Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia. Nr 38/2010 - KRUS

USTAWODAWSTWO I ORZECZNICTWOKrytycy już od dawna podnoszą, że rozwiązanie przewidziane w art. 5austawy stanowi nieuzasadnione uprzywilejowanie osób prowadzących działalnośćpozarolniczą na obszarach wiejskich, przez co uchybia zasadzie„sprawiedliwości społecznej”. Zauważają, że możliwość opłacania niższychskładek w porównaniu do tych, jakie są wymagane na ubezpieczenie społeczneosób samozatrudniających się, pociąga za sobą ryzyko złamaniazasady równej konkurencji pomiędzy przedsiębiorcami. Jak się wskazuje,nieograniczone żadnym terminem ulgowe traktowanie niektórych tylkoprzedsiębiorców (tzn. tych prowadzących jednocześnie, ale często tylkopozornie, działalność rolniczą) w zakresie ponoszenia ciężarów ubezpieczeniaspołecznego narusza konkurencję i jest zakamuflowaną formą pomocypublicznej. 12Dla rozwiązania powyższych problemów postuluje się także inne jeszczerozwiązanie. Proponuje się „… udostępnienie ubezpieczenia społecznegorolników tylko dla tych rolników-przedsiębiorców, których dochódz tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej za danyrok kalendarzowy jest niższy od dochodu uzyskanego z gospodarstwarolnego”. 13 Za takim rozwiązaniem opowiada się m.in. Minister Rolnictwa,który twierdzi, że „… najwyższy czas wprowadzić w KRUS jednąi podstawową zasadę dla wszystkich małych gospodarstw dwuzawodowców.Jeśli z działalności rolniczej rolnik ma więcej dochodów niż z działalnościpozarolniczej to wówczas zostaje w KRUS i opłaci zmodyfikowanąskładkę. Jeśli zaś dochody z działalności pozarolniczej są wyższeniż z gospodarstwa, to wtedy taki płatnik przechodzi do systemu pracowniczego”.14 Również to rozwiązanie – pomimo swoich niewątpliwych zalet– nie jest jednak pozbawione mankamentów.Pozytywną stroną tej propozycji byłby fakt, że wymagałaby ona wprowadzeniarachunkowości w gospodarstwach rolnych, bo tylko w ten sposóbmożliwe byłoby liczenie i ustalanie proporcji pomiędzy dochodamirolniczymi i pozarolniczymi. W pewnym systemowym ujęciu byłoby to zewszech miar pożądane. 15 Pozwoliłoby na wyeliminowanie dzisiejszego kryteriumstosunków własnościowych jako kryterium kwalifikującym podleganieKRUS i domniemania prowadzenia działalności rolniczej, które jestproblematyczne i prowadzi do przenikania do systemu osób, de facto nie12B. Wierzbowski, Prawo socjalne a przemiany strukturalne w rolnictwie, [w:] R.Budzinowski (red.), Problemy prawa rolnego i ochrony środowiska, Poznań 2004, s. 269.13W. Jaskuła, op. cit, s. 78.14„Gazeta Prawna” z 20.12.2007 r., Bożena Wiktorowska, Rozmawiamy z MarkiemSawickim, ministrem rolnictwa i rozwoju wsi.15Por. A. Szymecka-Wesołowska, O potrzebie reformy systemu ubezpieczenia społecznegorolników – głos w dyskusji, „Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia”2010, nr 36, s. 89 i nast.121