You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
POLSKA W KLESZCZACH DWÓCH MOCARSTW TOTALITARNYCH<br />
35<br />
jako organizatora egzekucji w Podziemieniu wymieniają byłego więźnia Berezy,<br />
miejscowego kryminalistę Sawę Droniuka, który stworzył uzbrojoną grupę<br />
mszczącą się na Polakach i dokonującą mordów rabunkowych. Ale przy ekshumowanych<br />
w 2008 roku szczątkach znaleziono m.in. drogocenne przedmioty,<br />
a B. Gorski pisze wyraźnie o NKWD-zistach, nazywając Podziemienie jednym<br />
z setek „Katyni”.<br />
Takim „Katyniem” stały się też Mokrany na Polesiu, gdzie doprowadzono jeńców<br />
z rozbrojonego oddziału batalionu Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej.<br />
Jednostkom sowieckim pomagała w osaczeniu Polaków grupa ukraińska z czerwonymi<br />
opaskami na rękawach. W Mokranach, po wydzieleniu około 30 oficerów<br />
i podoficerów, ośmiu z nich wywieziono w głąb ZSRS*, pozostałych – co najmniej<br />
2 oficerów i 16 podoficerów – dowódcy sowieccy przekazali w ręce owej ukraińskiej<br />
grupy, która dokonała na nich mordu. Powołana w 1990 roku w Brześciu specjalna<br />
komisja sowiecka poinformowała Polaków, iż zbrodni dokonała „najprawdopodobniej<br />
terrorystyczna bojówka ukraińska Artiemija Sadza” z zamiarem dokonania<br />
grabieży mienia oficerów.<br />
Zbrojna grupa białoruska ze wsi Kurpiki podległa rewkomowi we wsi Obuchowo**,<br />
kierowanemu przez byłych działaczy Komunistycznej Partii Zachodniej<br />
Białorusi, zamordowała 22 i 23 września 1939 roku 18 polskich osadników wojskowych<br />
ze wsi Lerypol i Budowla, powiat Grodno. Jednak rodziny osadników<br />
zostały uratowane i ukryte przez mieszkańców pobliskiej białoruskiej wsi Sawalówka.<br />
Do dramatycznych wydarzeń doszło także w miasteczku Skidel na Grodzieńszczyźnie.<br />
W dniu napadu ZSRS na Polskę ujawniła się tam komórka komunistyczna<br />
składająca się z osób narodowości żydowskiej i białoruskiej, która<br />
utworzyła komitet rewolucyjny (rewkom) i podjęła walkę zbrojną z Polakami.<br />
Zajęto szereg gmachów państwowych i stację kolejową, doszło do aresztowań<br />
Polaków, gwałtów, grabieży i zabójstw. Ekspedycja wojskowa, wysłana przez polskie<br />
dowództwo z Grodna, stłumiła rebelię. Jednak w stoczonych przez polskie<br />
szwadrony improwizowanej grupy kawalerii walkach o Skidel 20 września sowieckich<br />
żołnierzy zmechanizowanej grupy 16. Korpusu Strzeleckiego wsparł<br />
* Znaleźli się następnie w obozie w Starobielsku.<br />
** Dużo wcześniej działała tu „jaczejka” KPZB – aż do jej zlikwidowania, a następnie utworzony<br />
został Wiejski Komitet Obuchowski.
Change language