You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
POLSKA PRZED II WOJNĄ ŚWIATOWĄ<br />
17<br />
szy. Z jak największą bezwzględnością. [ … ] Każda nowo tworząca się żywotna<br />
siła polska ma być natychmiast zniszczona” 5 .<br />
I tutaj rysuje się zasadnicza różnica między sposobami działania władz obu<br />
państw totalitarnych. Napastliwy i pełen pogróżek ton niemieckiej prasy odbijał<br />
od milczenia sowieckich mediów. Polscy politycy skupili uwagę na zachodnim sąsiedzie,<br />
pozostawiając poza zasadniczym polem widzenia wschód. Oficjalne stosunki<br />
między Polską a ZSRS były bowiem z pozoru przyjazne. Z pozoru, gdyż<br />
4 października 1938 roku zastępca komisarza ludowego spraw zagranicznych Władimir<br />
Potiomkin w rozmowie z Robertem Coulondre’em, ambasadorem Francji<br />
w Moskwie, stwierdził: „Nie widzę dla nas innego wyjścia aniżeli czwarty rozbiór<br />
Polski” 6 . Mimo to Moskwa i Warszawa 27 listopada 1938 roku ogłosiły komunikat,<br />
w którym potwierdzono, że podstawą stosunków między obu państwami jest<br />
układ o nieagresji z 25 lipca 1932 roku i jego prolongata. Potiomkin zaś 10 maja<br />
1939 roku podczas wizyty w Warszawie, powołując się na specjalne instrukcje<br />
rządu sowieckiego, mówił o „une attitude bienveillante” (przyjaznym stanowisku),<br />
jakie jego rząd zamierza zająć wobec Polski w wypadku jej ewentualnego konfliktu<br />
zbrojnego z Niemcami.<br />
Także nowo mianowany ambasador ZSRS w Polsce Nikołaj Szaronow powiedział<br />
2 czerwca 1939 roku przy składaniu listów uwierzytelniających: „Ścisła<br />
i owocna współpraca dwóch naszych krajów stanowi poważny czynnik w utrwaleniu<br />
powszechnego pokoju i pozostaje w zgodzie z celami polityki zagranicznej<br />
ZSRR, która ma na celu pokojowe i przyjazne stosunki ze wszystkimi krajami,<br />
w pierwszym zaś rzędzie z krajami sąsiednimi” 7 .<br />
Tymczasem Stalin podczas zwołanego w trybie pilnym 19 sierpnia 1939 roku<br />
posiedzenia Biura Politycznego KC WKP(b) i kierownictwa Kominternu stwierdził<br />
m.in.: „Kwestia wojna czy pokój wkracza w krytyczną dla nas fazę. [ … ] My<br />
dokonamy swego wyboru i jest on jasny. Powinniśmy przyjąć niemiecką propozycję<br />
i uprzejmie odesłać z powrotem angielsko-francuską misję. Pierwszą korzyścią,<br />
jaką wyciągniemy, będzie zniszczenie Polski aż po przedpola Warszawy, włącznie<br />
z ukraińską Galicją” 8 .<br />
Intencje Stalina widoczne też były w jego słowach z 7 września 1939 roku<br />
skierowanych do sekretarza generalnego Komitetu Wykonawczego Kominternu<br />
Georgi Dymitrowa, kiedy to scharakteryzował Polskę jako państwo faszystowskie<br />
uciskające Ukraińców, Białorusinów i innych, i stwierdził: „Unicestwienie tego<br />
państwa w obecnych warunkach oznaczałoby, że będzie o jedno burżuazyjne
Change language