Aktualny numer - Nr 58 - Tauron

felieton
Czekając na nowoczesne jutro
W rankingach innowacyjności Polska zawsze znajduje się w dole tabeli. Tak było, jest i – jeszcze przez jakiś czas – będzie
foto: corbis
Według rankingu Global Innovation Index 2013
(GII), przygotowanego przez tak uznane instytucje
jak Cornell University, INSEAD i WIPO (Światowa
Organizacja Własności Intelektualnej) oraz firmę Booz & Company,
nasz kraj zajął 49. miejsce, spadając o pięć pozycji w porównaniu
z zeszłoroczną edycją. Liderem została Szwajcaria
– na pierwszy rzut oka to dość szczególny wybór. Czy ktoś słyszał
o szwajcarskich wynalazkach? Przecież nawet zegarek skonstruował
Szwajcarom Antoni Patek, polski zegarmistrz.
To najwyraźniej taka tradycja, że polskie osiągnięcia powstają
poza granicami. Kiedy Maria Skłodowska, jeszcze nie Curie, przyjechała do Krakowa,
odmówiono jej pracy na Uniwersytecie Jagiellońskim. Gronu profesorskiemu
nie mieściło się w głowie, że kobieta może prowadzić badania naukowe.
Co w Polsce było nie do przejścia, udało się we Francji. Dalszy ciąg jest znany:
dwie Nagrody Nobla – jedyne przyznane Polsce za działalność naukową. Co prawda
dzisiaj wszyscy jesteśmy noblistami dzięki nagrodzie pokojowej dla Unii Europejskiej,
ale marne to pocieszenie, tym bardziej że według kryteriów UE pod
względem innowacyjności należymy do grupy największych maruderów (innowatorzy
o skromnych wynikach). To także kolejny spadek – w ubiegłym roku
Polska znajdowała się w grupie innowatorów umiarkowanych.
W rankingu GII bada się 84 wskaźniki w 142 krajach. To prawdopodobnie najbardziej
zaawansowana analiza innowacyjności. Nieźle wypadliśmy w kategoriach
stabilności politycznej i wolności prasy, za to słabo pod względem kreatywności
– co może szokować, wszak wszyscy wiemy, że Polak potrafi. Jednak
z twórczym myśleniem lepiej radzą sobie nawet na Barbadosie. Problemy z nowatorstwem
mamy od dawna i poniekąd usprawiedliwia nas trudna historia.
Przez dwa wieki priorytetem było raczej przetrwanie. Na innowacje można
sobie pozwolić w spokojniejszych czasach. Dziś trzeba doganiać lepszych, tym
bardziej że świat pędzi coraz szybciej.
Wojciech Kwinta
publicysta „Businessman.pl”
Teoretycznie rzecz biorąc, wkrótce powinno być lepiej: mamy
już ponad 1060 instytucji zajmujących się wspieraniem przedsiębiorczości
i innowacyjności. Od klastrów firm, przez parki
technologiczne i inkubatory, po fundusze zalążkowe i sieci
aniołów biznesu. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przeznacza
coraz większe środki na innowacyjne projekty, wciąż
ogłasza nowe konkursy, promuje zbliżenie biznesu i nauki.
Czy takie działania poprawią naszą pozycję? Trzeba zapewne
kilku lat, by się przekonać. Poza tym rządowe dofinansowywanie
innowacyjności to za mało. Potrzebny jest też nowy styl
myślenia. Adam Kolawa, nieżyjący już założyciel amerykańskiej firmy Parasoft
zajmującej się tworzeniem wyrafinowanych technik programistycznych, uważał,
że innowacyjność to proces ciągły. Wręcz nie należy o nim myśleć: innowacje
to nie tylko konkretne wynalazki, to także mniejsze usprawnienia czy nowe
sposoby działania. To także śledzenie najnowszych trendów, odkrywanie syg-
nałów rynkowych i wykorzystywanie ich do budowania przewagi konkurencyjnej.
Nic dziwnego, że wykłady i warsztaty takich tuzów, jak Jeremy Gutsche
(twórca serwisu TrendHunter.com) gromadzą tysiące uczestników, a z jego rad
korzystają najbardziej innowacyjne firmy na świecie.
Dobrych przykładów i praktyk godnych naśladowania jest mnóstwo. Mamy
skąd czerpać, gorzej jest z finansowaniem. Przedsiębiorcy (szczególnie z sektora
małych i średnich przedsiębiorstw) często nie chcą ryzykować, więc działania
innowacyjne pozostają na cenzurowanym. Według ekspertyz jednej z firm
doradczych, wprowadzenie odpowiednich ulg podatkowych szybko podniosłoby
naszą pozycję w rankingach innowacyjności – oczywiście jeśli nasi biznesmeni
uznaliby te rozwiązania za wystarczającą zachętę. Na razie innowacyjną
awangardą są największe firmy w kraju. Pozostali muszą do nich dołączyć
– innowacyjność to dziś klucz do sukcesu w przyszłości. Jej brak to praktycznie
zahamowanie rozwoju.
30