Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia. Nr 38/2010 - KRUS

ORGANIZACJA, EKONOMIKA I PROBLEMY SPOŁECZNEbyć oferowane przez ubezpieczycieli prywatnych bez udziału czynnikapublicznego lub z jego udziałem. Uwagę zwrócimy na te instrumenty,które są oferowane w ramach określonych programów publicznych, np.z subwencjami, co można nazwać jako programy publiczno-prywatne.Pewne wsparcie publiczne jest jednak jedynie dopełnieniem, własnejaktywności i udziału producentów rolnych w tym zakresie. To publicznewsparcie zwiększa jednak powszechność i przez to skuteczność takichsystemów ubezpieczenia dochodów. Takie rozwiązania znajdują już zastosowaniew rolnictwie niektórych krajach europejskich i na kontynencieamerykańskim. Mogą zatem być względnie łatwo wykorzystanew polskim rolnictwie.Skutki wszelkich ryzyk, niezależnie od ich definiowania, zawsze znajdująswój wyraz w dochodach producentów rolnych jako ich funkcji celu.Prywatne ubezpieczanie od skutków ryzyk, jak wiadomo, jest dość powszechnąpraktyką w innych dziedzinach gospodarowania. Realizowanajest tam najczęściej zasada, że o ubezpieczeniu od skutków ryzyka dbająsami zainteresowani. Dotyczyć to też powinno producentów rolnych.Omawiane wcześniej, a także sygnalizowane niżej instrumenty ubezpieczeniowemogą z powodzeniem pozwalać na ubezpieczanie i stabilizacjędochodów komercyjnych, zorientowanych na rynek, producentów rolnych.W praktyce jednak występuje niewielkie zainteresowanie producentówrolnych ofertą firm ubezpieczeniowych. Odnosi się to nie tylkodo Polski. Przyczyną są rozbudowane programy interwencyjne. Jeśli ubezpieczeniaprodukcji rolniczej są nabywane przez producentów rolnych,to jedynie wtedy, gdy rządy w różny sposób dotują składkę ubezpieczeniową.W Polsce oferta tego typu instrumentów ubezpieczeniowych jestbardzo skromna, także – instrumentów ubezpieczeniowych konwencjonalnychszkodowych. Również prawie żadne jest uczestnictwo producentówrolnych w prywatnym ubezpieczaniu się.4.1. Specyfika i trudności ubezpieczeń w rolnictwieNie wszystkie rodzaje ryzyka występujące w produkcji i na rynku rolnymmożna ubezpieczyć metodami konwencjonalnymi, tj. w komercyjnych firmachubezpieczeniowych. Wynika to z wielu problemów – głównie związanychz opłacalnością i kosztami produkcji rolniczej jako kategoriami kształtowanymiprzez czynniki subiektywne i obiektywne. W literaturze przedmiotuwskazuje się na dwa czynniki, które ograniczają możliwości ubezpieczeniaryzyka w rolnictwie czy u producentów rolnych. Pierwszy, związanyjest z asymetrią informacji pomiędzy ubezpieczającym się producentem rol-33