Świat fizyki

240
Doświadczenie 5.1
Nadmuchaj zwykły balonik mniej więcej do połowy, a następnie zaznacz
pisakiem cztery punkty na jednej linii w ten sposób, aby pomiędzy
kolejnymi punktami była taka sama odległość ok. 1 cm (rys. 5.9).
Następnie dodmuchaj balonik i zmierz odległości pomiędzy kolejnymi
zaznaczonymi już punktami.
Przekonasz się, że odległości pomiędzy punktami wzrosły tak samo
(na przykład dwukrotnie), natomiast im dalej znajdował się każdy kolejny
punkt od pierwszego, tym bardziej się od niego oddalił. Zwróć
uwagę, że nie ma znaczenia, który z punktów wybierzemy jako punkt
początkowy. W miarę nadmuchiwania balonika wszystkie pozostałe
punkty będą się oddalać od wybranego punktu.
Rys. 5.9
Oddalanie się od siebie punktów na dwuwymiarowej rozszerzającej się powierzchni
balonika jest analogiczne do „ucieczki” galaktyk w trójwymiarowej przestrzeni
Wszechświata. Dla nas, jako istot trójwymiarowych, rozszerzanie się przestrzeni
jest trudne do wyobrażenia, więc dla zrozumienia tego efektu posługujemy się modelem
powierzchni dwuwymiarowego balonika. Obserwowany efekt „ucieczki”
galaktyk nie jest więc wynikiem ich olbrzymich szybkości rozumianych w tradycyjnym
sensie (jak na przykład duże szybkości rakiet kosmicznych), ale stanowi
rezultat rozszerzania się przestrzeni całego trójwymiarowego Wszechświata. Efekt
ten jest niezwykle mały w skali Układu Słonecznego lub nawet naszej Galaktyki,
ale ma bardzo istotne znaczenie w skali całego Wszechświata.