You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
34<br />
KATYŃ<br />
„w kooperacji” lub dowodzili miejscowymi grupami zbrojnymi różnego pochodzenia.<br />
Takim znamiennym przykładem jest tu wieś Podziemienie koło Kobrynia.<br />
Wstrząsający opis dokonanej tam zbrodni zawarty jest w liście z 1990 roku kpr.<br />
pchor. Bolesława Gorskiego, przed wojną mieszkańca Kobrynia: „Po wkroczeniu<br />
wojsk radzieckich w dniu 17.09.1939 roku na teren Polski zaczęto organizować<br />
«sielsowiety» w większych wsiach, na czele z politrukami NKWD, którzy, przyodziawszy<br />
polskie mundury, mordowali polskich oficerów, podoficerów, policjantów,<br />
inteligencję przy pomocy zbałamuconych młodych białorusinów. Starsi<br />
białorusini potępiali mordowanie oficerów [ … ]. Byłem również w grupie 23 przeznaczonych<br />
na rozstrzelanie we wsi Podziemienie, położonej 25 km od Kobrynia.<br />
[ … ] Uratował mnie młody Białorusin Wasia Woszczanko, który poznał mnie<br />
i oświadczył NKWD, że zna mnie ze spotkań przed wojną [ … ]. Ponieważ byłem<br />
w polowym mundurze i bez dystynkcji, podałem się za szeregowca-żołnierza –<br />
to mnie uratowało. [ … ] Rozpoczęto egzekucję, wyprowadzano po 3-ech na pobliski<br />
piaszczysty cmentarz: pułkownika, majora, kapitana – lekarzy w pierwszej<br />
kolejności wg szarży. Po 15 minutach od wyprowadzenia usłyszeliśmy salwę i pojedyncze<br />
strzały. W dalszym ciągu brano po 3-ech. Jednemu z kapitanów kazano<br />
zdjąć mundur, który miał wiele odznaczeń bojowych, także krzyż Virtuti Militari<br />
– oświadczył, że munduru nie odda, zaczęto mundur zdzierać siłą, wówczas<br />
kapitan ciosem powalił politruka na ziemię. Został natychmiast rozstrzelany<br />
[ … ]”. Ze stosu płaszczy wojskowych, pasów, futer i okryć cywilnych, złożonych<br />
w sklepie, pod którym mieściła się piwnica, gdzie ich przetrzymywano, autor listu<br />
wnioskował, że zamordowano tam ponad setkę Polaków. Sprawa mordu w Pod -<br />
ziemieniu wypłynęła w 2008 roku, kiedy to władze białoruskie, które zlokalizowały<br />
jedną z mogił, zaproponowały współpracę przy ekshumacji Radzie Ochrony<br />
Pamięci Walk i Męczeństwa. Wydobyto szczątki 42 zamordowanych Polaków –<br />
żołnierzy, policjantów i cywilów, a ponadto dwóch oficerów zabitych koło pobliskiej<br />
wsi 28 .<br />
W wydanej w 2002 roku na Białorusi kronice historycznej Kobrynia i okolic<br />
zawarty jest taki opis: „Przez kilka dni w Kobryniu panowała anarchia. [ … ] Z inicjatywy<br />
byłych członków KPZB, którzy podjęli się ochrony mieszkańców, zaczęto<br />
organizować oddziały samoobrony. Do nich przyłączyli się więźniowie Berezy<br />
Kartuskiej. [ … ] Tak narodziła się Gwardia Robotnicza Kobrynia, która położyła<br />
koniec szabrownictwu i panice w mieście [ … ]” 29 . Artykuły w prasie białoruskiej
Change language