STRUKTURA I SVOJSTVA POLIMERA - Kemijsko-tehnološki fakultet

jedinica te redoslijed i način vezanja ponavljanih jedinica. Kod makromolekula postoje četiri
hijerarhijske razine strukturiranja:
-konfiguracija ponavljane jedinice
-bliski konfiguracijski poredak
-daleki konfiguracijski poredak
-konfiguracija makromolekula kao cjeline.
Različitost konfiguracija, već u pojedinim razinama strukturiranja, dovodi do razlika u
fizičkim svojstvima polimera.
Konfiguracija ponavljane jedinice definira u prvom redu konfiguraciju bočnih skupina
(primjerice orto- ili para- izomeri), ali za složenije ponavljane jedinice treba definirati i
konfiguraciju skeletnih atoma koji čine okosnicu makromolekulnog lanca. Konfiguracija
ponavljane jedinice pokazuje u kojoj se mjeri ponavljana jedinica razlikuje od monomera.
Bliski konfiguracijski poredak opisuje vezu izmeñu susjednih ponavljanih jedinica. Bliski
konfiguracijski poredak može biti raznovrstan čak i za linearne homopolimere ako ponavljana
jedinica nije potpuno simetrična, kao što je primjerice vrlo jednostavna ponavljana jedinica
-CH 2 -CHR- gdje je R molekulna skupina ili atom različit od vodika. Moguće su sljedeće
konfiguracijske strukture:
• Regularne veze predstavljaju ureñen (pravilan) poredak ponavljanih jedinica uzduž
lanca makromolekule. Polimeri s regularnim vezama nazivaju se regularni ili pravilni
polimeri. (Prema IUPAC-u regularne polimere izgrañuje jedna vrsta konstitucijskih jedinica,
u istom slijedu vezivanja.) Vezivanje može biti po tipu "glava-rep" te “glava-glava” ili “reprep”:
CH 2 CH
R
CH 2 CH CH 2 CH CH 2 CH
R R R
veza “glava- rep”
CH 2 CH CH 2 CH
R
R
CH 2 CH
R
CH
R
CH 2 CH 2 CH
R
CH
R
CH 2 CH 2 CH
R
CH
R
CH 2
veza “glava- glava” ili “rep- rep”
Ponavljane jedinice tijekom polimerizacije povezuju se uglavnom po modelu “glava-rep”.
17