Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia. Nr 38/2010 - KRUS

ORGANIZACJA, EKONOMIKA I PROBLEMY SPOŁECZNEwencyjne, niejako na koszt podatnika lub konsumenta; poprzez stosowanieinstrumentów inżynierii rynkowej; poprzez mniej lub bardziej konwencjonalneinstrumenty ubezpieczeniowe ryzyka dochodowego; działaniaw zakresie organizacji gospodarstwa. W artykule odniesiemy siędo instrumentów inżynierii rynkowej, w istocie instrumentów finansowych,takich jak kontrakty forward, futures i kwity składowe, oraz doniektórych rozwiązań na gruncie prywatno-publicznym w zakresie, mniejlub bardziej, konwencjonalnych instrumentów ubezpieczeniowych dochodówproducentów rolnych. Przy czym, większą uwagę poświęcamytym ostatnim.Ujmując to w nieco inny sposób, można stwierdzić, iż obecnie możliwyjest wybór co do sposobu stabilizowania dochodów producentów rolnych.Wyboru tego winni dokonywać sami producenci rolni. Jest to kwestia wiedzy,przyzwyczajeń, umiejętności, a także polityki rolnej oraz oczywiściekosztów i sprawności określonego instrumentu. Najprościej jest sięgnąćdo interwencji nie dlatego, że są to metody proste, bo w istocie tak niejest, ale dlatego że jest to kwestia polityki i miejsca interwencji w podzialebudżetu. Relatywnie łatwo można by też sięgnąć po konwencjonalneubezpieczenia, bo z reguły są one łatwe do zrozumienia. Przeszkodą natomiastjest wysokość składki, które trzeba płacić. Trudniej jest sięgnąć ponajbardziej efektywny, najmniej kosztowny i zintegrowany z rynkiem mechanizmstabilizacji dochodów, czyli do instrumentów pochodnych. Problememjest tu zwykle brak wiedzy i utarte przyzwyczajenia oraz to, żełatwiej jest skorzystać z pozostałych instrumentów. Zauważyć przy tymmożna, że metody te, tj. instrumenty ubezpieczeniowe i pochodne mogąsię w jakimś stopniu uzupełniać. Na przykład, konieczna jest znajomośćcenowego punktu odniesienia do potrzeb ubezpieczenia. 3 Konieczna jestznajomość określonych prognoz produkcji i cen w ramach danego cykluprodukcyjno-skupowego. Przydatne tu mogą być, na przykład, notowaniacen w kontraktach futures, o ile takie dla danych produktów występują.Ponadto firmy ubezpieczeniowe mogą z powodzeniem zdejmować swojeryzyko poprzez otwieranie pozycji w instrumentach pochodnych, futures,a zwłaszcza w opcjach.W praktyce występują instrumenty ubezpieczenia dochodów producentówrolnych, w tym od skutków zmian cen. Są to rozwiązania stosowanew niektórych państwach, głównie stosujących poza Unią mniej protekcjonistycznąpolitykę interwencyjną. Celem tych instrumentów ubezpieczeniowychjest przede wszystkim stabilizacja dochodów – ale producentówrolnych, którzy o to zadbali. Celem tym nie jest zatem, jak to jest3Obiektywny punkt odniesienia cenowego dla ubezpieczeń, to takie ceny, na którenie mogą wpłynąć ubezpieczeni producenci rolni. Ten warunek przypadku prawie wszystkichbranżowych rynków rolnych jest spełniony.21