18.09.2013 Views

GRIND OG GRINDAHVALUR - Stovnurin

GRIND OG GRINDAHVALUR - Stovnurin

GRIND OG GRINDAHVALUR - Stovnurin

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

6<br />

Aðrastaðni á útbreiðsluøkinum hjá grindahvali liva teir av øðrum høgguslokkasløgum. Tey árini,<br />

nógvur høgguslokkur er, er eisini nógvur grindahvalur, og tey árini, sjógvurin er heitur, er eisini<br />

nógvur grindahvalur. Er eingin høgguslokkur nærindis, tekur grindahvalur serliga svartkjaft og<br />

gulllaks. Undir Nýfundlandi tekur hann makrel.<br />

Hvølpurin sýgur mammuna í 1½–3½ ár, men fer at eta fasta føði, tá ið hann er hálvt árs gamal. Tá<br />

koma tenninar undan, fyrst í undirkjaftinum. Grindahvalur fær 8-12 tenn. Tær eru bendar eitt sindur<br />

afturá, bæði í undirkjaftinum og í yvirkjaftinum, og tær eru 2-3 cm langar. Tannhvalur kastar ikki<br />

tenninar. Yngri hvalur etur smærri høgguslokk og fisk enn teir størru og eldru.<br />

Hvalir í eini grind<br />

Grindir hava møðraveldi, t.e. kvennhvalirnir eru teir, ið stýra grindini og hava ræðið. Meginparturin<br />

av eini grind er skyldir kvennhvalir og avkom teirra av báðum kynjum í øllum aldri. Vanliga eru<br />

tveir triðingar kvennhvalir og bara ein triðingur kallhvalir í grindum, sum hava lagt beinini. Tá ið<br />

grindahvalir verða kvidnir, eru líka nógv kallfostur sum kvennfostur, men í fosturlívinum doyggja<br />

flest kallfostur. Tvey tey fyrstu árini doyggja fleiri kvennhvalir enn kallhvalir, so um tvey ára aldur<br />

eru líka nógvir kallhvalir sum kvennhvalir í eini grind. Síðan doyggja í hvørjum árgangi fleiri<br />

kallhvalir enn kvennhvalir. Tískil varð tann elsti kallhvalurin, ið varð kannaður, bara 46 ára gamal,<br />

men tann elsti kvennhvalurin varð 59 ára gamal. Hesi viðurskifti eru vanlig hjá djórum, sum ganga í<br />

flokki, har kvenndjór er oddadjórið. Tey kalldjór, ið skuldu makast við teimum kynsbúnu<br />

kvenndjórunum, mugu berja seg framat at gerast valdandi makingardjór í flokkinum, t.e. faðir at<br />

leiftunum. Hesir hørðu bardagar millum kalldjórini fáa tey at vikna.<br />

8<br />

9<br />

7<br />

6<br />

10<br />

Ein grind<br />

1<br />

5<br />

1. mynd. Soleiðis er ein miðalgrind samansett. Tilfar úr 40 grindum við 3.128 hvalum frá 1986-1988.<br />

Myndafrágreiðing: 1 (26%) = ókynsbúnir kallhvalir; 2 (1,5%) = kallhvalir í kynsbúningarárum; 3 (10,8%)<br />

= kynsbúnir, men ikki valdskallhvalir; 4 (1,1%) = gamlir, kynsbúnir valdskallhvalir; 5 (20,2%) =<br />

ókynsbúnir kvennhvalir; 6 (3,2%) = kynsbúnir kvennhvalir (uttan serlig eyðkenni); 7 (8,9%) = kvidnir<br />

4<br />

1<br />

3<br />

2

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!