Forum MyÅli Strategicznej - Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
Forum MyÅli Strategicznej - Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
Forum MyÅli Strategicznej - Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Jeśli Chiny i Indie nie znajdą nowego modelu rozwoju,<br />
to przyspieszą narastanie globalnej katastrofy<br />
ekologicznej. Tragedia obecnej sytuacji polega na<br />
tym, że USA nie chce stać się źródłem inspirującym<br />
i realizującym nowy, ekologiczny model rozwoju<br />
świata. Unia Europejska ma piękne osiągnięcia w tej<br />
dziedzinie. Niestety, UE jest za słaba, aby zmienić<br />
globalne procesy rozwojowe. Oczywiście, ta lista<br />
procesów nie jest kompletna, a może nie jest dostatecznie<br />
dobrze sformułowana. Chodzi jednak o typ<br />
rozumowania, który wskazuje na to, że ekologiczna<br />
enigma XXI wieku nie jest zjawiskiem całkowicie<br />
niezależnym od tego, jakie mechanizmy kierują rozwojem<br />
świata hinc et nunc.<br />
V Odkrycia<br />
i innowacje przełomowe<br />
Warto przedyskutować tezę R. Galara 8 o „wysychaniu<br />
strumienia odkryć i innowacji przełomowych”.<br />
Jest to zaskakująca teza, formułowana<br />
w klimacie dominujących opinii, że wiek XX był<br />
twórcą szerokiego i głębokiego strumienia odkryć<br />
i innowacji przełomowych i bez precedensu<br />
w dotychczasowych dziejach ludzkości.<br />
Warto jednak sięgnąć do zbioru charyzmatycznych<br />
artykułów R. Galara 9 i podjąć spór na temat<br />
źródeł i dynamiki strumienia odkryć i innowacji,<br />
przełomowych w doświadczeniach XX wieku.<br />
Chodzi zwłaszcza o odpowiedź na pytanie, czy<br />
Porządek globalny jest klimatem<br />
bezpieczeństwa, zaufania i przewidywania,<br />
który umożliwia sprawne funkcjonowanie<br />
osób, przedsiębiorstw i instytucji w skali<br />
globalnej, krajowej i regionalnej.<br />
Najwyższym gwarantem porządku<br />
globalnego jest system organizacji<br />
międzynarodowych, który jest pewną formą<br />
rządu światowego.<br />
neoliberalizm, jako dominujący model rozwoju<br />
gospodarki, społeczeństwa i nauki w latach<br />
1980–2010, tworzy warunki i klimaty wzmocnienia<br />
czy osłabienia strumienia innowacji przełomowych.<br />
W kontekście tej dyskusji możemy<br />
postawić kluczowe pytanie: czy enigma XXI wieku<br />
obejmuje perspektywy kreowania odkryć i innowacji<br />
przełomowych, które rzeczywiście zmienią<br />
cywilizacyjne oblicze świata? Czy nasza obecna<br />
wiedza i wyobraźnia mogą naszkicować listę<br />
innowacji przełomowych, które są oczekiwane<br />
przez świat w XXI wieku?<br />
Te przełomowe innowacje w zakresie technologii,<br />
gospodarki, społeczeństwa, państwa, nauki<br />
i kultury zadecydują o tym, czy zrealizują się pesymistyczne<br />
czy optymistyczne wizje XXI wieku.<br />
VI Dominująca<br />
doktryna ekonomiczna<br />
Z pewnym uproszczeniem możemy powiedzieć,<br />
że keynesizm był dominującą doktryną<br />
ekonomiczną świata w latach 1940–1980. Na<br />
tym przykładzie możemy analizować funkcjonowanie<br />
triady teoria–doktryna–ideologia. Keynesizm<br />
był nie tylko teorią ekonomiczną, był również<br />
doktryną organizacji systemów gospodarczych<br />
i politycznych, ideologią państwa dobrobytu.<br />
W latach 1980–2010 10 w funkcjonowaniu<br />
triady teoria–doktryna–ideologia dominującą rolę<br />
odegrał neoliberalizm, jako ogólna koncepcja<br />
rozwoju gospodarki, społeczeństwa i państwa.<br />
Pentagonalny kryzys lat 2008–2010 przesuwa<br />
w świat historii tę dominującą pozycję neoliberalizmu.<br />
Niektóre rozwiązania finansowe i ekonomiczne,<br />
przyjmowane w ramach pakietów antykryzysowych,<br />
można określić jako neokeynesizm.<br />
Wydaje się jednak, że neokeynesizm nie<br />
jest odpowiedzią na wyzwania naszych<br />
czasów 11 . Miejmy nadzieję, że w łonie kryzysu<br />
pentagonalnego lat 2008–2010 rodzi się nowa<br />
dominująca teoria ekonomiczna, która z biegiem<br />
czasu stanie się dominującą doktryną i ideologią<br />
XXI wieku. Czy w tym układzie możemy również<br />
posłużyć się metaforą enigmy nowej, dominującej<br />
doktryny XXI wieku? Obecna sytuacja hinc et<br />
nunc może być przedmiotem dość smutnej i pesymistycznej<br />
refleksji. Trudno znaleźć wiedzę,<br />
wolę i wyobraźnię wielkich światowych establishmentów<br />
ekonomicznych i politycznych, aby<br />
stworzyć nową, wielką doktrynę ekonomiczną<br />
i wydobyć się z obecnego bezdroża mikstury<br />
neoliberalizmu i neokeynesizmu.<br />
VII Porządek globalny 12<br />
Porządek globalny jest klimatem bezpieczeństwa,<br />
zaufania i przewidywania, który umożliwia<br />
sprawne funkcjonowanie osób, przedsiębiorstw<br />
i instytucji w skali globalnej, krajowej i regionalnej.<br />
Najwyższym gwarantem porządku globalnego<br />
jest system organizacji międzynarodowych,<br />
który jest pewną formą rządu światowego. Po<br />
drugiej wojnie światowej powstał nowy porządek<br />
globalny oraz nowy system organizacji międzynarodowych,<br />
funkcjonujących w blasku i cieniu<br />
PAX Americana. Dominującym elementem tego<br />
Biuletyn PTE nr 6/2010 25
Change language