marzec 2012 r. - Rzecznik Praw Obywatelskich

UOKiK podejmie odpowiednie działania w ramach swoich ustawowych kompetencji
w celu wyeliminowania tych nieprawidłowości.
10. Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (RPO-628976-
I/09) z dnia 16 stycznia 2012 r. - w sprawie zawartych w reklamach treści
dyskryminujących kobiety.
W napływających do Rzecznika Praw Obywatelskich indywidualnych wnioskach
regularnie pojawia się problem dyskryminacyjnych treści zawartych w reklamach
telewizyjnych. Wizerunek kobiet jest w tym kontekście niejednokrotnie traktowany
instrumentalnie. Chodzić tu może zarówno o wypadki traktowania kobiet jako obiektu
seksualnego, przypisywanie im jednoznacznie wynikających ze stereotypów ról
społecznych, czy wreszcie przekazywania zniekształconych wzorców zdrowia i urody.
Zjawisko to może mieć wpływ na problemy dyskryminacji kobiet w sferze zawodowej
i publicznej. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i
telewizji KRRiT stoi na straży wolności słowa w radiu i telewizji, samodzielności
nadawców i interesów odbiorców oraz zapewnia otwarty i pluralistyczny charakter
radiofonii i telewizji. Do jej zadań należy m. in. sprawowanie w granicach
określonych ustawą kontroli działalności nadawców oraz organizowanie badań treści i
odbioru programów radiowych i telewizyjnych. Zgodnie z art. 16 b ust. 3 pkt 2 ww.
ustawy przekaz handlowy nie może zawierać treści dyskryminujących ze względu na
rasę, płeć, narodowość, pochodzenie etniczne, wyznanie lub światopogląd,
niepełnosprawność, wiek czy orientację seksualną. W związku z powyższym Rzecznik
Praw Obywatelskich prosi o poinformowanie o stanowisku KRRiT w przedmiotowej
sprawie oraz czy Krajowa Rada podjęła działania zmierzające do zapobiegania
negatywnej tendencji rozpowszechniania, w szczególności w reklamach, treści
mogących obrażać i poniżać kobiety oraz utrwalać stereotypy dotyczące ich społecznej
roli.
Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (07.02.2012 r.) wyjaśnił,
że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie posiada ustawowych uprawnień
wpływania na twórców reklamy i działania reklamowe podmiotów radiowych czy
telewizyjnych. Nie może także wpływać na treść niewyemitowanych reklam, ze
względu na zakaz cenzury prewencyjnej środków społecznego przekazu zawarty w art.
54 ust. 2 Konstytucji RP. Treści zawarte w przekazach (głównie telewizyjnych) mogą
być określane jako dyskryminujące w zależności od wrażliwości odbiorcy, dlatego też
tego typu przekazy powinny być rozpatrywane przez ciała samoregulujące np. Radę
Etyki Mediów, czy też Radę Reklamy. Krajowa Rada reaguje zawsze wtedy, gdy
konkretna wyemitowana reklama bezspornie powoduje naruszenie norm zawartych w
art. 18 ust. 1 ustawy o radiofonii i telewizji. Tak było w przypadku reklamy telefonii
komórkowej „Mobilking”. Reklama ta była emitowana przez kilku nadawców
telewizyjnych i w niekorzystnym świetle pokazywała kobiety, ich sprawność
intelektualną i fizyczną. Przewodniczący KRRiT wezwał nadawców do
bezzwłocznego zaniechania emisji tej reklamy. W 2011 roku Przewodniczący KRRiT
26