GRIND OG GRINDAHVALUR - Stovnurin

hevur tíverri havt við sær, at grindadansurin er farin í søguna. Fyrr varð vanligt at dansa til at fáa
klæðini turr, meðan bíðað varð eftir, at seðlarnir komu út.
30
Hvalvákn og skutil eru ikki loyvd nú á døgum, og tískil eru hvalir, ið sleppa, ikki særdir. Annað, er
er nýtt á økinum, eru blásturongulin og tær royndir, ið verða gjørdar við einum longri grindaknívi.
Tað hoyrir eisini tíðini til, at djóralækni fylgir við, hvussu drápið gongur, og at tvøst og spik nú
verður kannað fyri føðslu- og umhvørviseitur.
Allar kommunurnar í einum grindaumdømi gjalda eina felags vanlukkutrygging fyri mannskaða, ið
kann standast av grindini. At rudda eftir drápið, skola bryggjuna og fáa burtur beinagrindir og garnar
gjalda tær kommunur, sum fáa grindina, og tær gjalda eftir, hvussu stórir partarnir eru.
Skuldi ein grind verið so stór, at útlit eru til, at tvøstið verður brunnið, áðrenn liðugt er at meta og
skifta, so hevur sýslumaðurin nú á døgum tann møguleika beinan vegin at skifta nakrar av
hvalunum til ymsu bygdirnar. Flutningurin millum oyggjarnar er mangan tað, ið tarnar, tá ið
lastbilarnir skulu koyra heimapartarnar. Strandfarabátarnir megna ikki tann økta flutningin, ið
stendst av, at grind er, og tí kann tað taka langa tíð at fáa grindina til høldar. Vandin er ikki so
stórur, tá ið hvalirnir verða sleipaðir burtur, tí tá kølir sjógvurin teir. Nú á døgum er hesin trupulleiki
loystur, har ið undirsjóvartunlar eru.
Skuldu fleiri grindir komið í einum grindaumdømi, enn verður etið eina rímiliga tíð, t.e. uml. eitt
hálvt ár, hevur sýslumaðurin tveir møguleikar.
1. Annaðhvørt kann sýslumaðurin seta forboð fyri at drepa grind í grindaumdøminum í tí
tíðarskeiði, hann metir, at tað tekur at eta grindina upp. Hetta hevur verið gjørt í skiftum, sum
eru úr 14 døgum upp í ½ ár, og sjálvandi eru tað hvalvágir sum Miðvágur, har tað helst kann
gerast neyðugt.
2. Ella kann sýslumaðurin bjóða einum øðrum grindaumdømi alla grindina, og treytin er, at tann
kommunan, ið fær grindina, rindar allar útreiðslurnar, sum standast av henni.
Harumframt kann eisini bera soleiðis á, at rakstur ikki fæst á eina grind og ómøguligt er at halda
henni til. Tá steðgar sýslumaðurin rakstrinum, og grindin verður rikin út aftur. Eisini kann bera á, at
ein grind er so stór, at ikki allir hvalirnir rúmast har. Sýslumaðurin friðar tá ein part, ið verður rikin
út aftur. Vit vita um báðar hasar mannagongdirnar at siga.
Eisini eigur dentur at verða lagdur á, at Grindamannafelagið, ið varð stovnað í 1987, hevur havt
stóran týdning í sambandi við at fáa grindadráp at lúka nútíðar krøv. Í felagnum hava ymisk evni í
sambandi við grindadráp verið til viðgerðar hjá limunum, heilt frá sýslumanni til vanligan
grindamann, og granskarar hava eisini her havt møguleika fyri at siga frá sínum úrslitum. Tað er eitt
nú á henda hátt, at granskarar hava fingið ta vælvild frá sýslumonnum og grindaformonnum, ið
hevur gjørt tað møguligt at fáa heilar grindir settar av til fylgisveinamerking. Grindamenn hava
hjálpt væl til, og eingin hevur ilskast um at missa henda góða fong av hondum. Aldalanga siðvenjan
at reka og drepa grind ger Føroyar til eindømi, við tað at her ber til at reka eina heila grind inn undir land,
merkja nakrar fáar hvalir og síðani reka allan flokkin út aftur.
Limirnir í Grindamannafelagnum eru við á ársfundi hjá North Atlantic Marine Mammal
Commission (NAMMCO).