STRUKTURA I SVOJSTVA POLIMERA - Kemijsko-tehnološki fakultet

Podaci pod 2. i 3. zapravo su iz grupe podataka pod 4. i 5. ali se ističu posebno jer su od
velike važnosti; već se i samo ime polimera tvori u svezi s podatkom pod 2., a temeljem tih
podataka može se stvoriti barem kvalitativna slika o mnogim mehaničkim svojstvima.
2.1.1. Veličina makromolekule
Sintetski polimer je uvijek polidisperzan sustav makromolekula. To je sustav
makromolekula različitog broja ponavljanih jedinica i stoga različitih molekulnih masa. Samo
su neki prirodni polimeri (biopolimeri) monodisperzni, kao što su to male molekule. Zato je
poliplaste potrebno karakterizirati pomoću dvaju statičkih parametara:
- prosječnom molekulnom masom
- raspodjelom molekulnih masa.
Prosječna molekulna masa nije definirana jednoznačno jer ovisi o eksperimentalnoj metodi
kojom se odreñuje. Postoji:
Brojčani prosjek molekulnih masa,
od kojih svaka ima molekulnu masu M i. :
M n , koji se odreñuje mjerenjem broja molekula n i
n1M
1
+ n2M
2
+ n3M
3
+ n4M
4
+ ⋅⋅⋅⋅
M n =
2.1
n + n + n + n + ⋅⋅⋅
1
2
3
4
M
n
Σn
M
i i
= 2.2
Σn
i
Brojčani prosjek molekulnih masa je aritmetička sredina mase svih prisutnih molekula.
Odreñuje se mjerenjem koligativnih svojstava razrijeñenih polimernih otopina koja izravno
ovise o broju prisutnih molekula u otopini. Najvažnije su metode mjerenje osmotskog tlaka
pri difuziji kroz polupropusnu membranu i metode odreñivanja krajnjih skupina prisutnih u
makromolekuli.
Maseni prosjek molekulnih masa,
M w eksperimentalno se češće odreñuje nego M n a
predstavlja doprinos masi svake pojedine skupine makromolekula u polimeru, n i M i . Budući da
je ukupna, zamišljena molekulna masa svih prisutnih molekula Σn i M i , maseni udjel svake
molekulne skupine iznosi:
9