You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
E enjte, 27 janar 2011<br />
Dikush njëherë i ka krahasuar mediat e fuqishme me Zotin e besimeve<br />
monoteiste. Sikurse Zoti i të krishterëve dhe myslimanëve që e krijon<br />
botën nga hiçi, ashtu mediat e fuqishme e krijojnë Ngjarjen e Madhe<br />
nga hiçi. Raporti i Dick Marty-it dhe eksploatimi i tij nga mediat e<br />
fuqishme perëndimore është një shembull i shquar që e vërteton këtë.<br />
Viktima të<br />
hiper-realitetit<br />
medial<br />
Blerim Latifi<br />
Zhan Bodriar ka qenë një mendimtar francez që<br />
për rreth tre dekada, në mesin e pak të tjerëve, e<br />
ka dominuar debatin akademik në botën perëndimore.<br />
I vdekur në vitin 2007, ai ka lënë pas vetes<br />
një vepër të madhe, e cila vazhdon ta ushqejë këtë<br />
debat. Një nga idetë e tij më ndikuese është ideja<br />
se shoqëritë bashkëkohore kanë hyrë në rend të ri.<br />
Këtë rend Bodriar e quan “rendi i hiper-realitetit”.<br />
Çfarë do të thotë ky term?<br />
Hiper-realiteti i referohet një gjendje në të cilën<br />
pasqyrimi i realitetit është shkëputur nga vetë realiteti,<br />
është pavarësuar prej tij, apo thënë me terma<br />
marksist, është tjetërsuar nga realiteti dhe madje<br />
i kundërvihet atij.<br />
Dhe jo vetëm kaq. Ky pasqyrim është konstituuar<br />
si një botë më vete, një botë që është edhe<br />
më e fuqishme se bota e realitetit. Agjencitë që e<br />
ndërtojnë hiper-realitetin janë mediat e fuqishme,<br />
të cilat e ideojnë, formësojnë dhe e prodhojnë realitetin,<br />
në emër të pasqyrimit të tij. Dhe prodhimi<br />
i tyre është ekstremisht i fuqishëm. Aq i fuqishëm,<br />
saqë siç thotë Bodriar, duket më real se vetë realiteti,<br />
ngase çrregullon aftësinë e vetëdijes për të<br />
dalluar realitetin nga fantazia.<br />
Mediat e fuqishme që e ndërtojnë hiper-realitetin<br />
operojnë me logjikën e fanatikëve revolucionarë.<br />
Njësoj si revolucionarët që vrasin në emër<br />
të popullit, pa e pyetur popullin, ashtu mediat me<br />
hiper-realitetin e tyre shkatërrojnë kë të duan në<br />
emër të realitetit pa e pyetur realitetin. Pa e qarë<br />
kokën për të.<br />
Kosova e këtyre javëve të fundit është duke<br />
përjetuar një goditje të tillë nga hiper-realiteti<br />
medial pas publikimit të Raportit të Dick Martyit,<br />
ku akuzohet UÇK-ja dhe liderët e saj për heqje<br />
organesh të njerëzve dhe trafi kim të tyre. E tëra<br />
thuhet se ka ndodhur në një shtëpi të vjetër, në një<br />
fshat të humbur në rrethin e një qyteti të humbur<br />
të Shqipërisë së Veriut. Rrëfi mi i Marty-it i plotëson<br />
të gjitha kriteret e një fi lmi triller dhe ato të legjendave<br />
urbane, që d.m.th kriteret e një sensacioni<br />
të fuqishëm, të cilën e kërkon logjika kapitaliste e<br />
mediave të fuqishme, logjikë që egërsohet sidomos<br />
në kohërat kur kapitalizmi zhytet në krizat e<br />
tij ciklike. Sa më i madh sensacioni aq më e madhe<br />
shitja e tij, dhe rrjedhimisht edhe më shumë para<br />
në xhirollogarinë e mediumit. Nuk ka rëndësi nëse<br />
rrëfi mi sensacional bie në kundërshtim me disa<br />
kritere të tjera, me ato që quhen kritere racionale<br />
dhe kontekstuale. Të ndalemi pak këtu. Duke<br />
marrë parasysh këto kritere shtrohet një pyetje<br />
e thjeshtë: a ka mundur të ndodhë një heqje e<br />
tillë organesh të destinuara për t’u shitur në një<br />
shtëpi të mjeruar në Shqipërinë e Veriut të vitit<br />
1999? Arsyeja e shëndoshë dhe arsyeja shkencore<br />
thonë jo. Jo sepse për të kryer operacione të tilla<br />
duhen kushtet e një klinike tepër moderne, kushte<br />
që nuk mund t’i siguronte as UÇK-ja që mezi po<br />
mbahej në këmbë nga ofensivat e njëpasnjëshme<br />
të ushtrisë serbe, e as vetë shteti shqiptar i sapo<br />
dalë nga anarkia totale e vitit 1997. Kështu thonë<br />
kriteret e të menduarit racional dhe kontekstual.<br />
Kështu thotë realiteti. Por, do të thoshte Bodriar,<br />
ne po harrojmë se më nuk jetojmë në rendin e<br />
realitetit, por në rendin e hiper-realitetit. Kjo do<br />
të thotë se pak rëndësi ka se çka ka mundur të<br />
ndodhë ose të mos ndodhë në shtëpinë e verdhë<br />
në Burrelin e humbur. Rëndësi ka çka thuhet dhe<br />
ndërtohet mbi shenjën “Shtëpi e verdhë”. Në<br />
botën e realitetit Shtëpia e verdhë është vetëm<br />
një ngrehinë e mjerë me arkitekturë mesjetare<br />
ku një familje mezi jeton prej dekadash. Por në<br />
botën e hiper-realitetit medial ajo është një shenjë<br />
që çrregullon rendin global. Fantazia ka prioritet<br />
në raport me normalen, science fi ction në raport<br />
me logjikën shkencore. Dick Marty në raport me<br />
ekspertët e kirurgjisë.<br />
Dikush njëherë i ka krahasuar mediat e fuqishme<br />
me Zotin e besimeve monoteiste. Sikurse<br />
Zoti i të krishterëve dhe myslimanëve që e krijon<br />
botën nga hiçi, ashtu mediat e fuqishme e krijojnë<br />
Ngjarjen e Madhe nga hiçi. Raporti i Dick Marty-it<br />
dhe eksploatimi i tij nga mediat e fuqishme perëndimore<br />
është një shembull i shquar që e vërteton<br />
këtë. Në këtë kontekst ne nuk jemi viktima të një<br />
“komploti global antishqiptar”, por viktima të<br />
logjikës përmes të cilës funksionojnë dhe jetojnë<br />
mediat e fuqishme. Kjo është logjika e hiper-realitetit.<br />
Kësisoj realiteti jonë është në konfl ikt me<br />
hiper-realitetin e Marty-it dhe mediave të fuqishme.<br />
Ka vetëm një rrugë për të rezistuar në këtë<br />
konfl ikt shumë të pabarabartë: drejtësia. Ajo është<br />
afatgjate, sepse nuk është as sensacionale, e as nuk<br />
e shuan urinë e çmendur të njerëzve gjithandej<br />
botës për legjenda urbane, por garanton një gjë:<br />
legjitimitetin e shtetit të Kosovës dhe moralin e<br />
ndërhyrjes perëndimore në pranverën e vitit 1999.<br />
Big Brother 4<br />
për vetëm 7€!<br />
Abonimi në Big Brother 4 bëhet<br />
në të gjitha dyqanet e IPKO-së.<br />
FALAS ofrohet për abonuesit e<br />
pakos Premium dhe Premium HD.<br />
3
Change language