullave të KQZ të Kosovës.<br />
Pushteti lokoal do të jetë i njëjtë si në Shtrpce.<br />
Frikësimi i Kosovarëve se rruga e dialogut po sjell një<br />
Republika Srpska nuk besohet as nga vetë kosovarët.<br />
Sondazhet fl asin se shumica absolute e kosovarëve e<br />
preferojnë dialogun si mënyrë më të mirë të zgjidhjes<br />
se situatës në verë sepse kjo rrugë është duke dhënë<br />
rezultate.<br />
Alternativa është e paqartë. Një miks i nacionalizmit<br />
militant, naivizmit romantik dhe analizës iracionale të<br />
situatës. Po të ishim pak patetikë do të thoshim edhe<br />
se alternativa dialogut prezent me Serbinë do të ishte<br />
edhe thyerje e besës së dhënë më 2008 partnerëve<br />
kryesorë të shqiptarëve.<br />
Autori është<br />
Zëvendës Ministër i Jashtëm. Opinioni<br />
nuk përfaqëson domosdoshmërisht<br />
edhe qëndrimin e<br />
këtyre organizmave. Për më shumë,<br />
përcillni nofkën në Twitter: @petrit<br />
Big Brother<br />
në<br />
shtëpinë tuaj!<br />
Shijoni spektaklin magjepsës dhe<br />
ethet që do t’ju dhurojë Big Borther<br />
në edicionin e 6-të me radhë.<br />
Bëhuni pjesë e ekskluzivitetit që ju<br />
jep IPKO me 2 kanale për të pare<br />
Live gjithçka nga shtëpia më e<br />
famshme në Shqipëri.<br />
Për të gjithë abonuesit e TV digjital<br />
çmimi për tërë edicionin është<br />
vetëm 7€.<br />
3
Change language