Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia. Nr 38/2010 - KRUS

ORGANIZACJA, EKONOMIKA I PROBLEMY SPOŁECZNEŚrodki finansowe z konta mogą być wykorzystane tylko w przypadkach spadkudochodów producentów rolnych poniżej określonego poziomu, w danymgospodarstwie rolnym. Poziom, poniżej którego spadek dochodówuprawnia do odszkodowania, jest ściśle określony. 33 Nie są zaś określoneprzyczyny spadku dochodów, więc odszkodowanie jest wypłacane niezależnieod przyczyn, co eliminuje zbędną biurokrację. W pewnym sensieprzypomina to system ubezpieczeń wzajemnych.Ten referencyjny poziom dochodu podlegający ubezpieczeniu jest określany.Podstawą są średnie statystyczne dochodów dla danego typu gospodarstwai regionu. Istnieje możliwość pewnego indywidualnego zróżnicowaniatego wskaźnika na podstawie wniosku danego producentarolnego. Przekłada się to na zróżnicowanie odkładanych kwot na kontostabilizacyjne, ale i na zróżnicowanie ewentualnych płatności kompensacyjnych.Jest to więc program dla producentów rolnych, którzy sami dbają o ograniczenieskutków ryzyka spadku dochodów. Wymagane jest oczywiście prowadzeniejakiejś formy rachunkowości. Producent musi deponować określonekwoty na specjalnym rachunku bankowym. Rząd wprawdzie dokładado tego rachunku, ale tylko dla tych, którzy o to zadbali i ponieśli koszty.Jak sądzimy, jest to bardzo rynkowy sposób stabilizowania dochodów, zbliżonyw swej ideologii do kontraktów futures. 34 Pewną wadą tego systemumoże być to, że wymaga on oczywiście określonych procedur, a zatem i instytucjizarządzającej tym programem. Ale ta ułomność odnosi się do wszystkichprogramów interwencyjnych. Z założenia, można przyjąć, iż powiniento być program dobrowolny realizujący wspomnianą zasadę troski (współuczestnictwa)producentów rolnych w ubezpieczaniu swoich dochodów. Jaksądzimy, taki program ma racje bytu także w Polsce, zależy to już jednakżeod Wspólnej Polityki Rolnej.W odniesieniu natomiast do wysoko towarowych gospodarstw, a właściwieprzedsiębiorstw rolnych, można zastosować instrument zbliżony doAustralijskiego Programu Zarządzania Depozytami Gospodarstw. Systemjest bardzo logiczny.33Wycofanie depozytów, np. ze wspomnianego wyżej funduszu ubezpieczeniowegoNISA następowało, gdy sprzedaż producenta rolnego, który się ubezpieczył w tym systemie,była niższa od średniej z ostatnich pięciu lat lub dochód spadał poniżej poziomuprzyjętego z ubezpieczenia. W zmodyfikowanym programie CAIS, wsparcie publicznebyło udzielane w okresach wypłat z rachunku.34Rozwiązanie to jest uzupełniane przez klęskowy program pomocy dochodowej (AIDA)o konwencjonalnym charakterze instrumentu ubezpieczeniowego. Programy te są podstawąwypłat odszkodowań na wypadek spadku dochodów poniżej określonego w tymprogramie najniższego poziomu, na skutek sytuacji losowych i klęsk żywiołowych.41