Nr 50 - Tauron

More documents

Recommendations

Info

wywiad Polska Energia 12 (<strong>50</strong>) 2012 TGE – kierunek Europa ROZMOWA Z Ireneuszem Łazorem, prezesem Towarowej Giełdy Energii w Warszawie 4 rozmawiaŁ: EMIL RÓŻAŃSKI Jaka jest obecnie pozycja Towarowej Giełdy Energii na krajowym rynku energii? Wyznacznikiem dobrego funkcjonowania rynku jest jego płynność, a dla jego uczestników dodatkowo transparentność. Proces wzmocnienia płynności Towarowej Giełdy Energii, zapoczątkowany w 2010 r. wprowadzeniem tzw. obliga giełdowego (wyjaśnienia w słowniczku – red.), skutkuje dziś mocną pozycją giełdy na krajowym rynku energii, ale także na arenie międzynarodowej jako partnera z przejrzystym hurtowym obrotem tego surowca. Obecnie ponad 80 proc. łącznego hurtowego obrotu energią elektryczną w Polsce odbywa się na parkiecie TGE. Jest ona obecnie najbardziej dynamicznie rozwijającą się giełdą towarową w regionie. Potwierdza to nasza przynależność do organizacji EuroPEX, która promuje idee konsolidacji rynków energetycznych poprzez połączenia transgraniczne i zrzesza wszystkie aktywne giełdy energii w Europie. Czy zadowalają Pana obroty na giełdzie? Obrót na wszystkich rynkach TGE wyniósł w 2011 r. 126,6 TWh, co stanowi 78 proc. wytworzonej energii w Polsce i ponad 80 proc. jej łącznego zużycia. Jeśli przyjrzymy się ostatnim danym, to handel energią elektryczną w październiku tego roku wyniósł 15,312 TWh i był wyższy w porównaniu do poprzedniego miesiąca o ponad 25 proc. (12,224 TWh we wrześniu), a w porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym obroty energią elektryczną na TGE wzrosły aż o 73,74 proc. Dynamicznie rosnące obroty świadczą o tym, że dla uczestników rynku giełda jest transparentnym i wiarygodnym miejscem handlu energią. TGE przyjęła nową strategię działania. Jakie są jej najważniejsze elementy? Niedawno rada nadzorcza zaakceptowała strategię działalności Towarowej Giełdy Energii do roku 2015. Strategia opiera się na trzech filarach. Pierwszy to rozwój rynku energii elektrycznej. Obecnie działający rynek zostanie wzbogacony o nowe rozwiązania, które doprowadzą do przygotowania samej giełdy, jak i jej uczestników, do włączenia się do wspólnego rynku energii w Europie. Drugi filar to uruchomienie i rozwój rynku gazu. Projekt od strony operacyjnej, logistycznej i prawnej został zakończony. Wreszcie trzeci filar strategii to rynek międzynarodowy i połączenie polskiego rynku energii z rynkami innych krajów. Musimy być przygotowani do uczestnictwa w jednolitym europejskim rynku energii, który powinien ruszyć na początku roku 2015. Jakie nowe rozwiązania pojawią się na Towarowej Giełdzie Energii? W pierwszym etapie chcemy doprowadzić do wdrożenia jednego fixingu. Takie są oczekiwania większości uczestników, choć rynek w tej kwestii nie jest jednomyślny. Zaproponujemy także szerszą gamę produktów niebędących Jeżeli nastąpi konsolidacja europejskich giełd energii, mamy aspiracje, aby stać się jednym z głównych jej koordynatorów. Moglibyśmy wtedy wyznaczać wspólną cenę energii dla uczestników rynku instrumentami finansowymi, tak aby uczestnicy rynku mogli za ich pomocą w bardziej efektywny sposób pokrywać swoje grafiki zapotrzebowania. Polski rynek energii połączony jest już z rynkiem szwedzkim. Kiedy nastąpi integracja z innymi rynkami w regionie? W grudniu 2010 r. TGE uruchomiła tzw. mechanizm market coupling, dzięki któremu członkowie TGE i skandynawskiej giełdy Nord Pool Spot, mogą handlować energią elektryczną na obu giełdach na transgranicznym połączeniu – SwePolLink. Pracujemy nad kolejnymi połączeniami. Do końca 2013 r. rynek CEE (Central and Eastern European – Europa Środkowo-Wschodnia) ma już być zharmonizowany i wprowadzony do rynku NWE (North West East – Północ Zachód Wschód). To ma nastąpić do końca 2014 r. tak, aby zjednoczony rynek energii elektrycznej w UE rozpoczął funkcjonowanie od początku 2015 r. Prowadzimy intensywne prace w kierunku połączenia transgranicznego z giełdami Czech, Słowacji i Węgier. To skomplikowany proces, wymagający dopracowania wielu szczegółów technicznych, prawnych i organizacyjnych, bez których taki obrót nie może zostać uruchomiony. Współpracujemy z PSE Operator, by uruchomić połączenie na południowej granicy już w 2013 r. Jakie są najważniejsze przeszkody w powstaniu regionalnego rynku energii w Europie Środkowej? Pełna koordynacja rynków musi się wiązać z fizycznymi przepływami energii przez poszczególne granice. Tutaj ogromną rolę pełni PSE Operator, który będzie rozbudowywał połączenia transgraniczne, zwłaszcza na zachodniej i południowej granicy Polski. Sporym wyzwaniem będzie również skoordynowanie harmonogramu sesji, np. tego, czy fixing ma być np. o godz. 11 czy 12, ponieważ dziś dla każdego kraju odpowiednia jest inna godzina. Wydawać by się mogło, że to prozaiczne sprawy, ale wywołują dyskusję. Na ich uzgodnienie mamy rok. TGE szykuje uruchomienie rynku gazu. Kiedy, Pańskim zdaniem, zostanie on otwarty? Towarowa Giełda Energii od września bieżącego roku jest gotowa do uruchomienia tego rynku. Nastąpi to po wprowadzeniu do stosowania taryfy Operatorów Systemu Dystrybucyjnego, Operatora Systemu Magazynowania i Międzyoperatorskich Umów Przesyłowych. Ostatnio przyjęliśmy pierwszych członków rynku gazu – są to domy maklerskie BOŚ, Noble Securities i Trigon. To bardzo istotny krok na drodze do uruchomienia giełdowego obrotu błękitnym paliwem, gdyż w obecnym stanie prawnym dokonywanie transakcji giełdowych na rynku gazu możliwe jest wyłącznie za pośrednictwem domów maklerskich oraz towarowych domów maklerskich będących członkami TGE. W połowie października br. Gaz-System i TGE podpisały umowę określającą zasady współpracy w zakresie umożliwienia zawierania umów kupna i sprzedaży na giełdzie gazu.
SŁOWNICZEK Obligo giełdowe – obowiązek, zgodnie z art. 49a Prawa energetycznego, według którego przedsiębiorstwo zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej jest obowiązane sprzedawać nie mniej niż 15 proc. energii elektrycznej wytworzonej w danym roku na giełdach towarowych (w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych) lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany. Fixing – procedura ustalania kursu, która polega na tym, że kurs ustalany jest na podstawie zleceń złożonych w określonym przedziale czasu poprzedzającym tę operację. foto: arc Ireneusz Łazor Absolwent Politechniki Krakowskiej. Ukończył również Studia Bankowości Inwestycyjnej na Guildhall University w Londynie, Podyplomowe Studia Zarządzania na Uniwersytecie Warszawskim, Podyplomowe Studium Menedżerskie w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie oraz Studium Dyrektorów Finansowych. Makler papierów wartościowych. Od 1991 r. związany z rynkiem kapitałowym w bankach PKO BP i PEKAO SA. W latach 1995-1999 piastował stanowisko dyrektora Działu Notowań Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Od 1999 do 2011 r. pełnił funkcję wiceprezesa Towarowej Giełdy Energii. Od 2008 r. do 2012 r. był prezesem zarządu Izby Rozliczeniowej Giełd Towarowych. Od 5 lipca 2012 r. pełni funkcję prezesa zarządu Towarowej Giełdy Energii. Wśród najważniejszych sukcesów zawodowych Ireneusza Łazora należy wymienić koordynację procesu dystrybucji Powszechnych Świadectw Udziałowych, współtworzenie giełdowego rynku terminowego i Giełdy Energii, a także pomysł i współtworzenie Izby Rozliczeniowej Giełd Towarowych. Czy rynek gazu na TGE rozwinie się tak jak energii elektrycznej, czy też tempo będzie wolniejsze? Spodziewam się, że początkowo obroty na rynku gazu nie będą duże. Pamiętajmy, że obecnie na rynku gazu w Polsce działa jeden podmiot dominujący, który ma już zawarte kontrakty długoterminowe. Oczywiście istnieje możliwość pojawienia się nowych graczy, ale na starcie będą oni oferować niewielkie wolumeny. Jestem przekonany, że mimo to warto uruchomić ten rynek, aby zaoferować nowe możliwości zawierania transakcji. Perspektywa rozwoju rynku gazu na parkiecie TGE może wywołać efekt kuli śnieżnej. Pojawiły się propozycje wprowadzenia obliga giełdowego, podobnego do tego, jakie funkcjonuje już na rynku energii elektrycznej. W połowie października został już złożony projekt zmian w ustawie Prawo energetyczne, przewidujący, że przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się obrotem paliwami gazowymi będzie musiało sprzedać na rynku regulowanym nie mniej niż 30 proc. gazu. Doświadczenia z giełdy energii pokazują, że obligo wykreowało transparentną i wiarygodną cenę. Mamy zatem podstawy, by spodziewać się podobnych efektów na rynku gazu, choć oba rynki różnią się poziomem koncentracji. Rynek energii jest bardziej rozproszony. Jak wygląda obrót gazem na innych giełdach europejskich? Patrząc na nie, można być optymistą co do rozwoju rynku gazu na TGE. W Niemczech, Wielkiej Brytanii i Holandii wolumeny obrotów są znaczące, wynoszą od kilkunastu do kilkudziesięciu procent całości obrotu hurtowego w tych krajach. Tworzy się tak zwany mix zakupowy z transakcjami na rynku OTC (ang. over the counter market – rynek pozagiełdowy), rynku giełdowym i kontraktami bilateralnymi (dwustronnymi). Daje to możliwość zbudowania optymalnego portfela zakupowego z wykorzystywaniem wielu elementów i kontraktów o różnym okresie funkcjonowania. Czy w przyszłości można spodziewać się w Europie konsolidacji giełd energii? Na pewno każda z giełd ma swoje ambicje. Oprócz nich istotnym wyznacznikiem tego, kto i co może wnieść do wspólnego projektu, są doświadczenie, długa obecność na rynku, wolumeny przez niego przechodzące i wielkość kraju, z którego pochodzi giełda. Będzie potrzebna współpraca pomiędzy giełdami energii z różnych państw. Mamy aspiracje, aby po zaistnieniu wspólnego rynku energii stać się jednym z jego koordynatorów. Rynek będzie działał w ten sposób, że jedna z giełd w Europie będzie wyznaczała – przy uwzględnieniu zdolności przesyłowych oraz wszystkich uwarunkowań technicznych – jedną cenę energii dla wspólnego rynku europejskiego. Ten system ma funkcjonować na zasadzie prezydencji, czyli będzie to mechanizm przechodni z jednej giełdy na drugą. Tego zadania nie da się jednak zrealizować bez porozumienia z PSE Operator i URE, dlatego działamy wspólnie, aby takie rozwiązanie mogło być możliwe. Dziękuję za rozmowę 5
Page 1 and 2: Nr 12 (50) Grudzień 2012 magazyn g
Page 3: Polska Energia 12 (50) 2012 OD REDA
Page 7 and 8: Krzysztof Zamasz prezesem Enei Fran
Page 9 and 10: Polska Energia 12 (50) 2012 notowan
Page 11 and 12: 3 grudnia w Stalowej Woli, po urocz
Page 13 and 14: ciepło Kampania nagrodzona Zorgani
Page 15 and 16: PKW FOTO: MARCIN CZEKAJ Święto br
Page 17 and 18: FOTO: ARC W konferencji uczestniczy
Page 19 and 20: ma się nijak do zasad wolnego rynk
Page 21 and 22: Tab. 3 Znajomość marki 2009-2012
Page 23 and 24: Moc 1020 MW mają wiatraki na farmi
Page 25 and 26: „Wyzwolenie” to pytanie o każd
Page 27 and 28: FOTO: ARC Muzeum odwiedziło już p
Page 29 and 30: Lardarello we włoskiej Toskanii -

Nr 50 - Tauron

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?