"Səməd Vurğun - Aşıq Şəmşir dastanı"
Filoloji-elmi tədqiqat əsəri
Filoloji-elmi tədqiqat əsəri
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dastan üçün ən xarakterik cəhətlərdən biri bu<br />
janrda şeirlə nəsrin növbələşməsidir. Yəni dastan<br />
süjet xətti boyunca mövzudan kənara çıxmadan<br />
şeirlə nəsrin növbələşməsi əsasında qurulur. Həm<br />
də burada təhkiyənin son dərəcə emosional, təsirli<br />
və bədii olması əsas şərtlərdən biridir. Çünki<br />
aşığın danışdığı əhvalatlar hisslərə güclü təsir<br />
eləyib dinləyicini ağuşuna ala bilməsə, yorucu və<br />
cansıxıcı olar, heç kəs onu dinləmək istəməz.<br />
Bunlardan əlavə, dastanın dil məsələsi də<br />
vacib amillərdəndir. İlk növbədə dilin şirinliyi və<br />
yüyrəkliyi gözlənilməlidir. El arasında “aşıq dili<br />
yüyrək olar” deyiminin yaranması da məhz bu<br />
qaynaqdan bəhrələnir. Burada ustad aşıqdan<br />
istedad və məharət tələb olunur ki, hadisələri son<br />
dərəcə çevikliklə əlaqələndirə, mətləbdən-mət -<br />
ləbə incəliklə adlayaraq auditoriyanın diqqətini<br />
bir an belə özündən yayındırmaya bilsin. Söz və<br />
ifadələrin zərgər dəqiqliyi ilə seçilməsi, zərif,<br />
mədəni ironiyalılıq, canlı xalq danışıq dilinin,<br />
ədəbi dilin və bədii dilin elementlərindən ən münasib<br />
şəkildə sintez halında istifadə etmək başlıca<br />
şərtlərdəndir.<br />
Dastanda öncə bir-birinin ardınca ustad üç<br />
ustadnamə söyləyir və nəhayət, mətləbə keçir. Bu<br />
ustadnamələrin özündə də mətləbə işarənin<br />
22
Change language