Artykuł - Kresy24.pl

Żołnierze bez broniLAURA MICHAJLIKŚWIĘTY MARCINMoże się wydawać, że tematkapelanów wojskowychnie jest aktualny dlawspółczesnej Białorusi,ponieważ ten rodzajduszpasterstwa dzisiajnie istnieje, ale tak byłonie zawsze. MieszkańcyGrodzieńszczyzny odwieków służyli w wojsku wstatusie kapelanów lub bylipod ich duchową opieką.A więc warto wspomniećo nich – tych, którzybyli powołani świadczyćduchową posługężołnierzom i dzielić ich losy.Pochodzenie terminu «kapelan»jest związane z imieniem św.Marcina (317-397), biskupa Tours.Legenda głosi, że legionista rzymskio imieniu Marcin spotkał zamarzającegopółnagiego żebraka ioddał mu połowę swego wojskowegopłaszcza – «kapy». W nocypo tym zdarzeniu w swoim śniezobaczył Chrystusa, odzianego wjego płaszcz. Te wydarzenie posłużyłonawróceniu Marcina, a częśćjego kapy została otoczona wielkączcią. Na początku «kapelanem»nazywano kapłana, który przechowywałkapę św. Marcina w specjalniewybudowanej kaplicy w pałacukrólewskim w Paryżu. Późniejtermin ten został rozpowszechnionyna duchownych, pełniącychswe obowiązki w wojsku, szpitalu,więzieniu, a także będących sekretarzamibiskupów. Najczęściejtermin «kapelan» łączony jest zfunkcją duchowieństwa w wojsku.Kapelani towarzyszą żołnierzomod czasów wczesnego chrześcijaństwado dnia dzisiejszego, jednakżeich rola i status wielokrotnie zmieniałysię. Według postanowień Soboruw Regensburgu (ConsiliumGermanicum), który w 742-743 r.określił prawa i obowiązki kapelanaw wojsku, duchowni nie mieliprawa noszenia i używania broni.Zadaniem ich była wyłącznie duchowaopieka nad żołnierzami.Grodzieńszczyzna na przestrzeniwieków w wyniku dziejówgeopolitycznych wielokrotniezmieniała swoją przynależnośćpaństwową. Były okresy, kiedynależała do Wielkiego KsięstwaLitewskiego, Rzeczypospolitej,Imperium Rosyjskiego, a nawetPrus Wschodnich. Zmiana godłapanującego wlekła za sobą zmianęwładz rządzących, dominującegowyznania, ustaw, wojska, a razem ztym ustroju służby duszpasterskiejw wojsku. Wieki XI i XII znaczonebyły dla Grodna przynależnościądo książąt prawosławnych, czegodowodem jest najstarsza dzisiajświątynia na Kołoży. Książę, rządzącygrodem na Górze Zamkowej,miał własną uzbrojoną drużynę,która z pewnością była podopieką kapłanów prawosławnych.Chociaż duszpasterstwo wojskowew czasach Rusi Kijowskiej nie istniałoinstytucjonalnie, Kroniki Ipatiewskai Radziwiłłowska świadcząo obecności duchownych, którzychrzcili, spowiadali, święcili cho-M A G A Z Y N 27