2.Te Drejtat ne Pune - Solidar
2.Te Drejtat ne Pune - Solidar
2.Te Drejtat ne Pune - Solidar
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
3. Mbrojtja Sociale<br />
Punësimi duhet të garantojë mbrojtjen sociale të<br />
punëtorëve, duke siguruar Sigurimet Shoqërore<br />
dhe të ardhura të mjaftueshme. Shpesh kjo nuk<br />
ndodh në industrinë e veshjeve dhe këpucëve<br />
sepse shumë shpesh ndërmarrjet deklarojnë<br />
numrër më të vogël të punënusuarish se ç’kanë<br />
në të vërtetë për të shmangur detyrimet ligjore.<br />
Për shkak të kushteve të vështira të punës<br />
shumë prej tyre kanë probleme shëndetësore<br />
(shumë vuajnë nga aksidentet në punë dhe<br />
dhimbje koke për shkak të substancave kimike<br />
të përdorura nëpër fabrika). Ky problem bëhet<br />
akoma më i rëndësishëm pasi punëtorët kanë<br />
vështirësi në marrjen e kujdesit të përshtashëm<br />
shëndetësor (zakonisht këto puntorë janë të<br />
detyruar që të mbulojnë të gjitha shpenzimet<br />
mjekësore nga xhepi i tyre). Në shumë raste,<br />
leja e lindjes nuk është e paguar dhe gratë<br />
largohen nga puna e tyre pa marrë përfitimet që<br />
ata kanë të drejtë në përputhje me Kodin e<br />
Punës. Përveç kësaj, Ligji për Sigurinë dhe<br />
Shëndetin në punë të miratuar <strong>ne</strong> vitin 2008 i<br />
mungojnë ende 6 nga 9 Vendimet e Këshillit të<br />
Ministrave të <strong>ne</strong>vojshëm për rregullimin e<br />
zbatimit të plotë tëe këtij ligji.<br />
përmbushjen e detyrimeve mo<strong>ne</strong>tare të<br />
vendosura në kontratën e punës. Instrumentet<br />
ekzistuese ligjore në dispozicion të punëtorëve<br />
në rast të shkeljes së të drejtave të tyre janë të<br />
kufizuara. Për këtë arsye, formimi dhe zbatimi i<br />
dispozitave të Kodit te Punës në lidhje me<br />
themelimin e Gjykatës së Punës është një<br />
çështje që duhet të theksohet më shumë, jo<br />
vetëm nga ana e sindikatave, por edhe nga<br />
aktorë të tjerë të përfshirë në promovimin e<br />
Axhendës së Punës së Denjë në Shqipëri.<br />
Gjithashtu, sistemi i pensio<strong>ne</strong>ve në Shqipëri nuk<br />
garanton mbrojtje sociale për të njëjtat arsye siç<br />
përshkruhet më sipër 3 . Për më tepër, mbulimi i<br />
sistemit të pensio<strong>ne</strong>ve është shumë i ulët në<br />
krahasim me standardet e BE. Kjo zvogëlon<br />
iniciativën për të kërkuar një punë të rregullt<br />
(EC, 2010, p.85). Përfitimet e marra janë<br />
zvogëluar edhe nga inflacioni i lartë i cili ka çuar<br />
në zhvlerësimin e vlerës reale. Në qoftë se<br />
situata nuk përmirësohet duke rritur pensio<strong>ne</strong>t<br />
në proporcion me kontributet dhe <strong>ne</strong>vojat,<br />
informaliteti do të vazhdojë të mbetet i lartë.<br />
Gjithashtu sektori është i varur nga ecuria,<br />
tendencat dhe konkurrencës së vendeve te tjera.<br />
Për shkak të konkurrencës globale firmat janë<br />
duke u larguar nga vendi, duke ndërprerë<br />
kontratat dhe duke larguar puntorët, pa<br />
3 Kontributet e paguara dhe be<strong>ne</strong>fitet e marra ka<strong>ne</strong> krijuar<br />
nje incentive per shmangije.<br />
8 | Puna e denje: industri<strong>ne</strong> e faso<strong>ne</strong>ve <strong>ne</strong> Shqiperi
Change language