marzec 2012 r. - Rzecznik Praw Obywatelskich

pełnienia czynności służbowych, jest niezgodny z art. 54 ust. 1 w związku z art. 31 ust.
3 Konstytucji RP. Literalne brzmienie obowiązującego § 1 art. 226 k.k. uprawnia do
stwierdzenia, iż ustawodawca dokonując nowelizacji omawianego uregulowania,
pominął istotne z punktu widzenia Konstytucji znamię czynu z art. 226 § 1 k.k.,
wskazujące, iż znieważenie funkcjonariusza publicznego musi być dokonane
„publicznie”. W ocenie Rzecznika, ustawodawca winien w pełnym zakresie
uwzględnić powołany wyrok Trybunału Konstytucyjnego, poprzez doprecyzowanie
znamion czynu z art. 226 § 1 k.k., w ten sposób, iż przestępstwo polegające na
znieważeniu funkcjonariusza publicznego lub osoby przybranej mu do pomocy może
zostać popełnione tylko wówczas, gdy znieważenie nastąpiło publicznie, podczas i w
związku z pełnieniem obowiązków służbowych - co doprowadzi do
prokonstytucyjnego ukształtowania znamion czynu z art. 226 § 1 k.k. i zapobiegnie
rozbieżnej linii orzeczniczej sądów w tym zakresie. Rzecznik Praw Obywatelskich
prosi o poinformowanie, czy przewidywane są zmiany legislacyjne, które stanowiłyby
rozwiązanie przedstawionego problemu.
23. Dyrektora Generalnego Służby Więziennej (RPO-680042-II/11) z dnia 1
lutego 2012 r. – w sprawie instalowania w jednostkach penitencjarnych kamer w
pomieszczeniach do kontroli osobistej oraz w salach do udzielania tzw. widzeń
bezdozorowych.
Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi osób pozbawionych
wolności, które wskazują, iż w pomieszczeniach do kontroli osobistej oraz w salach do
udzielania tzw. widzeń bezdozorowych zamontowane są kamery. Instalowanie kamer
w salach widzeń bezdozorowych potwierdzają również obserwacje poczynione przez
pracowników Biura Rzecznika podczas wizytacji jednostek penitencjarnych. Przepis
art. 73a § 5 k.k.w. wśród pomieszczeń, z których obraz jest przekazywany do
monitorów lub urządzeń, o których mowa w § 3 (art. 73a), w sposób uniemożliwiający
ukazywanie intymnych części ciała skazanego, nie wymienia pomieszczeń do kontroli
osobistej osadzonych. W ocenie Rzecznika obraz z kamery zainstalowanej w
pomieszczeniu do kontroli osobistej powinien być przekazywany do monitorów lub
urządzeń, o których mowa w § 3 (art. 73a), w sposób uniemożliwiający ukazywanie
intymnych części jego ciała bądź należałoby odstąpić od montowania kamer w tych
pomieszczeniach. Natomiast instalowanie kamer w salach widzeń bezdozorowych jest
nie do pogodzenia z intencją ustawodawcy, który nakazał odstąpić od wymogu
nadzoru nad skazanym i osobami go odwiedzającymi, przyznając mu większą
swobodę i szerszy zakres prywatności podczas tego widzenia (art. 138 § 1 pkt 2
k.k.w.). Przepis art. 73a § 2 k.k.w. de facto umożliwia instalowanie kamer we
wszystkich pomieszczeniach jednostki penitencjarnej, jednakże przy podejmowaniu
decyzji o miejscu zainstalowania kamery należy mieć na względzie jego przeznaczenie
oraz ratio legis innych przepisów dotyczących wykonywania kary pozbawienia
wolności. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o zajęcie stanowiska w
przedmiotowej sprawie.
38