Kako se nekad ribarilo na Dravici...

More documents

Recommendations

Info

hrvatske regije IS TRA Naj va æni ja go spo dar ska gra na je tu ri zam. ZaËetke ra zvo ja suv re me nog tu ri zma u Is tri na la zi mo veÊ po Ëet kom 19. sto lje Êa. Da nas Istar ska æu pa ni ja ra spo la æe s 225.000 kreveta u ho te li ma, tu ri stiË kim na se lji ma, kam po vi ma, i u ukup nim smje πtaj nim ka pa ci te ti ma Re pu bli ke Hrvat ske su dje lu je sa 31 po sto. Ze le na re gi ja i tu ri stiË ka Re zer vat lu ænja ka u Mo to vun skoj πu mi me ka s bo ga tom kul tur no- -po vi je snom ba πti nom Bri ju ni Pro te æu Êi se na vi πe od 3400 km 2 u tri dræa ve, od Ëe ga je naj ve Êi dio u Hrvat skoj, istar ska re gi ja pred nja Ëi ne samo po go spo dar skoj raz vi je no sti, do hot ku po sta nov ni ku, ne go je i pri mjer mul ti e tiË no sti i mul ti kul tu ral nosti. Ona je tijekom sto lje Êa bi la mje sto do di ra mno gih na ro da i nji ho vih kul tu ra, o Ëe mu sv je do Ëi njezi na po vi je sna ba πti na kroz sa Ëu va ne spo me ni ke, knji æev na dje la, na Ëin svi ra nja so pi la... Is tra je i ze le ni po lu o tok na ko jem πu me za u zi ma ju 35 po sto pov rπi ne. Tu ri stiË ka je me ka ko ju sva ke go di ne obi la ze no vov je kov ni no ma di i uæi va ju na njezi nim pla æa ma, u ze le nim se o skim oa za ma, do ma Êim je li ma i vi ni ma, u go sto lju bi vo sti. Is tra, naπ naj ve Êi po lu o tok, obu hva Êa pov rπi nu od 3476 km 2 , a di je le ga tri dræa ve - Hrvat ska, Slo ve ni ja i Ita li ja. Naj ve Êi dio, 3130 km 2 ili 90 posto pov rπi ne, pri pa da Hrvat skoj. Od to ga se 2820 km 2 na la zi na po dru Ëju Istar ske æu pa ni je, a osta tak ad mi ni s tra tiv no-te rito ri jal no pri pa da Pri mor skogo ran skoj æu pa ni ji. Smje πte na je na sje ve ro i stoË nome di je lu Ja dra na. Ge o graf ski, gra ni ca Is tre pre ma sje ve ru pla nin ski je la nac ∆i Êa ri ja, a pre ma isto ku pla nin ski ma siv UË ke. Di je li se na tri po ja sa. Ju æni dio (za pad na oba la) ko ji je naj ni æi, i ko jem obi lje æje da je zem lja crlje ni ca (ter ra ro ssa) zo ve se Crve na Is tra. Iznad nje pro te æe se ma lo vi πi po jas koji je zbog si vog la po ra do bio ime Si va Is tra i to je po dru Ëje sre di πnjeg di je la po lu o to ka. Naj vi πi je dio Bi je la Is tra; obuhva Êa pa di ne UË ke i istoË ni dio po lu o to ka, a na ziv je do bio po ka me ni tom tlu. Du æi na istar ske oba le za jedno s oto ci ma i oto Ëi Êi ma izno si 539 km. Za pad na je oba la ra zve de ni ja i du ga 327 km, a istoË na 212 km. Glav ni na je obale na krπkome i vap ne naË kom zem lji πtu. Po ta pa njem krπkih udu bi na na sta li su spe ci fiË ni i ra z gra na ti za lje vi, kao me dulin ski za ljev, po reË ko i ro vinjsko pri mor je. Oba la obi lu je s mno go uva la, dub ljih za lje va i uπÊa ri je ka. Pre ma po pi su sta nov ni π- tva iz 2001., u Is tri je æiv je lo 206.344 sta nov ni ka ili 4,65 posto sta nov ni π tva Hrvat ske. Od to ga u gra do vi ma 145.894, a u op Êi na ma 60.540. Po na rodno sti naj ve Êi je dio Hrva ta, 71 po sto, Ta li ja na 6,9 po sto, ali kao mul ti et niË ka sre di na u njoj æi ve i dru ge na rod no sti, Sr bi, Bo πnja ci, Al ban ci, Slo venci i dru gi. Osnov ne zna Ëaj ke pod neblju da je sre do zem na kli ma ko ja prev la da va duæ oba le, a pre ma unu tra πnjo sti postupno se mi- 8 Broj 117 • rujan 2006. HRVATSKE ©UME
Are na u Pu li Piπe: Vesna Pleπe Snimio: B. Pleπe i Arhiv To po lik ©i jan ska πu ma je nja i pre la zi u kon ti nen tal nu. Glav na su kli mat ska obi lje æja to pla i su ha lje ta, dok su zi me bla ge i ugod ne. Ko li Ëi na oborina po ve Êa va se od za pad ne oba le pre ma unu tra πnjo sti. Karak te ri stiË ni su vje tro vi ju go, bu ra i ma e s tral. Za hva lju ju Êi ne pro pu snim fli πnim na sla ga ma, ovaj kraj ne osku di je va vo dom. Va æni ji pov rπin ski vo do to ci na podru Ëju Is tre su Mir na, Ra πa, Bo ljun Ëi ca, Dra go nja te ponor ni ca Pa zin Ëi ca i pov rπin ske aku mu la ci je, je ze ra Bu to ni ga i Bo ljun Ëi ca. Naj du æa istar ska ri je ka je Mir na, du gaË ka 53 km, izvi re kod Bu ze ta. Dru ga je po du æi ni (23 km) ri je ka Ra πa ko ja izvi re u »e piÊ kome po lju. Ve Êi gra do vi i op Êi ne u Is tri su Pu la, Pa zin, Po reË, Ro vinj , Umag, No vi grad, La bin, Bu zet, Mo to vun. Bla go va lo vi ti re ljef ni oblici uzdi æu se pre ma sre di πnjem di je lu po lu o to ka, a na sje ve ro i- sto ku, na pla nin skome ma si vu ∆i Êa ri je i UË ke do sti æu svo ju naj vi πu toË ku. ∆i Êa ri ja po Ëi nje u bli zi ni Trsta, a nad Ri jeË kim za lje vom do seæe naj ve Êu vi sinu, vrh Pla nik (1273 m). Za razli ku od ∆i Êa ri je, UË ka je pla nina jed no stav nog obli ka, s dvi je strme pa di ne i oπ tro ocrta nim hrptom. Naj vi πa toË ka joj je Vojak, 1396 m. Istar ske su pla ni ne vap ne naË ke gra applee i bo ga te kr πkim po ja va ma. Prvi tra go vi ljud skog æivo ta na ovim pro sto ri ma vo de nas da le ko u pro πlo st, ka da su prvi na se lje ni ci Is tre æiv je li u πpi lja ma. O to me sv je do Ëi i na lazi πte πpilj skog Ëov je ka u πljun ku πpilje ©an da lja kod Pu le. U æe ljezno do ba (I. ti suÊ lje Êe pri je Krista) bi la je na se lje na naj ve Êim di je lom ilir skim ple me ni ma, Hi s tri ma (po ko ji ma je do bi la i ime), Li bur ni ma i Ja po di ma. Iz ilir skoga do ba osta la su i mno ga na la zi πta ma te ri jal ne kul tu re, po put utvrda na breæulj ci ma gra applee nih teh ni kom su ho zi da - ve li kim ka me nim blo ko vi ma. Po bje dom nad ilir skim pleme ni ma 50. go di ne pr. Kr. Ëi ta va Is tra do la zi pod vla st Rimlja na. Po sli je prve ko lo ni za ci je i ro ma ni za ci je au toh to no stanov ni π tvo bje æi u unu tra πnjo st po lu o to ka, dok se veÊ di je lom ro ma ni zi ra no sta nov ni π tvo vra Êa na oba lu gdje se po Ëi nju ra zvi ja ti i prvi gra do vi. Pro pa πÊu Rim skoga Car s tva Is trom su naj pri je zav la da li Goti, a po sli je to ga Bi zant Ëi ja Êe vla st po tra ja ti do 788. U VI. i VII. sto lje Êu na ove pro sto re na se lja va ju se Sla ve ni πto ih je kao kme to ve do vo di la fra naË ka dræa va ko ja je u to doba vla da la po lu o to kom. Slaven ska ko lo ni za ci ja na stav lja se i sljedeÊih sto lje Êa, pa su u 11. sto lje Êu ne po sred na za le applea grado va po go vo ru bi la sla ven ska, dok su se po tom ci ro ma ni zi ranih se lja ka za dræa li u ne kim se li ma ju æne i za pad ne Is tre. Sre di nom 15. sto lje Êa ovim kra je vi ma zav la da la je Ve ne cija, osim istoË ne oba le ko ja je potkraj 14. sto lje Êa do πla pod vla st Hab sbur go va ca, no ta da po Ëi nju i Ëe ste pro va le Tu ra ka, u ko ji ma su stra da la po seb no mje sta na ∆i Êa ri ji i Pa zin ska gro fi ja, a epi de mi je ku ge u 15. i 16. sto lje Êu opu s tje le su Ëi ta ve kra je ve. Mi rom u Be Ëu 1809. Is tra je pri po je na Na po le o no vim Ilir skim pro vin ci ja ma, a veÊ 1813. do la zi pod vla st Au s tri je. Dru gu po lo vi cu 19. sto lje Êa te ra zdob lje I. sv jet skog ra ta obi- Iz doba vla da vi ne Rim lja na osta la su Her ku lo va vra ta, naj sta ri je sa Ëu va ne obram be ne zi di ne Pu le, sta re rim ske vi le, Sla vo luk Ser gi je va ca, am fi te a tar u Pu li. Od za πti Êe nih pri rod nih ob je ka ta naj po zna ti ji je Na ci o nal ni park Bri ju ni, pa mor ski re zer vat Lim ski ka nal, re zer vat πum ske ve ge ta ci je Mo to vun ske πu me, Park pri ro de UË ka, Park-πu ma ©i ja na pokraj Pu le, Orni to lo πki re zer vat Pa lud po kraj Ro vi nja… Broj 117 • rujan 2006. HRVATSKE ©UME 9
Page 1 and 2: oj 117 Godina X., Zagreb, rujan 200
Page 3 and 4: u ovom broju RU JAN Fe sti val Dani
Page 5 and 6: on tro li ra ni poæa ri Piπe: Mir
Page 7 and 8: slovaËko πumarstvo sto vu o æi v
Page 9: Piπe: Ivica TomiÊ Foto: I. TomiÊ
Page 13 and 14: de vet πu ma ri ja: Bu je, Bu zet,
Page 15 and 16: Piπe: Miroslav Mrkobrad Foto: M. M
Page 17 and 18: otpad VIN KOV CI Sme tli πte Ba zj
Page 19 and 20: 3,89 mi li juna eura u obra zo va n
Page 21 and 22: npr. u ©pa njol skoj za ho tel ske
Page 23 and 24: naj du lje. Upra vo tih da na, ka d
Page 25 and 26: mala enciklopedija πumarstva Piπe
Page 27 and 28: zaπtiÊene biljne vrste Piπe: Ivi
Page 29 and 30: Go spodar ska je di ni ca Dle tvo
Page 31 and 32: Sta ra bilj ska Dra va sa sa mo ni
Page 33 and 34: zdravi æivot Dr. Ivo Belan Po sto
Page 35 and 36: slovaËka 16. NAT JE CAN JE SJE KA
Page 37 and 38: PU» KA FE© TA JA KOVL JA I 16. SM
Page 39 and 40: JE SEN U BA RANJS KIM LO VI© TI MA
Page 41 and 42: struËna suradnja Piπe: Vesna Ple
Page 43 and 44: u πumskom miljeu Uz Gac ku Izvo ri

Kako se nekad ribarilo na Dravici...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?