Czerwiec w Bibliotece (2013) - Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie

KONFERENCJE, SEMINARIA, WARSZTATY
Międzynarodowa Konferencja Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego Biblioteka w komórce? Przyszłość
usług bibliotecznych odbywała się w dniach 4-6 czerwca. Organizatorzy za jej cel postawili sobie
wniesienie wkładu w dyskusję nad przyszłością usług bibliotek naukowych i przedyskutowanie wyzwań,
jakie stoją przed polskim i światowym bibliotekarstwem.
Na konferencję zostałam zaproszona, by opowiedzieć o edukacji informacyjnej i jej roli w bibliotece
akademickiej. Przedstawiłam referat Edukacja informacyjna stałym elementem programu studiów?, a znak
zapytania w tytule miał skłonić do refleksji, na ile bibliotekarze są gotowi podjąć takie stałe wyzwanie
dydaktyczne, wiążące się z profesjonalizacją ich roli jako nauczycieli akademickich.
Wraz z Grzegorzem Gmiterkiem z IINiSB UW prowadziłam także panel dyskusyjny Użytkownik —
biblioteka — usługi. Przełamywanie barier. I właśnie bardziej w oparciu o głosy w tej dyskusji niż
o streszczanie referatów (których było w sumie 26, a w przygotowaniu publikacja) chciałabym opisać
pokonferencyjne wrażenia.
Czym jest mobilność biblioteki?
Serwisy biblioteczne dostępne w komórce. Niewiele polskich bibliotek akademickich je posiada. W opinii
większości z nich to strona WWW jest nadal najważniejszym punktem dostępowych do bibliotecznych
usług. Biblioteki nie inwestują (raczej czasu niż pieniędzy) w przygotowywanie stron domowych czy
OPAC na komórki. A jeśli wybierają nowe produkty, to pytanie o ich mobilną dostępność jest raczej
drugorzędne i nie to stanowi o decyzji dotyczącej zakupu.
Płatności przez Internet – skoro możemy płacić za (prawie) wszystko tą metodą, dlaczego nie możemy
w ten sposób opłacić bibliotecznej kary czy zapłacić za usługę? Ciekawe rozwiązania w tym temacie
przedstawili bibliotekarze z Biblioteki UAM. „Domowej roboty” aplikacje LIBSmart Payment (do
płatności internetowej) oraz LIBSmart Copy – do zamawiania cyfrowych kopii ze zbiorów biblioteki, np.
kopii rozdziałów z dowolnej książki ze zbiorów - to taka reprografia w nowoczesnym, mobilnym stylu.
Zlecenia wykonywane szybko, do sześciu godzin. Okazuje się, że można.
Rozmowy przez komórkę – biblioteczny koszmar – temat wymęczony.
Według części bibliotekarzy, to my moderujemy postawy czytelników, więc to od nas zależy, czy
pozwolimy na używanie telefonu w bibliotece czy nie. Słowo „moderować” wydaje się być po prostu
synonimem bardziej en vogue słowa „wychowywać” – cóż, wśród nas jest nadal grupa edukatorów.
Szkoda tylko, że nie tego, czego naprawdę przydałoby się nauczać w bibliotece… Autorytet biblioteki to
nie wychowywanie, a co najwyżej wpływanie na czytelników.
A tak właściwie — czy bardziej przeszkadza rozmowa przez telefon, czy głośna praca grupowa studentów,
którzy muszą przygotować pracę na zaliczenie, a nie mają się gdzie w tej grupie podziać, bo niewiele jest
bibliotek, w których przewidziano sale do pracy grupowej, a jeśli już są, to można je zliczyć na palcach
jednej ręki? Czy w bibliotece naprawdę powinno być cicho? Czy cisza nie zmienia nawet
najnowocześniejszej biblioteki w miejsce ponure i nieprzyjazne? Może po prostu powinny być wydzielone
strefy, gdzie również rzeczona komórka nie byłaby postrzegana jako narzędzie zła? Pamiętajmy też o tym,
że w obecnych czasach komórka to nie telefon do rozmów towarzyskich, to często narzędzie pracy
jednoosobowych firm. Studenci godzący pracę z nauką zasługują raczej na uznanie niż na zwracanie
uwagi.
Komunikacja interpersonalna.
Czy wielu opisanym powyżej problemom nie jest po prostu winien jej brak? Czy bibliotekarze niekiedy
sami nie budują barier (niczym Pani Halinka z internetowego komiksu, który warto znać, bo dobrze
wpisuje się w gogolowskie „Z czego się śmiejecie? Z samych siebie się śmiejecie!” http://www.panihalinka.pl/comic/comic/131-0068/)?
Czy nie postawiliśmy się na wysokich bibliotecznych piedestałach
i dość trudno jest nam z nich zejść? Czy naprawdę nie zdajemy sobie sprawy, że trudny bibliotekarz (bo
kto powiedział, że są tylko trudni czytelnicy?) może zrazić studenta do przychodzenia do biblioteki? Czy
ciągłe „ofukiwanie” i używanie hermetycznego języka („tej książki nie może pan prolongować, bo
5 Czerwiec w Bibliotece (2013)