Uniwersytet Szczeciński Wydział Matematyczno – Fizyczny

Uniwersytet SzczecińskiWydział Matematyczno – FizycznyInstytut FizykiPakiet informacyjny kierunku studiów FizykaRok akademicki 2009/2010

2Spis treściWydział Matematyczno-Fizyczny .............................................................................................. 4Dziekanat ................................................................................................................................ 4Władze Wydziału ................................................................................................................... 4Koordynatorzy Europejskiego Systemu Transferu Punktów (ECTS) .................................... 4Informacje ogólne o Wydziale ............................................................................................... 5Studia ...................................................................................................................................... 5Fizyka ................................................................................................................................. 5Matematyka ........................................................................................................................ 5Wychowanie Techniczne ................................................................................................... 6Skala ocen .......................................................................................................................... 6Instytut Fizyki ............................................................................................................................ 7Władze Instytutu .................................................................................................................... 7Informacje ogólne .................................................................................................................. 7Kierunki studiów i specjalności ............................................................................................. 8Inne informacje ...................................................................................................................... 9Skala ocen. ......................................................................................................................... 9Kody przedmiotów ............................................................................................................. 9Sylwetka absolwenta ................................................................................................................ 11Studia I stopnia ..................................................................................................................... 11Fizyka i monitoring środowiska ....................................................................................... 11Fizyka biomedyczna ......................................................................................................... 11Fizyka i zastosowania komputerów ................................................................................. 12Jednolite studia magisterskie ................................................................................................ 12Fizyka i Zastosowania Komputerów ................................................................................ 12Fizyka Środowiska z Ekonomią ....................................................................................... 13Fizyka Medyczna ............................................................................................................. 13Plany studiów i kody przedmiotów .......................................................................................... 14Studia stacjonarne 1. stopnia ................................................................................................ 14Fizyka i Zastosowania Komputerów ................................................................................ 14Fizyka Biomedyczna ........................................................................................................ 18Fizyka i Monitoring Środowiska ...................................................................................... 22Fizyka Środowiska z Ekonomią ....................................................................................... 26Jednolite studia magisterskie (semestry 7 -10) .................................................................... 30Fizyka i zastosowania komputerów ................................................................................. 30Fizyka środowiska z ekonomią ........................................................................................ 33Fizyka medyczna .............................................................................................................. 36Studia zaoczne 1. Stopnia ..................................................................................................... 39Fizyka medyczna .............................................................................................................. 39Opisy przedmiotów (sylabusy) ................................................................................................. 42Studia stacjonarne 1. Stopnia ............................................................................................... 42Przedmioty kształcenia ogólnego ..................................................................................... 42Przedmioty podstawowe .................................................................................................. 45Przedmioty kierunkowe obowiązkowe ............................................................................ 57Przedmioty kierunkowe do wyboru ................................................................................. 63Przedmioty specjalistyczne – Fizyka i Zastosowania Komputerów ................................ 68Przedmioty specjalistyczne – Fizyka Biomedyczna ........................................................ 76

3Przedmioty specjalistyczne – Fizyka i Monitoring Środowiska ...................................... 83Studia magisterskie 5 – letnie ............................................................................................... 92Fizyka i Zastosowania Komputerów ................................................................................ 92Fizyka Środowiska z Ekonomią ..................................................................................... 113Fizyka Medyczna ........................................................................................................... 140Studia zaoczne Fizyka Medyczna ...................................................................................... 162Przedmioty kształcenia ogólnego ................................................................................... 162Przedmioty podstawowe ................................................................................................ 164Przedmioty kierunkowe .................................................................................................. 165Przedmioty specjalistyczne ............................................................................................ 171

4Wydział Matematyczno-FizycznyDziekanatUl. Wielkopolska 15, 70 451 Szczecintel. +48(0 91) 444 12 15+48(0 91) 444 12 16+48(0 91) 444 12 17Władze WydziałuDziekanDr hab. Prof. US Piotr Krasońtel. +48(91)4441218Prodziekan ds. naukowychDr hab. Prof. US Ewa Szuszkiewicz+48(91)4441299Prodziekan ds. studenckichDr hab. Prof. US Jacek Styszyński+48(91)4441299Koordynatorzy Europejskiego Systemu Transferu Punktów (ECTS)Koordynator WydziałowyDr hab. Prof. US Adam BechlerInstytut Fizykiul. Wielkopolska 15, 70 451 Szczecintel. (0 91) 444 12 28email: adamb@univ.szczecin.plKoordynator kierunku studiów MatematykaDr Andrzej WisniewskiInstytut Matematykiul. Wielkopolska 15, 70 451 Szczecintel. (+48 91) 444-1296email: Andrzej.Wisniewski@univ.szczecin.plKoordynator kierunku studiów FizykaDr hab. Prof. US Adam BechlerInstytut Fizykiul. Wielkopolska 15, 70 451 Szczecintel. (0 91) 444 12 28email: adamb@univ.szczecin.plKoordynator kierunku studiów Wychowanie Technicznedr inż. Piotr Frączak –Katedra Edukacji Technicznej,ul Wielkopolska 15, tel. 444 12 92;e-mail: pfraczak@ketlin.univ.szczecin.pl

5Informacje ogólne o WydzialeWydział Matematyczno-Fizyczny dzieli się na następujące jednostki dydaktyczne:Instytut MatematykiInstytut FizykiKatedra Edukacji Technicznej i Informatycznej.Na Wydziale Matematyczno - Fizycznym prowadzone są trzy kierunki studiów:MatematykaFizykaWychowanie Techniczne.Podstawową formą studiowania są studia stacjonarne. Wszystkie trzy kierunki można teżstudiować zaocznie. Prowadzone są również dwusemestralne studia podyplomowe dla nauczycielimatematyki i nauczycieli fizyki. Wydział posiada trzy nowocześnie wyposażone pracowniekomputerowe. Do dyspozycji studentów jest też biblioteka wydziałowa.Wydział Matematyczno-Fizyczny został powołany w 1985 r. w ramach UniwersytetuSzczecińskiego na bazie Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Wyższej Szkoły Pedagogicznej. .Wjego skład weszły: Instytut Matematyki, Katedra Fizyki i Katedra Wychowania Technicznego. NaWydziale było zatrudnionych wówczas 59 pracowników naukowych, w tym 5 pracownikówsamodzielnych. Obecnie kadra naukowo - dydaktyczna liczy 91 nauczycieli akademickich, w tym 24osób ze stopniem naukowym doktora habilitowanego lub z tytułem profesora.StudiaFizykaStudia dzienneStudia pierwszego stopniaFizyka i zastosowania komputerówFizyka biomedycznaFizyka środowiska z ekonomiąFizyka i monitoring środowiskaStudia drugiego stopniaFizyka biomedycznaFizyka doświadczalna i teoretycznaStudia zaoczneStudia pierwszego stopniaFizyka medycznaMatematykaStudia dzienneStudia pierwszego stopniaMatematyka z Fizyką - specjalizacja nauczycielskaMatematyka z Informatyką - specjalizacja nauczycielskaZastosowania MatematykiStudia drugiego stopniaMatematyka z Fizyką - specjalizacja nauczycielska

6Matematyka - specjalizacja nauczycielskaZastosowania MatematykiStudia zaoczneStudia pierwszego stopniaMatematyka z Fizyką - specjalizacja nauczycielskaMatematyka z Informatyką - specjalizacja nauczycielskaZastosowania MatematykiStudia drugiego stopniaMatematyka z Fizyką - specjalizacja nauczycielskaMatematyka - specjalizacja nauczycielskaZastosowania MatematykiWychowanie TechniczneTrzyletnie dzienne studia zawodowe (licencjackie) o specjalności Techniki Komputerowe.Trzyletnie zaoczne studia zawodowe (licencjackie) o specjalności Techniki Komputerowe.Skala ocenPrzy zaliczeniach i egzaminach obowiązuje następująca skala ocenOcena Nazwa OcenaECTS5.0 bardzo dobra A4.5 dobra plus B4.0 dobra C3.5 dostateczna plus D3.0 dostateczna E2.0 niedostateczna FX, FOcena niedostateczna oznacza nieukończenie (niezaliczenie) zajęć.

7Instytut FizykiWładze InstytutuDyrektor Instytutu FizykiKoordynator kierunku studiów Fizyka ds. ECTSDr hab. Adam Bechler, prof. USInstytut FizykiUniwersytetu SzczecińskiegoWielkopolska 1570-451 SzczecinTel. 0-91-444 12 270-91-444 12 28Fax: 0-91-444 12 26e-mail:adamb@ univ.szczecin.plZastępca dyrektora Instytutu FizykiDr Witold DullakInstytut FizykiUniwersytetu SzczecińskiegoWielkopolska 1570 451 SzczecinTel. 0-91-444 12 37Fax: 0-91-444 12 26e-mail:wit_du@tlen.plInformacje ogólneInstytut Fizyki zatrudnia 26 pracowników naukowo-dydaktycznych i dydaktycznychw tym 12 doktorów habilitowanych (2 posiada tytuł profesora) oraz 9 pracownikówtechnicznych i administracyjnych,. W skład instytutu wchodzi 8 zakładów (tematycznieodpowiadających kierunkom badań uprawianych w instytucie) oraz 8 pracowni studenckich.W ciągu ostatnich 5-ciu lat wzmocniła się kadra pracowników samodzielnych o 3 osoby, zaś5 osób uzyskało stopień doktora.Większość kadry samodzielnych pracowników posiada doświadczenie w promowaniudoktorów. W grudniu 2007 roku Instytut Fizyki otrzymał uprawnienia do nadawania stopniadoktora w dziedzinie fizyki, a roku 2009 wypromowano pierwszych dwóch doktorów.Struktura Instytutu Fizyki:ADZakład Astronomii i Astrofizyki (Dr hab. Prof. US Ewa Szuszkiewicz)Zakład Elektrodynamiki i Optyki (Dr hab. Prof. US Adam Bechler)Zakład Fizyki Ciała Stałego (Prof. Dr hab. Mykola Sergeev)

8Zakład Fizyki Jądrowej i Medycznej (Dr hab. Prof. US Konrad Czerski)Zakład Fizyki Molekularnej (Prof. Dr Jerzy Ciosłowski)Zakład Fizyki Morza i Środowiska (Dr Bożena Mikłaszewicz)Zakład Kosmologii i Teorii Grawitacji (Dr hab. Prof. US Mariusz Dabrowski)Zakład Teorii Pola (Dr hab. Prof. US Franco Ferrari)Pracownia Dydaktyki Fizyki i Astronomii (Dr Tadeusz Molenda)Laboratoria w budowie:Laboratorium OptoelektronikiLaboratorium Fizyki JądrowejLaboratorium RadiospektroskopiiInstytut Fizyki prowadzi pięcioletnie studia magisterskie (obecnie 4. i 5. rok) naspecjalnościach: Fizyka i Zastosowania Komputerów, Fizyka Medyczna i Fizyka Środowiskaz Ekonomią. Od roku 2007 w ramach Procesu Bolońskiego prowadzone sa studia pierwszegostopnia na kierunku Fizyka o specjalnościach: Fizyka i Zastosowania Komputerów, FizykaBiomedyczna i Fizyka Środowiska z Ekonomią , z tym, że ostatnia rekrutacja na specjalnośćFizyka Środowiska z Ekonomią miała miejsce w 2008 roku. Od roku akademickiego2009/2010 uruchomiona została specjalność Fizyka i Monitoring Środowiska. Instytut Fizykijest przygotowany do prowadzenia magisterskich studiów dwuletnich (studia drugiegostopnia) o specjalnościach: Fizyka Doświadczalna i Teoretyczna, Fizyka Medyczna i FizykaNauczycielska. Instytut Fizyki prowadzi także studia zaoczne o specjalnościach FizykaMedyczna i Fizyka i Zastosowania Komputerów, a także, od kilku lat studia podyplomoweFizyka z Astronomią.W Instytucie Fizyki działają trzy koła naukowe: Koło Naukowe Fizyków (opiekun: DrStanisław Prajsnar), Koło Naukowe Astronomów (opiekun: Dr hab. Ewa Szuszkiewicz), KołoNaukowe Fizyki Teoretycznej i Doświadczalnej (opiekun: mgr Jarosław Paturej).Pracownicy Instytutu Fizyki wykazują się dużą aktywnością naukową, a ichpublikacje ukazuja się w renomowanych czasopismach naukowych wyróżnionych przezJournal Citation Report. W ciągu ostatnich trzech lat (2006-2008) pracownicy I.F.opublikowali w tych czasopismach łącznie 50 prac naukowych, a ponadto 31 prac w innychrecenzowanych czasopismach. Wyniki badań naukowych prowadzonych w Instytucie sąreferowane na Seminarium Naukowym Instytutu odbywającym się co tydzień. Dowygłaszania referatów zapraszani są także fizycy z innych ośrodków krajowych izagranicznych.Kierunki studiów i specjalności.Instytut Fizyki prowadzi pięcioletnie studia magisterskie (obecnie 4. i 5. rok) naspecjalnościach: Fizyka i Zastosowania Komputerów, Fizyka Medyczna i Fizyka Środowiskaz Ekonomią. Od roku 2007 w ramach Procesu Bolońskiego prowadzone sa studia pierwszegostopnia na kierunku Fizyka o specjalnościach: Fizyka i Zastosowania Komputerów, FizykaBiomedyczna i Fizyka Środowiska z Ekonomią , z tym, że ostatnia rekrutacja na specjalnośćFizyka Środowiska z Ekonomią miała miejsce w 2008 roku. Od roku akademickiego2009/2010 uruchomiona została specjalność Fizyka i Monitoring Środowiska. Instytut Fizykijest przygotowany do prowadzenia magisterskich studiów dwuletnich (studia drugiegostopnia) o specjalnościach: Fizyka Doświadczalna i Teoretyczna, Fizyka Medyczna i FizykaNauczycielska. Instytut Fizyki prowadzi także studia zaoczne o specjalnościach FizykaMedyczna i Fizyka i Zastosowania Komputerów, a także, od kilku lat studia podyplomoweFizyka z Astronomią.

9Inne informacje.Z myślą o wymianie studentów opracowany został w Instytucie Fizyki system punktówkredytowych ECTS (European Credit Transfer System) na zasadach przewidzianych wramach europejskiego programu SOCRATES. Stwarza on możliwości porównywaniaosiągnięć w studiach w różnych uczelniach, otwierając drogę do uznawania studiów (częścistudiów) i kontynuacji nauki w innej uczelni.Punkty ECTS przypisane są poszczególnym przedmiotom w ramach programustudiów i stanowią miarę wkładu pracy, jaki student musi włożyć w zaliczenie przedmiotu.Stanowią one względną miarę wkładu pracy, w stosunku do pełnego wkładu pracyniezbędnego do zaliczenia semestru lub roku studiów. Całkowita liczba punktów wynosi 60 wskali roku akademickiego, z podziałem po 30 na semestr. Student otrzymuje za zaliczenieprzedmiotu tę samą liczbę punktów niezależnie od uzyskanej oceny. Wykaz przedmiotów wramach planów studiów wraz z punktami ECTS znajduje się w dalszej części pakietu.Przedmioty dydaktyczne nie są objęte systemem punktowym ECTS, a ich realizacja odbywasię według przepisów odrębnych w stosunku do podstaw programowych studiów fizyki.Niektóre wybrane wykłady na starszych latach studiów mogą być prowadzone w językuangielskim zarówno przez polskich jak i zagranicznych wykładowców.Instytut Fizyki współpracuje w zakresie wymiany studentów z Wydziałem FizykiUniwersytetu w Rostocku w Niemczech.Skala ocen.Przy egzaminach i zaliczeniach obowiązują następujące ocenyOcena Nazwa OcenaECTS5.0 bardzo dobra A4.5 dobra plus B4.0 dobra C3.5 dostateczna plus D3.0 dostateczna E2.0 niedostateczna FX, FSkala ocen ECTS ma na celu porównywanie jakości pracy studenta przy różnych systemachoceniania, podczas gdy punkty ECTS są miernikiem ilości pracy koniecznej do zaliczeniaprzedmiotu.Kody przedmiotówKażdemu przedmiotowi w ramach planu studiów przypisany jest kod, składający się z cyfr iliter. Kody te utworzone zostały według następującej zasady: Pierwsze trzy cyfry, przedzielone kropką (00.0) odnoszą się do merytorycznej zawartościprzedmiotu zgodnie z wykazem projektu SOCRATES. Czwarta cyfra (rzymska) określa wydział, na którym przedmiot jest realizowany.Wydziałowi Matematyczno - Fizycznemu odpowiada rzymska cyfra II.

10 Piąta i szósta cyfra określają kierunek, na którym przedmiot jest realizowany. Kierunkowistudiów Fizyka odpowiada 16. Siódma pozycja kodu zawiera kod określający blok, w skład którego wchodzi przedmiot.Dla studiów stacjonarnych: A – przedmioty kształcenia ogólnego, B – przedmiotypodstawowe, C – przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalistyczne oznaczone sąkodami dwuliterowymi: DA – specjalność Fizyka i zastosowania komputerów, DB –specjalność Fizyka biomedyczna, DC – Fizyka środowiska z ekonomią.Przedmioty specjalistyczne dla studiów zaocznych Fizyka medyczna oznaczone są literąD. Ostatnia pozycja kodu (dwu lub trzycyfrowa) odpowiada nazwie przedmiotu w bloku.Kody przedmiotów podane są w części pakietu zawierającej informacje szczegółowe oplanach studiów i w rozdziale zawierającym opisy przedmiotów (sylabusy).

11Sylwetka absolwentaStudia I stopniaFizyka i monitoring środowiskaZajęcia dla specjalności Fizyka i monitoring środowiska realizowane są na wydzialeMatematyczno-Fizycznym we współpracy z Wydziałem Nauk o Ziemii.Komponent fizyczny studiów na specjalności Fizyka i monitoring środowiska spełniawszystkie wymogi standardów kształcenia dla studiów fizyki pierwszego stopnia.Student specjalności Fizyka i monitoring środowiska zdobędzie wiedzę fizyczną, poznanarzędzia i modele fizyczne oraz statystyczne służące do opisu jakości środowiska w tymrozprzestrzeniania zanieczyszczeń oraz ich monitorowania. Jednocześnie nabędzieumiejętności wykorzystania GIS do budowy map stanu środowiska oraz pozna geochemicznei geofizyczne metody badania środowiska, dzięki czemu nauczy się stosować te narzędziai modele w praktyce zawodowej.Absolwent specjalności Fizyka i monitoring środowiska posiadać będzie także znajomośćnarzędzi informatycznych i baz danych wykorzystywanych w badaniach środowiska,nabędzie umiejętności programowania oraz przetwarzania danych. Zgodnie z posiadanąwiedzą i umiejętnościami uzyskanymi podczas studiów absolwent specjalności Fizyka imonitoring środowiska będzie przygotowany do pracy w instytucjach kontrolujących imonitorujących stan środowiska, placówkach badawczych i laboratoriach, przedsiębiorstwachkorzystających ze środowiska jako: specjalista-analityk rozprzestrzenia zanieczyszczeń wśrodowisku, specjalista ds ochrony środowiska i monitoringu emisji zanieczyszczeń przezprzedsiębiorstwo w różnych sektorach gospodarki, specjalista przetwarzania danych i ichwizualizacji w systemie GIS, specjalista ds określania wpływu inwestycji na środowisko, orazogólnie wszędzie tam, gdzie potrzebna jest umiejętność analitycznego i kreatywnegomyślenia.Ponadto absolwent ten będzie mógł kontynuować swoją edukację na studiach drugiegostopnia na kierunku fizyka.Fizyka biomedycznaZajęcia dla specjalności Fizyka biomedyczna realizowane są na wydzialeMatematyczno-Fizycznym we współpracy z szczecińskimi szpitalami.Student specjalności Fizyka biomedyczna zdobędzie gruntowną wiedzę fizyczną,biofizyczną oraz medyczną umożliwiającą zrozumienie procesów zachodzących worganizmie człowieka. Pozna cechy i zasadę działania współczesnej medycznej aparaturydiagnostycznej i terapeutycznej. Przyswojona wiedza oraz nabyte umiejętności umożliwiątwórczą i aktywną współpracę ze środowiskiem medycznym w obszarze usług medycznych, atakże w obszarze naukowo-badawczym.Absolwent specjalności Fizyka biomedyczna posiadać będzie także znajomość narzędziinformatycznych i baz danych wykorzystywanych w badaniach medycznych, nabędzieumiejętności programowania oraz przetwarzania danych. Zgodnie z posiadaną wiedzą iumiejętnościami uzyskanymi podczas studiów absolwent specjalności Fizyka biomedycznabędzie przygotowany do pracy w szpitalach, zakładach usług medycznych, laboratoriachmedycznych, medycznych placówkach badawczych oraz ogólnie wszędzie tam, gdziepotrzebna jest umiejętność analitycznego i kreatywnego myślenia.

12Ponadto absolwent ten będzie mógł kontynuować swoją edukację na studiach drugiegostopnia na kierunku fizyka.Fizyka i zastosowania komputerówZajęcia dla specjalności Fizyka i zastosowania komputerów realizowane są nawydziale Matematyczno-Fizycznym.Student specjalności Fizyka i zastosowania komputerów zdobędzie gruntowną wiedzęfizyczną oraz informatyczną umożliwiającą zrozumienie działania oraz możliwościwykorzystania sprzętu komputerowego. Główny ciężar kształcenia skierowany jest nanabycie umiejętności wykorzystania komputerów zarówno w obszarze obliczeniowym(wydział posiada najsilniejszy komputer w regionie) jak i sprzętowym (np.: współpracakomputerów z urządzeniami pomiarowymi). Przyswojona ogólna wiedza fizyczna oraz nabyteumiejętności umożliwią twórczą oraz aktywną współpracę niemal z każdymprzedsiębiorstwem lub instytucją.Zgodnie z posiadaną wiedzą i umiejętnościami uzyskanymi podczas studiów absolwentspecjalności Fizyka i zastosowania komputerów będzie przygotowany do pracy w firmachsoftwarowych, współczesnych przedsiębiorstwach wykorzystujących komputery do akwizycjidanych jak i sterowania procesami oraz ogólnie wszędzie tam, gdzie potrzebna jestumiejętność analitycznego i kreatywnego myślenia.Ponadto absolwent ten będzie mógł kontynuować swoją edukację na studiach drugiegostopnia na kierunku fizyka.Jednolite studia magisterskieFizyka i Zastosowania KomputerówCelem studiów jest wszechstronne przygotowanie studentów w zakresie fizyki oraztechnik komputerowych na poziomie umożliwiającym nadanie tytułu magistra fizyki. Wramach specjalności Fizyka i Zastosowania Komputerów, student zapozna się zpodstawowymi zagadnieniami fizyki, w tym współczesnej, nowoczesnymi metodami wbadaniach naukowych oraz w dydaktyce fizyki i informatyki. Program studiów zawieraelementy fizyki doświadczalnej i teoretycznej oraz matematyki i informatyki. Od pierwszegoroku położony jest nacisk na stosowanie współczesnych narzędzi informatycznychułatwiających pracę fizyka we współczesnym świecie. Oprócz zajęć z podstaw informatyki(wyrównujących poziom wiedzy osiągniętej w szkole średniej), w których student zapoznajesię z edytorami tekstu, arkuszem kalkulacyjnym, z pracą w Internecie oraz systemamioperacyjnymi w zakresie pozwalającym posługiwać się nimi biegle jako użytkownikowi,student poznaje niektóre języki programowania, podstawowe metody numeryczne stosowanew fizyce i ich oprogramowanie. Umożliwi to im pisanie programów komputerowych.Podstawy z matematyki, fizyki i technik obliczeniowych uzyskane podczas trzechpierwszych lat studiów zostaną następnie pogłębione i rozszerzone, zgodnie zzainteresowaniami indywidualnymi studenta, na wykładach z tych dziedzin naukowych, któresą głównymi kierunkami badań w Instytucie Fizyki: fizyka molekularna, chemia kwantowa,fizyka polimerów, astronomia, astrofizyka i kosmologia, elektrodynamika i optyka, fizykaciała stałego.Absolwenci tej specjalności będą przygotowani do podjęcia pracy wszędzie tam, gdziepodstawowym narzędziem pracy jest komputer: firmy softwarowe i hardwarowe, przemysł,firmy usługowe. Na tych, którzy wybiorą karierę naukową czekają instytuty badawcze iwyższe uczelnie.

13Fizyka Środowiska z EkonomiąCelem studiów jest przygotowanie studentów w zakresie fizyki, ze zwiększona znaciskiem na aspekty wpływu procesów fizycznych na stan środowiska, metod badania stanuśrodowiska oraz ekonomizacji działań wpływających na środowisko. W ramach specjalnościkształcenie obok przedmiotów ogólnych (istniejących również na specjalności Fizyka iZastosowania Komputerów) takich jak historia filozofii, lektorat języka obcego i przedmiotypedagogiczne, obejmuje dwa bloki przedmiotowe, tj. blok fizyki i blok nauk ekonomicznych.Pierwszy z wymienionych bloków obejmuje przedmioty z zakresu fizyki doświadczalnej,pracownie fizyczne, podstawy fizyki teoretycznej, metodyki nauczania fizyki i informatykioraz obsługi komputera i programowania. Ponadto występują przedmioty specjalizacyjne jakfizyka środowiska oraz związane z nim pracownie.Blok nauk ekonomicznych obejmuje między innymi podstawy mikro- imakroekonomii, zarządzania, analizy ekonomicznej, marketingu, wprowadzenie do finansówi bankowości. Studenci tej specjalności będą przygotowani do określania stopnia zagrożeniaśrodowiska, jego stanu oraz wpływu czynników fizycznych na przyrodę ożywioną, arównocześnie do oceny wpływu zjawisk zachodzących w środowisku naturalnym na procesyekonomiczne. Absolwenci będą mogli znaleźć zatrudnienie w szkolnictwie, administracji,przemyśle, służbie zdrowia oraz ochronie środowiska.Fizyka MedycznaCelem studiów jest wykształcenie specjalisty, będącego partnerem lekarzy,potrafiącego wspierać wykwalifikowany personel medyczny w zakresie diagnostykimedycznej oraz terapii poprzez rozumienie procesów fizycznych oraz biofizycznychzachodzących w ciele człowieka. Student wybierający specjalność Fizyka Medyczna w blokunauk medycznych napotka zarówno przedmioty czysto medyczne dające mu podstawowąwiedzę z zakresu medycyny (np. anatomia, fizjologia, podstawy onkologii), jak i przedmiotyomawiające stosowanie aparatury fizycznej w medycynie (np. podstawy ultrasonografii,techniki laboratoryjne, laserowe, obrazowania tkanek narządów w medycynie, medycynanuklearna, pomiary zjawisk bioelektrycznych). Część przedmiotów z pogranicza fizyki imedycyny będzie miała zarówno klasyczny (biofizyka, biomechanika), jak i zupełnieawangardowy charakter (informatyka sieci neuronowych, nieliniowe układy dynamiczne).Absolwent tej specjalności będzie miał ogólne przygotowanie z zakresu fizyki i naukmedycznych. Będzie przygotowany do wstępnej analizy zjawisk medycznych z punktuwidzenia fizyki oraz do wyjaśniania procesów biologicznych zachodzących w organizmiepod wpływem zewnętrznych i wewnętrznych czynników fizycznych. Równocześnie będzieprzygotowany do obsługi aparatury medycznej, do zestawiania różnych urządzeń i aparatur wkompleksy pomiarowe i obserwacyjne. Będzie pomocny w diagnostyce medycznej iopracowywaniu danych pomiarowych z wykorzystaniem technik komputerowych. Może byćzatrudniony zarówno w przedsiębiorstwach produkujących instrumenty medyczne, jak i wszpitalach, klinikach i sanatoriach.Fakultatywny blok przedmiotów dydaktycznych, wspólny dla wszystkichspecjalności, daje uprawnienia do nauczania w szkole, co zwiększa możliwości zatrudnieniapo studiach. Całkowite liczby godzin dla obu ścieżek kształcenia są zbliżone do siebie. Zewzględu na to, że przedmioty bloku dydaktycznego rozpoczynają się w trzecim semestrze,student musi zadeklarować do końca pierwszego roku studiów, czy wybiera blokprzedmiotów dydaktycznych. Rozliczanie studentów odbywa się w systemie rocznym.

14Plany studiów i kody przedmiotówStudia stacjonarne 1. stopniaFizyka i Zastosowania KomputerówPlan studiów obowiązuje od 1. października 2009.W - wykład, C - ćwiczenia lub konwersatorium, seminarium, L - laboratorium. ZO – zaliczenie na ocenę,Z-zaliczenie, E - egzamin.Semestr 1PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaTechnologia informacyjna 2 - - 2 2 ZOPrzedmioty podstawoweWstęp do fizyki (zajęcia wyrównawcze) 2 - 2 - - ZWstęp do matematyki (zajęciawyrównawcze)2 - 2 - - ZPodstawy fizyki I 6 3 3 - 13 EMatematyka wyższa I 6 3 3 - 12 EPodstawy chemii 2 1 1 - 3 ZO- 20 7 11 2 30 -Semestr 2PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 1 ZOPrzedmioty podstawoweWstęp do fizyki (zajęcia wyrównawcze) 2 - 2 - - ZWstęp do matematyki (zajęciawyrównawcze)2 - 2 - - ZPodstawy fizyki II 6 3 3 - 12 EMatematyka wyższa II 6 3 3 - 12 EStatystyka i analiza danych pomiarowych 3 1 - 2 2 ZOPrzedmioty specjalistycznePodstawy działania komputerów 2 1 - 1 3 E- 23 8 12 3 30 -

15Semestr 3PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 1 ZOWychowanie fizyczne 2 - 2 - - ZPrzedmioty podstawowePodstawy fizyki III 6 3 3 - 10 EMatematyka Wyższa III 6 3 3 - 10 EPodstawy elektroniki 3 3 - - 2 ZOProgramowanie strukturalne 3 1 - 2 2 ZOPrzedmioty kierunkowePracownia fizyczna I 2 - - 2 2 ZOPrzedmioty specjalistycznePodstawy systemów operacyjnych 2 1 - 1 3 E- 26 11 10 5 30 -Semestr 4PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 1 ZOHistoria Filozofii 2 2 - - 2 ZOWychowanie fizyczne 2 - 2 - - ZPrzedmioty podstawoweAstronomia 3 2 1 - 3 EPodstawy elektroniki 2 - - 2 2 ZOAlgorytmy numeryczne 1 - - 1 2 ZOProgramowanie obiektowe I 3 1 - 2 3 ZOPrzedmioty kierunkowePracownia fizyczna I 2 - - 2 2 ZOMechanika klasyczna i relatywistyczna 5 3 2 - 7 EMetody Matematyczne Fizyki 4 2 2 - 6 EPrzedmioty specjalistycznePodstawy sieci komputerowych 2 1 - 1 2 ZO- 28 11 9 8 30 -Po 4. Semestrze obowiązuje 2 –tygodniowa praktyka w instytucji (lub przedsiębiorstwie)

16Semestr 5PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 2 ZOPrzedmioty podstawoweTworzenie i obsługa baz danych 2 - - 2 1 ZOPrzedmioty kierunkoweElektrodynamika 5 3 2 - 7 EFizyka kwantowa I 5 3 2 - 7 EPrzedmioty kierunkowe do wyboru *)Wstęp do fizyki atomowej i cząsteczkowej 3 2 1 - 3 EWstęp do fizyki fazy skondensowanej 3 2 1 - 3 EAstrofizyka 3 2 1 - 3 EPrzedmioty specjalistyczneMetody numeryczne I 3 1 - 2 3 ZOProgramowanie obiektowe II 3 - - 3 2 ZO- 29 13 9 7 31 -Po 5. Semestrze obowiązuje 1 –tygodniowa praktyka w instytucji (lub przedsiębiorstwie)*) Spośród pięciu przedmiotów kierunkowych do wyboru w semestrach 5 i 6 student wybieraw sumie 3 przedmioty.Semestr 6PrzedmiotLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaPrzedmioty kształcenia ogólnegoHistoria fizyki i odkryć naukowych 2 2 - - 1 ZOOchrona własności intelektualnej 1 1 - - 1 ZPrzedmioty kierunkoweTermodynamika i fizyka statystyczna 5 3 2 - 7 EPrzedmioty kierunkowe do wyboru *)Wstęp do fizyki jądrowej i cząstekelementarnych3 2 1 - 3 EAstrobiologia 3 2 1 - 3 EPrzedmioty specjalistyczneSystemy kontrolno - pomiarowe 3 1 - 2 3 ZOAplikacje internetowe 3 1 - 2 3 ZOFizyczne podstawy mikroelektroniki 2 2 1 - 4 EEgzamin dyplomowy 10 E- 23 14 5 4 35 -*) Spośród pięciu przedmiotów kierunkowych do wyboru w semestrach 5 i 6 student wybieraw sumie 3 przedmioty.

17Studentów obowiązuje szkolenie BHP w wymiarze 4 godzin efektywnych w 1 semestrze.Studentów obowiązuje przysposobienie biblioteczne w wymiarze 2 godzin efektywnych w 1 semestrze(w dniach adaptacyjnych).Za każdą zaliczoną praktykę zawodową student otrzymuje 1 punkt ECTS.Po pierwszym semestrze studiów student wybiera specjalność. Wybiera jedną z grupprzedmiotów specjalnościowych (DA, DB lub DC).Za zdany egzamin dyplomowy student otrzymuje 10 punktów ECTS po 6-tym semestrze.Kody przedmiotówNazwa przedmiotu (alfabetycznie)Algorytmy numeryczneAnatomia człowiekaAstrobiologiaAstrofizykaAstronomiaBiochemiaBiofizykaElektrodynamikaFizjologia człowiekaFizyka kwantowa IHistoria filozofiiHistoria fizyki i odkryć naukowychI pracownia fizycznaJęzyk angielskiKliniczne zastosowania aparatury medycznejMatematyka wyższaMechanika klasyczna i relatywistycznaMetody diagnostyki medycznejMetody matematyczne fizykiOchrona własności intelektualnejPodstawy chemiiPodstawy elektronikiPodstawy fizykiPodstawy onkologiiProgramowanie obiektowe IProgramowanie strukturalneStatystyka i analiza danych pomiarowychTechnologia informacyjnaTermodynamika i fizyka statystycznaTworzenie i obsługa baz danychWstęp do fizyki (zajęcia wyrównawcze)Wstęp do fizyki atomowej i cząsteczkowejWstęp do fizyki fazy skondensowanejWstęp do fizyki jądrowej i cząstek elementarnychWstęp do matematyki (zajęcia wyrównawcze)Wychowanie fizyczneKod11.3II16B11112.1II16DB10113.7II16C20513.7II16C20413.7II16B10613.6II16DB10413.4II16DB10313.2II16C10412.1II16DB10213.2II16C10508.1II16A10308.3II16A10413.2II16C10109.1II16A10212.0II16DB10611.1II16B10413.2II16C10212.0II16DB10513.2II16C10610.9II16A10513.3II16B10506.5II16B10713.2II16B10312.1II16DB10711.3II16B11211.3II16B11011.2II16B10911.3II16A10113.2II16C10311.3II16B10813.2II16O10113.2II16C20113.2II16C20313.5II16C20211.1II16O10216.1II16A106

18Fizyka BiomedycznaPlan studiów obowiązuje od 1. października 2009W - wykład, C - ćwiczenia lub konwersatorium, seminarium, L - laboratorium. ZO – zaliczenie na ocenę,Z-zaliczenie, E - egzamin.Semestr 1PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaTechnologia informacyjna 2 - - 2 2 ZOPrzedmioty podstawoweWstęp do fizyki (zajęcia wyrównawcze) 2 - 2 - - ZWstęp do matematyki (zajęciawyrównawcze)2 - 2 - - ZPodstawy fizyki I 6 3 3 - 13 EMatematyka wyższa I 6 3 3 - 12 EPodstawy chemii 2 1 1 - 3 ZO- 20 7 11 2 30 -Semestr 2PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 1 ZOPrzedmioty podstawoweWstęp do fizyki (zajęcia wyrównawcze) 2 - 2 - - ZWstęp do matematyki (zajęciawyrównawcze)2 - 2 - - ZPodstawy fizyki II 6 3 3 - 12 EMatematyka wyższa II 6 3 3 - 12 EStatystyka i analiza danych pomiarowych 3 1 - 2 2 ZOPrzedmioty specjalistyczneAnatomia człowieka 6 3 3 - 3 E- 27 10 15 2 30 -

19Semestr 3PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 1 ZOWychowanie fizyczne 2 - 2 - - ZPrzedmioty podstawowePodstawy fizyki III 6 3 3 - 10 EMatematyka Wyższa III 6 3 3 - 10 EPodstawy elektroniki 3 3 - - 2 ZOProgramowanie strukturalne 3 1 - 2 2 ZOPrzedmioty kierunkowePracownia fizyczna I 2 - - 2 2 ZOPrzedmioty specjalistyczneFizjologia człowieka 5 3 2 - 3 E- 29 13 12 4 30 -Semestr 4PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 1 ZOHistoria Filozofii 2 2 - - 2 ZOWychowanie fizyczne 2 - 2 - - ZPrzedmioty podstawoweAstronomia 3 2 1 - 3 EPodstawy elektroniki 2 - - 2 2 ZOAlgorytmy numeryczne 1 - - 1 2 ZOProgramowanie obiektowe I 3 1 - 2 3 ZOPrzedmioty kierunkowePracownia fizyczna I 2 - - 2 2 ZOMechanika klasyczna i relatywistyczna 5 3 2 - 7 EMetody Matematyczne Fizyki 4 2 2 - 6 EPrzedmioty specjalistyczneBiochemia 2 2 - - 2 E- 28 12 9 7 30 -Po 4. Semestrze obowiązuje 2 –tygodniowa praktyka w instytucji (lub przedsiębiorstwie)

20Semestr 5PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 2 ZOPrzedmioty podstawoweTworzenie i obsługa baz danych 2 - - 2 1 ZOPrzedmioty kierunkoweElektrodynamika 5 3 2 - 7 EFizyka kwantowa I 5 3 2 - 7 EPrzedmioty kierunkowe do wyboru *)Wstęp do fizyki atomowej i cząsteczkowej 3 2 1 - 3 EWstęp do fizyki fazy skondensowanej 3 2 1 - 3 EAstrofizyka 3 2 1 - 3 EPrzedmioty specjalistyczneBiofizyka 4 3 - - 3 ZOMetody diagnostyki medycznej 2 2 - - 2 ZO- 31 16 11 4 31 -Po 5. Semestrze obowiązuje 1 –tygodniowa praktyka w instytucji (lub przedsiębiorstwie)*) Spośród pięciu przedmiotów kierunkowych do wyboru w semestrach 5 i 6 student wybieraw sumie 3 przedmioty.Semestr 6PrzedmiotLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaPrzedmioty kształcenia ogólnegoHistoria fizyki i odkryć naukowych 2 2 - - 1 ZOOchrona własności intelektualnej 1 1 - - 1 ZPrzedmioty kierunkoweTermodynamika i fizyka statystyczna 5 3 2 - 7 EPrzedmioty kierunkowe do wyboru *)Wstęp do fizyki jądrowej i cząstekelementarnych3 2 1 - 3 EAstrobiologia 3 2 1 - 3 EPrzedmioty specjalistyczneKliniczne zastosowania aparaturymedycznej3 2 - 1 5 ZOPodstawy onkologii 4 3 - 1 5 EEgzamin dyplomowy 10 E- 21 15 4 2 35 -*) Spośród pięciu przedmiotów kierunkowych do wyboru w semestrach 5 i 6 student wybieraw sumie 3 przedmioty.

21Studentów obowiązuje szkolenie BHP w wymiarze 4 godzin efektywnych w 1 semestrze.Studentów obowiązuje przysposobienie biblioteczne w wymiarze 2 godzin efektywnych w 1 semestrze(w dniach adaptacyjnych).Za każdą zaliczoną praktykę zawodową student otrzymuje 1 punkt ECTS.Po pierwszym semestrze studiów student wybiera specjalność. Wybiera jedną z grupprzedmiotów specjalnościowych (DA, DB lub DC).Za zdany egzamin dyplomowy student otrzymuje 10 punktów ECTS po 6-tym semestrze.Kody przedmiotówNazwa przedmiotu (alfabetycznie)Algorytmy numeryczneAnatomia człowiekaAstrobiologiaAstrofizykaAstronomiaBiochemiaBiofizykaElektrodynamikaFizjologia człowiekaFizyka kwantowa IHistoria filozofiiHistoria fizyki i odkryć naukowychI pracownia fizycznaJęzyk angielskiKliniczne zastosowania aparatury medycznejMatematyka wyższaMechanika klasyczna i relatywistycznaMetody diagnostyki medycznejMetody matematyczne fizykiOchrona własności intelektualnejPodstawy chemiiPodstawy elektronikiPodstawy fizykiPodstawy onkologiiProgramowanie obiektowe IProgramowanie strukturalneStatystyka i analiza danych pomiarowychTechnologia informacyjnaTermodynamika i fizyka statystycznaTworzenie i obsługa baz danychWstęp do fizyki (zajęcia wyrównawcze)Wstęp do fizyki atomowej i cząsteczkowejWstęp do fizyki fazy skondensowanejWstęp do fizyki jądrowej i cząstek elementarnychWstęp do matematyki (zajęcia wyrównawcze)Wychowanie fizyczneKod11.3II16B11112.1II16DB10113.7II16C20513.7II16C20413.7II16B10613.6II16DB10413.4II16DB10313.2II16C10412.1II16DB10213.2II16C10508.1II16A10308.3II16A10413.2II16C10109.1II16A10212.0II16DB10611.1II16B10413.2II16C10212.0II16DB10513.2II16C10610.9II16A10513.3II16B10506.5II16B10713.2II16B10312.1II16DB10711.3II16B11211.3II16B11011.2II16B10911.3II16A10113.2II16C10311.3II16B10813.2II16O10113.2II16C20113.2II16C20313.5II16C20211.1II16O10216.1II16A106

22Fizyka i Monitoring ŚrodowiskaPlan studiów obowiazuje od 1. października 2009W - wykład, C - ćwiczenia lub konwersatorium, seminarium, L - laboratorium. ZO – zaliczenie na ocenę,Z-zaliczenie, E - egzamin.Semestr 1PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaTechnologia informacyjna 2 - - 2 2 ZOPrzedmioty podstawoweWstęp do fizyki (zajęcia wyrównawcze) 2 - 2 - - ZWstęp do matematyki (zajęciawyrównawcze)2 - 2 - - ZPodstawy fizyki I 6 3 3 - 13 EMatematyka wyższa I 6 3 3 - 12 EPodstawy chemii 2 1 1 - 3 ZO- 20 7 11 2 30 -Semestr 2PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 1 ZOPrzedmioty podstawoweWstęp do fizyki (zajęcia wyrównawcze) 2 - 2 - - ZWstęp do matematyki (zajęciawyrównawcze)2 - 2 - - ZPodstawy fizyki II 6 3 3 - 12 EMatematyka wyższa II 6 3 3 - 12 EStatystyka i analiza danych pomiarowych 3 1 - 2 2 ZOPrzedmioty specjalistyczneFizyka środowiska 3 2 1 - 3 ZO- 24 9 13 2 30 -

23Semestr 3PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 1 ZOWychowanie fizyczne 2 - 2 - - ZPrzedmioty podstawowePodstawy fizyki III 6 3 3 - 10 EMatematyka Wyższa III 6 3 3 - 10 EPodstawy elektroniki 3 3 - - 2 ZOProgramowanie strukturalne 3 1 - 2 2 ZOPrzedmioty kierunkowePracownia fizyczna I 2 - - 2 2 ZOPrzedmioty specjalistyczneGeochemiczne i geofizyczne metodybadania środowiska3 2 - 1 3 E- 27 12 10 5 30 -Semestr 4PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 1 ZOHistoria Filozofii 2 2 - - 2 ZOWychowanie fizyczne 2 - 2 - - ZPrzedmioty podstawoweAstronomia 3 2 1 - 3 EPodstawy elektroniki 2 - - 2 2 ZOAlgorytmy numeryczne 1 - - 1 2 ZOProgramowanie obiektowe I 3 1 - 2 3 ZOPrzedmioty kierunkowePracownia fizyczna I 2 - - 2 2 ZOMechanika klasyczna i relatywistyczna 5 3 2 - 7 EMetody Matematyczne Fizyki 4 2 2 - 6 EPrzedmioty specjalistyczneMetody badań środowiska morskiego istrefy brzegowej2 - - 2 2 ZO- 28 10 9 9 30 -Po 4. Semestrze obowiązuje 2 –tygodniowa praktyka w instytucji (lub przedsiębiorstwie)

24Semestr 5PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 2 ZOPrzedmioty podstawoweTworzenie i obsługa baz danych 2 - - 2 1 ZOPrzedmioty kierunkoweElektrodynamika 5 3 2 - 7 EFizyka kwantowa I 5 3 2 - 7 EPrzedmioty kierunkowe do wyboru *)Wstęp do fizyki atomowej i cząsteczkowej 3 2 1 - 3 EWstęp do fizyki fazy skondensowanej 3 2 1 - 3 EAstrofizyka 3 2 1 - 3 EPrzedmioty specjalistyczneMechanika ośrodków ciągłych 4 2 2 - 2 EMetody badań środowiska morskiego istrefy brzegowej2 - - 2 1 ZOPodstawy gospodarki odpadami 1 1 - - 1 ZOPodstawy prawne ochrony środowiska 1 1 1 ZO- 31 16 11 4 31 -Po 5. Semestrze obowiązuje 1 –tygodniowa praktyka w instytucji (lub przedsiębiorstwie)*) Spośród pięciu przedmiotów kierunkowych do wyboru w semestrach 5 i 6 student wybieraw sumie 3 przedmioty.Semestr 6PrzedmiotLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaPrzedmioty kształcenia ogólnegoHistoria fizyki i odkryć naukowych 2 2 - - 1 ZOOchrona własności intelektualnej 1 1 - - 1 ZPrzedmioty kierunkoweTermodynamika i fizyka statystyczna 5 3 2 - 7 EPrzedmioty kierunkowe do wyboru *)Wstęp do fizyki jądrowej i cząstekelementarnych3 2 1 - 3 EAstrobiologia 3 2 1 - 3 EPrzedmioty specjalistyczneGIS – system informacji geograficznej 3 1 - 2 2 ZOTeledetekcja środowiska 2 1 - 1 2 ZOModelowanie rozprzestrzeniania sięzanieczyszczeń3 2 1 - 3 EEkonomiczne aspekty ochrony środowiska 4 2 2 - 3 EEgzamin dyplomowy 10 E- 26 16 7 3 35 -

25*) Spośród pięciu przedmiotów kierunkowych do wyboru w semestrach 5 i 6 student wybieraw sumie 3 przedmioty.Studentów obowiązuje szkolenie BHP w wymiarze 4 godzin efektywnych w 1 semestrze.Studentów obowiązuje przysposobienie biblioteczne w wymiarze 2 godzin efektywnych w 1 semestrze(w dniach adaptacyjnych).Za każdą zaliczoną praktykę zawodową student otrzymuje 1 punkt ECTS.Po pierwszym semestrze studiów student wybiera specjalność. Wybiera jedną z grupprzedmiotów specjalnościowych (DA, DB lub DC).Za zdany egzamin dyplomowy student otrzymuje 10 punktów ECTS po 6-tym semestrze.Kody przedmiotówNazwa przedmiotu (alfabetycznie)Algorytmy numeryczneAstrobiologiaAstrofizykaAstronomiaEkonomiczne aspekty ochrony środowiskaElektrodynamikaFizyka kwantowa IFizyka środowiskaGeochemiczne i geofizyczne metody badania środowiskaGIS – system informacji geograficznejHistoria filozofiiHistoria fizyki i odkryć naukowychI pracownia fizycznaJęzyk angielskiMatematyka wyższaMechanika klasyczna i relatywistycznaMechanika ośrodków ciągłychMetody badań środowiska morskiego i strefy brzegowejMetody matematyczne fizykiModelowanie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeńOchrona własności intelektualnejPodstawy chemiiPodstawy elektronikiPodstawy fizykiPodstawy gospodarki odpadamiPodstawy prawne ochrony środowiskaProgramowanie obiektowe IProgramowanie strukturalneStatystyka i analiza danych pomiarowychTechnologia informacyjnaTeledetekcja środowiskaTermodynamika i fizyka statystycznaTworzenie i obsługa baz danychWstęp do fizyki (zajęcia wyrównawcze)Wstęp do fizyki atomowej i cząsteczkowejWstęp do fizyki fazy skondensowanejWstęp do fizyki jądrowej i cząstek elementarnychWstęp do matematyki (zajęcia wyrównawcze)Wychowanie fizyczneKod11.3II16B11113.7II16C20513.7II16C20413.7II16B10614.3II16DC10913.2II16C10413.2II16C10513.2II16DC10107.2II16DC10307.1II16DC10508.1II16A10308.3II16A10413.2II16C10109.1II16A10211.1II16B10413.2II16C10213.2II16DC10207.4II16DC10413.2II16C10613.2II16DC10710.9II16A10513.3II16B10506.5II16B10713.2II16B10307.2II16DC10810.9II16DC11011.3II16B11211.3II16B11011.2II16B10911.3II16A10107.6II16DC10613.2II16C10311.3II16B10813.2II16O10113.2II16C20113.2II16C20313.5II16C20211.1II16O10216.1II16A106

27Semestr 3PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 1 ZOWychowanie fizyczne 2 - 2 - - ZPrzedmioty podstawowePodstawy fizyki III 6 3 3 - 9 EMatematyka Wyższa III 6 3 3 - 9 EPodstawy elektroniki 3 3 - - 2 ZOProgramowanie strukturalne 3 1 - 2 2 ZOPrzedmioty kierunkowePracownia fizyczna I 3 - - 3 4 ZOPrzedmioty specjalistyczneFizyka środowiska 3 3 - - 3 E- 28 13 10 5 30 -Semestr 4PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaHistoria filozofii 2 2 - - 2 ZOJęzyk angielski 2 - 2 - 1 ZOWychowanie fizyczne 2 - 2 - - ZPrzedmioty podstawoweAstronomia 3 2 1 - 3 EPodstawy elektroniki 3 - - 3 2 ZOAlgorytmy numeryczne 1 - - 1 2 ZOProgramowanie obiektowe I 3 1 - 2 3 EPrzedmioty kierunkoweMetody matematyczne fizyki 4 2 2 - 4 EPracownia fizyczna I 3 - - 3 4 ZOMechanika klasyczna i relatywistyczna 5 3 2 - 7 EPrzedmioty specjalistyczneFizyka morza 2 2 - - 2 E- 30 12 9 9 30 -Po 4. Semestrze obowiązuje 2 –tygodniowa praktyka w instytucji (lub przedsiębiorstwie)

28Semestr 5PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 2 - 2 - 2 ZOPrzedmioty podstawoweTworzenie i obsługa baz danych 2 - - 2 1 ZOPrzedmioty kierunkoweElektrodynamika 5 3 2 - 7 EFizyka kwantowa I 5 3 2 - 7 EWstęp do fizyki atomowej icząsteczkowej*3 2 1 - 3 EAstrofizyka* 3 2 1 - 3 EWstęp do fizyki fazy skondensowanej* 3 2 1 - 3 EPrzedmioty specjalistyczneFizyczne metody badania zanieczyszczeń 3 2 1 - 2 ZORachunkowość i analiza ekonomiczna 4 2 2 - 3 E- 27 14 11 2 31 -Po 5. Semestrze obowiązuje 1 –tygodniowa praktyka w instytucji (lub przedsiębiorstwie)Semestr 6PrzedmiotLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaPrzedmioty kształcenia ogólnegoHistoria fizyki i odkryć naukowych 2 2 - - 2 ZOOchrona własności intelektualnej 1 1 - - 1 ZPrzedmioty kierunkoweTermodynamika i fizyka statystyczna 5 3 2 - 7 EWstęp do fizyki jądra i cząstekelementarnych*3 2 1 - 3 EAstrobiologia* 3 2 1 - 3 ZOPrzedmioty specjalistycznePracownia ochrony środowiska 4 - - 4 2 ZOFinanse i rachunkowość 3 1 2 - 3 ZOBiznes plan przedsięwzięć gospodarczych 2 1 1 - 2 ZOEgzamin dyplomowy 10 E- 23 12 7 4 33 -*Spośród przedmiotów oznaczonych gwiazdką w semestrach 5. i 6. student wybiera trzy.Za każdą zaliczoną praktykę zawodową student otrzymuje 1 punkt ECTS.W ramach studiów jest wymagane zaliczenie jednego przedmiotu zawierającego treścihumanistyczne, z zakresu ekonomii lub inne poszerzające wiedzę humanistyczną w wym. 30godz., któremu przypisuje się 2 punkty ECTS.Wymagane jest zaliczenie 5 godz. zajęć z zakresu ochrony własności intelektualnej,bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii

29Kody przedmiotówNazwy przedmiotów (alfabetycznie)Algorytmy numeryczneAstrobiologiaAstrofizykaAstronomiaBiznes plan przedsięwzięć gospodarczychEkonomiaElektrodynamikaFinanse i rachunkowośćFizyczne metody badania zanieczyszczeńFizyka kwantowa IFizyka morzaFizyka środowiskaHistoria filozofiiHistoria fizyki i odkryć naukowychJęzyk angielskiMatematyka wyższaMechanika klasyczna i relatywistycznaMetody matematyczne fizykiOchrona własności intelektualnejPodstawy chemiiPodstawy elektronikiPodstawy FizykiPracownia fizyczna IPracownia ochrony środowiskaProgramowanie obiektowe IProgramowanie strukturalneRachunkowość i analiza ekonomicznaStatystyka i analiza danych pomiarowychTechnologia informacyjnaTermodynamika i fizyka statystycznaTworzenie i obsługa baz danychWstęp do fizykiWstęp do fizyki atomowej i cząsteczkowejWstęp do fizyki fazy skondensowanejWstęp do fizyki jądra i cząstekelementarnychWychowanie fizyczneKodyc13.7II16.C20513.7II16C20413.3II16B10514.2II16DC0814.3II16DC0513.2II16C10414.3II16DC0613.2II16DC0413.2II16C10513.2II16DC0313.2II16.DC0108.1II16A10308.3II16A10409.1II16A10211.1II16B10313.2II16C10213.2II16C10610.9II16A10513.3II16B10406.5II16B10613.2II16B10213.2II16C10113.2II16DC0211.3II16B11111.3II16B10914.3II16DC0711.2II16B10811.3II16A10113.2II16C10311.3II16B10713.2II16O10113.2II16C20113.2II16C20313.5II16C20216.1II16A106

30Jednolite studia magisterskie (semestry 7 -10)Fizyka i zastosowania komputerówPlan studiów obowiązuje od 1. października 2002Ostatnia rekrutacja na pięcioletnie studia magisterskie miała miejsce w 2006 roku. W roku akademickim2009/2010 studia odbywają się jedynie na czwartym i piątym roku.W - wykład, C - ćwiczenia lub konwersatorium, seminarium, L - laboratorium. Z – zaliczenie na ocenę, E -egzamin.Semestr 7Przedmiot Liczba godzin w tygodniu ECTS SposóbzaliczeniaRazem W C LPrzedmioty kierunkoweWstęp do astrofizyki i kosmologii 3 2 1 - 4 ZMetody matematyczne fizyki II 4 2 2 - 4 ZFizyka statystyczna 5 3 2 - 6 EPracownia fizyczna II 7 - - 7 7 ZPrzedmioty specjalistyczneWybrane zagadnienia fizyki molekularnej 3 2 1 - 4 EJęzyki programowania II 4 2 - 2 3 EPrzedmioty specjalistyczne kształcenia nauczycielskiegoEmisja głosu 2 - 2 - 4 Z- 26/28 11 6/8 9 28/32 -Semestr 8Przedmiot Liczba godzin w tygodniu ECTS SposóbzaliczeniaPrzedmioty kierunkoweRazem W C LMechanika kwantowa II 4 3 1 - 7 EPrzedmioty specjalistyczneWybrane zagadnienia fizyki jądrowej 4 2 2 - 5 EWybrane zagadnienia fizyki ciała stałego 4 2 2 - 5 ETeoria przejść fazowych 4 3 1 - 5 ZEdytory tekstu 2 - - 2 2 ZZastosowania informatyki w fizyce 4 - - 4 3 ZPrzedmioty specjalistyczne kształcenia nauczycielskiegoDydaktyka fizyki 2 - - 2 2 ZPraktyka pedagogiczna/liceum 60 - - - 3 ZPrzedmioty specjalistyczne alternatywne do przedmiotów ksztalcenianauczycielskiegoElementy chemii kwantowej 5 3 2 - 3 Z- 27/24 13/10 8/6 6/8 30/32 -

31Semestr 9Przedmiot Liczba godzin w tygodniu ECTS SposóbzaliczeniaRazem W C LPrzedmioty specjalistyczneTeoria pola 5 3 2 - 7 EWspółczesne problemy kosmologii i astrofizyki 4 2 2 - 6 EOptyka kwantowa 3 2 1 - 6 ESeminarium magisterskie 2 - 2 - 4 ZWykład monograficzny 2 2 - - 4 ZPrzedmioty specjalistyczne alternatywne do przedmiotów ksztalcenianauczycielskiegoWybrane zagadnienia fizyki współczesnej 4 2 2 - 2 Z- 20/16 11/9 9/7 - 29/27 -Semestr 10Przedmiot Liczba godzin w tygodniu ECTS SposóbzaliczeniaRazem W C LPrzedmioty kształcenia ogólnegoEtyka 2 2 - - 2 ZPrzedmioty specjalistycznePracownia komputerowa 2 - - 2 3 ZSeminarium magisterskie 2 - 2 - 3 ZWykład monograficzny 2 2 - - 4 ZPrzedmioty specjalistyczne alternatywne do przedmiotów ksztalcenianauczycielskiegoMechanika osrodków ciągłych 4 2 2 - 4 E- 10 4 4 2 16/12 -Przygotowanie i obrona pracy magisterskiej: 15 punktów ECTS

32Kody przedmiotówNazwy przedmiotów (alfabetycznie)AstrobiologiaDydaktyka fizyki, laboratoriumEdytory tekstuElementy chemii kwantowejFizyka jądra i cząstek elementarnychFizyka statystycznaJęzyki programowaniaMechanika kwantowaMechanika ośrodków ciągłychMetody matematyczne fizykiOptyka kwantowaPracownia fizycznaPracownia komputerowaSeminarium magisterskieTeoria polaTeoria przejść fazowychWspółczesne problemy kosmologii iastrofizykiWstęp do astrofizyki i kosmologiiWybrane zagadnienia fizyki ciałastałegoWybrane zagadnienia fizykiwspółczesnejWykład monograficznyZastosowania informatyki w fizyceKody13.2II16.K.EK.5C05.9II16.K.DL.8C11.3II16.K.TE.1C13.3II16.K.QC.8C13.2II16.K.JC.9E13.2II16.K.SF.7E11.3II16.K.PI.2E13.2II16.K.QM.8E13.2II16.K.CM.10E13.2II16.K.MM.7C13.2II16.K.QO.9E13.2II16.K.PL.7C11.3II16.K.LC.10C13.2II16.K.MS.10E13.2II16.K.FT.8E13.2II16.K.PT.8C13.2II16.K.KA.9C13.2II16.K.AC.7C13.2II16.K.SS.7E13.2II16.K.WP.9C13.2II16.K.WM.10C11.3II16.K.IP.8C

33Fizyka środowiska z ekonomiąPlan studiów obowiązuje od 1. października 2002Ostatnia rekrutacja na pięcioletnie studia magisterskie miała miejsce w 2006 roku. W roku akademickim2009/2010 studia odbywają się jedynie na czwartym i piątym roku.W - wykład, C - ćwiczenia lub konwersatorium, seminarium, L - laboratorium. Z – zaliczenie na ocenę, E -egzamin.Semestr 7PrzedmiotLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaPrzedmioty podstawoweMetody matematyczne fizyki 6 3 3 - 6 ZPrzedmioty kierunkoweWstęp do astrofizyki i kosmologii 3 2 1 - 4 ZFizyka statystyczna 5 3 2 - 6 EPracownia fizyczna II 7 - - 7 7 ZPrzedmioty specjalistyczneWybrane zagadnienia fizyki molekularnej 3 2 1 - 6 ZStrategie rozwoju społeczno-gospodarczego 2 - 2 - 3 ZEkonomika ochrony środowiska 2 2 - - 4 EPrzedmioty specjalistyczne kształcenia nauczycielskiegoEmisja głosu 2 2 - - 4 Z- 28/30 12/14 9/9 7/7 36/40 -Semestr 8PrzedmiotLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaPrzedmioty specjalistyczneWybrane zagadnienia fizyki jądrowej 4 2 2 - 4 EWybrane zagadnienia fizyki ciała stałego 4 2 2 - 4 EFizyka morza/ Ekologia morza 2 2 - - 4 ZAspekty ekologiczne w polityce integracyjnej 2 - 2 - 2 ZRachunkowość 2 1 1 - 3 EAnaliza rynku 2 1 1 - 2 ZPrzedmioty specjalistyczne kształcenia nauczycielskiegoDydaktyka fizyki 2 - - 2 2 ZPraktyka pedagogiczna-liceum 60 - - - 3 ZPrzedmioty specjalistyczne alternatywne do przedmiotów ksztalcenianauczycielskiegoElementy chemii kwantowej 5 3 2 - 5 Z- 21/18 11/8 10/8 0/2 24/24 -

34Semestr 9PrzedmiotPrzedmioty specjalistyczneLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaPracownia fizyki morza 3 - - 3 3 ZHydro- i aerodynamika rozprzestrzeniania 2 2 - - 3 Esię zanieczyszczeńMonitoring środowiska 2 - 2 - 2 ZBiznes plan przedsięwzięć gospodarczych, 2 1 1 - 2 Ew tym ekologicznychPodstawy zarządzania marketingowego 2 - 2 - 2 ZIntegracja europejska 1 1 - - 2 ZZarządzanie finansami wprzedsiębiorstwie2 1 1 - 2 ZControling 1 1 - - 2 ZSeminarium magisterskie 2 - 2 - 8 ZPrzedmioty specjalistyczne alternatywne do przedmiotów ksztalcenianauczycielskiegoOptyka kwantowa 3 2 1 - 4 E- 20/17 8/6 9/8 3/3 30/26 -Semestr 10PrzedmiotLiczba godzin w tygodniuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaPrzedmioty kształcenia ogólnegoEtyka 2 2 - - 2 ZPrzedmioty specjalistyczneMolekularna fizyka środowiska 2 2 - - 3 ZHydrodynamika strefy brzegowej 2 2 - - 4 ESeminarium magisterskie 2 - 2 - 3 ZWykład monograficzny 2 2 - - 5 ZPrzedmioty specjalistyczne alternatywne do przedmiotów ksztalcenianauczycielskiegoMechanika ośrodków ciągłych 4 2 2 - 4 E- 14/10 10/8 4/2 - 21/17 -Przygotowanie i obrona pracy magisterskiej: 15 punktów ECTS

35Kody przedmiotówNazwy przedmiotów (alfabetycznie)Analiza rynkuAspekty ekologiczne w polityceintegracyjnejBiznes plan przedsięwzięćgospodarczych, w tym ekologicznychControlingDydaktyka fizyki, laboratoriumEkonomika ochrony środowiskaElementy chemii kwantowejFizyka morza/Ekologia morzaFizyka statystycznaHydro- i aerodynamikarozprzestrzeniania się zanieczyszczeńHydrodynamika strefy brzegowejIntegracja europejskaMechanika ośrodków ciągłychMetody matematyczne fizykiMolekularna fizyka środowiskaMonitoring środowiskaOptyka kwantowaPodstawy zarządzania marketingowegoPracownia fizycznaPracownia fizyki morzaRachunkowośćSeminarium magisterskieStrategie rozwoju społecznogospodarczegoWstęp do astrofizyki i kosmologiiWybrane zagadnienia fizyki ciałastałegoWybrane zagadnienia fizyki jądrowejWybrane zagadnienia fizykimolekularnejWykład monograficznyZarządzanie finansami wprzedsiębiorstwieKody14.3II16.S.AR.8C14.6II16.S.AE.8C14.3II16.S.PB.9E04.9II16.S.CO.9C05.9II16.S.DL.8C14.3II16.S.EO.7E13.3II16.S.QC.8C13.2II16.S.MP.8E13.2II16.S.SF.8E13.2II16.S.HZ.9E13.2II16.S.HS.10E14.5II16.S.IE.9E13.2II16.S.CM.10E13.2II16.S.MM.7C13.2II16.S.MF.10C07.2II16.S.SM.9C13.2II16.S.QO.9E14.3II16.S.ZM.9C13.2II16.S.PL.7C13.2II16.S.ML.9C14.3II16.S.RA.8E13.2II16.S.MS.10E14.0II16.S.RS.7C13.2II16.S.AC.7C13.2II16.S.SS.8C13.2II16.S.FJ.8C13.2II16.S.MO.7E13.2II16.S.WM.10C04.3II16.S.ZF.9C

36Fizyka medycznaPlan studiów obowiązuje od 1. października 2004Ostatnia rekrutacja na pięcioletnie studia magisterskie miała miejsce w 2006 roku. W roku akademickim2009/2010 studia odbywają się jedynie na czwartym i piątym roku.W - wykład, C - ćwiczenia lub konwersatorium, seminarium, L - laboratorium. Z – zaliczenie na ocenę, E -egzamin..Semestr 7Przedmiot Liczba godzin w tygodniu ECTS SposóbzaliczeniaRazem W C LPrzedmioty podstawoweMetody matematyczne fizyki 6 3 3 - 7 ZPrzedmioty kierunkoweWstęp do astrofizyki i kosmologii 3 2 1 - 4 ZFizyka statystyczna 5 3 2 - 6 EPracownia fizyczna II 7 - - 7 7 ZPrzedmioty specjalistyczneWybrane zagadnienia fizyki molekularnej 3 2 1 - 5 ETechniki obrazowania tkanek i narządów 2 - 2 - 3 ZPrzedmioty specjalistyczne kształcenia nauczycielskiegoEmisja głosu 2 2 - - 4 Z- 20/22 7/9 6/6 7/7 32/36 -Semestr 8Przedmiot Liczba godzin w tygodniu ECTS SposóbzaliczeniaRazem W C LPrzedmioty specjalistyczneWybrane zagadnienia fizyki jądrowej 4 2 2 - 5 EWybrane zagadnienia fizyki ciała stałego 4 2 2 - 5 EPomiary zjawisk bioelektrycznych 1 - 1 - 3 ZPodstawy genetyki klinicznej 2 - 2 - 5 ZTechniki laserowe w medycynie 1 1 - - 3 ZPrzedmioty specjalistyczne kształcenia nauczycielskiegoDydaktyka fizyki 2 - - 2 2 ZPraktyka pedagogiczna-liceum 60 - - - 3 ZPrzedmioty specjalistyczne alternatywne do przedmiotów ksztalcenianauczycielskiegoElementy chemii kwantowej 5 3 2 - 4 Z- 17/14 8/5 9/7 0/2 25/26 -

37Semestr 9Przedmiot Liczba godzin w tygodniu ECTS SposóbzaliczeniaRazem W C LPrzedmioty specjalistyczneMedycyna nuklearna 2 2 - - 7 ZBiomechanika 2 2 - - 7 ESeminarium magisterskie 2 - 2 - 3 ZWykład monograficzny 2 2 - - 5 ZPrzedmioty specjalistyczne alternatywne do przedmiotów ksztalcenianauczycielskiegoOptyka kwantowa 3 2 1 - 4 E- 11/8 8/6 3/2 - 26/22 -Semestr 10Przedmiot Liczba godzin w tygodniu ECTS SposóbzaliczeniaRazem W C LPrzedmioty kształcenia ogólnegoEtyka 2 2 - - 2 ZPrzedmioty specjalistyczneInformatyka sieci neuronowych 2 2 - - 5 ZNieliniowe układy dynamiczne 2 2 - - 5 ZSeminarium magisterskie 2 - 2 - 4 ZWykład monograficzny 2 2 - - 5 ZPrzedmioty specjalistyczne alternatywne do przedmiotów ksztalcenianauczycielskiegoMechanika ośrodków ciągłych 4 2 2 - 4 E- 14/10 10/8 4/2 - 25/21 -Przygotowanie i obrona pracy magisterskiej: 15 punktów ECTS

38Kody przedmiotówNazwa przedmiotu (alfabetycznie)BiomechanikaDydaktyka fizyki, laboratoriumElementy chemii kwantowejFizyka statystycznaInformatyka sieci neuronowychMechanika ośrodków ciągłychMedycyna nuklearnaMedyczne techniki laboratoryjneMetody matematyczne fizykiNieliniowe układy dynamiczneOptyka kwantowaPodstawy genetyki klinicznejPomiary zjawisk bioelektrycznychPracownia fizycznaSeminarium magisterskieTechniki laserowe w medycynieTechniki obrazowania tkanek narządów iukładówWstęp do astrofizyki i kosmologiiWybrane zagadnienia fizyki ciała stałegoWybrane zagadnienia fizyki jądrowejWybrane zagadnienia fizyki medycznejWybrane zagadnienia fizyki molekularnejWykład monograficznyKod13.1II16.M.BM.9E05.9II16.M.DL.8C13.3II16.M.QC.8C13.2II16.M.SF.8E11.9II16.M.NN.10C13.2II16.M.CM.10E12.0II16.M.NM.9C12.8II16.M.LM.7C13.2II16.M.MM.7C13.2II16.M.ND.10C13.2II16.M.QO.9E12.0II16.M.GK.8E12.8II16.M.ZB.7C13.2II16.M.PL.7C16.9II16.M.MS.10E12.8II16.M.TL.8C12.8II16.M.TN.7C13.2II16.M.AC.7C13.2II16.M.SS.8C13.2II16.M.FJ.8C13.2II16.M.MF.4C13.2II16.M.MO.7E16.9II16.M.WM.10C

39Studia zaoczne 1. StopniaFizyka medycznaObowiązuje od 1 października 2007.Na studiach zaocznych nie ma podziału na semestryW - wykład, C - ćwiczenia lub konwersatorium, seminarium, L - laboratorium.Z - zaliczenie, ZO – zaliczenie z ocena E - egzamin.Rok 1C:\Users\Documents and Settings\Administrator\Pulpit\htmlpol\Kompsem1.htmlPrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w rokuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaInformatyka i techniki obliczeniowe 40 20 - 20 3 ZOJęzyk angielski 18 - 18 - 1 ZOPrzedmioty podstawowePodstawy fizyki 105 60 45 - 16 EMatematyka wyższa 120 60 60 - 18 EStatystyka i analiza danych pomiarowych 30 15 15 - 4 ZOPrzedmioty specjalistyczneAnatomia człowieka 55 40 15 - 6 EFizjologia człowieka 55 40 15 - 6 EBiofizyka 45 30 15 - 6 E- 468 265 183 20 60 -Rok 2PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w rokuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaInformatyka i techniki obliczeniowe 40 20 - 20 3 ZOJęzyk angielski 36 - 36 - 2 ZOPrzedmioty podstawowePodstawy fizyki 75 45 30 - 13 EMatematyka wyższa 50 30 20 - 12 EAstronomia 30 30 - - 4 ZOPrzedmioty kierunkowePracownia fizyczna I 60 - - 60 5 ZOMechanika klasyczna i relatywistyczna 50 30 20 - 8 EPrzedmioty specjalistyczneBiochemia 30 30 - - 5 EMetody diagnostyki medycznej 45 30 - 15 4 ZOKliniczne zastosowania aparaturymedycznej45 30 - 15 4 ZO- 476 245 121 110 60 -

40Rok 3PrzedmiotPrzedmioty kształcenia ogólnegoLiczba godzin w rokuRazem W C LECTSSposóbzaliczeniaJęzyk angielski 18 - 18 - 2 ZOHistoria fizyki i odkryć naukowych 30 30 - - 2 ZOOchrona własności intelektualnej 5 5 - - 1 ZPrzedmioty podstawowePodstawy elektroniki 40 20 - 20 3 ZOPrzedmioty kierunkowePracownia fizyczna I 20 - - 20 2 ZOTermodynamika i fizyka statystyczna 50 30 20 - 7 EElektrodynamika 50 30 20 - 7 EFizyka kwantowa 50 30 20 - 7 EWstęp do fizyki atomu, cząsteczki i ciałastałego30 20 10 - 3 EWstęp do fizyki jądrowej i cząstekelementarnych20 10 10 - 3 EProseminarium dyplomowe 20 - 20 - 1 EPrzedmioty specjalistyczneMetody diagnostyki medycznej 30 15 - 15 3 ZOKliniczne zastosowania aparaturymedycznej30 15 - 15 3 ZOPodstawy onkologii 45 30 - 15 4 E438 235 118 85 48 -1) Studentów obowiązuje szkolenie BHP w wymiarze 4 godzin efektywnych w 1semestrze.2) Studentów obowiązuje przysposobienie biblioteczne w wymiarze 2 godzinefektywnych w 1 semestrze (w dniach adaptacyjnych).3) Za zdany egzamin dyplomowy student otrzymuje 10 punktów ECTS po 6-tymsemestrze.Dwutygodniowa praktyka w instytucji (lub przedsiębiorstwie) - 80 godzin po 4 semestrze.( 2 punkty ECTS).Jednotygodniowa praktyka w instytucji (lub przedsiębiorstwie) - 40 godzin po 5 semestrze.(1 punkt ECTS).Okresem zaliczeniowym jest rok akademicki. Zaliczenie odbywa się po uzyskaniu zaliczeńzajęć dydaktycznych przewidzianych w planie studiów.Okresem zaliczeniowym jest rok akademicki. Zaliczenie odbywa się po uzyskaniu zaliczeńzajęć dydaktycznych przewidzianych w planie studiów. (Regulamin Studiów US paragraf 32p. 5-8).

41Kody przedmiotówNazwy przedmiotów (alfabetycznie)Anatomia człowiekaAstronomiaBiochemiaBiofizykaElektrodynamikaFizjologia człowiekaFizyka kwantowaHistoria fizyki i odkryć naukowychInformatyka i techniki obliczenioweJęzyk angielskiKliniczne zastosowania aparatury medycznejMatematyka wyższaMechanika klasyczna i relatywistycznaMetody diagnostyki medycznejOchrona własności intelektualnejPodstawy elektronikiPodstawy FizykiPodstawy onkologiiPracownia fizyczna ISeminarium dyplomoweStatystyka i analiza danych pomiarowychTermodynamika i fizyka statystycznaWstęp do fizyki atomu, cząsteczki i ciałastałegoWstęp do fizyki jądra i cząstekelementarnychWychowanie fizyczneKody12.1II16D10113.3II16B10513.6II16D10413.4II16D10313.2II16C10412.1II16D10213.2II16C10508.1II16A10311.3II16A10109.1II16A10212.0II16D10611.1II16B10313.2II16C10212.0II16D10510.9II16A10406.5II16B10613.2II16B10212.1II16D10713.2II16C10113.2II16C10611.2II16B10813.2II16C10313.2II16C10613.5II16C10716.1II16A106

42Opisy przedmiotów (sylabusy)Przedmioty opisane są w takiej kolejności, w jakiej występują w planach studiów z podziałemna bloki przedmiotowe.Studia stacjonarne 1. StopniaPrzedmioty kształcenia ogólnegoOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / SpecjalnośćRodzaj studiów:KOD Przedmiotu:11.3II16A101Tryb studiówstacjonarneJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiFizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka imonitoring środowiskastudia I stopniaNazwa przedmiotu: Technologia informacyjnaRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykgodzin ECTS: przedmiotu wykładowy1 laboratorium 30 2 obowiązkowy polskiIProwadzący przedmiot: mgr Ewa GrzebieluchaWymagania wstępne: podstawowe informacje dotyczące użytkowania komputerów: budowa komputera,ergonomia, prawa autorskie, bezpieczeństwo, oprogramowanie, znajomość środowiska systemuoperacyjnego Windows.Cele przedmiotu: Po zaliczeniu przedmiotu student potrafi:sporządzać i formatować w edytorze MS Word proste, a także złożone strukturalnie dokumenty , z pomocą arkuszakalkulacyjnego MS Excel przetwarzać dane oraz prezentować je w formie graficznej (wykresy) i tekstowej (raporty),tworzyć w programie PowerPoint prezentacje multimedialne, zawierające tekst, wykresy, tabele, obiekty graficzne,dźwiękowe i filmowe, zdalnie łączyć się z innym komputerem, transferować pliki, przesyłać wiadomości pocztowe,przeglądać zasoby internetowe.Metody dydaktyczne:oparte na praktycznej działalności studentów, poszukujące (problemowe).Treści merytoryczne przedmiotu: Edytor tekstu Word pakietu Microsoft Office: pisanie tekstu, formatowanie akapitu,formatowanie dokumentu, umieszczanie tekstu w kolumnach, budowanie tabel, wstawianie obiektów tekstowych igraficznych, edycja prostych wyrażeń matematycznych, korespondencja seryjna. Arkusz kalkulacyjny MS Excel:wprowadzanie danych do arkusza, pisanie formuł, formatowanie arkusza, sporządzanie i modyfikowanie wykresów,budowanie tabeli (listy) danych, przygotowywanie raportów. Prezentacje multimedialne w programie MS PowerPoint:tworzenie prezentacji, szablony, schematy kolorów, obiekty graficzne, schematy organizacyjne, tabele i wykresy, pokazslajdów, prezentacje w Internecie. Internet: podstawowe pojęcia (sieci komputerowe, TCP/IP, adresowanie), protokołyzdalnego łącznia komputerów i transferu plików, poczta elektroniczna, nawigacja w Internecie.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne na ocenę.Literatura podstawowa:A. Tomaszewska-Adamarek,, ABC Word 2007 PL, HELION 2007, C. D. Frye, Microsoft Excel 2007. Krok po kroku+CD, RM 2007, T. Górny, Microsoft Office PowerPoint 2007, M. Miller, ABC komputera i Internetu, HELION 2002.

43Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoring środowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:08.3II16A104TrybstudiówstacjonarneobowiązkowyniestacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:IIINazwa przedmiotu: Historia fizyki i odkryć naukowychLiczbagodzin6 wykłady 30PunktyECTS:1TypprzedmiotuJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr Stanisław PrajsnarWymagania wstępne: Znajomość podstaw fizyki i elementów historii odkryć naukowychCele przedmiotu: Celem wykładu jest przedstawienie historii fizyki i najważniejszych odkryć naukowych.Metody dydaktyczne: wykład, dyskusja w grupieTreści merytoryczne przedmiotu:Powstanie teorii atomistycznej w V – III w.p.n.e (Leukippos z Miletu, Demokryt z Abdery, Epikur z Samos),Podstawy fizyki Arystotelesa: ruch jako urzeczywistnienie bytu potencjalnego, przyczyny ruchu: materialna, formalna, sprawcza icelowa, pojęcie miejsca naturalnego, zasady dynamiki dla sfery podksiężycowej. Mikołaj Kopernik (1473 – 1543) i jego wkład donauki, Prawa Keplera (1571 – 1630),Osiągnięcia naukowe Galileusza (1564 – 1642),Optyka w XVII wieku: prawo załamania Snella, pomiar prędkości światła (Roemer), dyfrakcja światła (Grimaldi), traktat o świetle(Newton),Nauka o gazach i cieple w XVII wieku: doświadczenia Torricellego i Pascala, doświadczenia z próżnią (Guericke), prawo Boyla -Mariotta, przyrządy naukowe: termometr, barometr, teleskop, mikroskop, higrometr, pompa próżniowa, zegar wahadłowy,elektroskop, maszyna elektrostatyczna,Philosophiae Naturalis Principia Mathematica Newtona,Twórcy mechaniki i hydrodynamiki: Euler, Hermann, d’Alembert, Lagrange, Daniel Bernoulli,Początki nauki o elektryczności: butelka lejdejska (Kleist, Musschenbroek 1745), prawo Coulomba (1785), prąd elektryczny (Galvani1791), stos elektryczny (Volta 1800). Elektromagnetyzm i optyka w XIX wieku:odkrycie Oersteda (1820) i prawo Ampera, odkrycieindukcji elektromagnetycznej (Faraday – 1831), eksperymenty Ohma (1825), dyfrakcja i polaryzacja światła wg Fresnela i Younga,Traktat o elektryczności i magnetyzmie Maxwella (1873), odkrycie fal elektromagnetycznych (Hertz – 1888), analiza widmowa:Bunsen, Fraunhofer, Kirchhoff,Termodynamika i fizyka statystyczna: zasada zachowania energii (Joule, Mayer, Helmholtz), II zasada termodynamiki (Clausius, W.Thomson, 1851), rozkłady statystyczne Maxwella, Boltzmanna, Gibbsa,Fizyka przełomu wieków: odkrycie promieni X przez Röntgena (1895), odkrycie zjawiska promieniotwórczości (Becquerel 1896),odkrycie elektronu (J.J. Thomson 1897), odkrycie polonu i radu (Maria Curie-Skłodowska, Piotr Curie 1898), promieniowanie ciaładoskonale czarnego i hipoteza kwantów (Max Planck 1900),Albert Einstein (1879-1955: szczególna i ogólna teoria względności (1905, 1915), hipoteza kwantów światła (1905) i statystykafotonów (bozonów, 1924),Fizyka współczesna: model atomu Bohra (1913), eksperyment Sterna – Gerlacha (1921), fale materii de Broglie’a (1923), mechanikakwantowa Heisenberga (1925), Diraca (1925), Schrödingera (1926), Borna (1926), reakcje jądrowe, fizyka cząstek elementarnych,fizyka ciała stałego, optyka kwantowa.Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na ocenęLiteratura podstawowa:1. G. Białkowski, Stare i nowe drogi fizyki, t. I, II, III, Wiedza Powszechna, Warszawa 1980, 1982,1985.2. J. B. Cohen, Od Kopernika do Newtona, Wiedza Powszechna, Warszawa 1964.3. G. Gamow, Biografia fizyki, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967.4. M. von Laue, Historia fizyki, PWN, Warszawa 1960.5. A. K. Wróblewski, Historia fizyki, PWN, Warszawa 2007.Literatura uzupełniająca:1. L. N. Cooper, Istota i struktura fizyki, PWN, Warszawa 1975.2. J. Hurwic, Twórcy nauki o promieniotwórczości, PWN, Warszawa 1989.

44Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Ochrona własności intelektualnej10.9II16A105TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typ Językstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne6 wykład 15 1 obowiązkowypolskiIIIniestacjonarneProwadzący przedmiotWymagania wstępne:dr hab. Jerzy StelmachCele przedmiotu:Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z pojęciem własności intelektualnejI jej prawną ochroną.Metody dydaktyczne: wykład multimedialnyTreści merytoryczne przedmiotu:Pojęcie własności intelektualnej. Podział na własność dóbr niematerialnych (prawo autorskie) orazmaterialnych (własność przemysłowa). Historia prawa autorskiego i patentowego. Instytucjestojące na straży własności intelektualnej. Sposoby chronienia dóbr podległych prawu autorskiemu(artykułów naukowych, filmów, muzyki, tekstów i grafiki w sieci). Podział własnościprzemysłowej (wynalazek, wzór użytkowy, znak towarowy, wzór przemysłowy, topografia układuscalonego, oznaczenie geograficzne). Prawo patentowe. Patent krajowy, europejski i światowy.Wycena patentu. Procedury patentowe. Rola rzecznika patentowego. Urząd PatentowyRzeczpospolitej Polskiej. Elektroniczne bazy patentów. Przykład patentu i zgłoszenia patentowego.Strategia patentowania. Innowacja a patent. Licencja i jej rodzaje.Forma i warunki zaliczenia: egzamin pisemnyLiteratura podstawowa: .1. Marek Łazewski, Mariusz Gołębiowski, Własność intelektualna, Warszawa 2006, ISBN 83-907625-6-02. Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 49,poz. 508) (tekst jednolity - Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.)3. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 1994 r.Nr 24, poz. 83) (Dz. U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83)Literatura uzupełniająca:1. Traktat Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o PrawieAutorskim,sporządzony w Genewie dnia 20 grudnia 1996 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 3,poz. 12) (Dz. U. z 2005 r. Nr 3, poz. 12)

45Przedmioty podstawoweOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut fizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka imonitoring środowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu:13.2II16O101Wstęp do FizykiTryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne I 1 konwersatoria 60 0 obowiązkowyJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiot: mgr E. Podlewska-GacaWymagania wstępne: podstawowa wiedza z zakresu Fizyki i MatematykiCele przedmiotu: Wyrównanie poziomu wiedzy studentów, nabycie podstawowych umiejętności z zakresu Fizyki,umożliwiających dalsze studiowanieMetody dydaktyczne: klasyczne ćwiczeniaTreści merytoryczne przedmiotu: podstawowe pojęcia i zagadnienia używane w Fizyce, metody rozwiązywaniaproblemów fizycznych, zagadnienia zgłaszane przez studentówForma i warunki zaliczenia: zaliczenie na „zal”Literatura podstawowa:Halliday, Resnick „Podstawy fizyki”Literatura uzupełniająca:

46Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka/ Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka imonitoring środowiska.Rodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Wstęp do matematyki11.1II16O102Tryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne I 1 konwersatoria 60 0 obowiązkowyJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotdr Jarosław PaturejWymagania wstępne: Zakres wiedzy matematycznej na poziomie licealnym.Cele przedmiotu: Zajęcia mające charakter wyrównawczy, przeznaczone dla studentów, którzywykazywać będą największe różnice pomiędzy poziomem wiedzy z matematyki w stosunku dopoziomu wiedzy wymaganej na początkowym etapie studiów.Metody dydaktyczne: ćwiczenia rachunkowe.Treści merytoryczne przedmiotu: Usystematyzowanie oraz uzupełnienie wiedzy matematycznej studentów, a także jejposzerzenie o materiał występujący na początkowym etapie studiów.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie kolokwium pisemnego.Literatura podstawowa: W. Korczak, M. Trajdos, Wektory, pochodne, całki (PWN, 2009)Literatura uzupełniająca: W. Krysicki, L. Włodarski, Analiza matematyczna w zadaniach (PWN, 2008)

47Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / SpecjalnośćRodzaj studiów:Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiFizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiska.studia I stopniaKOD Przedmiotu:13.2II16B103 Nazwa przedmiotu: Podstawy FizykiTryb studiówstacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczbagodzin1, 2, 3 wykład 135I / II 1, 2, 3 ćwiczenia 135PunktyECTS:35Typ przedmiotuobowiązkowyJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotdr hab. prof. US Konrad CzerskiWymagania wstępne: Znajomość podstaw rachunku różniczkowego i całkowego w zakresie zajęćuzupełniających z matematyki i fizykiCele przedmiotu: rozumienia podstawowych zjawisk, fizycznych w przyrodzie; opisu podstawowych zjawiskfizycznych w przyrodzie; formułowania problemu oraz wykorzystywania metodyki badań fizycznych(eksperymentalnych i teoretycznych) do jego rozwiązywania w zakresie działów fizyki objętych wykładem.Metody dydaktyczne: wykład prowadzony przy tablicy, prezentacja wybranych doświadczeń ilustrującychwykład; ćwiczenia rachunkowe przedstawiające metodykę rozwiązywania zadańTreści merytoryczne przedmiotu: Miejsce fizyki wśród nauk ścisłych i jej metody badawcze. Podstawowe wielkościfizyczne i międzynarodowy układ jednostek SI. Wektory i wielkości wektorowe w fizyce. Kinematyka ruchuprostoliniowego oraz ruchu w dwóch i trzech wymiarach. Siła i ruch. Zasady dynamiki Newtona. TransformacjaGalileusza, inercjalne i nieinercjalne układy odniesienia. Energia kinetyczna, praca. Energia potencjalna i zasadazachowania energii. Zderzenia. Ruch obrotowy brył sztywnych, toczenie, ruch precesyjny. Warunki równowagi.Oddziaływanie grawitacyjne, pole grawitacyjne. Statyka i dynamika płynów. Sprężystość. Drgania mechaniczne i fale.Ładunki elektryczne, ładunek elementarny. Prawo zachowania ładunku. Prawo Coulomba. Pole elektrostatyczne.Strumień pola. Prawo Gaussa. Potencjał. Przewodniki w polu elektrostatycznym. Kondensatory. Energia polaelektrycznego. Dielektryki. Prąd elektryczny. Prawo Ohma. Prawo Joule'a - Lenza. Siła elektromotoryczna. PrawaKirchhoffa. Oddziaływanie wzajemne przewodników z prądem. Pole magnetyczne. Prawo Ampere'a. Siła Lorentza.Magnetyczne własnosci materii. Indukcja elektromagnetyczna, prawo Faradaya. Indukcja wzajemna i własna. Prądyzmienne. Energia pola magetycznego. Fale. Rodzaje fal. Opis matematyczny fali. Fale harmoniczne. Długość fali.Prędkość fazowa. Interferencja. Dudnienia. Paczki fal i prędkość grupowa. Zjawisko Dopplera.Równania Maxwella w postaci całkowej. Prąd przesunięcia. Drgania elektromagnetyczne. Oscylator wnękowy. Faleelektromagnetyczne. Linia transmisyjna. Polaryzacja fali elektromagnetycznej. Światło jako fala elektromagnetyczna.Optyka. Odbicie i załamanie światła. Optyka geometryczna. Zasada Huyghensa. Interferencja swiatła. Dyfrakcja światła.Siatka dyfrakcyjna. Elementy holografii. Szczególna teoria względnosci. Granice stosowalności mechaniki niutowskiej.Stałość prędkości światła, doświadczenie Michelsona i Morleya. Zasada względności. Dylatacja czasu. TransformacjaLorentza. Kontrakcja długości. Elementy fizyki kwantowej. Zjawisko fotoelektryczne. Efekt Comptona. Fale materii ikwanty światła. Funkcja falowa. Probabilistyczny charakter mechaniki kwantowej. Zasada nieoznaczoności. Kwantowanieenergii. Atom wodoru. Zakaz Pauliego. Atomy wieloelektronowe i układ okresowy pierwiastków.Forma i warunki zaliczenia: ćwiczenia – zaliczenie dwóch kolokwiów z zadań rachunkowych, wykład –zaliczenie ćwiczeń, zdanie egzaminu pisemnego (test + zadania rachunkowe)Literatura podstawowa: .1. D. Halliday, R. Resnick, J. Walker, Podstawy fizyki, tom 1 i 2, PWN Warszawa 20052. J. Orear, Fizyka, tom 1, WNT Warszawa 1994.3. A. Wróblewski, J. Zakrzewski, Wstęp do fizyki, tom1, PWN, Warszawa 19764. C. Kittel, W. D. Knight, M. A. Ruderman, Mechanika, PWN, Warszawa 19695. D. Halliday, R. Resnick, J. Walker, Zbiór zadań, PWN, Warszawa 2005Literatura uzupełniająca: Prezentacja wykładu w formacie PowerPoint

48Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna , Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:11.1II16B104Nazwa przedmiotu: Matematyka wyższaTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczbastudiówgodzinstacjonarne I 1 wykłady 451 ćwiczenia 452 wykłady 452 ćwiczenia 45II 3 wykłady 453 ćwiczenia 45Prowadzący przedmiot: dr Kateryna SklyarWymagania wstępne:PunktyECTS:Wymagana wiedza z podstaw matematyki elementarnejTypprzedmiotu34 ObowiązkowyJęzykwykładowyCele przedmiotu:Uzyskanie podstawowej wiedzy z matematyki wyższej:analizy matematycznej,algebry liniowej, równań różniczkowych.Metody dydaktyczne: Wykłady i ćwiczeniaTreści merytoryczne przedmiotu:Liczby zespolone. Macierzy i wyznaczniki. Układy równań liniowych. Ciąg liczbowy i jego granica. Granice górna i dolna.Twierdzenia o granicach właściwych ciągów. Granica funkcji. Definicje granicy funkcji. Warunki istnienia granicy funkcji.Twierdzenia o granicach funkcji (działania na granicach). Granica funkcji monotonicznej. Ciągłość funkcij. Funkcje ciągłe.Działania na funkcjach ciągłych. Superpozycja funkcji ciągłych. Klasyfikacja nieciągłości. Ciągłość funkcjimonotonicznej. Twierdzenie o wartości średniej. Twierdzenia o ograniczoności funkcji (twierdzenia Weierstrassa).Twierdzenie Darboux Różniczkowanie. Definicja pochodnej. Ciągłość i różniczkowalność. Różniczka. Regułyróżniczkowania. Pochodne i różniczki wyższych rzędów. Podstawowe twierdzenie rachunku różniczkowego.Twierdzenie Fermata. Twierdzenie Rollea, Lagrangea, Cauchyego. Twierdzenia de L’Hospitala. Wzór Taylora. Badaniefunkcji za pomocą pochodnych. Warunek monotoniczności funkcji. Ekstrema funkcji. Warunki konieczne oraz warunkidostateczne. Funkcje wypukłe i wklęsłe. Punkty przegięcia. Asymptote funkcji. Konstrukcja wykresów funkcji. Całkanieoznaczona. Reguły całkowania. Całkowanie przez części. Całkowanie funkcji wymiernych. Całkowanie pewnychwyrażeń zawierających pierwiastki, funkcje trygonometryczne i inne. Całka oznaczona. Własności całki. Zamianazmiennych. Całkowanie i różniczkowanie. Podstawowy wzór rachunku całkowego. Twierdzenia o wartości średniej.Zastosowania rachunku całkowego do geometrii, mechaniki i fizyki. Funkcje wielu zmiennych. Granica i ciągłość funkcjiwielu zmiennych. Pochodne cząstkowe funkcji. Różniczka funkcji. Pochodne funkcji złożonych. Pochodna kierunkowa igradient funkcji. Pochodne i różniczki wyższych rzędów. Wzór Taylora. Ekstrema, funkcje uwikłane. Ekstremawarunkowe. Całki wielokrotne. Obliczanie całki podwójnej. Zamiana zmiennych w całkach podwójnych. Współrzędnekrzywoliniowe. Całka potrójna. Współrzędne walcowe i sferyczne w całkach potrójnych. Zastosowania całekwielokrotnych. Całki krzywoliniowe. Równania różniczkowe: o zmiennych rozdzielonych, jednorodne, liniowe 1-go rzędu,Bernouliego, 2-go rzędu ze stałymi współczynnikami.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie i egzamin na ocenęLiteratura podstawowa:1. M.Gewert, Z. Skoczylas, Analiza matematyczna 1 i 2, przykłady i zadania, definicje i wzory, OW GiS, Wrocław 20032. M.Gewert, Z. Skoczylas, Algebra liniowa 1, przykłady i zadania, definicje i wzory, OW GiS, Wrocław 20033. M.Gewert, Z. Skoczylas, Równania różniczkowe, przykłady i zadania, definicje i wzory, OW GiS, Wrocław 20034. W.Krysicki, L. Włodarski, Analiza matematyczna w zadaniach,Wydawnictwo Naukowe PWN .Literatura uzupełniająca:1. B.P. Demidowicz, Zbiór zadań i ćwiczeń z analizy matematycznej, M. Nauka, 19712. G.M. Fichtenholz, Rachunek różniczkowy i całkowy, t. 1, 2, 3, Warszawa, PWN, 19863. A.F. Filipow, Zbior zadań z równań różniczkowych, Moskwa, Nauka, 1979polski

49Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka biomedyczna, Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Podstawy Chemii13.3II16B105TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typ Językstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne I 1 wykłady 15 3 Podstawo polskikonwersatoria 15woniestacjonarneProwadzący przedmiot:Wymagania wstępne:dr inż. Barbara Mazur-ChrzanowskaZnajomość chemii realizowanej na poziomie podstawowym w szkole średniej.Cele przedmiotu:Zapoznanie studentów z zagadnieniami chemii ogólnej i nieorganicznej oraz elementami chemii analitycznej. Podczas zajęćlaboratoryjnych student nabywa umiejętności niezbędnych do pracy w laboratorium chemicznym: posługiwania się, szkłem chemicznymi odczynnikami, podstawowym sprzętem laboratoryjnym. Na ćwiczeniach konwersatoryjnych student rozwiązuje zadania rachunkowe wzakresie obliczeń stechiometrycznych, stężeń roztworów, bilansowania reakcji redoks.Metody dydaktyczne: wykład realizowany metodami podającymi i problemowymi z użyciem środków multimedialnych, ćwiczenialaboratoryjne metodami praktycznymi, konwersatoryjne metodami problemowymi.Treści merytoryczne przedmiotu:Wykłady:Chemia i materia (materia, rodzaje materii, właściwości fizyczne i chemiczne substancji, energia i temperatura, ciśnienie, ciała stałe,ciecze i gazy). Rozwój pojęcia atomu (budowa i przemiany jąder atomowych: charakterystyka podstawowych cząstek elementarnych,atomowa jednostka masy i masy atomowe, mol, masa molowa i liczba Avogadra), Układ okresowy pierwiastków (prawo okresowości,opis układu okresowego, helowce, właściwości chemiczne i reaktywność pierwiastków grup głównych, struktura elektronowa atomów,energia wzbudzenia i jonizacji, elektroujemność), Cząsteczki – budowa i oddziaływania (modele wiązania chemicznego, polarnośćwiązań, oddziaływania międzycząsteczkowe, stany skupienia substancji i budowa kryształów), Reakcje chemiczne – energetyka,statyka i kinetyka (termodynamiczny opis przemian, efekty energetyczne przemian chemicznych, druga zasada termodynamiki i jejkonsekwencje, równowagi chemiczne, kinetyka chemiczna, kataliza), Równowagi w roztworach wodnych (klasyfikacja elektrolitów,przewodzenie prądu przez roztwory elektrolitów, równowagi kwasowo-zasadowe: dysocjacja kwasów i zasad, moc kwasów i zasad, pH,zobojętnianie i hydroliza), Reakcje utleniania i redukcji. Procesy elektrochemiczne (reakcje redoks, ogniwa galwaniczne, elektrolizaroztworów wodnych i soli stopionych, szereg napięciowy pierwiastków, elektrochemiczna korozja metali),Właściwości metali i stopów (struktura metali, stan metaliczny, właściwości stopów, metale przejściowe i ich związki, żelazo, stal,związki żelaza, kobalt, nikiel, platynowce, właściwości miedzi, srebra i złota), pierwiastki niemetaliczne i ich związki (wodorki niemetali,węglowodory, węglowodory aromatyczne, hydrazyna, nadtlenek wodoru, amoniak i związki amonowe, DDT i inne chlorowane związkiaromatyczne), Związki tlenowe pierwiastków niemetalicznych (związki tlenowe chlorowców, siarki, selenu, związki tlenowe fosforu,arsenu, antymonu i bizmutu, związki tlenowe azotu, związki tlenowe węgla, związki helowców niespełniające reguły oktetu),Woda i roztwory wodne (skład wody, metody oczyszczania wody, dysocjacja jonowa wody, właściwości fizyczne wody, wiązaniawodorowe, znaczenie wody jako rozpuszczalnika elektrolitycznego, rozpuszczalność, roztwory koloidalne i dyspersyjne), Chemiaorganiczna (zakres i istota chemii organicznej, ropa naftowa i węglowodory, alkohole i fenole, aldehydy i ketony, kwasy organiczne i ichestry, cukry, aminy i inne związki zawierające azot, włókna i tworzywa sztuczne),Ćwiczenia laboratoryjno – konwersatoryjne:Roztwory, Koloidy, Dysocjacja elektrolityczna, Wykładnik stężenia jonów hydronowych, Reakcje elektrolitów z wodą, Korozja, Szybkośćreakcji chemicznych, Mieszaniny buforowe, Reakcje oksydacyjno-redukcyjne (część I i II), Kataliza, Właściwości fizyczne wody.Obliczenia chemiczne – stechiometryczne, stężenia roztworów, równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów.Forma i warunki zaliczenia: Wykłady, ćwiczenia laboratoryjno - konwersatoryjne - ocena średnia z kolokwiów z podstawteoretycznych i obliczeń chemicznych ze wszystkich wykonanych ćwiczeń.Literatura podstawowa:1. Pauling L., Pauling P.: Chemia. PWN, Warszawa 19982. Sienko M.J., Plane R.A.: Chemia, podstawy i własności. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 19803. Amiel J.: Chemia ogólna. Tom I i II. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 19754. Bielański A.: Chemia ogólna. PWN, Warszawa 19885. Pigoń K., Ruziewicz Z.: Chemia fizyczna. PWN, Warszawa 1980.6. Trzebiatowski W.: Chemia nieorganiczna. PWN, Warszawa 19797. Stundis H., Trześniowski W., Żmijewska S.: Ćwiczenia laboratoryjne z chemii nieorganicznej. Skrypt WSM, Szczecin 19958. Śliwa A.: Obliczenia chemiczne. Warszawa – Poznań, PWN 19829. Patrick G.: Krótkie wykłady. Chemia organiczna. PWN, Warszawa 2005Literatura uzupełniająca:1. Atkins P.W.: Chemia fizyczna. PWN, Warszawa 2003.2. Barycka I., Skudlarski K.: Podstawy chemii. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2001.3. Cotton F.A., Wilkinson G., Gaus P.L.: Chemia nieorganiczna. PWN, Warszawa 2002.

50Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: Studia stacjonarne I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Astronomia13.7II16B106TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne II 4 wykład 30 3 obowiązkowy polski4 ćwiczenia 15niestacjonarneProwadzący przedmiot: dr hab. Ewa Szuszkiewicz (wykład), mgr Edyta Podlewska-Gaca (ćwiczenia)Wymagania wstępne:Znajomość matematyki i fizyki na poziomie drugiego roku studiów na kierunku fizykaCele przedmiotu: Rozumienie zjawisk astronomicznych i praw nimi rządzących, posługiwanie się terminologiaastronomiczna, zdobycie umiejętności oceny aktualnego stanu badan astronomicznych, rozwinięcieumiejętności dokonywania prostych obserwacji astronomicznychMetody dydaktyczne: multimedialne prezentacje komputerowe, obserwacje za pomocą amatorskich teleskopówzwierciadlanych, obserwacje Słońca, wieczorne obserwacje nieba, posługiwanie się mapami i atlasami gwiazdowymi,Treści merytoryczne przedmiotu: Instrumenty astronomiczne XXI wieku. Układ Słoneczny:eksploracja planet i ich satelitów, powstawanie i ewolucja układów planetarnych, planetypozasłoneczne. Gwiazdy: Słońce jako gwiazda, energia jądrowa i synteza pierwiastków, ewolucjagwiazd, końcowe stadia ewolucji gwiazdowej, gromady gwiazd i wykres Hertzsprunga-Russella,gwiazdy podwójne. Materia międzygwiazdowa. Nasza Galaktyka: Droga Mleczna. Astronomiapozagalaktyczna: galaktyki spokojne i aktywne, gromady galaktyk i rozszerzanie się Wszechświata.Elementy kosmologii.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne ćwiczeń na ocenę. Egzamin pisemny w formieeseju.Literatura podstawowa:Frank H. Shu, ―Galaktyki Gwiazdy Życie, fizyka Wszechświata‖ Prószyński i S-ka, Warszawa2003Literatura uzupełniająca:„An Atlas of the Universe‖ http://www.atlasoftheuniverse.com―A map of the Universe‖, Gott i inni 2005 http://www.astro.princeton.edu/~mjuric/universe/oraz teksty źródłowe podawane na wykładzie.

51Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / SpecjalnośćRodzaj studiówJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiFizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskastudia I stopniaKOD Przedmiotu:06.5II16B107 Nazwa przedmiotu: Podstawy elektronikiTryb studiówstacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczbagodzin3 wykład 45II 4 laboratorium 45PunktyECTS:4Typ przedmiotuobowiązkowyJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot :dr Witold DullakWymagania wstępne: Znajomość fizyki i matematyki wyższej w zakresie podstawowymCele przedmiotu: Poznanie zasady działania podstawowych elementów elektronicznych oraz ichzastosowania. Poznanie podstawowych układów pracy tranzystorów, układów analogowych icyfrowych.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy.Ćwiczenia praktyczne: zestawianie układów elektronicznych, wykonywanie pomiarów na tychukładach.Treści merytoryczne przedmiotu: Analiza obwodów elektrycznych: źródła prądu, elementy R, C,L, transformatory, prawa Kirchhoffa, Ohma, obwody prądu stałego i zmiennego, analiza czasowa.Dzielnik napięcia. Twierdzenie Thevenina. Przyrządy półprzewodnikowe: diody, tranzystorybipolarne i unipolarne (MOS i FET), optoelementy. Zasada działania elementówpółprzewodnikowych. Prostowniki i stabilizatory napięcia, stabilizatory natężenia prądu. Modeleczwórnikowe elementów elektronicznych. Modele wzmacniaczy małosygnałowych WE, WC, WBtranzystorów bipolarnych oraz WS, WG, WD dla unipolarnych. Sprzężenie zwrotne. Wzmacniaczeprądu stałego i sygnałów wolnozmiennych (różnicowe i operacyjne). Zastosowania wzmacniaczyoperacyjnych w układach przetwarzania sygnałów (komparatory napięcia, filtry aktywne, mnożniki,układy sumujące, różniczkujące, całkujące). Układy cyfrowe. Funktory logiczne. Parametry bramekTTL, CMOS. Układy sekwencyjne. Przetworniki a/c i c/a. Mikroprocesory.Laboratorium: Zestawianie układów elektronicznych na podstawie schematów. Wykonywaniepomiarów charakteryzujących analizowane układy.Forma i warunki zaliczenia: wykonanie wszystkich zaplanowanych zadań - laboratoriumtest - wykładLiteratura podstawowa: .1. A. Chwaleba, B. Moeschke, G. Płoszajski, Elektronika, WSiP 2003.2. P. Horowitz, W. Hill, Sztuka elektroniki, WKŁ 20063. M. Nadachowski, Z. Kulka, Analogowe układy scalone, WKŁ 19794. J. Kalisz, Podstawy elektroniki cyfrowej, WKŁ 20085. J. Boksa, Analogowe układy elektroniczne, BTC 2007Literatura uzupełniająca: Czasopisma elektroniczneInternet np.: http://www.elportal.pl/ea/wstep.html,http://www.wzmacniaczeoperacyjne.republika.pl/

52Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/ 2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka/ Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Tworzenie i obsługa baz danych11.3II16B108TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne III 5 laboratorium 30 1 obowiązkowy polskiniestacjonarneProwadzący przedmiot: dr hab. Jacek StyszyńskiWymagania wstępne: znajomość podstaw pracy z komputerem, znajomość pracy w programach typu arkuszkalkulacyjnyCele przedmiotu: zaznajomienie się z teorią i praktyką pracy z bazami danychMetody dydaktyczne: zajęcia laboratoryjne w sali komputerowej; każdy słuchacz pracuje na komputerze z systememoperacyjnym WindowsTreści merytoryczne przedmiotu: Wiadomości wstępne: dane, pole, rekord, tabela, formularz, struktura tabelćwiczeniowej bazy danych, otwieranie bazy danych, budowa okna Access 97. Oglądanie, wprowadzanie idostosowywanie danych (formularz, tabela): wprowadzanie danych do formularza, pole opcji i pole wyboru,poruszanie się między rekordami, wprowadzanie danych do tabeli. Praca z formularzem: widok Formularz i widokArkusz danych, formatowanie w widoku Arkusz danych, kopiowanie i przenoszenie danych, wybór wartości pola zlisty. Podformularze, przyciski poleceń: wprowadzanie rekordów w podformularzu, przechodzenie międzyformularzem głównym a podformularzem, cofanie dokonanych zmian, usuwanie rekordów, sprawdzanie poprawnościdanych, przyciski poleceń. Wyszukiwanie, sortowanie i filtrowanie rekordów: wyszukiwanie rekordów (Znajdź),sortowanie rekordów, filtrowanie rekordów (Filtruj wg wyboru, Filtruj wg formularza). Drukowanie informacji –raporty: drukowanie raportu, tworzenie etykiet adresowych. Tworzenie tabel danych: tworzenie tabel, praca w widokuProjekt, określanie klucza podstawowego, właściwości pól. Relacje między tabelami: rodzaje relacji, tabelapodstawowa i sprzężona, tworzenie relacji między tabelami, tabele z kilkoma polami klucza podstawowego, relacja„wiele do wielu‖, tabela łącząca. Bezbłędne wprowadzanie danych: reguły poprawności, pole kombi, definiowaniedomyślnych wartości formantu, kolejność klawisza TAB, wymaganie wprowadzenia danych do pól, pole odnośnika,integralność referencyjna, pole odnośnika. Dołączanie, importowanie i eksportowanie danych: dołączanie tabelizewnętrznej i praca z nią, importowanie i eksportowanie tabeli, hiperłącza. Wybieranie grupy rekordów (kwerendy):kwerenda, graficzny język zapytań (QBE – siatka projektu), tworzenie kwerendy, określanie kryteriów rekordów,sortowanie w kwerendach, ukrywanie pól, kwerenda z wykorzystaniem tabel będących w relacji, łączenia tabel wkwerendzie. Analiza danych (kwerenda krzyżowa, kwerenda z parametrem): podsumowywanie danych, grupowaniewyników, pola obliczeniowe, kwerendy zliczające, tworzenie kwerend krzyżowych, tworzenie kwerend z parametrem,wyświetlanie danych na wykresie. Rekordy powiązane (podformularz): kreator formularza, widok Formularza i widokProjekt, tworzenie formularza z podformularzem, makra, tworzenie przycisku polecenia, formanty obliczeniowe.Formanty formularza: dodawanie etykiety, formatowanie tekstu, formanty o tym samym formacie (Malarz formatów),określanie właściwości, wyrównywanie formantów, kolory itp., drukowanie formularza, dodawanie rysunku doformularza (ramka obiektu niezwiązanego), wyświetlanie rysunku przechowywanego w rekordzie bazy (ramka obiektuzwiązanego), tworzenie makra. Tworzenie raportu szczegółowego: układ raportu, podgląd wydruku i drukowanie,zmiana wyglądu raportu, ukrywanie powtarzających się wartości, modyfikowanie Autoraportu. Tworzenie raportugrupującego: grupy i sumy, struktura raportu grupującego, zmiana wyglądu raportu, zmiana porządku sortowania,przygotowanie raportu do opublikowania w Internecie.Forma i warunki zaliczenia: utworzenie własnej relacyjnej bazy danychLiteratura podstawowa:R.M. Riordan, Projektowanie systemów relacyjnych baz danych, Wydawnictwo RM, Warszawa 2007M.J. Hernandez, Bazy danych dla zwyklaych śmiertelników, Mikom Warszawa 2000„Microsoft Access 97 - krok po kroku‖, praca zbiorowa, Wydawnictwo RM Sp. z o.o., Warszawa 1997"Arkana Microsoft Access 97", John Viescas, Wydawnictwo RM Sp. z o.o., Warszawa 1997Literatura uzupełniająca:Chris St. Valentine, „Access 2 – Potęga programowania‖, Oficyna Wydawnicza LT&P, Warszawa 1996

53Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu:11.2II16B109Statystyka i analiza danych pomiarowychTryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne I 2 wykład 15 2 obowiązko Polskilaboratorium 30wyniestacjonarneProwadzący przedmiot dr Bożena MikłaszewiczWymagania wstępne: Znajomość matematyki i fizyki w zakresie szkoły średniejCele przedmiotu: Zapoznanie studentów z zasadami gromadzenia i opracowania danych oraz weryfikacji hipotez przy użyciu regułstatystyki matematycznej.Wprowadzenie do rachunku błędów, analiza i ocena niepewności pomiarowych.Metody dydaktyczne: wykład problemowy z elementami pokazów, metoda projektu. Burza mózgów, pokaz i ćwiczenialaboratoryjne.Treści merytoryczne przedmiotu:Statystyka jako narzędzie do pozyskiwania, prezentacji i analizy danych.Statystyczne metody analizy struktury jednowymiarowego rozkładu empirycznego. Miary : przeciętne, zmienności, asymetrii,koncentracji. Zmienne losowe, rozkłady zmiennych losowych skokowych (dwupunktowy, dwumianowy, Poissona)i ciągłych(rozkład normalny, t- Studenta, 2 , F Snedecora), parametry rozkładu zmiennych losowych.Wnioskowanie statystyczne - estymacja przedziałowa i hipotezy statystyczne. Weryfikacja (testowanie) hipotez statystycznych.Parametryczne i nieparametryczne testy istotności (test zgodności chi - kwadrat, test losowości próby).Cel i zadania teorii błędów. Podstawowe pojęcia : wielkość fizyczna i jej miara, pomiary bezpośrednie i pośrednie. Klasyfikacjaniepewności pomiarowych (przypadkowe, systematyczne, grube). Zapis wyników pomiarowych. Przenoszenie niepewności : sumy iróżnicy, iloczynu i ilorazu, potęgowe. Wielkości charakteryzujące serię pomiarów obarczonych błędami przypadkowymi.Graficzna prezentacja wyników. Tworzenie i rodzaje tabel. Histogramy. Wykresy. Metoda najmniejszych kwadratów. Korelacja iregresja liniowa.Forma i warunki zaliczenia: pozytywne zaliczenie kolokwium sprawdzającego stopień teoretycznego przygotowania studentów doćwiczeń.Zaliczenie ustne materiału wykładowego oraz przeprowadzenie i opracowanie projektu badań statystycznych.Literatura podstawowa:A.K. Wróblewski, J.A. Zakrzewski, Wstęp do Fizyki, t.1, PWN, Warszawa, 1984.S. Brandt, Metody statystyczne i obliczeniowe analizy danych, PWN, Warszawa, 1974.W.T. Eadie, D. Drijard, F.E. James, M. Roos, B. Sadoulet, Metody statystyczne w fizyce doświadczalnej, PWN, Warszawa, 1989.H. Szydłowski, Niepewności w pomiarach – międzynarodowe standardy w praktyce, Wyd. UAM, Poznań, 2001.R. Nowak, Statystyka dla fizyków, PWN, Warszawa 2002H. Szydłowski (red), Teoria pomiarów, PWN, Warszawa 1981M. Sobczyk, Statystyka, Wyd. UMCS, Lublin, 1998.Literatura uzupełniająca:R. Bielski, B. Ciuryło, Podstawy opracowania pomiarów, Wyd. UMK, Toruń, 2001.J. Jóźwik, J. Podgórski, Statystyka od podstaw, PWE, Warszawa, 2006.H. Abramowicz, Jak analizować wyniki pomiarów?, PWN, Warszawa 1992.

54Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna,Fizyka i monitoring środowiskaRodzaj studiówstudia I stopniaKOD Przedmiotu:11.3IIB16110 Nazwa przedmiotu: Programowanie strukturalneTryb studiówstacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:LiczbagodzinIII wykład 15II III laboratorium 30PunktyECTS:Typ przedmiotuJęzykwykładowy2 obowiązkowy polskiniestacjonarneProwadzący przedmiotdr Tomasz DenkiewiczWymagania wstępne: Znajomość fizyki i matematyki wyższej w zakresie podstawowym.Cele przedmiotu: Poznanie idei i zasad programowania strukturalnego. Poznanie składnijęzyka C++. Wdrożenie zasad i techniki programowania w C++.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy.Ćwiczenia praktyczne: praca przy komputerze, tworzenie aplikacji obrazujących ideeprogramowania.Treści merytoryczne przedmiotu: Typy programowania. Ogólna charakterystyka językaC++. Elementarna struktura programu. Stałe, zmienne proste; typy danych. Podstawoweinstrukcje; wyrażenia arytmetyczne i logiczne. Instrukcje warunkowe. Biblioteka math.h; stałematematyczne, funkcje trygonometryczne, logarytmy, pierwiastki, potęgowanie, zaokrąglanieliczb. Pętle; polecenia continue i break. Zmienne złożone; tablice i struktury. Wskaźniki.Funkcje, referencje, rekurencje. Obsługa plików. Dynamiczne zarządzanie pamięcią.Projekty. Kompilacja i konsolidacja programów zawierających elementy języka fortran.Forma i warunki zaliczenia: laboratorium - napisanie programu zaliczeniowego, wykład -testLiteratura podstawowa: .1. B. Stroustrup, Język C++, WNT W-wa 1995.2. J. Grębosz, Symfonia C++ standard, E2000 Kraków 2006.Literatura uzupełniająca:http://kondel.ko.funpic.de/http://binboy.sphere.pl/index.php?show=33

55Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów : studia I stopniaKOD Przedmiotu:Nazwa przedmiotu: Algorytmy numeryczne11.3II16B111Tryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne II 4 Laboratorium 15 2 obowiązkowywykładowypolskiniestacjo-narneProwadzący przedmiot: dr inż. Marcin OlszewskiWymagania wstępne: Przedmioty wprowadzające: 1) Podstawy działania komputerów; 2) Programowanie strukturalne; 3)Matematyka wyższa.;Wymagana od studenta wiedza - Podstawy obsługi i działania komputerów, podstawowa umiejętność programowania.Cele przedmiotu: Poznanie najważniejszych, stosowanych w zagadnieniach fizycznych, metod numerycznych orazumiejętność ich praktycznej implementacji.Metody dydaktyczne: Wykład z wykorzystaniem tablicy i projektora multimedialnego. Laboratorium: indywidualna praca zkomputerem.Treści merytoryczne przedmiotu: Arytmetyka stało i zmiennoprzecinkowa, błędy i dokładność obliczeń numerycznych.Rozwiązywanie równań nieliniowych. Metody całkowania i różniczkowania numerycznego. Rozwiązywanie równańróżniczkowych. Problemy interpolacji i aproksymacji. Określanie i uwarunkowanie zadania. Tworzenie algorytmów: języknaturalny, pseudokod, kod żródłowy. Zapis algorytmów w postaci sieci działań (schematy blokowe) – wady i zalety.Implementacja wybranych problemów przy użyciu dowolnego, wybranego przez studenta języka programowania.Korzystanie z zaawansowanych bibliotek numerycznych. Praca z programem mathlab/octave..Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie zadań laboratoryjnych.Literatura podstawowa:1. E. Kącki, A. Małolepszy, A. Romanowicz. Metody numeryczne dla inżynierów, WSIwŁ, Łódź 20052. A. Björck, G. Dahlquist, Metody numeryczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987,Literatura uzupełniająca:1. http://mediawiki.ilab.pl/index.php/Metody_numeryczne2. B. Overland. C++ bez obaw, Helion, Gliwice 2006

56Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / SpecjalnośćRodzaj studiówJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiFizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskastudia stacjonarne I stopniaKOD Przedmiotu:11.3II16B112 Nazwa przedmiotu: Programowanie obiektowe ITryb studiówstacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba PunktyJęzykgodzin ECTS: Typ przedmiotu wykładowy4 wykład 15 3 obowiązkowy polskiII 4 laboratorium 30niestacjonarneProwadzący przedmiotWymagania wstępne:C++dr Witold DullakZnajomość i umiejętność programowania strukturalnego w językuCele przedmiotu: Poznanie zasad programowania obiektowego. Nabycie podstawowychumiejętności programowania obiektowego.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy.Ćwiczenia praktyczne przy komputerach.Treści merytoryczne przedmiotu: Struktury, unie. Wskaźniki, referencje. Klasy i obiekty –instancje klasy. Struktura klasy. Abstrakcja, hermetyzacja, dziedziczenie, polimorfizm. Pola imetody. Definicje i deklaracje funkcji. Konstruktor i destruktor klasy. Przykłady klas iobiektów. Zarządzanie pamięcią - operatory new i delete. Duże projekty – elementy inżynieriiprogramowania.Laboratorium: Liczne małe programy ilustrujące cechy programowania orientowanegoobiektowo. Tworzenie dużego projektu na bazie klas przygotowanych przez różnychstudentów.Forma i warunki zaliczenia: program - laboratoriumtest - wykładLiteratura podstawowa: .1. B. Stroustrup, Język C++, WNT W-wa 1995.2. J. Grębosz, Symfonia C++ standard, E2000 Kraków 2006.Literatura uzupełniająca: Czasopisma komputeroweInternet np.: http://www.cplusplus.com/doc/tutorial/

57Przedmioty kierunkowe obowiązkoweOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i zastosowanie komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:13.2II16C101Nazwa przedmiotu:I Pracownia FizycznaTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne II 3 Laboratorium 30 4 obowiązko4 Laboratorium 30wyniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot dr Bożena MikłaszewiczWymagania wstępne: Znajomość matematyki i fizyki w zakresie szkoły średniejCele przedmiotu: Ugruntowanie znajomości praw fizycznych i powiązanie ich z zastosowaniami praktycznymi.Zapoznanie studentów z metodami pomiarów wielkości fizycznych oraz wyrobienie umiejętności sprawnego posługiwania sięprzyrządami i aparaturą badawczą.Wykształcenie umiejętności prawidłowego opracowywania wyników pomiarów, oceny błędów pomiarowychMetody dydaktyczne: ćwiczenia laboratoryjneTreści merytoryczne przedmiotu: W ciągu 2 semestrów student wykonuje 24 ćwiczenia. Ćwiczenia są podzielone nadwa działy:I MECHANIKA I CIEPŁO Wyznaczanie gęstości cieczy i ciał stałych. Pomiar napięcia powierzchniowego zapomocą kapilary oraz metodą pęcherzykową. Wyznaczanie współczynnika lepkości cieczy. Sprawdzenie twierdzeniaSteinera za pomocą wahadła fizycznego. Badanie prędkości przepływu cieczy i gazów. Wyznaczanie przyspieszeniaziemskiego za pomocą wahadła prostego. Wyznaczanie siły Coriolisa w ruchu obrotowym. Wyznaczanie ciepławłaściwego cieczy metodą ostygania. Badanie drgań struny. Badanie zderzeń sprężystych i niesprężystych za pomocąwahadeł. Wyznaczanie współczynnika sztywności metodą dynamiczną. Badanie drgań tłumionych. Wyznaczanie stosunkuC p / C v . Badanie rezonansu mechanicznego. Badanie drgań wahadeł sprzężonych. Badanie ruchu obrotowego bryły -zależność (m). Badanie ruchu obrotowego bryły - zależność (i). Wyznaczanie momentu bezwładności za pomocąplatformy.II ELEKTRYCZNOŚĆ, MAGNETYZM I OPTYKA. Wyznaczanie parametrów soczewek przy wykorzystaniumetody Bessla i sferometru. Wyznaczanie kąta skręcenia płaszczyzny polaryzacji w roztworach cukru za pomocąsacharymetru . Pomiar współczynnika załamania światła przy użyciu refraktometru Abbego. Badanie zjawiskafotoelektrycznego zewnętrznego. Drgania relaksacyjne. Wyznaczanie rezystancji przy wykorzystaniu praw rządzącychprzepływem prądu stałego. Badanie zależności rezystancji elementów elektronicznych od temperatury. PierścienieNewtona. Badanie i wykorzystanie mikroskopu. Badanie pętli histerezy magnetycznej. Wyznaczanie samoindukcji ipojemności w obwodach prądu zmiennego. Wyznaczanie równoważnika elektrochemicznego i stałej Faradaya.Wyznaczanie szerokości przerwy energetycznej półprzewodników.Forma i warunki zaliczenia: Wykonanie 12 (minimum 10) ćwiczeń w ciągu jednego semestru, złożenie sprawozdań z ćwiczeń,pozytywne zaliczenie kolokwium sprawdzającego stopień teoretycznego przygotowania studentów do ćwiczeń.Literatura podstawowa:1. K. Fulińska, Opisy i instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych z fizyki , cz. 1.Mechanika i ciepło.2. T. Dryński, Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki .3. T. Rewaj, Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki w politechnice .4. B. Kędzia, Materiały do ćwiczeń z biofizyki .5. Sz. Szczeniowski, Fizyka doświadczalna , t. 1 - 4 .6. H. Szydłowski, Teoria pomiarów .7. H. Szydłowski, Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki .Literatura uzupełniająca:1. Nozdriewa, Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki ogólnej .2. F.Kohlrausch, Fizyka laboratoryjna , t. 1 - 2 .

58Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów : studia I stopniaKOD Przedmiotu:13.2II16C102 Nazwa przedmiotu: Mechanika klasyczna i relatywistycznaTryb studiówstacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykgodzin ECTS: przedmiotu wykładowy4 Wykład 45 7 obowiązkowy polskiII 4 Ćwiczenia 30niestacjonarneProwadzący przedmiotdr hab. Prof. US Mariusz P. DąbrowskiWymagania wstępne: Ukończenie kursu „Podstaw fizyki” w zakresie kinematyki idynamiki.Cele przedmiotu: Nabycie umiejętności z zakresu zaawansowanych metod mechaniki.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy.Ćwiczenia rachunkowe – rozwiązywanie zadań przy tablicy na podstawie przygotowanychlist zadań.Treści merytoryczne przedmiotu:1. Przedmiot mechaniki klasycznej.2. Zasady Dynamiki Newtona. Równania ruchu.3. Układ inercjalny i nieinercjalny. Transformacje Galileusza.4. Zasady zachowania energii, pędu i momentu pędu.5. Zasada najmniejszego działania Hamiltona i równania Eulera-Lagrange’a.6. Mechanika Lagrange’a.7. Układy z więzami. Mnożniki Lagrange’a.8. Twierdzenie Noether i zasady zachowania.9. Zagadnienie ruchu dwóch ciał.10. Równania ruchu Hamiltona. Mechanika Hamiltona.11. Ruch ciała w polu siły centralnej. Prawa Keplera.12. Ruch harmoniczny. Oscylatory.13. Zderzenia cząstek. Rozpraszanie Rutherforda.14. Ruch bryły sztywnej.15. Kinematyka relatywistyczna.16. Dynamika relatywistyczna.Forma i warunki zaliczenia: kolokwium – ćwiczeniakolokwium – wykładLiteratura podstawowa: .1. W. Rubinowicz, W. Królikowski, ‖Mechanika klasyczna‖, PWN, W-wa 1971.2. R.S. Ingraden, A. Jamiołkowski, ‖Mechanika klasyczna‖, PWN, W-wa 1980.3. J.R. Taylor, ‖Mechanika klasyczna‖4. L. D. Landau, E. M. Lifszyc ‖Mechanika klasyczna‖.Literatura uzupełniająca:1. D. Morin, ‖Introduction to classical mechanics‖, Cambridge University Press, 2007.

59Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: Studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Termodynamika i Fizyka Statystyczna13.2II16C103TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne III 6 wykład 45 7 obowiązkowy Polski6 konwersatoria 30niestacjonarneProwadzący przedmiot dr hab. Franco Ferrari, prof. USWymagania wstępne: Podstawy fizykiCele przedmiotu: posługiwanie się formalizmem termodynamiki oraz rozumienie podstawowych metod fizykistatystycznej klasycznejMetody dydaktyczne: wykłady, materiały dydaktyczne dostępne na stronie internetowej przedmiotuTreści merytoryczne przedmiotu: Parametry termodynamiczne, granica termodynamiczna, procesy termodynamiczne,klasyczny gaz doskonały, układy magnetycznePierwsza i druga zasada termodynamiki, cykl Carnota, temperatura bezwzględna, entropia, entropia gazu doskonałego,reguła łańcuchowa, mierzalne współczynniki termodynamiczne, entropia a straty energii, wykresy T-S, warunkirównowagi, energia swobodna Helmoltza, potencjał Gibbsa, równania Maxwella, potencjał chemiczny.Przejścia fazowy, przejścia fazowy pierwszego i drugiego rodzaju, równanie Clayperona, równanie stanu va der Waalsa,rozwinięcie wirialne, punkt krytyczny, konstrukcja Maxwella.Elementy termodynamiki nierównowagowej.Podejście statystyczne, średnia droga swobodna, teoria kinetyczna gazu doskonałego, średnia energia kinetycznaprzypadająca na cząstkę, średni czas pomiędzy kolejnymi zderzeniami. Przestrzeń fazowa, μ-przestrzeń, Ž-przestrzeń,funkcja rozkładu, zadanie teorii kinetycznej, zachowanie energii i substancji.Mechanika statystyczna, postulaty mechaniki statystycznej, pojęcie zespołu, rozkład mikrokanoniczny, średnia pozespole, wartość najbardziej prawdopodobna, fluktuacje, wyprowadzenie termodynamiki z mechaniki statystycznej,zastosowanie do gazu doskonałego.Zespół kanoniczny, funkcja partycji, wyprowadzenie termodynamiki, przykład klasycznego gazu doskonałego. Krótkiwstęp do zjawisk transportu, granica bezzderzeniowa i hydrodynamiczna, hydrodynamika nielepka, dyfuzja.Wielki zespół kanoniczny.Treści programowe ćwiczeń:Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z teoretycznym opisem zachowania się układów złożonych z bardzo wieluelementów (atomów, cząstek) poprzedzonych powtórką podstawowych pojęć termodynamiki (teoria fenomenologiczna,zasady termodynamiki, potencjały termodynamiczne, procesy odwracalne i nieodwracalne).Forma i warunki zaliczenia: Egzamin z materiału wykładowego, zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia do egzaminu.Literatura podstawowa: 1) Kerson Huang, Podstawy fizyki statystycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.2) Slajdy i notatki z wykładów umieszczone na stronie internetowej przedmiotu:Literatura uzupełniająca: 1) Kerson Huang, Mechanika statystyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1987.2) M. W. Zemansky, Heat and Thermodynamics. McGraw-Hill, New York, 1957

60Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Elektrodynamika13.2II16C104TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne III 5 wykład 45 7 obowiązkowy polskikonwersatoria 30niestacjonarneProwadzący przedmiot: dr hab. Mykola KorynevskyyWymagania wstępne: znajomość fizyki ogólnej i mechaniki teoretycznej, znajomość podstaw analizy matematycznej(pochodne, całki, równania różniczkowe, operatory różniczkowe, rachunek macierzowy, przestrzenie wektorowe)Cele przedmiotu: zrozumienie istoty i własności fizycznych pola elektromagnetycznego, wyjaśnienie zastosowań tejnauki w technologiach współczesnych, wykorzystanie formalizmu równań Maxwella do opisu zjawisk wytwarzania,przenoszenia i rejestracji pola elektromagnetycznego, nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemówteoretycznych oraz fizycznej interpretacji otrzymanych wyników.Metody dydaktyczne: klasyczny wykład z kredą przy tablicy z wykorzystaniem współczesnych środków (folie,prezentacja multimedialna) przy dyskusji omawianych wyników, ćwiczenia rachunkowe polegające na rozwiązywaniuzadań i problemów ilustrujących zagadnienia omawiane na wykładziePole elektromagnetyczne jak obiektywna własność materii. Atomistyczna natura ładunków elektrycznych.Elektrodynamika mikroskopijna i makroskopijna. Pole elektryczne i ładunki. Prawo Coulomba. Twierdzenie Gaussa-Ostrogradskiego. Operatory różniczkowe niezbędne w elektrodynamice.Pole magnetyczne. Prawo Biotta- Savarta-Laplace’a. Równaia Maxwella-Lorentza. Prawo zachowania dla energii pola elektromagnetycznego. Wektor Poitinga.Prawo zachowania dla pędu. Pęd elektromagnetyczny. Masa elektromagnetyczna. Proporcjonalność masy i energii.Ubytek Pole statyczne elektryczne i pole statyczne magnetyczne. Potencjał elektrostatyczny. Równanie Poissona.Funkcja Greena. Pole na wielkich odległościach od układu ładunków. Potencjały multipolowe. Potencjał wektorowy.Warunek „cechowania‖. Pole magnetyczne na wielkich odległościach od prądu. Dipol magnetyczny. Skalarnypotencjał magnetyczny. Płaskie liniowo-spolaryzowane fale elektromagnetyczne. Energia i pęd fali. Pakiet falowy.Prędkości fazowa i grupowa. Skalarny i wektorowy potencjały elektromagnetyczne. Spóźniony i wyprzedzającypotencjały. Spóźnione potencjały na wielkich odległościach od układu ładunków. Dipolowe promieniowanie (dipolHertza. Elementy elektrodynamiki makroskopijnej. Ładunki swobodne i związane. Wektory polaryzacji elektrycznej iindukcji. Wektor namagnesowania i makroskopijne pole magnetyczne. Równania materiałowe. Przenikalność ipodatność dielektryczna i magnetyczna. Elementy specjalnej teorii względności. Zasada względności Galilejusza ielektrodynamika. Hipoteza eteru spoczywającego i poruszającego się. Doświadczenie Torntona i Nobla, Mikelsona iMorly'ego. Hipoteza Lorenza i Fitzeralda o skróceniu długości poruszającego się ciała. Czterywymiarowa przestrzeńczas.Przekształcenia Lorenza. Potencjały Lienara - Vicherta.Forma i warunki zaliczenia: egzamin składający się z części pisemnej i ustnej, zaliczenie ćwiczeń na ocenę napodstawie dwóch kolokwiów pisemnychLiteratura podstawowa:J. Jakson. Elektrodynamika. PWN, Warszawa 1982.M. Zach. Pole elekrtomagnetyczne. PWN, Warszawa 1989.D. Griffiths. Podstawy elektrodynamiki. PWN, Warszawa 2001.R. Ingarden, A. Jamiołkowski. Elektrodynamika klasyczna. PWN, Warszawa 1980.W. Panowski, M. Phillips. Cllasical elektricity and magnetism. Addison-Wesley pub. Cambridge, 1965.T. Morawski, J. Dąbrowski, S. Dymoński i inni. Zbiór zadań z teorii pola elektromagnetycznego. Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1990.Literatura uzupełniająca:L. Landau, E. Lifshyc. Mechanika i elektrodynamika. PWN, Warszawa, 1976.A W. Panofski, M. Phillips. Cllasical elektricity and magnetism. Addison-Wesley Pub. Com., Cambridge, 1965.

61Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaNazwa przedmiotu: Fizyka kwantowa IKOD Przedmiotu:13.2II16C105TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne III 5 wykład 45 7 kierunkowy j. polski5 konwersatoria 30niestacjonarneProwadzący przedmiot: dr hab. Jacek StyszyńskiWymagania wstępne: znajomość fizyki ogólnej i mechaniki teoretycznej, znajomość podstaw analizy matematycznej(pochodne, całki, równania różniczkowe, rachunek macierzowy, przestrzenie wektorowe)Cele przedmiotu: zrozumienie istoty i probabilistycznej natury zjawisk kwantowych, wykorzystanie formalizmumechaniki kwantowej do opisu zjawisk kwantowych, nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemówz mechaniki kwantowej oraz fizycznej interpretacji otrzymanych wyników.Metody dydaktyczne: klasyczny wykład z kredą przy tablicy z wykorzystaniem współczesnych środków (folie,prezentacja multimedialna) przy dyskusji omawianych wyników, ćwiczenia rachunkowe polegające na rozwiązywaniuzadań i problemów ilustrujących zagadnienia omawiane na wykładzieTreści merytoryczne przedmiotu: Fizyczne podstawy mechaniki kwantowej, stara teoria kwantów. RównanieSchrödingera dla jednej cząstki. Interpretacja funkcji falowej, prąd prawdopodobieństwa. Stany stacjonarne. Postulatymechaniki kwantowej. Operatory hermitowskie i obserwable. Zasada nieoznaczoności Heisenberga. Cząstka swobodna.Paczka falowa cząstki swobodnej. Twierdzenie Ehrenfesta. Cząstka w nieskończonej studni potencjału. Barierapotencjału. Tunelowanie. Oscylator harmoniczny. Orbitalny moment pędu, zagadnienie własne. Rotator. Atom wodoru.Notacja Diraca, przestrzeń Hilberta; operatory- reprezentacja w bazie dyskretnej i ciągłej. Oscylator harmoniczny wreprezentacji liczby obsadzeń. Metoda wariacyjna, metoda Ritza. Rachunek zaburzeń niezależnych od czasu. Rachunekzaburzeń zależnych od czasu. Spin, macierze Pauliego, spinory. Równanie Pauliego. Moment pędu, składaniemomentów pędu, współczynniki Clebscha-Gordana. Symetrie w mechanice kwantowej. Równanie Diraca.Forma i warunki zaliczenia: egzamin składający się z części pisemnej i ustnej, zaliczenie ćwiczeń na ocenę napodstawie dwóch kolokwiów pisemnychLiteratura podstawowa:R. Liboff, Wstęp do mechaniki kwantowej, PWN Warszawa 1987L. Schiff, Mechanika kwantowa, PWN Warszawa 1977A. Dawydow, Mechanika kwantowa, PWN Warszawa 1967B. Śerdniawa, Mechanika Kwantowa, PWN Warszawa 1998I. Irodow, Zadania z fizyki atomowej i jądrowej, PWN Warszawa 1974L. Grieczko, W. Sugakow, O. Tomasiewicz, A. Fiedorcienko, Zadania z fizyki teoretycznej, PWN Warszawa 1975J. Brojan, J.Mostowski, K. Wódkiewicz, Zbiór zadań z mechaniki kwantowej, PWN Warszawa 1978Literatura uzupełniająca:M. Alonso, H. Valk, Qantum Mechanics: Principles and Applications, Addison-Wesley Publishing CompanyW. A. Harrison, Applied Quantum Mechanics, World Scientific PUblishing Co., 2005

62Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / SpecjalnośćRodzaj studiówJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiFizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna , Fizyka i monitoringśrodowiskastudia I stopniaKOD Przedmiotu:13.2II16C106 Nazwa przedmiotu: Metody matematyczne fizykiTryb studiówstacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykgodzin ECTS: przedmiotu wykładowy4 Wykład 30 6 obowiązkowy polskiII 4 konwersatoria 30niestacjonarneProwadzący przedmiotdr hab. Prof. US Mariusz P. DąbrowskiWymagania wstępne: Ukończenie kursu „Matematyka wyższa” lub „Analizamatematyczna” i „Agebra”.Cele przedmiotu: Nabycie umiejętności z zakresu metod matematycznych w odniesieniudo teorii fizycznych.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy.Ćwiczenia rachunkowe – rozwiązywanie zadań przy tablicy na podstawie przygotowanychlist zadań.Treści merytoryczne przedmiotu:Funkcje specjalne fizyki matematycznej1. Funkcje walcowe Bessela. Funkcje Bessela 1-go, 2-go, 3-go rodzaju i ich podstawowewłasności. Zmodyfikowane funkcje Bessela. Równania różniczkowe na funkcje Besselaposzczególnych rodzajów. Funkcja tworząca dla Jn(z). Wyrażenia asymptotyczne dla funkcjiBessela przy z → ∞ i przy z → 0. Funkcje Bessela rzędu półnieparzystego i ich wyrażenie przezfunkcje elementarne. Sferyczne funkcje Bessela. Twierdzenie o zerach funkcji Bessela Jn(z), (n = 0,1, 2, ..., ). Pierwiastki funkcji Bessela Jp(z), p > −1. Ortogonalność funkcji Bessela Jp(kz) naprzedziale (0, l), l > 0. Informacja o rozwijaniu funkcji na szereg względem funkcji Bessela naprzedziale (o, l), l > 0.2. Funkcje sferyczne (kuliste). Powierzchniowe i objętościowe funkcje sferyczne. Rozwiązanieogólne równania Laplace’a we współrzędnych sferycznych. Ortogonalność powierzchniowychfunkcji kulistych na sferze. Rozwijanie funkcji f(θ,φ) na szereg funkcji kulistych. Rozwinięcieodwrotności odległości dwóch punktów przestrzeni na szereg funkcji kulistych objętościowych.Rozwiniecie fali kulistej gasnącej na szereg funkcji kulistych. Rozwinięcie fali płaskiej na falekuliste (wzór Rayleigha). Zwiazek funkcji kulistych powierzchniowych Ylm(θ,φ) z operatoremkwadratu momentu pędu.Forma i warunki zaliczenia: kolokwium - ćwiczeniakolokwium – wykładLiteratura podstawowa: .1. E. Kącki, L. Siewierski, Wybrane działy matematyki wyższej z ćwiczeniami, PWN, Warszawa1993.2. F. W. Byron, R.W. Fuller, Matematyka w fizyce klasycznej i kwantowej, t.1,t.2., PWN, Warszawa1973-1974.3. A. Zagórski, Metody matematyczne fizyki, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej,Warszawa 1999.Literatura uzupełniająca:1. G.B. Arfken, H.J.Weber Mathematical Methods for Physicists, Academic Press, 2001.

63Przedmioty kierunkowe do wyboruOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno-Fizyczny Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka/ Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:13.2II16C201LiczbaTryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:godzin5 wykłady 30stacjonarne III 5 ćwiczenia 15niestacjonarneProwadzący przedmiot: dr Stanisław PrajsnarNazwa przedmiotu: Wstęp do fizyki atomowej i cząsteczkowejPunktyECTS:3Typprzedmiotuprzedmiotdo wyboruJęzykwykładowyWymagania wstępne: znajomość podstaw fizyki, metod matematycznych fizyki, mechaniki kwantowejCele przedmiotu: Wykłady i ćwiczenia mają na celu przedstawienie pojęć, metod rachunkowych orazdoświadczalnych podstaw fizyki atomów i cząsteczek.Metody dydaktyczne: wykład, ćwiczenia rachunkowe, dyskusje na temat praktycznych zastosowań zjawiskatomowych i cząsteczkowych, indywidualne konsultacje.Treści merytoryczne przedmiotu: .Doświadczalne podstawy fizyki atomowej i pierwsze modele atomów:spektroskopia atomowa, model atomu wg J.J. Thompsona, doświadczenie Rutherforda i model planetarny atomu,teoria Bohra i teoria Sommerfelda atomu wodoru, doświadczenie Francka-Hertza,Wybrane elementy mechaniki kwantowej:dualizm korpuskularno-falowy, funkcja falowa, równanie Schrödingera i stany stacjonarne, wielkości fizyczne ioperatory, zagadnienie własne operatorów hermitowskich, wartości średnie wielkości fizycznych, zasadanieoznaczoności Heisenberga, postulaty mechaniki kwantowej, kwantowanie momentu pędu, doświadczenie Sterna-Gerlacha, spin elektronu,Budowa atomów:atom wodoru w mechanice kwantowej, struktura subtelna i nadsubtelna poziomów energetycznych atomu wodoru,atom helu - omówienie rozwiązań równania Schrödingera, zasada Pauliego, atomy wieloelektronowe - konfiguracjeelektronów, sprzężenie LS, budowa układu okresowego pierwiastków, atom w polu magnetycznym - efekt Zeemana,widma atomowe,Struktura cząsteczek:rozdzielenie ruchu jąder i elektronów - przybliżenie Borna – Oppenheimera, stany elektronowe cząsteczek, joncząsteczki wodoru - przybliżenie LCAO, symetrie jonu cząsteczki wodoru i klasyfikacja orbitali molekularnych,cząsteczka wodoru H 2 - teoria orbitali molekularnych i teoria wiązań walencyjnych, cząsteczki dwuatomowehomojądrowe i heterojądrowe, hybrydyzacja orbitali atomowych, cząsteczki wieloatomowe i kierunkowość wiązańchemicznych.Forma i warunki zaliczenia: wykład - egzamin pisemny,ćwiczenia - ocenianie ciągłe, kolokwia pisemneLiteratura podstawowa:1. W. Kołos, Chemia kwantowa, PWN, Warszawa 1978.2. A. Kopystyńska, Wkłady z fizyki atomu, PWN, Warszawa 1989.3. R. Eisberg, R. Resnick, Fizyka kwantowa, PWN, Warszawa 1983.4. P. W. Atkins, Molekularna mechanika kwantowa, PWN, Warszawa 1974.5. H. Haken, H.Ch. Wolf, Fizyka molekularna z elementami chemii kwantowej, PWN, Warszawa 1998.6. H. Haken, H.Ch. Wolf, Atomy i kwanty. Wprowadzenie do współczesnej spektroskopii atomowej, PWN Warszawa2002.Literatura uzupełniająca:.1. A. Gołębiewski, Elementy mechaniki i chemii kwantowej, PWN, Warszawa 1982.2. R. McWeeny, Coulsona wiązania chemiczne, PWN, Warszawa 1987.3. J. Ginter, Wstęp do fizyki atomu, cząsteczki i ciała stałego, PWN, Warszawa 1986.polski

64Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / SpecjalnośćRodzaj studiów:Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiFizyka / Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiska;studia I stopniaKOD Przedmiotu:13.5II16C202 Nazwa przedmiotu: Wstęp do fizyki jądrowej i cząstekelementarnychTryb studiówstacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczbagodzin6 wykład 30III 6 konwersatoria 15PunktyECTS:3Typ przedmiotudo wyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiot:dr hab. prof. US Konrad CzerskiWymagania wstępne: Zaliczenie przedmiotu Podstawy fizyki, znajomość podstaw mechaniki relatywistyczneji kwantowejCele przedmiotu: przedstawienie podstaw fizyki jądrowej i cząstek elementarnych, głównych idei i metodbadawczych, opis podstawowych wyników eksperymentalnych oraz ich zastosowań praktycznych..Metody dydaktyczne: wykład prowadzony przy tablicy, korzystający z prezentacji multimedialnej; ćwiczeniarachunkowe przedstawiające metodykę rozwiązywania zadań i ilustrującą tematykę wykładuTreści merytoryczne przedmiotu: Świat zjawisk subatomowych: skale i metody obserwacji, podstawoweskładniki materii i ich oddziaływania. Oddziaływania cząstek naładowanych i fotonów z materią. Kwarki igluony, podstawy budowy mezonów i hadronów. Oddziaływanie silne, diagramy Feynmana. Leptony,oddziaływanie słabe, mieszanie kwarków, łamanie parzystości. Unifikacja oddziaływań, mechanizm Higgsa,oscylacje neutrin. Siły jądrowe, jądro atomowe jako układ protonów i neutronów. Energia wiązania jąderatomowych, model kroplowy, rozczepienie jądrowe. Model powłokowy, rozpady promieniotwórcze i praworozpadu promieniotwórczego. Pojęcie przekroju czynnego, reakcje jądrowe wprost i przez jądro złożone, fuzjajądrowa. Nukleosynteza i reaktory termojądrowe.Forma i warunki zaliczenia: ćwiczenia – zaliczenie jednego kolokwium z zadań rachunkowych, wykład –zaliczenie ćwiczeń, egzamin pisemny testowyLiteratura podstawowa: .1. E. Skrzypczak, Z. Szefliński, Wstęp do fizyki jądra atomowego i cząstek elementarnych, PWN,Warszawa 20022. T. Mayer-Kuckuk, Fizyka jądrowa, PWN, Warszawa 19873. A. Strzałkowski, Wstęp do fizyki jądra atomowego, PWN, Warszawa 19784. D.H. Perkins, Wstęp do fizyki wysokich energii, PWN, Warszawa 20045. J. Araminowicz, Zbiór zadań z fizyki jądrowej, PWN, Warszawa 19776. I.E. Irodow, Zadania z fizyki atomowej i jądrowej, PWN, Warszawa 1974Literatura uzupełniająca: Prezentacja wykładu w formacie PowerPoint

65Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka/ Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Wstęp do fizyki fazy skondensowanej13.2II16C203TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne III 5 Wykłady 30 3 do wyboru polski5 Konwersatoria 15niestacjonarneProwadzący przedmiot: prof. dr hab. Mykola SerheievWymagania wstępne: Przedmioty wprowadzające: 1) Podstawy fizyki; 2)) Fizyka kwantowa I; 3) Termodynamika ifizyka statystycznaWymaganą od studenta wiedza - Znajomość matematyki i fizyki w zakresie pierwszych dwóch lat studiów na kierunkuFizyka.Cele przedmiotu: Student uzyskuje wiedzę ogólną wprowadzającą do fizyki ciała stałego na poziomie akademickim.Metody dydaktyczne: Wykład, ćwiczenia, konsultacjeTreści merytoryczne przedmiotu: Faza skondensowana. Uporządkowanie dalekiego i bliskiego zasięgu. Różneklasyfikacje ciał stałych. Wiązania chemiczne. Luminescencja. Widma molekularne. Elementy krystalografii. Siecikrystaliczne. Strefy Brillouina i komórka Wignera - Seitza. Dyfrakcja na strukturach periodycznych. Struktura pasmowaciał stałych. Przewodniki, półprzewodniki, izolatory. Cieplne właściwości ciał stałych. Model Einsteina i statystykaBosego-Einsteina. Model Debye’a. Zjawiska transportu w przewodnikach. Rozkład Fermiego - Diraca. RównanieBoltzmanna. Dielektryki i ferroelektryki. Diamagnetyki, paramagnetyki i ferromagnetyki. Polikryształy i ceramika.Roztwory stałe, stopy i związki niestechiometryczne. Przewodniki superjonowe. Materiały interkalowane. Nanokryształy.Fullerydki. Struktury modulowane i amorficzne ciała stałe. Podstawowe pojęcia krystalografii fizycznej. ZasadaNeumanna. Elementy termodynamiki kryształów.Forma i warunki zaliczenia: Egzamin z materiału wykładowego; zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia doegzaminu.Literatura podstawowa:1. Ch.Kittel, Wstęp do fizyki ciała stałego, Warszawa, PWN, 1999.2. H.Ibach, H.Lüth, Fizyka ciała stałego, Warszawa, PWN, 1996.3. M.Serheiev, Wstęp do fizyki fazy skondensowanej, Wydawnictwo US, Szczecin, 2005,Literatura uzupełniająca:1. J.Garbarczyk, Wstęp do fizyki ciała stałego, Warszawa, WPW, 2000.2. A.Sukiennicki, A.Zagórski, Fizyka ciała stałego, Warszawa, WNT, 1984.3. J.F.Nye, Własności fizyczne kryształów w ujęciu tensorowym i macierzowym, Warszawa, PWN, 1962.4. J.Chojnacki, Elementy krystalografii chemicznej i fizycznej, Warszawa, PWN, 1971.

66Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka/ Fizyka i zastosowania komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu:Astrofizyka13.7II16C204TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne III 5 wykład 30 3 do wyboru polski5 konwersatoria 15niestacjonarneProwadzący przedmiot: dr hab. Ewa Szuszkiewicz (wykład) mgr Edyta Podlewska-Gaca (ćwiczenia)Znajomość matematyki i fizyki w zakresie dwoch pierwszych lat studiów naWymagania wstępne:astronomii na drugim roku studiowkierunku fizyka. ZaliczenieCele przedmiotu: Zastosowanie metod fizycznych do interpretacji zjawisk astronomicznych, Zdobycieumiejetnosci konstruowania modeli teoretycznych, ugruntowanie metod analitycznych i numerycznych naprzykladzie konstruowania prostych modeli gwiazdowychMetody dydaktyczne: multimedialne prezentacje komputerowe, planowane jest wykorzystanie laboratoriumkomputerowego do cwiczen zwiazanych z modelowaniem numerycznymTreści merytoryczne przedmiotu: Czym zajmuje się astrofizyka, procesy promieniste, Wlasnosci obserwowanegwiazd, Modelowanie gwiazd: rownania struktury gwiazdy, proste modele gwiazdowe, Ewolucja gwiazd,powstawanie gwiazd, gwiazdy ciagu glownego, czerwone olbrzymy, biale karly, gwiazdy neutronowe, czarned\ziury, gwiazdy podwojne, materia miedzygwiazdowa, Uklady gwiazd, galaktyk, gromady galaktykForma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne ćwiczeń na ocenę. Egzamin pisemny w formieeseju.Literatura podstawowa: Wykład z astrofizyki prof. Bohdana Paczyńskiego ―Budowa i ewolucjagwiazd‖ http://urania.pta.edu.pl/bieg.htmlKippenhahn R., Weigert A., ―Stellar structure and evolution‖, Springer-Verlag BerlinHeidelberg 1990Frank H. Shu, ―Galaktyki Gwiazdy Życie, fizyka Wszechświata‖ Prószyński i S-ka, Warszawa 2003Literatura uzupełniająca:materialy zrodlowe podawane na wykladzie

67Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowanie komputerów, Fizyka biomedyczna, Fizyka i monitoringśrodowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Astrobiologia13.7II16C205TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne III 6 wykład 30 3 do wyboru Polski i6 konwersatoria 15angielskiniestacjonarneProwadzący przedmiot dr hab. Franco Ferrari, prof. USWymagania wstępne:Astronomia, podstawy fizyki, chemiaCele przedmiotu: celem przedmiotu jest zapoznanie słuchaczy z podstawowymi zagadnieniamiwspółczesnej astrobiologii. W pierwszej części wykładów wprowadzony jest ogólny zarysastrobiologii. Druga część poświęcona jest bardziej zaawansowanym tematom.Metody dydaktyczne: Pełne nagrania wykładów (wideo i audio) wraz z prezentacjami sa dostępne w internecie.Wykłady prowadzone sa za pomocą najnowszych technik zdalnego nauczania. W wykładzie uczestniczy 11 ośrodkóweuropejskich połączonych platformą wideokonferencyjną. Głowny węzeł platformy stanowi Europejska AgencjaKosmiczna, która czuwa nad strona techniczna wykładów.Możliwość odbycia stażów i pisania prac magisterskich w ośrodkach Centrum Astrobiologii CASA*.Treści merytoryczne przedmiotu: Część I: Pojęcie i cele astrobiologii. Co to jest życie? Życie naZiemi, „cegiełki‖ życia, jak można zbadać początki życia, od Wielkiego Wybuchu do powstaniażycia. Poszukiwanie życia w Układzie Słonecznym, Mars, meteoryt ALH84001, satelity Jowisza iSaturna. Życie poza Układem Słonecznym, techniki odkrywania planet pozasłonecznych, migracjaplanet w układach planetarnych, sposoby detekcji życia w układach pozasłonecznych.Część II:Temat 1: Polowanie na przodków białek.Temat 2: strategia i perspektywy poszukiwań dawnego życia poza Ziemią.Temat 3: Poszukiwanie wody w Układzie Słonecznym.Temat 4: Promieniowanie kosmiczne i jego działanie na organizmy zamieszkujące Ziemie.Forma i warunki zaliczenia: egzamin pisemnyLiteratura podstawowa: 1) Slajdy i notatki z wykładów umieszczone na stronie internetowej przedmiotu:http://www.astrobiologia.pl/~ferrari/didactics2) Franco Ferrari oraz Ewa Szuszkiewicz, Astrobiologia: Poprzez pył kosmiczny do DNA,Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, 2006.Literatura uzupełniająca: 3) Iain Gilmour oraz Mark A. Sephton, An Introduction to Astrobiology, Cambridge UniversityPress, Cambridge 2004.

68Przedmioty specjalistyczne – Fizyka i Zastosowania KomputerówOpis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / SpecjalnośćRodzaj studiówFizyka / Fizyka i zastosowania komputerówstudia I stopniaJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKOD Przedmiotu:11.3II16DA101 Nazwa przedmiotu: Podstawy działania komputerówTryb studiówstacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typ przedmiotugodzin ECTS:2 wykład 15 3 OgraniczonegoI 2 laboratorium 15wyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotdr Witold DullakWymagania wstępne: Matematyka i fizyka w zakresie szkoły średniejCele przedmiotu: Poznanie zasady działania współczesnych komputerów klasy PC. Nabycieumiejętnościkonfiguracji i optymalizacji pracy komputera.Metody dydaktyczne: wykład prowadzony przy tablicy. Część materiałów (np. schematy)przekazywana w formie drukowanej.Ćwiczenia praktyczne konfiguracji komputera.Treści merytoryczne przedmiotu: Podstawowe pojęcia informatyczne. Architektura współczesnegokomputera klasy PC; podstawowe bloki funkcjonalne. Porty. Hardware i software; BIOS, systemoperacyjny, aplikacja. Realizacja programu przez komputer. Budowa płyt głównych komputerów typuPC. Budowa i działanie mikroprocesorów. Rodzaje i działanie pamięci półprzewodnikowych RAM iCACHE. Rodzaje, budowa i działanie kart graficznych, kart sieciowych, dysków twardych, CDROM.Sterowniki. Standardy Plug and Play. Rodzaje, budowa i zasada działania urządzeń peryferyjnych.Laboratorium: Elementy matematyki dyskretnej. Lokalizacja bloków na płycie głównej, portów orazkart rozszerzeń. Demontaż i montaż komputera. Konfiguracja BIOSa. Instalacja systemówoperacyjnych. Instalacja i konfiguracja kart rozszerzeń oraz urządzeń peryferyjnych; rola sterowników.Optymalizacja wydajności komputera.Forma i warunki zaliczenia: test umiejętności - laboratoriumegzamin - wykładLiteratura podstawowa: .1. K. Wojtuszkiewicz, Urządzenia Techniki Komputerowej, PWN 20062. A. Skorupski, Podstawy budowy i działania komputerów, WKŁ 2004Literatura uzupełniająca: Czasopisma komputeroweInternet np.: http://www.lipka.klub.chip.pl/budowa_komputera.htm

69Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:Nazwa przedmiotu: Podstawy systemów operacyjnych11.3II16DA102Tryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne II 3 Wykład 15 3 Ograniczonego3 Laboratorium 15wyboruniestacjo-narneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr inż. Marcin OlszewskiWymagania wstępne: Przedmioty wprowadzające: 1) Podstawy działania komputerów.Wymagana od studenta wiedza – Wiedza z podstaw obsługi i działania komputerów.Cele przedmiotu: Poznanie roli i zadań systemu operacyjnego w oprogramowaniu komputera oraz omówieniezagadnień realizacji algorytmów, struktur danych i ich implementacji.Metody dydaktyczne: Wykład z wykorzystaniem tablicy i projektora multimedialnego. Laboratorium:indywidualna praca z komputerem.Treści merytoryczne przedmiotu: Wykład: Rola i zadania systemu operacyjnego. Klasyfikacja systemówoperacyjnych. Ogólna zasada działania systemu operacyjnego: umiejscowienie systemu operacyjnego woprogramowaniu komputera, zarządzanie zasobami, udostępnianie interfejsu użytkownika. Zarządzanieprocesorem: pojęcia procesu i wątku, algorytmy szeregowania zadań. Zarządzanie pamięcią operacyjną:przydział pamięci, transformacja adresów, fragmentacja, ochrona i współdzielenie pamięci. Realizacjapamięci wirtualnej. Zarządzanie urządzeniami wejścia-wyjścia: interakcja urządzeń z procesorem,buforowanie. Urządzenia dyskowe, obsługa systemu plików.Laboratorium: Użytkowanie uniksopodobnego systemu operacyjnego. Poruszanie się w systemie: logowanie,korzystanie z pomocy systemowej. Obsługa plików i katalogów. Korzystanie z filtrów i potoków. Obsługaprocesów: śledzenie procesów, zmiana priorytetów, zabijanie procesów. Korzystanie z wybranych narzędzidiagnostycznych, śledzenie logów systemowych. Wprowadzenie do skryptów powłoki: zmienne lokalne iśrodowiskowe, przekazywanie parametrów.Forma i warunki zaliczenia: Laboratorium: zaliczenie zadań laboratoryjnych. Wykład: egzamin ustny pouzyskaniu zaliczenia laboratorium.Literatura podstawowa:1. A. Silberschatz, J.L. Peterson, G. Gagne. Podstawy systemów operacyjnych. WNT, Warszawa, 20052. B. Ward. Jak działa Linux, Helion, Gliwice 2005Literatura uzupełniająca:1. W. Stallings. Systemy operacyjne. Robomatic, Wrocław, 20042. C. Sobaniec. System operacyjny Linux — przewodnik użytkownika. Nakom, Poznań, 20023. http://mediawiki.ilab.pl/index.php/Systemy_operacyjne

70Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:Nazwa przedmiotu: Podstawy sieci komputerowych11.3II16DA103Tryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne II 4 Wykład 15 2 Ograniczonego4 Laboratorium 15wyboruniestacjo-narneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr inż. Marcin OlszewskiWymagania wstępne: Przedmioty wprowadzające: 1) Podstawy działania komputerów.Wymagana od studenta wiedza – Wiedza z podstaw obsługi i działania komputerów.Cele przedmiotu: Zapoznanie z ogólnym stanem wiedzy o współczesnych standardach siecikomputerowych.Metody dydaktyczne: Wykład z wykorzystaniem tablicy i projektora multimedialnego.Laboratorium: indywidualna praca z komputerem.Treści merytoryczne przedmiotu: Wykład: Rodzaje i topologie sieci komputerowych. ModelISO/OSI i podział na warstwy. Media transmisyjne i ich parametry. Standard Ethernet. Protokołyrodziny TCP/IP. Adresowanie i routing w sieciach IP. Protokoły warstwy transportowej.Podstawowe usługi sieciowe: poczta elektroniczna, FTP i HTTP, usługi DNS. Sieci bezprzewodowe.Laboratorium: Konfiguracja sieci w systemach Windows i Linux. Programy typu pocket sniffer –szczegóły wybranych protokołów. Symulowanie zagadnień sieciowych za pomocą apletów Java.Podstawowe usługi sieciowe: ICMP, HTTP, FTP, telnet. Obsługa warstwy dostępowej: linkowaniekomputerów w systemach Windows i Linux, uruchamianie podstawowych usług.Forma i warunki zaliczenia: Laboratorium: zaliczenie zadań laboratoryjnych. Wykład: egzamin ustnypo uzyskaniu zaliczenia laboratorium.Literatura podstawowa:1. K. Krysiak. Sieci komputerowe. Kompendium, Helion, Gliwice 20052. J. F. Kurose, K. W. Ross. Sieci komputerowe. Od ogółu do szczegółu z internetem w tle, Helion,Gliwice 20063. http://wps.aw.com/aw_kurose_network_5/Literatura uzupełniająca:1. A. S. Tanenbaum. Sieci komputerowe, Helion, Gliwice 20042. http://mediawiki.ilab.pl/index.php/Sieci_komputerowe

71Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyKierunek / Specjalność – Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów Studia stacjonarne I stopniaJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKOD Przedmiotu:Nazwa przedmiotu: Systemy kontrolno pomiarowe11.3II16DA104Tryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punktygodzin ECTS:stacjonarne6 Wykład 153 6 Laboratorium 302Typ przedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiot: dr Witold Dullak0Wymagania wstępne: Przedmioty wprowadzające: 1) Podstawy elektroniki; 2) Pracownia elektroniki; 3) I pracowniafizyczna; 4) Programowanie obiektowe.Wymagana od studenta wiedza: Podstawowe wiadomości z elektroniki i miernictwa oraz umiejętność programowaniawizualno-obiektowego.Cele przedmiotu: Przedstawienie możliwości automatyzacji procesu pomiarowego. Umiejętność realizacji aplikacjikontrolno-pomiarowych przy użyciu komputera PC i mikrokontrolera.Metody dydaktyczne: Wykład z wykorzystaniem tablicy i projektora multimedialnego. Laboratorium: uruchomieniestanowiska pomiarowego. Projekt, montaż i oprogramowanie stanowiska pomiarowego.Treści merytoryczne przedmiotu: Podstawowe zasady tworzenia systemów kontrolno-pomiarowych. Miernictwowielkości elektrycznych i nieelektrycznych, czujniki pomiarowe, przetwarzanie sygnałów pomiarowych. Przetwornikianalogowo-cyfrowe i cyfrowo-analogowe. Sterowanie w systemach kontrolno-pomiarowych. Układy wykonawcze,serwomechanizmy. Komunikacja komputera ze światem zewnętrznym, podstawowe interfejsy wyjścia-wyjścia.Oprogramowanie systemów kontrolno-pomiarowych, programowanie w systemach czasu rzeczywistego, akwizycjadanych, sterowanie i post processing. Zastosowanie mikrokontrolerów w automatyzacji procesów pomiarowych.Oprogramowanie systemów wbudowanych.Forma i warunki zaliczenia: Laboratorium: zaliczenie zadań laboratoryjnych. Wykład: test.Literatura podstawowa:1. W. Nawrocki, Komputerowe Systemy Pomiarowe, WKŁ, Warszawa 20022. W. Winiecki, Organizacja Komputerowych Systemów Pomiarowych, Oficyna Wydawnicza, Warszawa 19973. R. Pełka, Mikrokontrolery – architektura, programowanie, zastosowania, WKŁ, Warszawa 20004. S. Tumański, Technika pomiarowa, WNT, Warszawa 2007Literatura uzupełniająca:1. P. Horwitz, W. Hill, Sztuka elektroniki, tom 1 i 2, WKŁ Warszawa 19972. O. Limann, H. Pelka, Elektronika bez wielkich problemów, WKŁ Warszawa 1992

72Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno-Fizyczny Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:11.3II16DA105Nazwa przedmiotu: Metody numeryczne ILiczbaTryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:godzin5 wykłady 15stacjonarne III 5 laboratorium 30niestacjonarnePunktyECTS:3TypprzedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr Stanisław PrajsnarWymagania wstępne: znajomość podstaw algebry liniowej, analizy matematycznej i języka programowaniaCele przedmiotu: Celem wykładów jest przedstawienie wybranych metod obliczeń przybliżonych. Ćwiczenialaboratoryjne umożliwiają praktyczne zastosowanie metod numerycznych poprzez napisanie i uruchomienie programówkomputerowych. Pozwalają również ocenić przydatność tych metod oraz szybkość i dokładność obliczeń.Metody dydaktyczne: wykład, dyskusja w grupie, metoda laboratoryjna.Treści merytoryczne przedmiotu:Obliczanie pierwiastków równania:metoda siecznych (regula falsi),metoda stycznych (Newtona),metoda iteracyjna,Całkowanie numeryczne:metoda trapezów,metoda parabol (Simpsona),Rozwiązywanie równań różniczkowych zwyczajnych:ulepszona metoda Eulera,metoda Rungego - Kutty,Rozwiązywanie równań różniczkowych cząstkowych:metoda siatek (metoda różnic skończonych)Aproksymacja i interpolacja:interpolacja wielomianowa,metoda najmniejszych kwadratów.Forma i warunki zaliczenia: wykład – zaliczenie na ocenę,laboratorium - ocenianie ciągłe, kolokwia pisemneLiteratura podstawowa:Z. Fortuna, B. Macukow, J. Wąsowski, Metody numeryczne, WNT, Warszawa 1982.A. Björck, G. Dahlquist, Metody numeryczne, PWN, Warszawa 1983.S. P. Prajsnar, Zastosowania informatyki w fizyce, Wydawnictwo US, Szczecin 2007.N. V. Kopchenova, I. A. Maron, Computational Mathemtics, Mir Publishers, Moscow 1990.J. i M. Jankowscy, Przegląd metod i algorytmów numerycznych, cz. I, WNT, Warszawa 1988.A. Ralston, Wstęp do analizy numerycznej, PWN, Warszawa 1975.Literatura uzupełniająca:G. A. Korn, T. M. Korn, Matematyka dla pracowników naukowych i inżynierów, PWN,Warszawa 1983.W. H. Press, B. P. Flannery, S. A. Teukolsky, W. T. Vetterling, Numerical Recipes, CUP, Cambridge 1986.

73Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / SpecjalnośćRodzaj studiówKOD Przedmiotu:Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówstudia I stopniaJednostka organizacyjna US: Instytut Fizyki11.3II16DA106 Nazwa przedmiotu: Programowanie obiektowe IITryb studiówstacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punktygodzin ECTS: Typ przedmiotu5 laboratorium 45 2 OgraniczonegoIIIwyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotdr Witold DullakWymagania wstępne: Znajomość i umiejętność programowania strukturalnego i obiektowegow języku C++Cele przedmiotu: Poznanie zasad programowania w środowisku C++ Builder. Nabycie umiejętnościwykorzystania środowiska do modelowania zjawisk fizycznych.Metody dydaktyczne: Ćwiczenia praktyczne przy komputerach.Treści merytoryczne przedmiotu: Struktura środowiska C++ Builder. Struktura projektu, rola modułu.Rola i przegląd bibliotek komponentów oraz wykorzystanie komponentów w projektach. Rola helpu.Tworzenie interfejsu użytkownika. Modelowanie graficzne zagadnień z kinematyki punktu materialnego.Modelowanie zjawisk optycznych i innych zjawisk fizycznych. Instalacja komponentów. Tworzenie imodyfikowanie pakietu komponentów.Forma i warunki zaliczenia: program - laboratoriumLiteratura podstawowa: .K. Reisdorph, C++ Builder 6 dla każdego, Helion 2003.M. Dorobek, C++ Builder. Podręcznik, Mikom 2002.B. Baron, Ł. Piątek, Metody numeryczne w C++Builder, Helion 2004Literatura uzupełniająca: Czasopisma komputeroweA. Staśkiewicz, C++ Builder. 20 efektownych programów, Helion 2002A. Staśkiewicz, C++ Builder. Symulacje komputerowe, Helion 2003

74Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: Studia I stopniaKOD Przedmiotu:Nazwa przedmiotu: Aplikacje Internetowe11.3II16DA107Tryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typgodzin ECTS: przedmiotuStacjonarne III 6 Wykłady 15 3 Ograniczonego6 Laboratorium 30wyboruniestacjo-narneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr inż. Marcin OlszewskiWymagania wstępne: Przedmioty wprowadzające: 1) Podstawy sieci komputerowych; 2)Programowanie obiektowe.Wymagana od studenta wiedza – Podstawowa wiedza z funkcjonowania sieci komputerowych,umiejętność programowania obiektowego w języku C++.Cele przedmiotu: Zapoznanie z programistycznymi narzędziami wykorzystywanymi w internecie.Metody dydaktyczne: Wykład z wykorzystaniem tablicy i projektora multimedialnego.Laboratorium: indywidualna praca z komputerem.Treści merytoryczne przedmiotu: Architektura WWW, problematyka aplikacji WWW. Podstawoweelementy języka HTML, arkusze stylów CSS. Technologie prezentacji danych w sieci internet:elementy języków XML, XHTML, XSL. Technologie budowy aplikacji pracujących po stronieserwera WWW: podstawy języka PHP: typy danych i zmienne, funkcje i struktury kontrolne, klasy iobiekty, obsługa wyjątków, interakcja z bazą danych MySQL i serwerem Apache – platforma AMP.Forma i warunki zaliczenia: Laboratorium: zaliczenie zadań laboratoryjnych oraz projektuindywidualnego. Wykład: egzamin ustny po uzyskaniu zaliczenia laboratorium.Literatura podstawowa:1. M. Wandschneider: PHP i MySQL. Tworzenie aplikacji WWW, Helion, Gliwice 20062. D. Kotorov: PHP. Stwórz własną stronę internetową, Helion, Gliwice 2005Literatura uzupełniająca:1. A. S. Tanenbaum. Sieci komputerowe, Helion, Gliwice 20042. http://mediawiki.ilab.pl/index.php/Aplikacje_WWW

75Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno – FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność - Fizyka/ Fizyka i zastosowanie komputerówRodzaj studiów: studia e I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Fizyczne podstawy mikroelektroniki13.2II16DA108TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne III 6 Wykłady 30 4 Ograniczonego6 konwersatoria 15wyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiot: prof. dr hab. Mykola SerheievWymagania wstępne: Przedmioty wprowadzające: 1) Podstawy elektroniki; 2) Wstęp do fizyki fazy skondensowanej;3) Fizyka kwantowa I; 4) Termodynamika i fizyka statystyczna.Wymaganą od studenta wiedza - Znajomość matematyki i fizyki w zakresie pierwszych dwóch lat studiów na kierunkuFizyka.Cele przedmiotu: Student uzyskuje wiedzę ogólną wprowadzającą do fizycznych podstaw mikroelektroniki na poziomieakademickim.Metody dydaktyczne: Wykład, ćwiczenia, konsultacjeTreści merytoryczne przedmiotu: Struktura pasmowa ciał stałych. Przybliżenie silnego i słabego wiązania.Przewodniki, półprzewodniki, izolatory. Dziury i ich właściwości. Masa efektywna elektronu. Półprzewodniki samoistne idomieszkowe. Przewodnictwo elektryczne ciał stałych. Efekt Gunna. Efekt Halla. Zjawiska kontaktowe. Złączapółprzewodnikowe. Metody otrzymania złącz. Złącze p-n. Diody półprzewodnikowe i ich zastosowanie. PrzebicieZenera. Zasady działania tranzystorów. Supersieci półprzewodnikowe. Półprzewodnikowe źródła promieniowania.Zjawiska powierzchniowe w półprzewodnikach. Tranzystory polowe. Mikroelektronika a obwody scalone. Transportnośników ładunku w cienkich warstwach. Emisja elektronów. Elementy elektroniki molekularnej, nanoelektroniki ispintroniki.Forma i warunki zaliczenia: Egzamin z materiału wykładowego; zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia doegzaminu.Literatura podstawowa:1. G.J.Jepifanov, Fizyczne podstawy mikroelektroniki, Warszawa, WNT, 1976.2. J.Hennel, Podstawy elektroniki półprzewodnikowej, Warszawa, WNT, 1987.3. Z.Kleszczewski, Podstawy fizyczne elektroniki ciała stałego, Gliwice, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2000.Literatura uzupełniająca:1. A.van der Ziel, Podstawy fizyczne elektroniki ciała stałego, Warszawa, WNT, 1980.2. M.A.Herman, Heterozłącza półprzewodnikowe, Warszawa, PWN, 1987.3. A.Sukiennicki, A.Zagórski, Fizyka ciała stałego, Warszawa, WNT, 1984.4. W.Marciniak, Przyrządy półprzewodnikowe i układy scalone, Warszawa, WNT, 1984.

76Przedmioty specjalistyczne – Fizyka BiomedycznaOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka biomedycznaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:12.1II16DB101Nazwa przedmiotu:Anatomia człowiekaTryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne I 2 wykład 45 3 Ograniczonegokonwersatorium 30wyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: wykłady- dr hab. prof. US Dariusz Wysokićwiczenia – mgr Katarzyna JarskaWymagania wstępne:Anatomia porównawcza kręgowców z elementami anatomii prawidłowej człowieka – poziom rozszerzony szkołyśredniej. Wiedza ogólna o funkcjonowaniu ciała ludzkiego.Cele przedmiotu:Student powinien przyswoić wiedzę z zakresu funkcjonowania narządu ruchu człowieka, ze szczególnymuwzględnieniem układu kostnego i mięśni kończyn, działających na poszczególne stawy oraz przyswoić wiedzę zzakresu funkcjonowania poszczególnych układów organizmu człowieka:układu nerwowego,układu krążeniaukładu oddechowego,układu dokrewnego,układu pokarmowego,układu moczowo-płciowego,narządów zmysłu.Student zna nazewnictwo anatomiczne, identyfikuje i wymienia poszczególne elementy układów organizmu człowieka.Stosuje zamiennie mianownictwo łacińskie i polskie.Metody dydaktyczne:Wykład, praca z podręcznikami, dyskusja, praca z pomocami dydaktycznymi: plansze, modele przestrzenne, preparatytrwałe.Treści merytoryczne przedmiotu:Budowa anatomiczna poszczególnych układów organizmu człowieka: układ kostny, mięśniowy, nerwowy i narządyzmysłów, układy naczyniowy i trawienny, oddechowy, dokrewny, moczowy, płciowy i pokrycie ciała.Forma i warunki zaliczenia:Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność). Zaliczenie pisemne- egzaminLiteratura podstawowa:Bogusław Marecki: Anatomia funkcjonalna w zakresie studiów wychowania fizycznego i fizjoterapii, AWF Poznań,2004.Krechowiecki A., Czerwiński F., Zarys anatomii człowieka. PZWL Warszawa 1987.Johannes Sobotta: Atlas anatomii człowieka. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, 2002.Literatura uzupełniająca:Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka. PZWL Warszawa 1990.Gładykowska-Rzeczyńska J., Anatomia człowieka. AWF Gdańsk 1994.Gołąb B., Podstawy anatomii człowieka. PZWL Warszawa 2000.Lippert H., Anatomia. Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 1998.Woźniak W., Anatomia człowieka. Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 2001.

77Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność : Fizyka / Fizyka biomedycznaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:Nazwa przedmiotu: Fizjologia człowieka12.1II16DB102Tryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne II 3 Wykłady. 45 3 Ograniczonego3 konwersatoria 30wyboruniestacjo-narneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: Prof. US dr hab. n. med. Krzysztof DziewanowskiWymagania wstępne: Wiadomości z w/w tematyki z zakresu szkoły średniejCele przedmiotu: Pogłębienie wiadomości dotyczących fizjologii człowieka. Nauczenie studentówpodstawowych praw i znajomości procesów fizjologicznych, zachodzących u ludzi.Metody dydaktyczne: Wykłady i seminaria z użyciem technik audiowizualnych (rzutnik i laptopmultimedialny)Treści merytoryczne przedmiotu: Tematyka przedmiotu obejmuje przekazanie wiedzy na tematprocesów fizjologicznych, zachodzących w różnych układach organizmu ludzkiego, ich powiązań iwzajemnych zależności.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie wszystkich obowiązkowych seminariów, zdanie egzaminutestowego.Literatura podstawowa: Miętkiewski E.: Kurs wykładów fizjologii człowieka.Traczyk W.: Fizjologia człowieka w zarysie.Literatura uzupełniająca: Internet

78Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka BiomedycznaRodzaj studiów : studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu:Biofizyka13.4II16DB103Tryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne III 5 Wykład 45 3 OgraniczonegowyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr Barbara PawlakWymagania wstępne: znajomość podstaw fizyki, matematyki, chemii i biologii w zakresie szkołyśredniejCele przedmiotu: poznanie wybranych zagadnień z: podstaw teoretycznych biofizyki, biofizyki układów biologicznychoraz metod obrazowania tkanek i narządówMetody dydaktyczne: wykładTreści merytoryczne przedmiotu: Zasady termodynamiki w procesach biologicznych. Procesyoksydoredukcyjne.Mechanizmy transportu ciepła. Straty cieplne. Termografia. Niektóre zagadnienia teorii informacji(przepływ informacji, kodowanie). Sterowanie i regulacja. Homeostaza. Ogólne właściwości żywychkomórek jako układów fizycznych. Energetyka komórki. Transport przez błony komórkowe. Potencjałspoczynkowy. Model elektryczny błony komórkowej. Biofizyka tkanki nerwowej (potencjał czynnościowykomórki, zjawiska zachodzące na synapsach, przetwarzanie informacji w procesie odczuwania bodźca,przetwarzanie informacji przez sieci neuronowe. Mechanizm powstawania skurczu komórek mięśniowych.Właściwości mechaniczne mięśnia. Energetyka mięśnia. Właściwości dielektryczne tkanki łącznej. Główneukłady ruchu człowieka. Aparat kostno – stawowy. Praca i moc człowieka. Podstawowe zagadnienia i prawazwiązane z odkształceniami. Tkanka kostna jako materiał anizotropowy. Uogólnione prawo Hooke’a.Właściwości biomechaniczne tkanki kostnej. Wytrzymałość tkanki kostnej a ciężar ciała (obciążenie).Modele reologiczne materiałów lepko – sprężystych i sprężysto – lepkich. Właściwości biomechanicznemięśni. Ucho jako układ przekazujący informacje. Droga fali akustycznej w układzie słuchowym. Procesprzetwarzania. Percepcyjna analiza dźwięku w układzie słuchowym. Wytwarzanie dźwięków mowy.Analiza dźwięków mowy. Wady słuchu i ich korekcje. Widzenie. Zdolność rozdzielcza oka Energetykaprocesu widzenia. Widzenie stereoskopowe. Oko i okulary. Mechanizm wentylacji płuc. Praca wykonywanaprzez układ oddechowy. Moc oddechowa. Wymiana gazowa.Procesy transportu między układem krwionośnym a układem chłonnym. Energetyka serca. Właściwościbiomechaniczne i geometryczne naczyń krwionośnych. Właściwości reologiczne krwi i ich rola.Elektryczna, magnetyczna i mechaniczna aktywność serca. Metody badawcze.Forma i warunki zaliczenia: egzamin pisemnyLiteratura podstawowa: Jaroszyk F. (red.), , 2001, Biofizyka, PZWL, Warszawa;Pilawski, (red.), 1985, Podstawy biofizyki, PZWL, WarszawaLiteratura uzupełniająca: Jóźwiak J. Z., Bartosz G. (red.), 2005, Biofizyka. Wybrane zagadnienia wraz zćwiczeniami, PWN, Warszawa;Bryszewska W., Leyko W., (red.), 1997, Biofizyka dla biologów, PWN, Warszawa

79Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka biomedycznaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu:13.6II16DB104BiochemiaTryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne II III wykład 30 2 OgraniczonegowyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr Robert NowakWymagania wstępne:Chemia ogólna i analityczna, Chemia organiczna, Biofizyka, Biologia komórkiCele przedmiotu:Poznanie przebiegu i regulacji procesów metabolicznych zachodzących w komórkach organizmów prokariotycznych ieukariotycznychMetody dydaktyczne:wykładTreści merytoryczne przedmiotu:Molekularne składniki komórki – ich struktura, właściwości i funkcje. Woda i jej znaczeniew przebiegu procesów metabolicznych. Aminokwasy – budowa i właściwości. Strukturabiałek i mechanizmy zmian konformacyjnych. Współzależności struktury i funkcji białek.Enzymy i koenzymy – budowa i funkcje w metabolizmie komórkowym. Mechanizmydziałania enzymów i regulacja ich aktywności. Kataliza i kinetyka reakcji enzymatycznych.Błony biologiczne, dynamika ich struktury i transport metabolitów. Metabolizm komórkowy– procesy anaboliczne i kataboliczne. Główne szlaki metaboliczne cukrów, lipidów izwiązków azotowych. Integracja, koordynacja i regulacja szlaków metabolicznych.Budowa kwasów nukleinowych. Podstawowe wiadomości dotyczące aspektówbiochemicznych związanych z ekspresją genów w komórkach prokariotycznych ieukariotycznych.Forma i warunki zaliczenia:egzamin pisemnyLiteratura podstawowa:Berg J. M., Tymoczko J. L., Stryer L., Biochemia. PWN, Warszawa 2007 (2005)Murray R.K., Granner D.K., Mayes P.A., Rodwell V.W., Biochemia Harpera. PZWL, Warszawa 2008 (2005)Literatura uzupełniająca:Koolman J., Röhm K.-H., Biochemia. Ilustrowany przewodnik. PZWL, 2005

80Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka biomedyczna.Rodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:Nazwa przedmiotu: Metody diagnostyki medycznej12.0II16DB105Tryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne III 5 Wykłady 30 2 Ograniczonegowyboruniestacjo-narneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: Prof. US dr hab. n. med. Krzysztof DziewanowskiWymagania wstępne: Znajomość podstawowych objawów i zasad diagnostyki chorób człowieka.Cele przedmiotu: Nauczenie studentów zasad postępowania lekarskiego, służącego do prawidłowego rozpoznania choróbi w efekcie do optymalnego postępowania terapeutycznego.Metody dydaktyczne: Wykłady i seminaria z użyciem technik audiowizualnych (rzutnik i laptop multimedialny)Treści merytoryczne przedmiotu:Tematyka wykładów obejmuje przekazanie wiedzy na temat prawidłowej diagnostykilekarskiej (wywiad, badanie przedmiotowe, podmiotowe, badania biochemiczne, oraz szeroki zakres badań z użyciemnowoczesnej aparatury medyczno-diagnostycznej).Forma i warunki zaliczenia: Kolokwium zaliczeniowe.Literatura podstawowa: Bolechowski E.: Podstawy diagnostyki medycznej.Pawelski S.: Normy kliniczne i interpretacja badań diagnostycznych.Literatura uzupełniająca: Internet.

81Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka biomedyczna.Rodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:Nazwa przedmiotu: Kliniczne zastosowanie aparatury medycznej12.0II16DB106Tryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punktygodzin ECTS:stacjonarne III 6 Wykłady 30 5laboratorium 15niestacjo-narneTypprzedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: Prof. US dr hab. n. med. Krzysztof DziewanowskiWymagania wstępne: Znajomość podstawowych zasad powszechnie stosowanych aparatów, służących do diagnostyki ileczenia schorzeń u ludzi.Cele przedmiotu: Pogłębienie wiadomości na w/w temat.Metody dydaktyczne: Wykłady z użyciem technik audiowizualnych (rzutnik i laptop multimedialny).Ćwiczenia w SPWSZ w Szczecinie.Treści merytoryczne przedmiotu: Tematyka wykładów obejmuje przekazanie wiedzy na temat nowoczesnej diagnostyki ileczenia pacjentów z demonstracją aparatury posiadanej w SPWSZ w SzczecinieForma i warunki zaliczenia: Kolokwium zaliczeniowe.Literatura podstawowa: Daugivdos I.T.: Podręcznik dializoterapii.Kremer H.: Diagnostyka ultrasonograficzna.Leszczyński S.: Radiologia.Reśnich R.: Fizyka dla studentów nauk przyrodniczych i technicznych.Literatura uzupełniająca: Internet.

82Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka biomedycznaRodzaj studiów:studia I stopniaKOD Przedmiotu:12.1II16DB107 Nazwa przedmiotu: Podstawy onkologiiTryb studiówstacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczbagodzin6 wykład 45III6 laboratoria 15PunktyECTS:5Typ przedmiotuOgraniczonegowyboruJęzyk wykładowypolskiProwadzący przedmiotdr Mirosław LewockiWymagania wstępne: Znajomość fizyki ogólnej, fizyki jądrowej, anatomii prawidłowej i matematykiwyższej w zakresie podstawowymCele przedmiotu: Celem przedmiotu jest wprowadzenie studentów w zagadnienia związane z metodamileczenia nowotworów złośliwych ze szczególnym uwzględnieniem radioterapii.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy z zastosowaniem środków audiowizualnych.Ćwiczenia praktyczne: ćwiczenia w małych grupach, opanowanie technik planowania radioterapii wsystemach planowania leczenia orazi dozymetrii promieniowania jonizującego generowanego przezakceleratory biomedyczne zainstalowane w Oddziale Radioterapii Zachodniopomorskiego CentrumOnkologii w Szczecinie.Treści merytoryczne przedmiotu: Podstawy brachyterapii, metody napromieniania wewnątrzjamowego,źródła radioaktywne stosowane w brachyterapii, urządzenia LDR, HDR, PDR, IBU, Źródłapromieniowania stosowane w teleradioterapii: wytwarzane w akceleratorach i bombach kobaltowych,Charakterystyka wiązek promieniowania X lubzewnętrznymi. Wypadki w radioterapii. Kontrola jakości w procesie radioterapii.Cwiczenia: Wykonywanie pomiarów promieniowania w akceleratorach oraz urządzeniach dobrachyterapi.Planowanie prostych przypadków klinicznych w technikach konformalnych i IMRT.Analiza pomiarów związanych z kontrolą jakości.Forma i warunki zaliczenia: kolokwium w formie pytań otwartychLiteratura podstawowa: .Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna.Pod redakcją Macieja NałęczaTom 9, Fizyka MedycznaAkademicka Oficyna Wydawnicza Exit, Warszawa 2002Włodzimierz Łobodziec. Dozymetria promieniowania jonizującego w radioterapii.Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1999, wydanie drugieLiteratura uzupełniająca: Czasopisma z zakresu radioterapii:np. Report of Practical Oncology and Radiotherapy, Nowotwory,Radiotherapy and Oncology

83Przedmioty specjalistyczne – Fizyka i Monitoring ŚrodowiskaOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i monitoring środowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu:13.2II16DC101TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:studiówstacjonarne I 2Fizyka ŚrodowiskaLiczbagodzinWykład 30konwersatoria 15PunktyECTS:3TypprzedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowyJęzyk polskiProwadzący przedmiot dr Jadwiga Mrozek-LejmanWymagania wstępne: Podstawy FizykiCele przedmiotu: Uzyskanie wiedzy w zakresie zjawisk fizycznych zachodzących w poszczególnych elementachśrodowiska przyrodniczego oraz ich wzajemnego oddziaływania. Uzmysłowienie roli energii w środowisku człowieka.Metody dydaktyczne: wykład prowadzony przy tablicy.Treści merytoryczne przedmiotu: Elementy środowiska przyrodniczego i ich współoddziaływanie. Człowiek w środku„kosmicznej cebuli” i jego wpływ na środowisko. Fizyka środowiska atmosferycznego: skład i struktura atmosfery;rozkład ciśnienia, stratyfikacja termiczna. Promieniowanie słoneczne - główne źródło energii w atmosferze. Bilansenergetyczny; zerowymiarowy model cieplarniany. Oddziaływanie promieniowania z atmosferą: Efekt cieplarniany. Efektozonowy. Elementy dynamiki atmosfery: siły działające w atmosferze. Ruch laminarny i turbulentny. Wiatr. Podstawowewiadomości o cyrkulacjach atmosferycznych. Gazowe, stałe i ciekłe zanieczyszczenia atmosfery i ich rozprzestrzenianiesię. Zanieczyszczenie hałasem. Fizyka hydrosfery: Mechanika przepływów wód powierzchniowych. Przepływ ustalony inieustalony. Dynamika koryt rzecznych – zdolność transportu strumienia. Termika wód. Bilans cieplny. Transportzanieczyszczeń w wodzie. Monitoring wody. Problem oczyszczania wód. Fizyka przypowierzchniowej warstwy litosfery:Struktura gruntu i gleb. Zjawiska fizyczne związane transportem wody w glebie. Transport zanieczyszczeń w glebie iroślinach. Energia w środowisku człowieka: Nieodnawialne źródła energii i ich przetwarzanie w różne formy energiiużytkowej (energia cieplna, elektryczna, mechaniczna). Wpływ energetyki na stan środowiska (spalanie,energochłonność). Sposoby zapobiegania skutkom negatywnym (elektrofiltry, odsiarczanie, zmiany technologii spalania)Odnawialne źródła energii (energia słoneczna, wodna, wiatru, pływów, biomasy) i ich wykorzystanie. Energia jądrowa -bezpieczeństwo i zagrożenia (odpady promieniotwórcze, awarie). Promieniowanie elektromagnetyczne i jego wpływ naśrodowisko człowieka.Forma i warunki zaliczenia:Ćwiczenia: zaliczenie na podstawie samodzielnie przygotowanych referatów oraz aktywnego udziału w zajęciachWykład: egzamin pisemnyLiteratura podstawowa:E. Boeker, R. Van Grondelle , 2002 - Fizyka środowiska. PWN, WarszawaT.Z. Dworak , 1994 - Fizyka środowiska atmosferycznego, wyd.AGH, KrakówZ. Engel, 2001, Ochrona środowiska przed drganiami i hałasem. WNT, W-wa.M. Siemiński, 1994, Fizyka zagrożeń środowiska. PWN, W-wa.Literatura uzupełniająca:J.V. Iribarne, H.R. Cho, Fizyka atmosfery.E. Pyłka-Gutowska, 2000, Ekologia z ochroną środowiska. PWN, W-wa.J. Grzywacz , Fizyka dla ochrony środowiska, UG, Gdańsk

84Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i monitoring środowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Mechanika ośrodków ciągłych13.2II16DC102TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne5 Wykład 30 2 OgraniczonegoIII 5 konwersatoria 30wyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiotdr hab. Jerzy StelmachWymagania wstępne: podstawy fizyki, metody matematyczne fizyki, mechanika teoretycznaZnajomość rachunku różniczkowego i całkowegoCele przedmiotu: zakłada się, że w wyniku zaliczenia przedmiotu student pozna podstawoweprawa hydrodynamiki oraz teorii sprężystości. Pozna metody obliczania opływu ciał stałych przezciecz oraz deformacji ciał stałych pod wpływem sił zewnętrznychMetody dydaktyczne: zajęcia prowadzone przy tablicy, zadania przeznaczone do rozwiązania wdomu i w czasie ćwiczeńTreści merytoryczne przedmiotu: Definicja i metody opisu ośrodka ciągłego. Równanieciągłości. Równania ruchu cieczy Eulera. Zasada zachowania energii – strumień energii, siłypowierzchniowe, strumień entropii, adiabatyczność ruchu, ciecz idealna. Tensor naprężeń. Zasadazachowania pędu i momentu pędu. Prawo zachowania krążenia prędkości. Teoria deformacji –tensor deformacji, praca napięć wewnętrznych, tensor szybkości odkształceń. Równanie stanuośrodka sprężystego oraz cieczy – prawo Hooke’a, prawo Naviera-Stokesa. WspółczynnikiLamego. Teoria sprężystości – przykłady wyliczania deformacji ciał stałych. Moduł Younga,współczynnik Poissona i moduł wszechstronnego ściskania. Rozszerzalność liniowa ciał stałych.Ruch ośrodka sprężystego – fale podłużne i poprzeczne. Hydromechanika – prawo Pascala,ciśnienie normalne i styczne, lepkość. Hydrostatyka – równanie równowagi Eulera, paradokshydrostatyczny. Hydrodynamika płynów doskonałych – prawo Bernoullego. Hydrodynamikacieczy lepkiej. Przewodnictwo cieplne.Forma i warunki zaliczenia: kolokwium zaliczeniowe (ćwiczenia),egzamin pisemny (wykład)Literatura podstawowa: .1. E.M. Lifszyc, L.D. Landau, Teoria sprężystości, PWN Warszawa 1993.2. E.M. Lifszyc, L.D. Landau, Hydrodynamika, PWN Warszawa 1994.3. A.K. Wróblewski, J.A. Zakrzewski, Wstęp do fizyki, tom 2, część 1, PWN Warszawa 1989.Literatura uzupełniająca: W. Nowacki, Postępy teorii sprężystości, PWN Warszawa 1986

85Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki…2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i monitoring środowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:07.2II16DC103Nazwa przedmiotu:Geochemiczne i geofizyczne metody badań środowiskaTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne II 3 wykład 30 3 Ograniczonego3 konwersatoria 15wyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: Dr Andrzej OsadczukWymagania wstępne: znajomość podstaw fizyki i metod matematycznychCele przedmiotu: zrozumienie istoty badań geochemicznych i geofizycznych, poznanie metod badańgeochemicznych i geofizycznych.Metody dydaktyczne: klasyczny wykład z wykorzystaniem współczesnych środków audiowizualnychTreści merytoryczne przedmiotu: Metody geochemiczne. Cele badań geochemicznych. Geochemiczna klasyfikacjapierwiastków. Mechanizm i dynamika obiegu pierwiastków w przyrodzie. Metody badań składu chemicznego skał iminerałów. Metody badań hydrochemicznych. Metody badań atmogeochemicznych. Zastosowania badańradioizotopowych.Metody geofizyczne. Przegląd najważniejszych metod geofizycznych: sejsmiczne, grawimetryczne, magnetometryczne,geoelektryczne, radarowe, termiczne, magnetotelluryczne. Badania nieciągłości i mobilności powierzchni litosfery.Badania dna basenów sedymentacyjnych. Geofizyczne metody badań osadów czwartorzędowych. Metody badańgeotechnicznych. Geofizyczne metody badań hydrogeologicznych. Zastosowania metod geofizycznych wposzukiwaniach złóż surowców mineralnych. Zastosowania metod geofizycznych w archeologiiForma i warunki zaliczenia: egzaminLiteratura podstawowa: Bolewski A., Żabiński W., 1979: Metody badań minerałów i skał. Wydawnictwa Geologiczne,WarszawaFajklewicz, Z. (red.) i inni, 1972, Zarys geofizyki stosowanej, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.Kozera A., Makojnik Z., Święcicka-Pawliszyn J., Pawliszyn J., Plewa S., Tarnowski H., 1987: Geofizyka poszukiwawcza.Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.Migaszewski Z., Gałuszka A., 2007: Podstawy geochemii środowiska. Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa.Plewa M., Plewa S. 1992: Petrofizyka. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa.Polański A., 1988: Podstawy geochemii. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.Stenzel P., Szymanko J, 1973: Metody geofizyczne w badaniach hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich. WydawnictwaGeologiczne, WarszawaLiteratura uzupełniająca:

86Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki…2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i monitoring środowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu:07.4II16DC104Metody badań środowiska morskiego i strefy brzegowejTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne II / III 4, 5 konwersatoria 60 3 OgraniczonegowyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: Dr Brygida Wawrzyniak-Wydrowska, Dr Andrzej Osadczuk , DrTomasz WolskiDr Krystyna OsadczukWymagania wstępne: znajomość podstaw fizyki i metod matematycznychCele przedmiotu: zapoznanie z metodyką i technikami badań geologiczno- geomorficznych, hydrochemicznych,hydrobiologicznych, zapoznanie metodyką obserwacji hydrologicznych i meteorologicznych, praktycznewykorzystanie zdobytej wiedzy w samodzielnych badaniach ćwiczeniowychMetody dydaktyczne: wszystkie dostępne przyrządy i aparatura służąca do badań środowiska morskiego i strefybrzegowejTreści merytoryczne przedmiotu: Ćwiczenia praktyczne na statku badawczym "SNB-US-1".I. Metodyka i techniki morskich badań geologiczno-geomorfologicznych. Sposoby określania pozycji statku namorzu: zapoznanie się z mapą nawigacyjną, wykorzystanie radaru jako urządzenia nawigacyjnego, określanie pozycjiza pomocą systemu nawigacji satelitarnej (GPS). Wykonywanie echosondaży dna. Zastosowanie systemu akustycznegorozpoznawania osadów RoxAnn. Zastosowanie aparatury sejsmoakustycznej typu „sub-bottom profioler‖. Pobór próbosadów dennych za pomocą próbnika czerpakowego typu Van Veen oraz kilku odmian próbników rurowych. Opismakroskopowy prób osadów. Geologiczno-geomorfologiczne badania strefy brzegowej: sporządzenie profilimorfologicznych na wybranym odcinku brzegu, pobór prób osadów i ich opis makroskopowy.II. Metodyka badań hydrochemicznych i hydrobiologicznych. Pobór prób wody za pomocą batometru. Polowepomiary fizykochemicznych własności wody: temperatury, pH, Eh, natlenienia, zasolenia, zmętnienie i koncentracjibiogenów z wykorzystaniem zintegrowanej sondy pomiarowej CTD oraz pomiar przezroczystości przy użyciu krążkaSecchiego. Pobór prób zawiesiny i jej filtracja. Obserwacje mikroskopowe fito- i zooplanktonu. Pobór próbmakrozoobentosu za pomocą czerpacza Van Veen. Przygotowanie prób do oznaczeń wg przyjętej metodyki.Oznaczenie ilościowe i jakościowe zebranej makrofauny.III. Metodyka obserwacji oraz pomiarów hydrologicznych i meteorologicznych. Pomiary prądówpowierzchniowych i przydennych z wykorzystaniem prądomierza akustycznego. Pomiary i obserwacjemeteorologiczne: temperatury, ciśnienia, wilgotności, prędkości i kierunku wiatru, stanu morza wg skali Beauforta,zachmurzenia, widzialności (wykorzystanie anemometru, barografu, psychrometru).Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na ocenęLiteratura podstawowa: Andrews J.E., Brimblecombe P., Jickells T.D., Liss P.S., 1999: Wprowadzenie do chemiiśrodowiska. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa.Literatura uzupełniająca:

87Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki…2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i monitoring środowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:07.1II16DC105Nazwa przedmiotu:GIS – systemy informacji geograficznejTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne III 6 wykład 15 2 Ograniczonego6 konwersatoria 30wyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr hab. Kazimierz FurmańczykWymagania wstępne: znajomość podstaw informatyki, podstawowe informacje na temat baz danychCele przedmiotu: zapoznanie z cyfrowymi i analogowymi bazami danych, zapoznanie się ze specjalistycznymoprogramowaniem, nabycie umiejętności pracy z bazą danych oraz umiejętności wizualizacji danych zawartychw bazie.Metody dydaktyczne: klasyczny wykład z wykorzystaniem komputera, ćwiczenia na komputerachTreści merytoryczne przedmiotu: Pojęcie systemu informacji przestrzennej i geograficznej. Miejsce irola GIS. Pozyskiwanie, wprowadzanie, przetwarzanie i udostępnianie danych Źródła danych dlaGIS. Cyfrowe i analogowe bazy danych. Oprogramowanie. Wprowadzanie i transformacja danych.Przechowywanie i analiza danych. Integracja danych przestrzennych i atrybutów opisowych.Zapytania do bazy danych. Wizualizacja ekranowa i analogowaForma i warunki zaliczenia: zaliczenie na ocenęLiteratura podstawowa: Kistowski M. (1997): Systemy informacji geograficznej. Zastosowania wbadaniach środowiska przyrodniczego. Wyd. Poznań.Understanding GIS, The Arc/INFO Method, ESRI, Redlands, 1989Literatura uzupełniająca:

88Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i monitoring środowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:07.6IIDC106Nazwa przedmiotu:Teledetekcja środowiskaTrybRok SemestrstudiówRodzaj zajęć: 3Liczba Punkty Typgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne III 6 wykład 15 2 Ograniczonego6 konwersatoria 15wyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr hab. Kazimierz FurmańczykWymagania wstępne: znajomość podstaw fizyki i informatykiCele przedmiotu: zapoznanie z rodzajami teledetekcji oraz systemami rejestracji promieniowania, nabycieumiejętności interpretacji zdjęć lotniczychMetody dydaktyczne: klasyczny wykład z wykorzystaniem komputeraTreści merytoryczne przedmiotu: Podział teledetekcji. Zdjęcia lotnicze: wykonywanie, geometria,zniekształcenia. Efekt stereoskopowy. Pomiary na stereomodelu. Zdjęcie a mapa. Interpretacjatematyczna zdjęć lotniczych. Promieniowanie elektromagnetyczne, oddziaływanie z atmosferą ipowierzchnią. Charakterystyki spektralne elementów środowiska. Teledetekcja pasywna i aktywna.Systemy rejestracji promieniowania. Przetwarzanie obrazów.Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na ocenęLiteratura podstawowa: Ciołkosz A., Miszalski J., Olędzki J.R. (1986): Interpretacja zdjęć lotniczych.PWN, Warszawa.Ciołkosz A., Kęsik A. (1989): Teledetekcja satelitarna. PWN, Warszawa.Furmańczyk K. (1980): Zarys fotointerpretacji. Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.Sabins F.F. (1987): Remote Sensing - Principles and Applications. Wyd. John Wiley and Sons,New YorkLiteratura uzupełniająca:

89Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i monitoring środowiskaRodzaj studiówstudia I stopniaKOD Przedmiotu:13.2II16DC107 Nazwa przedmiotu: Modelowanie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeńTryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punktygodzin ECTS: Typ przedmiotu6 wykład 30 3 OgraniczonegoStacjonarne III 6 konwersatoria 15wyboruJęzykwykładowypolskiNiestacjonarneProwadzący przedmiot:dr hab. Tymon ZielińskiWymagania wstępne: Znajomość matematyki i fizyki: Przejście kursu Podstaw Fizyki i Matematyki.Cele przedmiotu: Zapoznanie studentów z zasadami tworzenia modeli fizycznych i praktyczne wykorzystanie przykonstrukcji matematycznych modeli rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy, ćwiczenia.Treści merytoryczne przedmiotu: Woda, zasoby, odnawialność. Dynamika oceanu/strefa brzegowa. Budowacząsteczki wody; właściwości fizyczne i chemiczne wody. Zjawiska fizyczne zachodzące na granicy faz. Tworzeniestruktur dyspersyjnych w morzu. Zawiesiny i emulsje w wodzie morskiej. Rozprzestrzenianie się struktur dyspersyjnych wmorzu. Matematyczne, deterministyczne modele rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w morzu. Zjawiska fizycznewywołane przez struktury dyspersyjne w morzu. Opis atmosfery ziemskiej. Dynamika procesów atmosferycznych. Systemocean-atmosfera. Zanieczyszczenia atmosferyczne. Matematyczne, deterministyczne modele rozprzestrzeniania sięzanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym. Transport i dyfuzja turbulentna zanieczyszczeń w atmosferze i ichmodelowy opis. Przemiany chemiczne zanieczyszczeń w troposferze i metody ich opisu w modelach. Usuwaniezanieczyszczeń z atmosfery. Globalne ocieplenie.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne ćwiczeń na ocenę, zaliczenie ustne materiału wykładowego.Literatura podstawowa: .1. J. Dera. Fizyka Morza, Wyd. PWN, 2003.2. M. T. Markiewicz. Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzuatmosferycznym, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2004.3. H. Gurgul. Molekularna fizyka morza z elementami ochrony środowiska, Uniwersytet Szczeciński, 1996.4. J. H.Seinfeld. Atmospheric Chemistry and Physics of Air Pollution, A Willey IntersciencePublication, Pasadena, California, 1986.Literatura uzupełniająca: 1. L. Falkowska, Korzeniewski K., Chemia atmosfery, Wyd. Uniw. Gdańskiego, 1998.

90Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009 / 2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka i monitoring środowiskaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:14.3II16DC109 Nazwa przedmiotu: Ekonomiczne aspekty ochrony środowiskaTrybstudiówRok Semestr Rodzaj zajęć:LiczbagodzinPunktyECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowystacjonarne III 6 wykładkonwersatoria30303 ograniczonegowyborupolskiProwadzący przedmiotWymagania wstępne:Cele przedmiotu:Metody dydaktyczne:Wykład informacyjnyTreści merytoryczne przedmiotu:Środowisko przyrodnicze przedmiotem zainteresowania nauk ekonomicznych. Przyczyny ekonomiczne degradacjiśrodowiska. Zawodność rynku w gospodarowaniu zasobami przyrody. Optimum ingerencji w środowisko. Efektyzewnętrzne i sposoby ich internalizacji. Rachunek ekologiczno-ekonomiczny. Wycena zasobów i walorów środowiskaoraz strat ekologicznych. Nowe mierniki rozwoju. Koncepcja społeczno-ekonomiczna ochrony środowiska. Ekonomiczneinstrumenty ochrony środowiska: Opłaty i podatki ekologiczne. Subwencje. Systemy depozytowe i ubezpieczeniaekologiczne. Uprawnienia zbywalne.Forma i warunki zaliczenia: egzaminLiteratura podstawowa:Prandecka B. – Nauki ekonomiczne a środowisko przyrodnicze. PWE, Warszawa, 1991Fiedor B., Czaja S.,Graczyk A., Jakubczyk Z. – Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych. Wyd. C. H. Beck,Warszawa, 2002Śleszyński J. – Ekonomiczne problemy ochrony środowiska., Wyd. ARIES, Warszawa, 2000Żylicz T. – Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, PWE, Warszawa 2004Literatura uzupełniająca:Dobrzańska B., Dobrzański G., Kiełczewski D. _Ochrona środowiska przyrodniczego. PWE, Warszawa, 2008

91Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i monitoring środowiskaRodzaj studiów : studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Podstawy prawne ochrony środowiska10.9II16DC110TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne II 4 wykład 15 1 OgraniczonegowyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr Barbara PawlakWymagania wstępne: brak.Cele przedmiotu: poznanie wybranych zagadnień z roli prawa w ochronie środowiska.Metody dydaktyczne: wykładTreści merytoryczne przedmiotu: Rola prawa w ochronie środowiska. Historia prawnych podstaw ochronyśrodowiska. Konstytucyjne podstawy prawnej ochrony środowiska. Prawno-administracyjna koncepcja ochronyśrodowiska. System prawa ochrony środowiska w Polsce (konwencje i umowy międzynarodowe ratyfikowane przezPolskę, regulacje Unii Europejskiej, ustawy poświęcone zagadnieniom ochrony środowiska, przepisy wykonawcze doustaw, akty planistyczne i procedury, umowy cywilnoprawne). Organizacja ochrony środowiska. Odpowiedzialnośćprawna w ochronie środowiska. Prawno-administracyjne instrumenty ochrony środowiska (normy i standardy ocharakterze ogólnym oraz szczegółowe dotyczące ochrony poszczególnych komponentów środowiska).Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na ocenęLiteratura podstawowa:1. Dobrzańska B., Dobrzański G., Kiełczewski D. _Ochrona środowiska przyrodniczego. PWE, Warszawa, 20082. Bukowski Z. – Prawo ochrony środowiska Unii Europejskiej, Wyd. C.H. Beck, Warszawa, 20073. Radecki W. - Odpowiedzialność prawna w ochronie środowiska, Difin, Warszawa, 2002Literatura uzupełniająca:1. Kiełczewski D. – Mechanizmy rozwoju prawa ochrony środowiska. Wyd.Uniw. w Białymstoku, Białystok,19982. Lipiński A. – Prawne podstawy ochrony środowiska, Wolter Kluwer Polska Oficyna, Warszawa, 2007

92Studia magisterskie 5 – letnieFizyka i Zastosowania KomputerówPrzedmioty kształcenia ogólnegoOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-Fizyczny Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:14.0II16D103Nazwa przedmiotu: EtykaLiczbaTryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:godzin10 wykład 30stacjonarne VniestacjonarnePunktyECTS:2TypprzedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr Krzysztof SajaWymagania wstępne: brakCele przedmiotu: Posługiwania się podstawowymi ideami, pojęciami i opozycjami w obrębie refleksji etycznej; identyfikowaniaobszarów funkcjonowania wartości i norm etycznych; analizy współczesnych dylematów etycznych.Metody dydaktyczne: konwersatoria, warsztaty, ćwiczenia.Treści merytoryczne przedmiotu:Opis a norma. Etyka a moralnośćEtyka a prawo i obyczaj.Źródła ocen moralnych.Pochodzenie etyki. Działy etyki.Historyczne tradycje etyczne.Natura etyki – realizm, intuicjonizm, naturalizm, emotywizm, relatywizm, subiektywizm.Prawda w etyce – uzasadnianie norm etycznych.Dylematy etyczne (konflikty wartości).AborcjaEutanazjaSprawiedliwość a równośćForma i warunki zaliczenia: zaliczenie.Literatura podstawowa:S.Pinker, Tabula rasa. Spory o naturę ludzką, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2005R.Wright, Moralne zwierzę, Pruszyński i spółka.Peter Singer, Etyka praktyczna, Książka i Wiedza, Warszawa 2003Jacek Hołówka, Etyka w działaniu, Prószyński i Spółka, Warszawa 2001Literatura uzupełniająca:Peter Singer, Przewodnik po etyce, Książka i Wiedza, Warszawa 1998.Simon Blackburn, Sens dobra, Wprowadzenie do etyki, tłum. T.Chawziuk, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2002W.Tyburski, A.Wachowiak, R.Wiśniewski, Historia filozofii i wtyki do współczesności. Źródła i komentarze, Dom Organizatora,Toruń 2002Peter Vardy, Paul Grosch, Etyka, tłum. J. Łoziński, Zysk i S-Ka, Poznań 1995.Alasdair MacIntyre, Krótka historia etyki, tłum. A. Chmielewski, PWN, Warszawa 2002.Vernon Bourke, Historia etyki, tłum. A.Białek, Wyd. Krupski i S-ka, 1994.F.Ricken, Etyka ogólna, tłum. P.Domański, Kęty 2001.

93Przedmioty kierunkoweOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010.Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: jednolite studia magisterskiKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Wstęp do astrofizyki i kosmologii13.2II16.K.AC.7CTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne IV 7 wykład 30 4 obowiązkowy polski7 konwersatoria 15niestacjonarneProwadzący przedmiot Ewa Szuszkiewicz (wykład) Edyta Podlewska-Gaca (ćwiczenia)Wymagania wstępne:Znajomość matematyki i fizyki w zakresie trzech pierwszych lat studiów nakierunku fizykaCele przedmiotu: Rozumienie zjawisk astronomicznych i praw nimi rządzących, posługiwanie się terminologiaastronomiczna, zdobycie umiejetnosci oceny aktualnego stanu badan astronomicznych, rozwinięcieumiejętności dokonywania prostych obserwacji astronomicznychMetody dydaktyczne: multimedialne prezentacje komputerowe, obserwacje za pomocą amatorskich teleskopówzwierciadlanych, obserwacje Słońca, wieczorne obserwacje nieba, posługiwanie się mapami i atlasami gwiazdowymi,Treści merytoryczne przedmiotu: Materia wypełniająca Wszechświat: gromady galaktyk, galaktyki,gwiazdy, planety. Własności obserwowane gwiazd. Modelowanie gwiazd: równania strukturygwiazdy, proste modele gwiazdowe. Ewolucja gwiazd: powstawanie gwiazd, gwiazdy ciągugłównego, czerwone olbrzymy. Końcowe etapy ewolucji gwiazd: białe karły, gwiazdy neutronowe,czarne dziury. Gwiazdy podwójne. Materia międzygwiazdowa. Układy gwiazd, galaktyki, gromadygalaktyk.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne wykładu i ćwiczeń na ocenę (w formie eseju)Literatura podstawowa: Wykład z astrofizyki prof. Bohdana Paczyńskiego ―Budowa i ewolucjagwiazd‖ http://urania.pta.edu.pl/bieg.htmlKippenhahn R., Weigert A., ―Stellar structure and evolution‖, Springer-Verlag BerlinHeidelberg 1990Frank H. Shu, “Galaktyki Gwiazdy Życie, fizyka Wszechświata” Prószyński i S-ka, Warszawa 2003Literatura uzupełniająca: materiały źródłowe podawane na wykładzie: 1) An Atlas of the Universehttp://www.atlasoftheuniverse.com 2) ―A map of the Universe‖, Gott i inni 2005http://www.astro.princeton.edu/~mjuric/universe/

94Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / SpecjalnośćRodzaj studiówKOD Przedmiotu:13.2II16.K.MM.4C Nazwa przedmiotu:Tryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:stacjonarneII/ IVFizyka / Fizyka i zastosowania komputerówjednolite studia magisterskieJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiMetody matematyczne fizyki I i IILiczbagodzinPunktyECTS:Typprzedmiotu4, 7 Wykład 60 9 obowiązkowy polski4, 7 Ćwiczenia 60JęzykwykładowyniestacjonarneProwadzący przedmiotdr hab. Prof. US Mariusz P. DąbrowskiWymagania wstępne: Ukończenie kursu „Matematyka wyższa‖ lub „Analiza matematyczna‖ i „Agebra‖.Cele przedmiotu: Nabycie umiejętności z zakresu metod matematycznych w odniesieniu do teorii fizycznych.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy.Ćwiczenia rachunkowe – rozwiązywanie zadań przy tablicy na podstawie przygotowanych list zadań.Treści merytoryczne przedmiotu:I. Analiza wektorowa i operacje na polach skalarnych i wektorowych.Pole skalarne i pole wektorowe. Potrójny iloczyn skalarny i wektorowy. Gradient pola skalarnego. Dywergencja polawektorowego. Rotacja pola wektorowego. Operatory różniczkowe 2-go rzędu. Całkowe twierdzenia Stokesa i Gaussa.Lematy Greena. Potencjały: skalarny i wektorowy. Prawo Gaussa. Równanie Poissona. Funkcja delta Diraca.Twierdzenie Helmholtza.II. Elementy teorii funkcji zespolonychCiało liczb zespolonych C. Płaszczyzna zespolona Z. Uzwarcenie Z (rzut stereograficzny). Punkt w nieskończoności idziałania na nim. Sfera Riemanna liczb zespolonych. Ciągi i szeregi liczb zespolonych. Funkcje zespolone zmiennejrzeczywistej i operacje nad takimi funkcjami. Funkcje zespolone zmiennej zespolonej w = f(z). Różniczkowanie takichfunkcji. Funkcje holomorfizne i ich własności. Ciągi i szeregi funkcyjne. Calka krzywoliniowa funkcji w = f(z).Twierdzenie podstawowe Cauchy'ego i twierdzenie Morery. Wzory całkowe Cauchy'ego i ich zastosowanie doobliczania całek konturowych. Szereg Taylora i szereg Laurenta. Punkty osobliwe funkcji w = f(z) i ich klasyfikacja.Residuum funkcji i twierdzenie całkowe o residuach. Zastosowanie residuówdo obliczania całek. Twierdzenie Rouche'go i pewne jego zastosowania.III. Elementy analizy funkcjonalnejPrzestrzenie liniowe unormowane. Przestrzeń unitarna. Przestrzeń Banacha. Przestrzeń Hilberta. Operatory liniowe wprzestrzeni Hilberta. Norma operatora. Twierdzenie Riesza-Fischera. L2[a; b] jako przykład przestrzeni Hilberta.Operatory hermitowskie (samosprzężone lub symetryczne). Operator unitarny. Ślad operatora. Wektory i wartościwłasne. Zagadnienie własne dla operatorów hermitowskich. Dystrybucje i delta Diraca.Forma i warunki zaliczenia: kolokwium - ćwiczeniakolokwium - wykładLiteratura podstawowa: .1. F. Leja, Funkcje zespolone, PWN, Warszawa J. Krzyż, J. Ławrynowicz, Elementy analizy zespolonej, WNT,Warszawa 1981.2. E. Kącki, L. Siewierski, Wybrane działy matematyki wyższej z ćwiczeniami, PWN, Warszawa 1993.3. F. W. Byron, R.W. Fuller, Matematyka w fizyce klasycznej i kwantowej, t.1,t.2., PWN, Warszawa 1973-1974.4. A. Zagórski, Metody matematyczne fizyki, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1999.5. J. Musielak, Wstęp do analizy funkcjonalnej, PWN, Warszawa 1989.6. I.N. Bronsztejn i inni, Nowoczesne kompendium matematyki, Wydawnictwo Naukowe, PWN, Warszawa 2004.Literatura uzupełniająca:1. G.B. Arfken, H.J.Weber Mathematical Methods for Physicists, Academic Press, 2001.

95Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka/ Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: Jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Fizyka Statystyczna13.2II16.K.SF.7ETrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punktystudiówgodzin ECTS:stacjonarne IV 7 wykład 45 6konwersatoria 30niestacjonarneTypprzedmiotuobowiazkowyJęzykwykładowyPolskiProwadzący przedmiot dr hab. Franco Ferrari, prof. USWymagania wstępne: 4 Znajomość termodynamiki, mechaniki teoretycznej i mechaniki kwantowejCele przedmiotu: rozumienie metod fizyki statystycznej klasycznej oraz kwantowejMetody dydaktyczne: wykłady, materiały dydaktyczne dostępne na stronie internetowej przedmiotuTreści merytoryczne przedmiotu: Podejście statystyczne, średnia droga swobodna, teoria kinetycznagazu doskonałego, średnia energia kinetyczna przypadająca na cząstkę, średni czas pomiędzykolejnymi zderzeniami. Przestrzeń fazowa, -przestrzeń, -przestrzeń, funkcja rozkładu, zadanieteorii kinetycznej, zachowanie energii i substancji.Mechanika statystyczna, postulaty mechaniki statystycznej, pojęcie zespołu, rozkładmikrokanoniczny, średnia po zespole, wartość najbardziej prawdopodobna, fluktuacje,wyprowadzenie termodynamiki z mechaniki statystycznej, zastosowanie do gazu doskonałego.Rozkład najbardziej prawdopodobny, metoda mnożników Lagrange'a, rozkład Maxwella-Boltzmanna, ciśnienie gazu doskonałego, ekwipartycja energii, rozkład prędkości, wyprowadzenietermodynamiki, fluktuacje.Zespół kanoniczny, funkcja partycji, wyprowadzenie termodynamiki, przykład klasycznego gazudoskonałego. Krótki wstęp do zjawisk transportu, granica bezzderzeniowa i hydrodynamiczna,hydrodynamika nielepka, dyfuzja.Statystyki kwantowe, termiczna długość fali, cząstki nierozróżnialne, fermiony i bozony, liczbyobsadzeń, spin, zespoły mikrokanoniczny i kanoniczny w kwantowej mechanice statystycznej,kwantowa suma statystyczna, statystyka Fermiego-Diraca i Bosego-Einsteina, granica klasyczna.Treści programowe ćwiczeń (prowadzący ćwiczenia: mgr Jarosław Paturej):Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z teoretycznym opisem zachowania się układówzłożonych z bardzo wielu elementów (atomów, cząstek) poprzedzonych powtórką podstawowychpojęć termodynamiki (teoria fenomenologiczna, zasady termodynamiki, potencjałytermodynamiczne, procesy odwracalne i nieodwracalne).Forma i warunki zaliczenia: Egzamin z materiału wykładowego, zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia doegzaminu.Literatura podstawowa: 1) Kerson Huang, Podstawy fizyki statystycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.2) Slajdy i notatki z wykładów umieszczone na stronie internetowej przedmiotu:Literatura uzupełniająca: 1) Kerson Huang, Mechanika statystyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1987.2) M. W. Zemansky, Heat and Thermodynamics. McGraw-Hill, New York, 1957

96Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność – Fizyka/ Fizyka i zastosowanie komputerówRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: II Pracownia13.2II16.K.PL.4CTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne III / IV 6 Ćwiczenia laboratoryjne 105 14 obowiązkowy polskiniestacjonarne7 Ćwiczenia laboratoryjne 105Prowadzący przedmiot: prof. dr hab. Mykola Serheiev; dr hab. Rychor Fedaruk; dr Witold Dullak; dr MarcinOlszewskiWymagania wstępne: Przedmioty wprowadzające: 1) Podstawy fizyki; 2) Podstawy elektroniki; 3) Statystyka ianaliza danych pomiarowych; 4) Wstęp do fizyki ciała stałego; 5) Wstęp do fizyki atomowej i cząsteczkowej; 6)Wstęp do fizyki jądrowej i cząstek elementarnychWymaganą od studenta wiedza - Znajomość matematyki i fizyki w zakresie studiów I stopnia na kierunku Fizyka.Cele przedmiotu: Zapoznanie się z doświadczalnymi metodami badania różnych zjawisk natury metodamifizycznymi.Metody dydaktyczne: Ćwiczenia laboratoryjneTreści merytoryczne przedmiotu:Ćwiczenie Nr.1 - Wyznaczanie momentów dipolowych drobinĆwiczenie Nr.2 - Wyznaczanie współczynnika załamania gazów za pomocą interferometruĆwiczenie Nr.3 - Badanie właściwości optyczne roztworówĆwiczenie Nr.4 - Detekcja i właściwości promieniowania betaĆwiczenie Nr.5 - Detekcja i właściwości promieniowania gammaĆwiczenie Nr.6 - ElektroluminescencjaĆwiczenie Nr.7 - Wyznaczanie stałej Plancka przy pomocy zjawiska fotoelektrycznegoĆwiczenie Nr.8 – Ferroelektryki. Pętla hysterezy.Ćwiczenie Nr.9 – Ferroelektryki. Temperaturowa zależność polaryzacji.Ćwiczenie Nr.10 - Przetworniki fotoelektryczneĆwiczenie Nr.11 - Efekt HallaĆwiczenie Nr.12 - Laser He-Ne. Analiza przemieszczeń metodami interferometrii holograficznejĆwiczenie Nr.13 - Elektronowy rezonans paramagnetycznyĆwiczenie Nr.14 – Ferromagnetyki. Temperaturowa zależność namagnesowania.Ćwiczenie Nr.15 – Dozymetria promieniowania jonizującegoĆwiczenie Nr.16 – Rozkłady statystyczne w fizyce jądrowejĆwiczenie Nr 17 - Pomiar prędkości i tłumienia ultradźwięków w ciałach stałychĆwiczenie Nr.18 – Badanie wymiaru fraktalnegoĆwiczenie Nr.19 - Chaos dynamicznyĆwiczenie Nr.20 – Elementy symetrii a morfologia kryształówĆwiczenie Nr.21 – Metody hodowli kryształówĆwiczenie Nr.22 – Metody impulsowe rejestracji rezonansu magnetycznegoForma i warunki zaliczenia: Zaliczenie ćwiczeń na ocenę.Literatura podstawowa:1. Sz. Szczeniowski, Fizyka doświadczalna.2. F. Kohlrausch, Fizyka laboratoryjna3. F.Kaczmarek, II pracownia fizyczna.Literatura uzupełniająca:1. Ch.Kittel, Wstęp do fizyki ciała stałego, Warszawa, PWN, 1999.2. J.Garbarczyk, Wstęp do fizyki ciała stałego, Warszawa, WPW, 2000.3. H.Ibach, H.Lüth, Fizyka ciała stałego, Warszawa, PWN, 1996.

97Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Mechanika kwantowa I i II13.2II16.K.QM.5ETrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne III/ IV 5, 8 wykład 90 15 obowiązkowy polskikonwersatoria 60niestacjonarneProwadzący przedmiot: dr hab. Jacek StyszyńskiWymagania wstępne: znajomość fizyki ogólnej i mechaniki teoretycznej, znajomość podstaw analizymatematycznej (pochodne, całki, równania różniczkowe, rachunek macierzowy, przestrzenie wektorowe)Cele przedmiotu: zrozumienie istoty i probabilistycznej natury zjawisk kwantowych, wykorzystanieformalizmu mechaniki kwantowej do opisu zjawisk kwantowych, nabycie umiejętności samodzielnegorozwiązywania problemów z mechaniki kwantowej oraz fizycznej interpretacji otrzymanych wyników.Metody dydaktyczne: klasyczny wykład z kredą przy tablicy z wykorzystaniem współczesnych środków(folie, prezentacja multimedialna) przy dyskusji omawianych wyników, ćwiczenia rachunkowe polegającena rozwiązywaniu zadań i problemów ilustrujących zagadnienia omawiane na wykładzieTreści merytoryczne przedmiotu: Fizyczne podstawy mechaniki kwantowej, stara teoria kwantów.Równanie Schrödingera dla jednej cząstki. Interpretacja funkcji falowej, prąd prawdopodobieństwa. Stanystacjonarne. Postulaty mechaniki kwantowej. Operatory hermitowskie i obserwable. Zasada nieoznaczonościHeisenberga. Cząstka swobodna. Paczka falowa cząstki swobodnej. Twierdzenie Ehrenfesta. Cząstka wnieskończonej studni potencjału. Bariera potencjału. Tunelowanie. Oscylator harmoniczny. Orbitalnymoment pędu, zagadnienie własne. Rotator. Atom wodoru. Notacja Diraca, przestrzeń Hilberta; operatoryreprezentacjaw bazie dyskretnej i ciągłej. Oscylator harmoniczny w reprezentacji liczby obsadzeń. Metodawariacyjna, metoda Ritza. Rachunek zaburzeń niezależnych od czasu. Rachunek zaburzeń zależnych odczasu. Spin, macierze Pauliego, spinory. Równanie Pauliego. Moment pędu, składanie momentów pędu,współczynniki Clebscha-Gordana. Symetrie w mechanice kwantowej. Równanie Diraca.Forma i warunki zaliczenia: egzamin składający się z części pisemnej i ustnej, zaliczenie ćwiczeń na ocenęna podstawie dwóch kolokwiów pisemnychLiteratura podstawowa:R. Liboff, Wstęp do mechaniki kwantowej, PWN Warszawa 1987L. Schiff, Mechanika kwantowa, PWN Warszawa 1977A. Dawydow, Mechanika kwantowa, PWN Warszawa 1967B. Śerdniawa, Mechanika Kwantowa, PWN Warszawa 1998I. Irodow, Zadania z fizyki atomowej i jądrowej, PWN Warszawa 1974L. Grieczko, W. Sugakow, O. Tomasiewicz, A. Fiedorcienko, Zadania z fizyki teoretycznej, PWNWarszawa 1975J. Brojan, J.Mostowski, K. Wódkiewicz, Zbiór zadań z mechaniki kwantowej, PWN Warszawa 1978Literatura uzupełniająca:M. Alonso, H. Valk, Qantum Mechanics: Principles and Applications, Addison-Wesley PublishingCompanyW. A. Harrison, Applied Quantum Mechanics, World Scientific PUblishing Co., 2005

98Przedmioty specjalistyczneOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009 / 2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia fizyki molekularnej13.2II16.M.MO.7ETrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne IV 7 wykłady 30 4 Ograniczonego7 ćwiczenia 15wyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: prof. dr Jerzy Ciosłowski, mgr Ewa GrzebieluchaWymagania wstępne: mechanika kwantowa: postulaty mechaniki kwantowej, ruch oscylacyjny:kwantowy oscylator harmoniczny, poziomy energetyczne, ruch rotacyjny: rotacja w dwóch i wtrzech wymiarach, kwantowanie rotacjiCele przedmiotu: Po zaliczeniu przedmiotu student potrafi:podać prawo Lamberta – Beer’a , opisać zjawisko Ramana, podać wyrażenia opisujące poziomy energii rotacyjnej ioscylacyjnej cząsteczki, scharakteryzować widma rotacyjne, oscylacyjne i elektronowe, zdefinować orbitale atomowe i , wyjaśnić na czym polega sprzężenie LS i oddziaływanie spin-orbita, wyjaśnić na czym polega przesunięciechemiczne, podać różnicę między fluoroscencją i fosforescencją, scharakteryzować spektroskopię NMRMetody dydaktyczne:słowne - wykład, dyskusja, pogadankaTreści merytoryczne przedmiotu: Fale elektromagnetyczne. Rodzaje fal, rodzaje spektroskopii z nimi związanych.Foton, energia, pęd, moment pędu. Ogólna zasada działania spektroskopów. Prawo Lamberta – Beer’a. Współczynnikabsorbcji i ekstynkcja molowa. Współczynniki Einsteina. Emisja spontaniczna i wymuszona. Diagram Jabłońskiego.Rachunek zaburzeń zależny od czasu, reguły wyboru. Oscylator harmoniczny, poziomy energetyczne, funkcje falowe.Drgania harmoniczne i anharmoniczne. Potencjał Morse’a. Potencjał dysocjacji. Ruch środka masy i ruch względnycząsteczki dwuatomowej. Reguły wyboru w spektroskopii IR i Ramanowskiej. Zjawisko (efekt) Ramana. Drganiacząsteczek wieloatomowych, nadtony. Rezonans Fermiego. Rodzaje rotorów i ich poziomy energetyczne. Momentbezwładności. Reguły wyboru w spektroskopii rotacyjnej, wpływ statystyk spinowych. Widma rowibracyjne, reguływyboru, gałęzie PQ i R. Atom wodoru, poziomy energetyczne, funkcje falowe, liczby kwantowe. Reguły wyboru dlaatomu wodoru. Atom helu, stan singletowy i trypletowy. Składanie momentów pędów w atomach. Spin. Termyatomowe. Reguła Hunda. Reguły wyboru w widmach atomów wieloelektronowych. Orbitale atomowe i . Orbitale wiążące i antywiążące. Orbitale gerade i ungerade. Diagram orbitali dla typowej cząsteczki dwuatomowej. Momentpędu orbitalny i spinowy w cząsteczkach dwuatomowych. Przejścia elektronowe w cząsteczkach w cząsteczkachwieloelektronowych n + i + . Moment magnetyczny a moment pędu. Magneton Bohra. Magnetyczny momentspinowy. Oddziaływanie spin-orbita. Sprzeężenie LS. Spektroskopia EPR i ESR. Magneton jądrowy. Spin jąder.Spektroskopia NMR. Zasada działania spektroskopu NMR. Ekranowanie magnetyczne. Przesunięcie chemiczne.Struktura subtelna. Rezonans magnetyczny w medycynie.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne ćwiczeń na ocenę, egzamin ustny z materiału wykładowego,zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia do egzaminuLiteratura podstawowa: P. W. Atkins, Chemia fizyczna, PWN, 2007, P. W. Atkins, Molekularna mechanikakwantowa, PWN, 1975Literatura uzupełniająca: H. Haken, H. Ch. Wolf, Fizyka molekularna z elementami chemii kwantowej, J. Sadlej,Spektroskopia molekularna, WNT, W-wa 2002

99Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:13.2II16.M.SS.8CTryb studiówstacjonarneNazwa przedmiotu:Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczbagodzin8 wykład 30IV 8 konwersatoria 30Wybrane zagadnienia z fizyki jądrowejPunktyECTS:5Typ przedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotdr hab. prof. US Konrad CzerskiWymagania wstępne: 4 zaliczenie przedmiotu Wstęp do fizyki jądra atomowego i cząstek elementarnych orazprzedmiotu Mechanika kwantowa I i IICele przedmiotu: pogłębione przedstawienie metod teoretycznych i eksperymentalnych fizyki jądrowej niskiejenergii, opis reakcji jądrowych i ich zastosowań w badaniach materiałowych, medycynie nuklearnej iastrofizyce jądrowej..Metody dydaktyczne: wykład prowadzony przy tablicy, korzystający z prezentacji multimedialnej; ćwiczeniarachunkowe przedstawiające metodykę rozwiązywania zadań i ilustrującą tematykę wykładuTreści merytoryczne przedmiotu: Materia jądrowa, oddziaływanie nukleon-nukleon, deuteron. Strukturajądrowa: model kroplowy, gazu Fermiego, powłokowy, jądra superciężkie. Rozpady promieniotwórcze i ichspektroskopia, opis kwantowy i reguły wyboru, metoda datowania C14, spektroskopia masowa, PET.Rozszczepienie jądrowe i fizyka reaktorów, nowe koncepcje reaktorów jądrowych. Kinematyka reakcjijądrowych i rozpraszania jądrowego, zasada równowagi szczegółowej, przestrzeń fazowa, rozpraszanieRutherforda, metoda Backscatteringu. Elementy teorii reakcji jądrowych: rozkład na fale parcjalne, długośćrozproszenia, model optyczny, reakcje wprost, reakcje strippingu, reakcje rezonansowe, reakcje przez jądrozłożone, reakcje wielostopniowe, reakcje wyparowania, temperatura jądrowa, wysoko-wzbudzone stanyjądrowe, deformacje jądrowe, przejścia fazowe materii jądrowej. Wychwyt radiacyjny powolnych neutronów iprotonów, analiza aktywacyjna, analiza reakcji jądrowych dla celów materiałowych, produkcja radioizotopówdla medycyny. Astrofizyka jądrowa: tunelowanie bariery kulombowskiej, pik Gamowa, reakcje jądrowe wplazmach astrofizycznych, tworzenie pierwiastków chemicznych w Wielkim Wybuchu i we wnętrzach gwiazd,ekranowanie elektronowe w plazmach. Gorąca i zimna fuzja jądrowa, koncepcje produkcji energii.Forma i warunki zaliczenia: ćwiczenia – zaliczenie jednego kolokwium z zadań rachunkowych, wykład –zaliczenie ćwiczeń, egzamin pisemny z zadań rachunkowych i testowyLiteratura podstawowa: .1. T. Mayer-Kuckuk, Fizyka jądrowa, PWN, Warszawa 19872. K. Heyde, Basic Ideas and Concepts in Nuclear Physics, IOP Publishing Ltd 19943. A. Strzałkowski, Wstęp do fizyki jądra atomowego, PWN, Warszawa 19784. Z. Wilhelmi, Fizyka reakcji jądrowych, PWN, Warszawa 19765. C.E. Rolfs, W.S. Rodney, Cauldrons in the Cosmos, The University of Chicago Press 19886. J. Araminowicz, Zbiór zadań z fizyki jądrowej, PWN, Warszawa 19777. I.E. Irodow, Zadania z fizyki atomowej i jądrowej, PWN, Warszawa 1974Literatura uzupełniająca: Prezentacja wykładu w formacie PowerPoint

100Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: stacjonarne I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia fizyki ciała stałegoTrybstudiówRok Semestr Rodzaj zajęć:LiczbagodzinPunktyECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowystacjonarne IV 8 wykład 30 5 obowiązkowy polskikonwersatoria 30niestacjonarneProwadzący przedmiot: dr hab. Mykola KorynevskyyWymagania wstępne: znajomość fizyki ogólnej i kwantowej, podstaw fizyki ciała stałego, znajomośćpodstaw analizy matematycznej (pochodne, całki, równania różniczkowe, ciągi, przestrzenie wektorowe)Cele przedmiotu: zrozumienie istoty i osobliwości zjawisk kolektywnych zachodzących w ciałach stałych,zastosowanie formalizmu mechaniki kwantowej do wyliczenia podstawowych charakterystyk kryształówmetalowych, dielektrycznych i półprzewodnikowych, nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywaniaproblemów w teoretycznych badaniach ciał stałych oraz interpretacji otrzymanych wyników.Metody dydaktyczne: klasyczny wykład z kredą przy tablicy z wykorzystaniem współczesnych środków(folie, prezentacja multimedialna) przy dyskusji omawianych wyników, ćwiczenia rachunkowe polegającena rozwiązywaniu zadań i problemów ilustrujących zagadnienia omawiane na wykładzieTreści merytoryczne przedmiotu: Metale, półprzewodniki i dielektryki. Gaz elektronowy. Funkcje rozkładu.Kwantowe statystyki Bose-Einsteina i Fermi-Diraca. Funkcja gęstości stanów dla układów elektronowych.Rozkład elektronów przewodnictwa w metalach względem energii. Poziom Fermiego. TemperaturaFermiego. Teoria pasm energetycznych w kryształach Rozwiązanie równania Schrodingera dla potencjału"studni" prostokątnej (model Kroniga - Penney'a). Widmo energetyczne elektronów w krysztale. Strefywalencyjna, przewodnictwa i zabroniona. Przewodnictwo własne półprzewodników. Przewodnictwodomieszkowane półprzewodników. Dynamika drgań sieci krystalicznej. Kwantowanie drgań siecikrystalicznej. Fonony. Poziomy energetyczne drgań sieci krystalicznej. Gałęzi akustyczna i optyczna.Osobliwości drgań sieci krystalicznej w trzywymiarowych kryształach. Funkcja gęstości stanów. TeorieEinsteina i Debye'a ciepła właściwego ciał stałych. Ciepło właściwe przy niskich temperaturach. PrawoDebye'a T 3. Ciepło właściwe przy wysokich temperaturach. Prawo Dulonga i Petita. Zjawiska kolektywne wciałach stałych. Kwantowe modele Heisenberga i Isinga. Teoria ferromagnetyzmu ciał stałych w modeluIsinga. Przybliżenie pola samouzgodnionego. Wielkości fizyczne w otoczeniu punktu przejścia fazowego.Zjawisko ferroelektryczne.Forma i warunki zaliczenia: egzamin składający się z części pisemnej i ustnej, zaliczenie ćwiczeń na ocenęna podstawie dwóch kolokwiów pisemnychLiteratura podstawowa:C. Kittel. Wstęp do fizyki ciała stałego. PWN, Warszawa, 1998.W. Harrrison. Teoria ciała stałego. PWN, Warszawa, 1976.N. Ashkroft, N. Mermin. Fizyka ciała stałego. PWN, Warszawa, 1986.J. Garbarczyk. Wstęp do fizyki ciała stałego. Ofic. Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2000.G. Wannier. Podstawy fizyki ciała stałego. PWN, Warszawa, 1962.Literatura uzupełniająca:H. Ibach, H. Luth. Fizyka ciała stałego. PWN, Warszawa, 1996.R. Stepniewski Fizyka ciała stałego 2004/2005 (wersja elektroniczna).

101Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerów.Rodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Teoria przejść fazowych13.2II16.K.PT.8CTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne IV 8 wykład 45 5 Ograniczonegokonwersatoria 15wyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiot: dr hab. Mykola KorynevskyyWymagania wstępne: znajomość fizyki ogólnej i teoretycznej, znajomość podstaw analizy matematycznej (pochodne,całki, równania różniczkowe, ciągi, rachunek macierzowy)Cele przedmiotu: zapoznanie się z podstawami współczesnej teorii przejść fazowych, opracowanie efektywnychmetod wyliczania funkcji termodynamicznych i nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywania zagadnieńzachodzących przy ferromagnetycznych i ferroelektrycznych przejściach fazowych oraz interpretacji otrzymanychwyników.Metody dydaktyczne: klasyczny wykład z kredą przy tablicy z wykorzystaniem współczesnych środków (folie,prezentacja multimedialna) przy dyskusji omawianych wyników, ćwiczenia rachunkowe polegające na rozwiązywaniuzadań i problemów ilustrujących zagadnienia omawiane na wykładzieTreści merytoryczne przedmiotu: Klasyfikacja przejść fazowych. Podejścia termodynamiczne i statystyczne. Pojęciefazy. Warunki równowagi faz. Prawo faz Gibbsa. Wzór Clapeirona - Klausiusa. Przejścia fazowe pierwszego rodzaju.Punkt krytyczny. Wzór Van-der-Waalsa. Prawo odpowiednich stanów. Przejścia fazowe drugiego rodzaju.. Układrównań typu Clapeirona - Klausiusa. Zmiana symetrii przy przejściach fazowych drugiego rodzaju. Parametruporządkowania. Rozwinięcie Landau'a dla potencjału termodynamicznego. Równanie stanu. Obliczeniepodstawowych funkcji termodynamicznych. Wpływ pola zewnętrznego na przejście fazowe drugiego rodzaju. Polasłabe i silne. Równanie stanu. Fluktuacje parametru uporządkowania. Średnia kwadratowa fluktuacja. Obszarfluktuacji. Funkcja korelacyjna "fluktuacja - fluktuacja". Promień korelacji. Warunek Ginzburga - Landau'a. Dwa typykrytycznych wykładników. Tożsamości dla krytycznych wykładników. Ogólna postać równania dla parametruuporządkowania w otoczeniu punktu przejścia fazowego drugiego rodzaju. Charakterystyczne odległości w układachpobliżu punktu T c . Hipoteza Kadanoff'a. Skalowanie długości, temperatury, pola i parametru uporządkowania.Zastosowanie fizyki statystycznej do obliczenia wielkości termodynamicznych. Suma statystyczna. Ścisłe rozwiązaniedla modelu Isinga (układ jednowymiarowy). Funkcje termodynamiczne. Podstawowe modele fizyki ferromagnetyzmu:model Heisenberga, model Isinga. Całka wymienna oddziaływań pomiędzy spinami. Teoria pola samouzgodnionego(pola molekularnego). Spontaniczne uporządkowanie. Obliczenie funkcji termodynamicznych (namagnesowanie,podatność magnetyczna, pojemność cieplna). Teoria ferroelektrycznych przejść fazowych typu porządek - nieporządek.Hamiltonian de-Genne'sa. Diagonalizacja. Energia swobodna. Uwzględnienie oddziaływań o krótkim zasięgu wferroelektrykach. Teoria klastrów. Modele Slatera i Blinca.Forma i warunki zaliczenia: egzamin składający się z części pisemnej i ustnej, zaliczenie ćwiczeń na ocenę napodstawie dwóch kolokwiów pisemnychLiteratura podstawowa:L.D. Landau, E.M. Lifshyc. Fizyka statystyczna. PWN, Warszawa, 1959.J. S. Smart. Effective field theories of magnetism. Philadelphia-London, W.B. Saunders com., 1966.S. Ma. Modern theory of critical phenomena. Reading, Massachusetts, Benjamin, 1976.I.R. Yukhnovskii. Phase transitions of the second order: Collective variables method. Singapore, World Scientific,1987.R. Gonczarek. Teoria przejść fazowych. Oficyna Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 2004.J. Klamut, K. Kurczewski, J. Sznajd. Wstęp do fizyki przejść fazowych, PAN, Wrocław, 1997.Literatura uzupełniająca:V. G. Vaks. Introduction to the microscopic theory of ferroelectrics. Nauka, Moskow, 1973.J. Zinn-Justin. Quantum field theory and critical phenomena. Oxford University Press, Oxford, 1996.

102Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:11.3II16.K.TE.1CNazwa przedmiotu: Edytory tekstuTryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:LiczbagodzinPunktyECTS:Typprzedmiotustacjonarne IV8 konwersatoria 302 OgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotdr Jarosław PaturejWymagania wstępne: Technologia informacyjnaCele przedmiotu: Zajęcia mające na celu zapoznanie studentów z systemem składu drukarskiegoLateX.Metody dydaktyczne: ćwiczenia w laboratorium komputerowymTreści merytoryczne przedmiotu: Podstawy programu TEX, umiejętność pisania formułmatematycznych oraz tworzenia złożonych dokumentów (praca magisterska, artykuł, prezentacja).Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie na ocenę kolokwium pisemnego.Literatura podstawowa: Tobias Oetiker, Nie za krótkie wprowadzenie do systemu LateXLiteratura uzupełniająca: Paweł Łupkowski, LateX. Leksykon kieszonkowy (Helion, 2007)

103Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka/Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: studia jednolite magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Teoria pola13.2II16.K.FT.8ETrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne9 wykład 45 7 specjalizacyjV9 ćwiczenia 30neJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotdr hab. Jerzy StelmachWymagania wstępne: podstawy fizyki, metody matematyczne fizyki, mechanika teoretyczna,mechanika kwantowa, wstęp do fizyki jądra i cząstek elementarnychZnajomość rachunku różniczkowego i całkowego, algebry liniowejCele przedmiotu: zakłada się, że po zaliczeniu przedmiotu student rozumie miejsce teorii pola, jako podstawowejdziedziny współczesnej fizyki teoretycznej oraz zna podstawowe narzędzia obliczeniowefizyki cząstek elementarnych i jądra atomowegoMetody dydaktyczne: zajęcia prowadzone przy tablicy, zadania przeznaczone do rozwiązania w domu i w czasiećwiczeńTreści merytoryczne przedmiotu: definicja pola skalarnego, wektorowego i tensorowego. Polakowariantne i kontrawariantne. Definicja teorii pola – relacja z mechaniką klasyczną orazkwantową. Punkt wyjścia do kwantowej teorii pola. Nieadekwatność mechaniki klasycznejoraz kwantowej do opisu niektórych zjawisk mikroświata. Pojęcie funkcjonału orazdziałania. Pochodna Liego-Ślebodzińskiego oraz pochodna funkcjonalna. Wariacja pola.Zasada najmniejszego działania. Równania Eulera-Lagrange’a. Przykłady lagranżjanówróżnych pól. Twierdzenie Noether i prawa zachowania. Wielkości zachowane lokalnie iglobalnie. Teoria pól cechowania. Cechowanie pierwszego i drugiego rodzaju.Elektrodynamika, jako przykład cechowania abelowego. Pola Yanga-Millsa. Wstęp dokwantowej teorii pola, macierz rozpraszania. Diagramy Feynmana. Unifikacjaoddziaływań.Forma i warunki zaliczenia: kolokwium zaliczeniowe (ćwiczenia),egzamin pisemny (wykład)Literatura podstawowa: .1. Adam Bechter, Kwantowa teoria oddziaływań elektromagnetycznych, PWN Warszawa1991.2. Iwo Birula-Białynicki, Wstęp do teorii pól kwantowych, PWN Warszawa 1971.Literatura uzupełniająca: I.N. Bogoliubow, D.V. Szirkow, Wwedienie w teoriu kwantowannychpolej, Nauka Moskva 1976

104Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010.Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka/Fizyka z zastosowaniami komputerówRodzaj studiów Jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Współczesne problemy kosmologii i astrofizyki13.2II16.K.KA.9CTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne V 9 wykład 30 2 Do wyboru polskićwiczenia 30niestacjonarneProwadzący przedmiot Ewa SzuszkiewiczZnajomość matematyki i fizyki w zakresie trzech pierwszych lat studiów naWymagania wstępne:Wstępu do Astronomii i Astrofizyki na czwartym roku studiówkierunku fizyka, zaliczenieCele przedmiotu: opanowanie technik modelowania układów fizycznych na przykładziedysków akrecyjnych powstających w podwójnych układach rentgenowskich i aktywnychjadrach galaktyk, uzyskanie umiejętności posługiwania się danymi obserwacyjnymi w celutestowania wyników modelowych, wprowadzenie w tematykę, która jest obecnieprzedmiotem intensywnych badan naukowychMetody dydaktyczne: multimedialne prezentacje komputeroweTreści merytoryczne przedmiotu:Przegląd źródeł energii we Wszechświecie: energia chemiczna, jądrowa, grawitacyjna. Dynamikagazu, elementy fizyki plazmy, procesy promieniste w astrofizyce. Akrecja w młodych układachgwiazdowych. Akrecja w układach podwójnych gwiazd. Akrecja w aktywnych jądrach galaktyk.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne ćwiczeń na ocenę, egzamin z materiałuwykładowego w formie eseju na zadany temat, zaliczenie ćwiczeń jest warunkiemdopuszczenia do egzaminu.Literatura podstawowa: Wykład z astrofizyki prof. Bohdana Paczyńskiego ―Budowa i ewolucjagwiazd‖ http://urania.pta.edu.pl/bieg.htmlFrank H. Shu, ―Galaktyki Gwiazdy Życie, fizyka Wszechświata‖ Prószyński i S-ka, Warszawa2003Frank J., King A.R., Raine D.J., ―Accretion power in astrophysics, Cambridge University Press1985,1992Kato S., Fukue J., Mineshige S., ―Black-hole accretion disks‖, Kyoto University Press 1998Shapiro S.L., Teukolsky S.A., ―Black holes, white dwarfs and neutron stars, Wiley-Interscience1983Literatura uzupełniająca: materiały źródłowe podawane na wykładzie

105Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-Fizyczny Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i Zastosowania KomputerówRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:13.2II16.K.QO.9ELiczbaTryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:godzin9 wykłady 30stacjonarne V 9 ćwiczenia 15niestacjonarneNazwa przedmiotu: Optyka kwantowaPunktyECTS:6Typ przedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr Stanisław Prajsnar (wykład), mgr Marcin Ślęczka (ćwiczenia)Wymagania wstępne: znajomość elektrodynamiki, optyki klasycznej, mechaniki kwantowej i metodmatematycznych fizykiCele przedmiotu: Celem zajęć jest zapoznanie studentów z pojęciami, zjawiskami i metodami rachunkowymi optykikwantowej.Metody dydaktyczne: wykłady, indywidualne konsultacjeTreści merytoryczne przedmiotu: Kwantowanie pola elektromagnetycznego:Równania Maxwella, pole we wnęce rezonansowej – kwantowanie, operatory kreacji, anihilacji i liczby fotonów, Stany kwantowe pola:Stany Focka,, stany koherentne (statystyka fotonów), promieniowanie termiczne – operator gęstości, relacjenieokreśloności i fluktuacje kwantowe, stany ściśnięte pola elektromagnetycznego, pole wielomodowe, Operator fazy:Formalizm Susskinda-Glogovera, formalizm Pegga-Barnetta, Atom w zewnętrznym polu – opis półklasyczny:Hamiltonian i równanie ruchu, absorpcja i emisja wymuszona, oscylacje Rabiego, Oddziaływanie atomu z polem kwantowym:Hamiltonian układu atom+pole, model Jaynesa – Cummingsa, Kwantowa teoria spójności:Klasyczne funkcje spójności, kwantowe funkcje spójności, korelacja i antykorelacja fotonów, Optyczne równania Blocha:Ewolucja atomu w polu wielomodowym.Forma i warunki zaliczenia: wykład - egzamin pisemny,ćwiczenia - ocenianie ciągłe, kolokwia pisemneLiteratura podstawowa:1. L. Allen, J. H. Eberly, K. Rzążewski, Rezonans optyczny PWN, Warszawa 1981.2. H. Haken, Światło - Fale, fotony, atomy PWN, Warszawa 1993.3. C. C. Gerry, P. L. Knight, Wstęp do optyki kwantowej PWN, Warszawa 2007.4. M. O. Scully, M. S. Zubairy, Quantum Optics CUP, Cambridge 1997.5. L. Mandel, E. Wolf, Optical Coherence and Quantum Optics CUP, Cambridge 1995.Literatura uzupełniająca:1. R. Loudon, The Quantum Theory of Light OUP, Oxford 2000.2. R. R. Puri, Mathematical Methods of Quantum Optics Springer, Berlin 2001.3. G. J. Milbern, D. F. Walls, Quantum Optics Springer, Berlin 1994.4. W. H. Louisell, Quantum Statistical Properties of Radiation Wiley, New York 1973.

106Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / Specjalność Fizyka/ Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiówjednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:13.2II16.K.WM.9CTryb studiówstacjonarneJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiNazwa przedmiotu: Wykład Monograficzny: Modelowanie Molekularne – Metody MonteCarloRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punktygodzin ECTS: Typ przedmiotu9, 10 wykłady 60 10 OgraniczonegoVwyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotdr inż. Marcin BuchowieckiWymagania wstępne:podstawy fizyki i mechanika kwantowaCele przedmiotu: Zapoznanie się z zagadnieniem modelowania molekularnego i jegozastosowań ze szczególnym uwzględnieniem metod Monte Carlo.Metody dydaktyczne: prowadzenie wykładu, prezentacja przykładówTreści merytoryczne przedmiotu: zagadnienie modelowania molekularnego, pola siłowe,Klasyczna Metoda Monte Carlo, Dynamika Molekularna, Kwantowe Metody Monte Carlo(PIMC –Monte Carlo Metodą Całek po trajektoriach, Wariacyjna Metoda Monte Carlo, ),minimalizacja metodą Monte Carlo, zastosowanie do obliczania stałych reakcji chemicznychForma i warunki zaliczenia: egzaminLiteratura podstawowa:1. L. Piela „Idee chemii kwantowej”2. Zasoby internetoweLiteratura uzupełniająca:1. D. Frenkel, B. Smit „Understanding molecular simulations”

107Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-Fizyczny Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i Zastosowania KomputerówRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:11.3II16.K.LC.10CNazwa przedmiotu: Pracownia komputerowaLiczbaTryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:godzin10 laboratorium 30stacjonarne VniestacjonarnePunktyECTS:3TypprzedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr Stanisław PrajsnarWymagania wstępne: znajomość programowania i zagadnień własnej pracy magisterskiejCele przedmiotu: Celem zajęć jest przygotowanie i wykonanie obliczeń komputerowych niezbędnych do napisaniapracy magisterskiej.Metody dydaktyczne: metoda laboratoryjna, dyskusja w grupie, praca indywidualna.Treści merytoryczne przedmiotu:Przedstawienie tematów prac magisterskich:krótkie referaty ukazujące najważniejsze problemy obliczeniowe,Rozpoznanie i zgromadzenie odpowiedniej literatury naukowej:bazy danych,inne źródła,Rozwiązywanie problemów obliczeniowych:omówienie metod numerycznych,pisanie programów komputerowych,uruchamianie programów i analiza wyników,ilustracje wyników (tabelaryczne, graficzne, animacyjne itp.)Edycja pracy magisterskiej:strukturalny podział pracy, zasady cytowania literatury, edycja spisu treści i spisu literatury,edycja wzorów,umieszczanie wykresów, tabel i innych ilustracji graficznych.Forma i warunki zaliczenia:, zaliczenie bez oceny, obecność na zajęciachLiteratura podstawowa:Z. Fortuna, B. Macukow, J. Wąsowski, Metody numeryczne, WNT, Warszawa 1982.A. Björck, G. Dahlquist, Metody numeryczne, PWN, Warszawa 1983.S. P. Prajsnar, Zastosowania informatyki w fizyce, Wydawnictwo US, Szczecin 2007.N. V. Kopchenova, I. A. Maron, Computational Mathemtics, Mir Publishers, Moscow 1990.J. i M. Jankowscy, Przegląd metod i algorytmów numerycznych, cz. I, WNT, Warszawa 1988.A. Ralston, Wstęp do analizy numerycznej, PWN, Warszawa 1975.G. A. Korn, T. M. Korn, Matematyka dla pracowników naukowych i inżynierów, PWN,Warszawa 1983.W. H. Press, B. P. Flannery, S. A. Teukolsky, W. T. Vetterling, Numerical Recipes, CUP, Cambridge 1986.Literatura uzupełniająca:Literatura właściwa dla danej pracy magisterskiej

108Przedmioty specjalistyczne kształcenia nauczycielskiegoOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-Fizyczny Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:05.9II16EGNazwa przedmiotu: Emisja głosuLiczbaTryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:godzin7 konwersatorium 30stacjonarne IVniestacjonarnePunktyECTS:2TypprzedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: mgr Zbigniew SawickiWymagania wstępne:Cele przedmiotu: Uświadomienie nauczycielom i pedagogom roli prawidłowego posługiwania sięgłosem w procesie nauczaniaMetody dydaktyczne: konwersatoria, warsztaty, ćwiczenia.Treści merytoryczne przedmiotu: Znajomość budowy i funkcjonowania aparatu głosowego ioddechowego. Wyrabianie umiejętności posługiwania się aparatem głosowym i oddechowym.Fizjologia i patologia organu głosowego. Umiejętność wykorzystania nabytej wiedzy w pracypedagogicznej. Ogólne zasady anatomii, fizjologii i patologii organu głosowego, Teoretycznepodstawy techniki mówienia, Znajomość podstawowych pojęć: rejestr (głosowy i piersiowy),maska, pozycja, oparcie oddechowe, Ćwiczenia emisyjne: nauka prawidłowego oddychania (typyoddychania, oparcie oddechowe, błędy w oddychaniu, ćwiczenia oddechowe), fonacja (unoszeniemiękkiego podniebienia, obniżanie żuchwy, rola języka w emisji głosu, błędy fonacyjne, ćwiczeniafonacyjne), Artykulacja i dykcja (praca nad prawidłową wymową, wyrównanie brzmieniasamogłosek i spółgłosek, przeciwdziałanie „zamykaniu‖ wyrazów, fraz i zdań), dźwięczność inośność głosu, Dynamika i logika wypowiedzi (rytm, tempo, rozłożenie akcentów, kulminacja,pauzy oddechowe i interpretacyjne, pointowanie).Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na ocenę, ocenianie ciągłe, kolokwia pisemneLiteratura podstawowa:1. Śliwińska-Kowalska M.: Głos narzędziem pracy. Poradnik dla nauczycieli. Instytut MedycynyPracy, Łódź 1999r.2. Kolarczyk M.: Podstawy sztuki żywego słowa3. Sobierajska H.: Uczymy się śpiewać. PZWS, Warszawa 1972r.,4. Lemmermann H.: Szkoła retoryki. Astrum, Wrocław 1995r.,5. Wieczorkiewicz B.: Sztuka mówienia. ART. - Program, Warszawa 1998r.Literatura uzupełniająca:.

109Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:05.9II16.K.DP.5CNazwa przedmiotu: Dydaktyka fizykiTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotu5 wykład 30 6 Ograniczonegostacjonarne III 5 Ćwiczenia konwersatoryjne 30wyboru6 laboratoryjne 30IV 8 laboratoryjne 30JęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot dr Tadeusz MolendaWymagania wstępne: Znajomość: fizyki w zakresie podstaw fizyki, matematyki w zakresie szkoły średniej, psychologii i pedagogikiw ramach wymogów stawianych w standardach kształcenia nauczycieli i realizowanych na ścieżce dydaktycznej na II roku studiów;posługiwania się technologią informacyjną.Cele przedmiotu: Zapoznanie z celami nauczania przedmiotu szkolnego fizyka i astronomia, metodologią fizyki, strukturamidydaktycznymi, procesami kształtowania pojęć fizycznych, trudnościami w opanowaniu i rozumieniu zagadnień z fizyki istosowania różnych środków, sposobów ich przezwyciężania, metodyki nauczania. Wykształcenie umiejętności przygotowania,przeprowadzenia lekcji, opracowania szkolnego eksperymentu fizycznego oraz jego zastosowania w prawidłowy sposób w różnychsytuacjach dydaktycznych w szkole. Celem zajęć laboratoryjnych w pracowni jest wyposażenie studenta w umiejętnościprowadzenia eksperymentu szkolnego i wykorzystywania go w procesie nauczania fizyki.Metody dydaktyczne: proste i kompleksoweTreści merytoryczne przedmiotu:Fizyka jako przedmiot nauczania - uczenia się. Cele nauczania - uczenia fizyki. Taksonomie celów nauczania. Strukturyzacjamateriału nauczania fizyki. Metody nauczania fizyki. Nauczanie problemowe. Nauczanie wspomagane komputerem. Klasyfikacjalekcji. Organizacja procesu nauczania - uczenia się. Programy, podręczniki przedmiotowe. Rozkład materiału nauczania.Przygotowanie się nauczyciela do lekcji. Konspekty. Procesy poznawcze w uczeniu się fizyki. Opanowywanie pojęć fizycznych.Rola matematyki w nauczaniu fizyki. Metody graficzne, wykresy – kształtowanie umiejętności w ich tworzeniu i wykorzystaniu.Technologie informacyjne w nauczaniu fizyki. Nieprawidłowości językowe jako źródło trudności w nauczaniu fizyki. Szkolnyeksperyment fizyczny – rola, funkcje, rodzaje, zasady przeprowadzania doświadczeń. Analiza niepewności pomiarowych.Optymalizacja układu doświadczalnego. Metodyka rozwiązywania zadań. Sprawdzanie i ocenianie realizacji celów nauczania.Funkcje kontroli i oceny. Analogie i ich rola w nauczaniu fizyki. Rola i funkcje rysunku. Środki dydaktyczne, technologieinformacyjne w nauczaniu przedmiotu fizyka i astronomia. Szkolna pracownia fizyczna.Realizowane doświadczenia:z kinematyki, z dynamiki, ze statyki, z termodynamiki, z elektrostatyki, z praw prądu elektrycznego, z elektromagnetyzmu, zezjawisk falowych, z optyki geometrycznej, z optyki falowej, z akustyki, z hydrostatyki, z wykorzystania środków multimedialnych,z różnych działów fizyki.Forma i warunki zaliczenia: egzamin, zal. na ocenę. Obecność na zajęciach, pozytywna ocena zajęć, z przeprowadzonegoeksperymentu na zajęciach, zaliczenia sprawozdań z ćwiczeńLiteratura podstawowa:1. R. Arends, Uczymy się nauczać, WSiP, Warszawa 1993.2. G. Gębura, R. Subieta, Metodyka eksperymentu fizycznego w szkołach podstawowych, PWN, Warszawa 1978.3. Metodyka nauczania fizyki w szkole średniej, pod redakcją K. Badziąga, WSiP, Warszawa 1973.4. Molenda T.: Materiały do zajęć z dydaktyki fizyki, http://estudia.univ.szczecin.pl;5. Molenda T., Stelmach J.: Fizyka dla uczniów szkół średnich. Interbook, Szczecin, Wyd. 2 – 1999 r. i następne.6. Niemierko B.: Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki. WSiP, Warszawa 1999.7. B. Pędzisz, D. Tokar, Przygotowywanie i wykonywanie doświadczeń fizycznych, cz. 1, WSP Opole, 1988.8. Sawicki M.: Jak uczyć fizyki w gimnazjum. Wyd. Naukowe „Semper‖, Warszawa 1999.9. Sawicki M. (red.): Zasady i metody nauczania fizyki. Kurs podstawowy. PZWS, Warszawa 1973.10. Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela - red. K.Kruszewski: Szkoła - red. K.Konarzewski, PWN, Warszawa.11. Wybrane artykuły z czasopism dydaktycznych z fizyki: Fizyka w Szkole, Foton, Physics Teacher.Literatura uzupełniająca:www.dydaktyka.fizyka.szc.pl - materiały, linki do stron;http://estudia.univ.szczecin.pl - materiały do zajęć z dydaktyki fizyki;podana do wybranych zagadnień realizowanych na zajęciach

110Przedmioty specjalistyczne alternatywne do przedmiotów kształcenianauczycielskiegoOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/ 2010Wydział: Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Elementy chemii kwantowej13.3II16.K.QC.8CTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typ przedmiotustudiówgodzin ECTS:stacjonarne IV 8 wykłady 45 3 Ograniczonego8 konwersatoria 30wyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiot: prof. dr Jerzy Ciosłowski, mgr Ewa GrzebieluchaWymagania wstępne:mechanika kwantowa: postulaty mechaniki kwantowej, zagadnienie własne, metoda wariacyjna, metoda perturbacyjnafizyka molekularna : orbitale atomowe i , przybliżenie Borna-OppenheimeraCele przedmiotu: Po zaliczeniu przedmiotu student potrafi:scharakteryzować podstawowe metody obliczeniowe chemii kwantowejzastosować poznane metody do prostych obliczeństosować do obliczeń wielociałowy rachunek zaburzeńMetody dydaktyczne:słowne - wykład, dyskusja, pogadankaTreści merytoryczne przedmiotu: Wieloelektronowe funkcje falowe i operatory. Orbitale, wyznaczniki Slatera ifunkcje bazy. Druga kwantyzacja. Równania Hartree-Fock’a. Interpretacja rozwiązań równań Hartree-Focka. RównaniaRoothan’a. Wieloatomowe funkcje bazy. Metoda oddziaływania konfiguracji (CI). Wielokonfiguracyjne funkcjefalowe i struktura pełnej macierzy CI. Metoda podwójnie wzbudzonego oddziaływania konfiguracji. Orbitale naturalnei jednocząstkowa zredukowana macierz gęstości. Niepełna metoda oddziaływania konfiguracji. Problem zgodnościrozmiarowej. Teoria par sprzężonych. Wielociałowy rachunek zaburzeń.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne ćwiczeń na ocenęLiteratura podstawowa: Atilla Szabo, Neil S. Ostlund, Modern quantum chemistry, Dover Publications, Inc.,Mineola, New YorkLiteratura uzupełniająca: L. Piela, Idee chemii kwantowej, PWN, Warszawa 2006

111Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność – Fizyka/ Fizyka i zastosowanie komputerówRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia fizyki współczesnej13.2II16.K.WP.9CTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne V 9 Wykład 30 2 Do wyboru polskiniestacjonarne9 Ćwiczenia 30Prowadzący przedmiot: dr hab. Ryhor FedarukWymagania wstępne: Przedmioty wprowadzające: 1) Podstawy fizyki; 2) Wstęp do fizyki jądrowej i cząstekelementarnych; 3) Wstęp do fizyki atomowej i cząsteczkowej; 4) Wstęp do fizyki ciała stałego;Wymaganą od studenta wiedza - Znajomość matematyki i fizyki w zakresie studiów I stopnia na kierunku Fizyka.Cele przedmiotu: Zapoznanie się z wybranymi zagadnienia fizyki współczesnej i metodami ich teoretycznych idoświadczalnych badań.Metody dydaktyczne: Wykład i ćwiczenia.Treści merytoryczne przedmiotu:Właściwości magnetyczne jako źródło informacji o mikroskopowej i makroskopowej strukturzematerii. Magnetyzm elektronu swobodnego. Anomalny moment magnetyczny. Magnetyzmelektronu związanego w atomie. Testy elektrodynamiki kwantowej w reżimach słabego i silnegowiązania elektronu. Magnetyzm nukleonów. Momenty magnetyczne nukleonów w modelukwarkowym. Makroskopowe właściwości magnetyczne: paramagnetyzm elektronowy i jądrowy.Rezonans magnetyczny jako podstawowa metoda badań właściwości magnetycznych. Zjawiskorezonansu magnetycznego w ujęciu klasycznym i kwantowym. Elektronowy rezonansparamagnetyczny (EPR). Jądrowy rezonans magnetyczny (NMR). Oddziaływania momentówmagnetycznych elektronów i jąder między sobą i z otoczeniem. Metody rejestracji rezonansumagnetycznego pojedynczych cząsteczek i fazy skondensowanej. Przykłady zastosowania EPR.Nadsubtelna struktura widma EPR (atom wodoru, azot w diamencie, endofulereny). NMR:określenie jąder w badanej próbce, magnetometria NMR. Przesunięcie chemiczne w widmie NMR.Tomografia NMR i EPR. Rezonans magnetyczny i informatyka kwantowa. Kubit. OscylacjeRabiego.Ćwiczenia mają na celu zilustrowanie na przykładach zagadnień poruszanych na wykładzie.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne ćwiczeń na ocenę, zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczeniado egzaminu. Egzamin z materiału wykładowego.Literatura podstawowa:1. D. H. Perkins. Wstęp do fizyki wysokich energii. PWN 20052. J. Stankowski, W. Hilczer. Wstęp do spektroskopii rezonansów magnetycznych. PWN, Warszawa 20053. J.W. Hennel, J. Kalinowski. Podstawy jądrowego rezonansu magnetycznego. UAM, Poznan 2000.Literatura uzupełniająca:1. Ch.Kittel, Wstęp do fizyki ciała stałego, Warszawa, PWN, 1999.2. S.K. Hoffman, W. Hilczer. Elektronowy rezonans paramagnetyczny. Podstawy spektroskopii impulsowej. Nakom,Poznan 1997.3.

112Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka/ Fizyka i zastosowania komputerówRodzaj studiów jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Mechanika ośrodków ciągłych13.2II16.K.CM.10ETrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typ przedmiotu Językstudiówgodzin ECTS:wykładowystacjonarne10 wykład 30 4 do wyboru polskiV 10 ćwiczenia 30niestacjonarneProwadzący przedmiotdr hab. Jerzy StelmachWymagania wstępne: podstawy fizyki, metody matematyczne fizyki, mechanika teoretycznaZnajomość rachunku różniczkowego i całkowegoCele przedmiotu: zakłada się, że w wyniku zaliczenia przedmiotu student pozna podstawoweprawa hydrodynamiki oraz teorii sprężystości. Pozna metody obliczania opływu ciał stałych przezciecz oraz deformacji ciał stałych pod wpływem sił zewnętrznychMetody dydaktyczne: zajęcia prowadzone przy tablicy, zadania przeznaczone do rozwiązania wdomu i w czasie ćwiczeńTreści merytoryczne przedmiotu: Definicja i metody opisu ośrodka ciągłego. Równanie ciągłości.Równania ruchu cieczy Eulera. Zasada zachowania energii – strumień energii, siłypowierzchniowe, strumień entropii, adiabatyczność ruchu, ciecz idealna. Tensor naprężeń. Zasadazachowania pędu i momentu pędu. Prawo zachowania krążenia prędkości. Teoria deformacji –tensor deformacji, praca napięć wewnętrznych, tensor szybkości odkształceń. Równanie stanuośrodka sprężystego oraz cieczy – prawo Hooke’a, prawo Naviera-Stokesa. WspółczynnikiLamego. Teoria sprężystości – przykłady wyliczania deformacji ciał stałych. Moduł Younga,współczynnik Poissona i moduł wszechstronnego ściskania. Rozszerzalność liniowa ciał stałych.Ruch ośrodka sprężystego – fale podłużne i poprzeczne. Hydromechanika – prawo Pascala,ciśnienie normalne i styczne, lepkość. Hydrostatyka – równanie równowagi Eulera, paradokshydrostatyczny. Hydrodynamika płynów doskonałych – prawo Bernoullego. Hydrodynamikacieczy lepkiej. Przewodnictwo cieplne.Forma i warunki zaliczenia: kolokwium zaliczeniowe (ćwiczenia),egzamin pisemny (wykład)Literatura podstawowa: .1. E.M. Lifszyc, L.D. Landau, Teoria sprężystości, PWN Warszawa 1993.2. E.M. Lifszyc, L.D. Landau, Hydrodynamika, PWN Warszawa 1994.3. A.K. Wróblewski, J.A. Zakrzewski, Wstęp do fizyki, tom 2, część 1, PWN Warszawa 1989.Literatura uzupełniająca: W. Nowacki, Postępy teorii sprężystości, PWN Warszawa 1986

113Fizyka Środowiska z EkonomiąPrzedmioty kształcenia ogólnegoOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:14.0II16D103Nazwa przedmiotu: EtykaJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiLiczbaTryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:godzin10 wykład 30stacjonarne VniestacjonarnePunktyECTS:2TypprzedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr Krzysztof SajaWymagania wstępne: brakCele przedmiotu: Posługiwania się podstawowymi ideami, pojęciami i opozycjami w obrębie refleksji etycznej; identyfikowaniaobszarów funkcjonowania wartości i norm etycznych; analizy współczesnych dylematów etycznych.Metody dydaktyczne: konwersatoria, warsztaty, ćwiczenia.Treści merytoryczne przedmiotu:Opis a norma. Etyka a moralnośćEtyka a prawo i obyczaj.Źródła ocen moralnych.Pochodzenie etyki. Działy etyki.Historyczne tradycje etyczne.Natura etyki – realizm, intuicjonizm, naturalizm, emotywizm, relatywizm, subiektywizm.Prawda w etyce – uzasadnianie norm etycznych.Dylematy etyczne (konflikty wartości).AborcjaEutanazjaSprawiedliwość a równośćForma i warunki zaliczenia: zaliczenie.Literatura podstawowa:S.Pinker, Tabula rasa. Spory o naturę ludzką, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2005R.Wright, Moralne zwierzę, Pruszyński i spółka.Peter Singer, Etyka praktyczna, Książka i Wiedza, Warszawa 2003Jacek Hołówka, Etyka w działaniu, Prószyński i Spółka, Warszawa 2001Literatura uzupełniająca:Peter Singer, Przewodnik po etyce, Książka i Wiedza, Warszawa 1998.Simon Blackburn, Sens dobra, Wprowadzenie do etyki, tłum. T.Chawziuk, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2002W.Tyburski, A.Wachowiak, R.Wiśniewski, Historia filozofii i wtyki do współczesności. Źródła i komentarze, Dom Organizatora,Toruń 2002Peter Vardy, Paul Grosch, Etyka, tłum. J. Łoziński, Zysk i S-Ka, Poznań 1995.Alasdair MacIntyre, Krótka historia etyki, tłum. A. Chmielewski, PWN, Warszawa 2002.Vernon Bourke, Historia etyki, tłum. A.Białek, Wyd. Krupski i S-ka, 1994.F.Ricken, Etyka ogólna, tłum. P.Domański, Kęty 2001.

114Przedmioty kierunkoweOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010.Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiJęzykwykładowypolskiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskiKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Wstęp do astrofizyki i kosmologii13.2II16.M.AC.7CTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne IV 7 wykład 30 4 Obowiązkowy7 konwersatoria 15niestacjonarneProwadzący przedmiot Ewa Szuszkiewicz (wykład) Edyta Podlewska-Gaca (ćwiczenia)Wymagania wstępne:Znajomość matematyki i fizyki w zakresie trzech pierwszych lat studiów nakierunku fizykaCele przedmiotu: Rozumienie zjawisk astronomicznych i praw nimi rządzących, posługiwanie się terminologiaastronomiczna, zdobycie umiejetnosci oceny aktualnego stanu badan astronomicznych, rozwinięcieumiejętności dokonywania prostych obserwacji astronomicznychMetody dydaktyczne: multimedialne prezentacje komputerowe, obserwacje za pomocą amatorskich teleskopówzwierciadlanych, obserwacje Słońca, wieczorne obserwacje nieba, posługiwanie się mapami i atlasami gwiazdowymi,Treści merytoryczne przedmiotu: Materia wypełniająca Wszechświat: gromady galaktyk, galaktyki,gwiazdy, planety. Własności obserwowane gwiazd. Modelowanie gwiazd: równania strukturygwiazdy, proste modele gwiazdowe. Ewolucja gwiazd: powstawanie gwiazd, gwiazdy ciągugłównego, czerwone olbrzymy. Końcowe etapy ewolucji gwiazd: białe karły, gwiazdy neutronowe,czarne dziury. Gwiazdy podwójne. Materia międzygwiazdowa. Układy gwiazd, galaktyki, gromadygalaktyk.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne wykładu i ćwiczeń na ocenę (w formie eseju)Literatura podstawowa: Wykład z astrofizyki prof. Bohdana Paczyńskiego ―Budowa i ewolucjagwiazd‖ http://urania.pta.edu.pl/bieg.htmlKippenhahn R., Weigert A., ―Stellar structure and evolution‖, Springer-Verlag BerlinHeidelberg 1990Frank H. Shu, “Galaktyki Gwiazdy Życie, fizyka Wszechświata” Prószyński i S-ka, Warszawa 2003Literatura uzupełniająca: materiały źródłowe podawane na wykładzie: 1) An Atlas of the Universehttp://www.atlasoftheuniverse.com 2) ―A map of the Universe‖, Gott i inni 2005http://www.astro.princeton.edu/~mjuric/universe/

115Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Fizyka Statystyczna13.2II16.S.SF.8ETrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne IV 7 wykład 45 6 obowiązkowy polskikonwersatoria 30niestacjonarneProwadzący przedmiot dr hab. Franco Ferrari, prof. USWymagania wstępne: Znajomość termodynamiki, mechaniki teoretycznej i mechaniki kwantowejCele przedmiotu: rozumienie metod fizyki statystycznej klasycznej oraz kwantowejMetody dydaktyczne: wykłady, materiały dydaktyczne dostępne na stronie internetowej przedmiotuTreści merytoryczne przedmiotu: Podejście statystyczne, średnia droga swobodna, teoria kinetycznagazu doskonałego, średnia energia kinetyczna przypadająca na cząstkę, średni czas pomiędzykolejnymi zderzeniami. Przestrzeń fazowa, -przestrzeń, -przestrzeń, funkcja rozkładu, zadanieteorii kinetycznej, zachowanie energii i substancji.Mechanika statystyczna, postulaty mechaniki statystycznej, pojęcie zespołu, rozkładmikrokanoniczny, średnia po zespole, wartość najbardziej prawdopodobna, fluktuacje,wyprowadzenie termodynamiki z mechaniki statystycznej, zastosowanie do gazu doskonałego.Rozkład najbardziej prawdopodobny, metoda mnożników Lagrange'a, rozkład Maxwella-Boltzmanna, ciśnienie gazu doskonałego, ekwipartycja energii, rozkład prędkości, wyprowadzenietermodynamiki, fluktuacje.Zespół kanoniczny, funkcja partycji, wyprowadzenie termodynamiki, przykład klasycznego gazudoskonałego. Krótki wstęp do zjawisk transportu, granica bezzderzeniowa i hydrodynamiczna,hydrodynamika nielepka, dyfuzja.Statystyki kwantowe, termiczna długość fali, cząstki nierozróżnialne, fermiony i bozony, liczbyobsadzeń, spin, zespoły mikrokanoniczny i kanoniczny w kwantowej mechanice statystycznej,kwantowa suma statystyczna, statystyka Fermiego-Diraca i Bosego-Einsteina, granica klasyczna.Treści programowe ćwiczeń (prowadzący ćwiczenia: mgr Jarosław Paturej):Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z teoretycznym opisem zachowania się układówzłożonych z bardzo wielu elementów (atomów, cząstek) poprzedzonych powtórką podstawowychpojęć termodynamiki (teoria fenomenologiczna, zasady termodynamiki, potencjałytermodynamiczne, procesy odwracalne i nieodwracalne).Forma i warunki zaliczenia: Egzamin z materiału wykładowego, zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia doegzaminu.Literatura podstawowa: 1) Kerson Huang, Podstawy fizyki statystycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.2) Slajdy i notatki z wykładów umieszczone na stronie internetowej przedmiotu:Literatura uzupełniająca: 1) Kerson Huang, Mechanika statystyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1987.2) M. W. Zemansky, Heat and Thermodynamics. McGraw-Hill, New York, 1957

116Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyKierunek / Specjalność: Fizyka/ Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów : jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: 2 Nazwa przedmiotu: II PracowniaJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne 4 6 Ćwiczenia laboratoryjne 105 14 obowiązkowy polskiniestacjonarne7 Ćwiczenia laboratoryjne 105Prowadzący przedmiot: prof. dr hab. Mykola Serheiev; dr hab. Rychor Fedaruk; dr Witold Dullak; dr MarcinOlszewskiWymagania wstępne: 4 Przedmioty wprowadzające: 1) Podstawy fizyki; 2) Podstawy elektroniki; 3) Statystyka i analizadanych pomiarowych; 4) Wstęp do fizyki ciała stałego; 5) Wstęp do fizyki atomowej i cząsteczkowej; 6) Wstęp do fizykijądrowej i cząstek elementarnychWymaganą od studenta wiedza - Znajomość matematyki i fizyki w zakresie studiów I stopnia na kierunku Fizyka.Cele przedmiotu: Zapoznanie się z doświadczalnymi metodami badania różnych zjawisk natury metodami fizycznymi.Metody dydaktyczne: Ćwiczenia laboratoryjneTreści merytoryczne przedmiotu:Ćwiczenie Nr.1 - Wyznaczanie momentów dipolowych drobinĆwiczenie Nr.2 - Wyznaczanie współczynnika załamania gazów za pomocą interferometruĆwiczenie Nr.3 - Badanie właściwości optyczne roztworówĆwiczenie Nr.4 - Detekcja i właściwości promieniowania betaĆwiczenie Nr.5 - Detekcja i właściwości promieniowania gammaĆwiczenie Nr.6 - ElektroluminescencjaĆwiczenie Nr.7 - Wyznaczanie stałej Plancka przy pomocy zjawiska fotoelektrycznegoĆwiczenie Nr.8 – Ferroelektryki. Pętla hysterezy.Ćwiczenie Nr.9 – Ferroelektryki. Temperaturowa zależność polaryzacji.Ćwiczenie Nr.10 - Przetworniki fotoelektryczneĆwiczenie Nr.11 - Efekt HallaĆwiczenie Nr.12 - Laser He-Ne. Analiza przemieszczeń metodami interferometrii holograficznejĆwiczenie Nr.13 - Elektronowy rezonans paramagnetycznyĆwiczenie Nr.14 – Ferromagnetyki. Temperaturowa zależność namagnesowania.Ćwiczenie Nr.15 – Dozymetria promieniowania jonizującegoĆwiczenie Nr.16 – Rozkłady statystyczne w fizyce jądrowejĆwiczenie Nr 17 - Pomiar prędkości i tłumienia ultradźwięków w ciałach stałychĆwiczenie Nr.18 – Badanie wymiaru fraktalnegoĆwiczenie Nr.19 - Chaos dynamicznyĆwiczenie Nr.20 – Elementy symetrii a morfologia kryształówĆwiczenie Nr.21 – Metody hodowli kryształówĆwiczenie Nr.22 – Metody impulsowe rejestracji rezonansu magnetycznegoForma i warunki zaliczenia: Zaliczenie ćwiczeń na ocenę.Literatura podstawowa:1. Sz. Szczeniowski, Fizyka doświadczalna.2. F. Kohlrausch, Fizyka laboratoryjna3. F.Kaczmarek, II pracownia fizyczna.Literatura uzupełniająca:1. Ch.Kittel, Wstęp do fizyki ciała stałego, Warszawa, PWN, 1999.2. J.Garbarczyk, Wstęp do fizyki ciała stałego, Warszawa, WPW, 2000.3. H.Ibach, H.Lüth, Fizyka ciała stałego, Warszawa, PWN, 1996.

117Przedmioty specjalistyczneOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia fizyki molekularnej13.2II16.S.MO.7ETrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne IV 7 wykłady 30 6 Ograniczonego7 konwersatoria 15wyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiot: prof. dr Jerzy Ciosłowski, mgr Ewa GrzebieluchaWymagania wstępne:mechanika kwantowa: postulaty mechaniki kwantowej, ruch oscylacyjny: kwantowy oscylator harmoniczny, poziomyenergetyczne, ruch rotacyjny: rotacja w dwóch i w trzech wymiarach, kwantowanie rotacjiCele przedmiotu: Po zaliczeniu przedmiotu student potrafi:podać prawo Lamberta – Beer’a , opisać zjawisko Ramana, podać wyrażenia opisujące poziomy energii rotacyjnej ioscylacyjnej cząsteczki, scharakteryzować widma rotacyjne, oscylacyjne i elektronowe, zdefinować orbitale atomowe i , wyjaśnić na czym polega sprzężenie LS i oddziaływanie spin-orbita, wyjaśnić na czym polega przesunięciechemiczne, podać różnicę między fluoroscencją i fosforescencją, scharakteryzować spektroskopię NMRMetody dydaktyczne:słowne - wykład, dyskusja, pogadankaTreści merytoryczne przedmiotu: Fale elektromagnetyczne. Rodzaje fal, rodzaje spektroskopii z nimi związanych.Foton, energia, pęd, moment pędu. Ogólna zasada działania spektroskopów. Prawo Lamberta – Beer’a. Współczynnikabsorbcji i ekstynkcja molowa. Współczynniki Einsteina. Emisja spontaniczna i wymuszona. Diagram Jabłońskiego.Rachunek zaburzeń zależny od czasu, reguły wyboru. Oscylator harmoniczny, poziomy energetyczne, funkcje falowe.Drgania harmoniczne i anharmoniczne. Potencjał Morse’a. Potencjał dysocjacji. Ruch środka masy i ruch względnycząsteczki dwuatomowej. Reguły wyboru w spektroskopii IR i Ramanowskiej. Zjawisko (efekt) Ramana. Drganiacząsteczek wieloatomowych, nadtony. Rezonans Fermiego. Rodzaje rotorów i ich poziomy energetyczne. Momentbezwładności. Reguły wyboru w spektroskopii rotacyjnej, wpływ statystyk spinowych. Widma rowibracyjne, reguływyboru, gałęzie PQ i R. Atom wodoru, poziomy energetyczne, funkcje falowe, liczby kwantowe. Reguły wyboru dlaatomu wodoru. Atom helu, stan singletowy i trypletowy. Składanie momentów pędów w atomach. Spin. Termyatomowe. Reguła Hunda. Reguły wyboru w widmach atomów wieloelektronowych. Orbitale atomowe i . Orbitale wiążące i antywiążące. Orbitale gerade i ungerade. Diagram orbitali dla typowej cząsteczki dwuatomowej. Momentpędu orbitalny i spinowy w cząsteczkach dwuatomowych. Przejścia elektronowe w cząsteczkach w cząsteczkachwieloelektronowych n + i + . Moment magnetyczny a moment pędu. Magneton Bohra. Magnetyczny momentspinowy. Oddziaływanie spin-orbita. Sprzeężenie LS. Spektroskopia EPR i ESR. Magneton jądrowy. Spin jąder.Spektroskopia NMR. Zasada działania spektroskopu NMR. Ekranowanie magnetyczne. Przesunięcie chemiczne.Struktura subtelna. Rezonans magnetyczny w medycynie.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne ćwiczeń na ocenę, egzamin ustny z materiału wykładowego,zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia do egzaminuLiteratura podstawowa: P. W. Atkins, Chemia fizyczna, PWN, 2007, P. W. Atkins, Molekularna mechanikakwantowa, PWN, 1975Literatura uzupełniająca: H. Haken, H. Ch. Wolf, Fizyka molekularna z elementami chemii kwantowej, J. Sadlej,Spektroskopia molekularna, WNT, W-wa 2002

118Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu:14.3II16.S.EO.7EEkonomika ochrony środowiska.TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne III 7 wykład 30 3 Ograniczonegoćwiczenia 30wyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiotWymagania wstępne:Cele przedmiotu:Metody dydaktyczne: wykład, ćwiczeniaTreści merytoryczne przedmiotu: Zagadnienia ogólne dotyczące środowiska przyrodniczego: ekosystemy i równowagaekologiczna, kształtowanie środowiska i krajobrazu, obszary ekologicznego zagrożenia, społeczne czynniki ochronyśrodowiska.Sozoekonomia - ekonomika ochrony środowiska: środowisko ekonomiczne w teorii ekonomii; ekologia, sozologia,sozoekonomia; przedmiot i cele ochrony środowiska; metody badań ekonomiki ochrony środowiska.Gospodarka a środowisko przyrodnicze: funkcje pełnione przez środowisko przyrodnicze; związki wzajemneoddziaływania gospodarki i środowiska przyrodniczego; stan jakości środowiska i jego zasobów jako czynnik wzrostugospodarczego i rozwoju społeczno-gospodarczego.Ekonomiczne aspekty ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego: waloryzacja i ekonomiczna wycenazasobów środowiska przyrodniczego; ocena oddziaływania inwestycji na środowisko przyrodnicze; koncepcjazrównoważonego i trwałego rozwoju społeczno-gospodarczego; uwarunkowania realizacyjne ekorozwoju; standardy iwskaźniki ekorozwoju; przesłanki określania i metody wyceny szkód ekologicznych i strat ekonomicznych; koszty iefekty ekonomiczne ochrony środowiska; ekonomiczne instrumenty ochrony środowiska; źródła finansowaniainwestycji proekologicznych.Polityka ekologiczna, sozoekonomiczna i sozologiczna: polityka ekologiczna a polityka gospodarcza państwa; politykaekologiczna Polski a standardy Unii Europejskiej; proekologiczne systemy zarządzania w podmiotach gospodarczych.Elementy rachunku sozoekonomicznego: podstawy, istota i cele rachunku sozoekonomicznego; kryteria i formułyrachunku; wybrane koncepcje analizy i rachunku sozoekonomicznego; ekonomiczna efektywność zastosowaniatechnologii małoodpadowych i bezodpadowych; gospodarcze wykorzystanie odpadów.Forma i warunki zaliczenia: egzaminLiteratura podstawowa: Gospodarka a środowisko przyrodnicze, praca zbiorowa pod red. T. Madeja, WydawnictwaUS, Szczecin 2002.K. Górka, B. Poskrobko, Ekonomika ochrony środowiska, PWE, Warszawa 1987.K. Górka, B. Poskrobko, W. Radecki, Ochrona srodowiska, PWE, Warszawa 2001.G. Dobrzański, B. M. Dobrzańska, D. Kiełczewski, Ochrona środowiska przyrodniczego, Wyd. Ekonomia iśrodowisko, Białystok 1997,H. Manteuffel, Zarys problemów ekonomiki środowiska, SGGW, Warszawa 2000,A. Barnacik, U. M. Gaczek, Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska, AE, Poznań 2001.Literatura uzupełniająca

119Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:Jednostka organizacyjna US: Instytut Fizyki13.2II16.S.FJ.8C Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia z fizyki jądrowejTryb studiówstacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczbagodzin8 wykład 30IV 8 konwersatoria 30PunktyECTS:4Typ przedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotdr hab. prof. US Konrad CzerskiWymagania wstępne: 4 zaliczenie przedmiotu Wstęp do fizyki jądra atomowego i cząstek elementarnych orazprzedmiotu Mechanika kwantowa I i IICele przedmiotu: pogłębione przedstawienie metod teoretycznych i eksperymentalnych fizyki jądrowej niskiejenergii, opis reakcji jądrowych i ich zastosowań w badaniach materiałowych, medycynie nuklearnej i astrofizycejądrowej..Metody dydaktyczne: wykład prowadzony przy tablicy, korzystający z prezentacji multimedialnej; ćwiczeniarachunkowe przedstawiające metodykę rozwiązywania zadań i ilustrującą tematykę wykładuTreści merytoryczne przedmiotu: Materia jądrowa, oddziaływanie nukleon-nukleon, deuteron. Strukturajądrowa: model kroplowy, gazu Fermiego, powłokowy, jądra superciężkie. Rozpady promieniotwórcze i ichspektroskopia, opis kwantowy i reguły wyboru, metoda datowania C14, spektroskopia masowa, PET.Rozszczepienie jądrowe i fizyka reaktorów, nowe koncepcje reaktorów jądrowych. Kinematyka reakcjijądrowych i rozpraszania jądrowego, zasada równowagi szczegółowej, przestrzeń fazowa, rozpraszanieRutherforda, metoda Backscatteringu. Elementy teorii reakcji jądrowych: rozkład na fale parcjalne, długośćrozproszenia, model optyczny, reakcje wprost, reakcje strippingu, reakcje rezonansowe, reakcje przez jądrozłożone, reakcje wielostopniowe, reakcje wyparowania, temperatura jądrowa, wysoko-wzbudzone stanyjądrowe, deformacje jądrowe, przejścia fazowe materii jądrowej. Wychwyt radiacyjny powolnych neutronów iprotonów, analiza aktywacyjna, analiza reakcji jądrowych dla celów materiałowych, produkcja radioizotopów dlamedycyny. Astrofizyka jądrowa: tunelowanie bariery kulombowskiej, pik Gamowa, reakcje jądrowe w plazmachastrofizycznych, tworzenie pierwiastków chemicznych w Wielkim Wybuchu i we wnętrzach gwiazd,ekranowanie elektronowe w plazmach. Gorąca i zimna fuzja jądrowa, koncepcje produkcji energii.Forma i warunki zaliczenia: ćwiczenia – zaliczenie jednego kolokwium z zadań rachunkowych, wykład –zaliczenie ćwiczeń, egzamin pisemny z zadań rachunkowych i testowyLiteratura podstawowa: .1. T. Mayer-Kuckuk, Fizyka jądrowa, PWN, Warszawa 19872. K. Heyde, Basic Ideas and Concepts in Nuclear Physics, IOP Publishing Ltd 19943. A. Strzałkowski, Wstęp do fizyki jądra atomowego, PWN, Warszawa 19784. Z. Wilhelmi, Fizyka reakcji jądrowych, PWN, Warszawa 19765. C.E. Rolfs, W.S. Rodney, Cauldrons in the Cosmos, The University of Chicago Press 19886. J. Araminowicz, Zbiór zadań z fizyki jądrowej, PWN, Warszawa 19777. I.E. Irodow, Zadania z fizyki atomowej i jądrowej, PWN, Warszawa 1974Literatura uzupełniająca: Prezentacja wykładu w formacie PowerPoint

120Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia fizyki ciała stałego13.2II16.S.SS.8CTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punktystudiówgodzin ECTS:Typprzedmiotustacjonarne IV 8 wykład 30 5 Ograniczonegokonwersatoria 30wyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiot: dr hab. Mykola KorynevskyyWymagania wstępne: znajomość fizyki ogólnej i kwantowej, podstaw fizyki ciała stałego, znajomośćpodstaw analizy matematycznej (pochodne, całki, równania różniczkowe, ciągi, przestrzenie wektorowe)Cele przedmiotu: zrozumienie istoty i osobliwości zjawisk kolektywnych zachodzących w ciałach stałych,zastosowanie formalizmu mechaniki kwantowej do wyliczenia podstawowych charakterystyk kryształówmetalowych, dielektrycznych i półprzewodnikowych, nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywaniaproblemów w teoretycznych badaniach ciał stałych oraz interpretacji otrzymanych wyników.Metody dydaktyczne: klasyczny wykład z kredą przy tablicy z wykorzystaniem współczesnych środków(folie, prezentacja multimedialna) przy dyskusji omawianych wyników, ćwiczenia rachunkowe polegającena rozwiązywaniu zadań i problemów ilustrujących zagadnienia omawiane na wykładzieTreści merytoryczne przedmiotu: Metale, półprzewodniki i dielektryki. Gaz elektronowy. Funkcje rozkładu.Kwantowe statystyki Bose-Einsteina i Fermi-Diraca. Funkcja gęstości stanów dla układów elektronowych.Rozkład elektronów przewodnictwa w metalach względem energii. Poziom Fermiego. TemperaturaFermiego. Teoria pasm energetycznych w kryształach Rozwiązanie równania Schrodingera dla potencjału"studni" prostokątnej (model Kroniga - Penney'a). Widmo energetyczne elektronów w krysztale. Strefywalencyjna, przewodnictwa i zabroniona. Przewodnictwo własne półprzewodników. Przewodnictwodomieszkowane półprzewodników. Dynamika drgań sieci krystalicznej. Kwantowanie drgań siecikrystalicznej. Fonony. Poziomy energetyczne drgań sieci krystalicznej. Gałęzi akustyczna i optyczna.Osobliwości drgań sieci krystalicznej w trzywymiarowych kryształach. Funkcja gęstości stanów. TeorieEinsteina i Debye'a ciepła właściwego ciał stałych. Ciepło właściwe przy niskich temperaturach. PrawoDebye'a T 3. Ciepło właściwe przy wysokich temperaturach. Prawo Dulonga i Petita. Zjawiska kolektywne wciałach stałych. Kwantowe modele Heisenberga i Isinga. Teoria ferromagnetyzmu ciał stałych w modeluIsinga. Przybliżenie pola samouzgodnionego. Wielkości fizyczne w otoczeniu punktu przejścia fazowego.Zjawisko ferroelektryczne.Forma i warunki zaliczenia: egzamin składający się z części pisemnej i ustnej, zaliczenie ćwiczeń na ocenęna podstawie dwóch kolokwiów pisemnychLiteratura podstawowa:C. Kittel. Wstęp do fizyki ciała stałego. PWN, Warszawa, 1998.W. Harrrison. Teoria ciała stałego. PWN, Warszawa, 1976.N. Ashkroft, N. Mermin. Fizyka ciała stałego. PWN, Warszawa, 1986.J. Garbarczyk. Wstęp do fizyki ciała stałego. Ofic. Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2000.G. Wannier. Podstawy fizyki ciała stałego. PWN, Warszawa, 1962.Literatura uzupełniająca:H. Ibach, H. Luth. Fizyka ciała stałego. PWN, Warszawa, 1996.R. Stepniewski Fizyka ciała stałego 2004/2005 (wersja elektroniczna).

121Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno- FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:13.2II16.S.MP.8E Nazwa przedmiotu: Fizyka morza / Ekologia morzaTrybstudiówRok Semestr Rodzaj zajęć:LiczbagodzinPunktyECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowystacjonarne IV 8 wykład 30 4 OgraniczonegowyborupolskiProwadzący przedmiot dr Jadwiga Mrozek-LejmanWymagania wstępne: Znajomość podstaw fizyki i fizyki środowiskaCele przedmiotu:Zdobycie wiedzy o właściwościach fizycznych wody morskiej oraz procesach fizycznych – w różnych skalach –zachodzących w środowisku morskimMetody dydaktyczne:Wykład informacyjnyTreści merytoryczne przedmiotu: Woda morska jako ośrodek fizyczny: struktura i właściwości molekuły wody, modelstruktury ciekłej wody Franka i Wena. Zasolenie wody morskiej; przewodnictwo elektryczne wody morskiej jako wskaźnikjej zasolenia. Substancje organiczne w wodzie morskiej i ich wpływ na własności optyczne wody. Cząstki zawiesinmorskich, ich koncentracje i rozmiary. Gazy w wodzie morskiej.Przemiany termodynamiczne i ich wpływ na gęstość wody morskiej. Parametry makroskopowe stanu wody morskiej.Równanie stanu wody morskiej. Rozszerzalność cieplna, ściśliwość i kontrakcja zasoleniowa wody morskiej. Rozkładygęstości, temperatury i zasolenia jako charakterystyki mas wodnych. Siły wymuszające ruch mas wodnych. Równanieruchu wód Naviera – Stokesa. Falowanie: parametry charakterystyczne fali; Podział fal, Falowanie wiatrowe –charakterystyka, Fale stojące – sejsze, fale wewnętrzne, fale długie. Pływy astronomiczne. Cyrkulacja powierzchniowa igłębinowa mas wodnych; siły tarcia wiatru o powierzchnię morza - naprężenie styczne wiatru o na powierzchni morza,Struktura pola prędkości przepływu wywołanego działaniem wiatru (spirala Ekmana). Klasyfikacja prądów morskich,Cyrkulacja głębinowa (prądy geostroficzne i gradientowe, upwelling równikowy i przybrzeżny, cyrkulacja Langmuira).Oddziaływanie światła ze składnikami wody morskiej. Równanie przenoszenia energii promienistej w morzu. Procesyoddziaływania morza i atmosfery oraz ich wpływ na strukturę mas wodnych w morzu. Strumienie wymiany energii i masypomiędzy morzem i atmosferą. Bilans energii akwenu. Modele morza uwarstwionego i warstwy wymieszanej.Akustyczne właściwości morza: Prędkość rozchodzenia się dźwięku w morzu. Pochłanianie i rozpraszanie energii falakustycznych w morzu.Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na podstawie egzaminuLiteratura podstawowa:Dera J., 2003. - Fizyka morza, PWN, WarszawaEncyklopedia geograficzna świata, 1997 - T. VII- Oceany i Morza, OPRES, KrakówŁomniewski K., 1967 – Oceanografia fizyczna, PWN, WarszawaThurman H.C. , 1980. - Zarys Oceanologii, PWN , WarszawaLiteratura uzupełniająca:Majewski A. , 1992 - Oceany i morza, PWN, WarszawaPerry A. H., Walker J.M, , 1982 - System ocean- atmosfera, Wyd. morskie, Gdańsk.Jerlov N.G., 1976 - Marine optics. Elsevier Sci. Publ. Comp., Amsterdam, Oxford, New York

122Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki…2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:14.3II16DC106Nazwa przedmiotu:RachunkowośćTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne IV 8 wykład 15 3 Ograniczonego8 konwersatorium 30wyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiotWymagania wstępne:Cele przedmiotu: zapoznanie z nomenklaturą finansową oraz podstawami tworzenia budżetuMetody dydaktyczne: wykład, ćwiczeniaTreści merytoryczne przedmiotu: Geneza, przedmiot i elementy składowe nauki finansów. Funkcjefinansów. Geneza, historia i teoria pieniądza. Polityka pieniądza. Bank i bankowość. Systembankowo - finansowy. Główne tendencje rozwoju współczesnej bankowości. Bank centralny wgospodarce rynkowej. Bank centralny a banki komercyjne i inne instytucje finansowe. Operacje,usługi i produkty banku komercyjnego. Operacje pośredniczące i dodatkowe banku komercyjnego.Usługi banku inwestycyjnego. Główne patologie i zagrożenia dla systemu bankowo - finansowego.Polityka, strategia i ekonomika banku komercyjnego (CAMEL). Aktywa i pasywa. Elementyfinansów ubezpieczeń. Finansowe funkcje ubezpieczeń gospodarczych. Otoczenie i specyfikafinansów publicznych. Geneza, pojęcie i funkcja budżetu. Zasady budżetowe. Wydatki i dochodybudżetowe. Równowaga budżetowa. Deficyt budżetowy. Dług publiczny. Podatki i zasady politykifiskalnej. Reakcje podatników na obciążenia podatkowe. Polski system podatkowy w latachdziewięćdziesiątych. Elementy finansów organów samorządowych. Dostosowywanie finansów ibankowości do standardów Unii Europejskiej.Forma i warunki zaliczenia:Literatura podstawowa: Elementy bankowości i finansów publicznych, praca zbiorowa pod red. S.Flejterskiego i A. Szewczuka, wydanie II, Szczecin 1996.Literatura uzupełniająca:

123Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiówstudia jednolite magisterskieKOD Przedmiotu: 214.3II16S.AR.8CNazwa przedmiotu: Analiza rynkuTryb studiówRok SemestrRodzaj zajęć: 3Liczbagodzin8 wykład 15stacjonarne 4konwersatorium 15PunktyECTS:2Typ przedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotWymagania wstępne: 4Podstawy makro i mikroekonomiiCele przedmiotu: Celem wykładu jest: przedstawienie różnych podejść do problematyki badań rynku, aw szczególności do ich celu, zakresu, przedmiotu i mechanizmów; zaprezentowanie badań rynkowych imarketingowych jako elementu procesu podejmowania decyzji.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy. Konwersatorium – analiza przykładów.Treści merytoryczne przedmiotu: Wprowadzenie do problematyki badań rynku. Badania rynkowe imarketingowe. Badania popytowe. Badania struktury rynku i sposobów kształtowania pozycji rynkowejprzedsiębiorstw. Badania produktów. Badania cen. Badania promocji. Badania dystrybucji.Forma i warunki zaliczenia: test – wykładkolokwium - konwersatoriumLiteratura podstawowa: .3. Analiza rynku, pr. zbior. pod red. H. Mruka, PWE, Warszawa 20034. Badania marketingowe. Teoria i praktyka, red. nauk. K. Mazurek-Łopacińska, Wyd. Nauk. PWN,Warszawa 20055. S. Kaczmarczyk, Zastosowania badań marketingowych, PWE, Warszawa 20076. P. Hague, N. Hague, C.-A. Morgan, Badania rynkowe w praktyce, HELION, 2005Literatura uzupełniająca:Badania marketingowe. Podstawowe metody i obszary zastosowań, pr. zbior. Pod red. K. Mazurek-Łopacińskiej, Wyd. AE, Wrocław 2002A. Balicki, Analiza rynku, Wyd. WSZ, Gdańsk 2002S. Kaczmarczyk, Badania marketingowe, Warszawa 2002

124Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:13.2II16.S.ML.9CNazwa przedmiotu: Pracownia fizyki morzaTrybstudiówRok Semestr Rodzaj zajęć:LiczbagodzinPunktyECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowystacjonarne 5 9 laboratorium 45 3 OgraniczonegowyborupolskiProwadzący przedmiot dr Jadwiga Mrozek-LejmanWymagania wstępne: znajomość zagadnień fizyki morza i metodyki pracowni fizycznejCele przedmiotu: Pogłębienie wiedzy studentów z zakresu fizyki morza, zaznajomienie z metodyką przeprowadzaniabadań oraz zapoznanie z obsługą przyrządów pomiarowychMetody dydaktyczne:Treści merytoryczne przedmiotu (Tematyka ćwiczeń):Wyznaczanie ciepła topnienia lodu w zależności od zasolenia wody.Pomiar strat ciepła w zależności od różnicy temperatur.Pomiar ciepła parowania wody.Wyznaczanie gęstości wody oceanicznej.Wyznaczanie i obliczanie parametrów fal na oceanie.Wyznaczanie średnicy i powierzchni warstwy monomolekularnej.Badanie przewodnictwa elektrycznego wody morskiej o różnym zasoleniu.Pomiar wartości pH wód dla różnych zbiorników wodnych.Badanie absorpcji światła przechodzącego przez próbę wody pobranej ze zbiorników naturalnych za pomocąspektrofotometru UV-VIS M-40.Badanie przezroczystości wód naturalnych.Wyznaczanie współczynnika osłabiania światła dla wód naturalnych i wody zanieczyszczonej ropą naftową.Badanie zależności objętości właściwej wody morskiej o różnym zasoleniu od temperatury przy ciśnieniuatmosferycznym.Badanie widma współczynnika załamania światła wody morskiej o różnym zasoleniu.Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na ocenę .Warunkiem zaliczenia jest pozytywna ocena za przygotowanie teoretyczne i przedłożone sprawozdaniaLiteratura podstawowa:Pawlak B., Gromadziński A.,2007 - Pracownia fizyki morza, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.Girjatowicz J.P., Wiśniewski B., 1999 – Przewodnik do ćwiczeń z oceanografii fizycznej, , Uniwersytet Szczeciński,Szczecin.Dera J., 2003 – Fizyka morza, PWN, WarszawaLiteratura uzupełniająca:Łomniewski K., 1969 – Oceanografia fizyczna, PWN, WarszawaKirkiewicz J. , Chrzanowski J., Bieg B., Pikuła R., 2001 – Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki, WSM, Szczecin

125Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka/ Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:13.2II16.S.HZ.9ENazwa przedmiotu:Hydrodynamika i aerodynamika rozprzestrzeniania się zanieczyszczeńTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczbastudiówgodzin30stacjonarne V 9 WykładPunktyECTS:3TypprzedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot dr Jadwiga Mrozek-LejmanWymagania wstępne: znajomość podstaw fizyki oraz fizyki środowiska – podstawy dynamiki i termodynamiki atmosferyi hydrosferyCele przedmiotu: Uzyskanie wiedzy i jej praktyczne wykorzystanie w zakresie przemieszczania się zanieczyszczeń watmosferze i hydrosferze i sposobów przewidywania stopnia skażenia.Metody dydaktyczne:Treści merytoryczne przedmiotu:Podstawowe równania mechaniki płynów. Zjawiska fizyczne zachodzące na granicy faz.Tworzenie struktur dyspersyjnych w morzu. Zawiesiny i emulsje w wodzie morskiej.Rozprzestrzenianie się struktur dyspersyjnych w morzu. Matematyczne, deterministycznemodele rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w morzu. Transport zanieczyszczeń w wodachrzek i kanałów otwartych. System ocean-atmosfera. Dynamika procesów atmosferycznych.Zanieczyszczenia atmosferyczne. Matematyczne, deterministyczne modele rozprzestrzenianiasię zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym. Transport i dyfuzja turbulentnazanieczyszczeń w atmosferze i ich modelowy opis. Przemiany chemiczne zanieczyszczeń wtroposferze i metody ich opisu w modelach. Usuwanie zanieczyszczeń z atmosfery. Globalneocieplenie.Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na podstawie egzaminu po 9 semestrzeLiteratura podstawowa:1. Dworak T.Z., 1994: Fizyka środowiska atmosferycznego. Wyd. AGH, Kraków2. Markiewicz M.T., 2004: Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzuatmosferycznym, Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa3. Kazimierz Rup, 2008 - Procesy przenoszenia zanieczyszczeń w środowisku naturalnym, WNT, WarszawaLiteratura uzupełniająca: Juda–Rezler K., 2000 - Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko, OWPW,WarszawaGurgul H, 1996 - Molekularna fizyka morza z elementami ochrony środowiska, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.

126Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:07.2II16.S.SM.9C Nazwa przedmiotu: Monitoring środowiskaTrybstudiówRok Semestr Rodzaj zajęć:LiczbagodzinPunktyECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowystacjonarne V 9Konwersatorium30 2 OgraniczonegowyborupolskiProwadzący przedmiot dr Jadwiga Mrozek-LejmanWymagania wstępne: znajomość podstaw fizyki, chemii i fizyki środowiskaCele przedmiotu:Zaznajomienie studentów z organizacją, zadaniami i funkcjonowaniem systemu monitoringu środowiska w Polsce;czynnikami powodującymi zanieczyszczenie poszczególnych komponentów środowiska oraz jego stanem i normamijakościowymi. Zdobycie kompetencji w zakresie organizowania monitoringu środowiska i interpretacji wynikówuzyskanych w badaniach monitoringowych.Metody dydaktyczne:Treści merytoryczne przedmiotu: Cele i zasady monitoringu, zadania, struktura i organizacja monitoringu w Polsce.Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Dopuszczalne normy stanu środowiska. Charakterystykapodstawowych pojęć elementów procesu analitycznego: próbka, sygnał, metoda analityczna, procedura analityczna.Gromadzenie i opracowywanie danych z monitoringu: formy prezentacji danych uzyskiwanych w sieci PMŚ.Interpretacja wyników. Projektowanie koncepcyjne w zakresie:- Monitoringu powietrza (uwzględnić: normy emisji i imisji; metody oznaczania zanieczyszczeń powietrza, automatyczneanalizatory zanieczyszczeń powietrza),- Monitoringu wód podziemnych i powierzchniowych oraz osadów (uwzględnić fizyczne, chemiczne i biologicznewłaściwości wody; ocena jakości wód, wskaźniki fizykochemiczne i biologiczne; metody analityczne oznaczaniazanieczyszczeń wód; kategorie wód przeznaczonych do spożycia, klasy jakości wód powierzchniowych ipodziemnych).- Monitoringu odpadów (opracowanie koncepcji oraz projektu oczyszczenia terenów zanieczyszczonych, w tymzdegradowanych).Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na ocenęWarunkiem zaliczenia jest wykonanie samodzielnych projektów koncepcyjnychLiteratura podstawowa:Stan Środowiska w Polsce na tle celów i priorytetów Unii Europejskiej. Raport wskaźnikowy 2004,2006. Warszawa. Biblioteka Minitoringu Środowiska.Poskrobko B., Poskrobko T. Skiba K., 2007. Ochrona biosfery, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.Piotrowska H., Wojciechowski A., Litwin B., 1993: Gospodarka stałymi odpadami komunalnymi w miastach. InstytutGospodarki Przestrzennej I Komunalnej, Warszawa.Ocena jakości wód powierzchniowych w województwie zachodniopomorskim w roku 2008 według RozporządzeniaMinistra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wódpowierzchniowych, WIOŚ, SzczecinLiteratura uzupełniająca:Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu. (Dz. U.z 2008 r. Nr 47, poz. 2811)Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych częściwód powierzchniowych (Dz.U. z 2008, Nr 162, poz.1008)Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 września 2002 roku w sprawie standardów jakości gleby oraz standardówjakości ziemi. (Dz.U. z 2002 Nr 165, poz, 1359).

127Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów:KOD Przedmiotu:14.3II16.S.PB.9ENazwa przedmiotu:Biznes plan przedsięwzięć gospodarczych, w tym ekologicznychTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne V 9 wykład 15 2 Ograniczonego9 ćwiczenia 15wyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiotWymagania wstępne:Cele przedmiotu:Metody dydaktyczne:Treści merytoryczne przedmiotu: Istota i pojęcie planowania w przedsiębiorstwie: pojęcie planowania w firmie;zasady i kryteria planowania w przedsiębiorstwie; wymiary i znaczenie planowania w jednostkach gospodarczych.Rozwój firmy a planowanie: etapy procesu planowania; bariery w planowaniu i sposoby ich przezwyciężania.Biznesplan. Istota biznesplanu: cele i funkcje biznesplanu; adresaci i zakres biznesplanu; budowa planów biznesowych.Rodzaje biznesplanów: różnorodność podejść do planów biznesowych; sfery zastosowań biznesplanów; przykładowestruktury biznesplanu.Struktura biznesplanu: streszczenie kierownicze; charakterystyka i historia firmy; opis produktu lub usługi; analizarynku; plan działalności marketingowej; zasoby ludzkie przedsiębiorstwa; techniczny plan działania; analizafinansowa; analiza strategiczna przedsięwzięcia; harmonogramy; załączniki.Planowanie strategiczne: istota planowania strategicznego; cechy i znaczenie planowania strategicznego; zasady iprocedury planowania strategicznego; analiza startegiczna; pojęcie opcji startegicznych; ocena i wybór opcjistrategicznych; realizacja strategii: dostosowanie struktury organizacyjnej i procedur do strategii, procesyinformacyjno-decyzyjne, kontrola strategiczna i wdrażanie strategii.Zewnętrzne warunki otoczenia istotne dla planowania strategicznego. Przegląd modeli planowania straregicznego.Forma i warunki zaliczenia: egzaminLiteratura podstawowa: E. Filar, J. Skrzypek, Biznes plan, Poltext, Warszawa 2000,H. Kreikebaum, Strategiczne planowanie w przedsiębiorstwie, PWN, Warszawa 1996.Planowanie strategiczne, praca zbiorowa pod red. A. Klasika, PWE, Warszawa 1993.Podstawy ekonomiki przedsiębiorstwa, praca zbiorowa pod red. S. Marka, ZSP, Szczecin 1998.Przewodniki do studiowania przedmiotu nauka o przedsiębiorstwie, praca zbiorowa pod red. S. Marka, M.Białasiewicz, T. Buczkowskiego, Walkowska Wydawnictwo, Szczecin 1998,J. Śliwa, S. Wymysłowski, Biznesplan w teorii i praktyce, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego,Warszawa 2000.Literatura uzupełniająca:Z. Pawlak, Biznesplan. Zastosowanie i przykłady, Poltext, Warszawa 2001.P. Tissany, S. Peterson, Biznesplan, Read Me, Łódź 1998.A. Stabryła, Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce firmy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000,Zarządzanie strategiczne. Koncepcje, metody. Red. R. Krupski, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej weWrocławiu, Wrocław 1996.

128Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiówstudia jednolite magisterskieKOD Przedmiotu: 214.3II16S.IE.9ENazwa przedmiotu: Integracja europejskaTryb studiówRok SemestrRodzaj zajęć: 3Liczba Punktygodzin ECTS:9 wykład 15stacjonarne 52Typ przedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotWymagania wstępne: 4Wiedza o społeczeństwie, podstawy makroekonomiaCele przedmiotu: Celem wykładu jest zapoznanie słuchaczy z genezą i specyfiką polityczną WspólnotEuropejskich i Unii Europejskiej, podstawami prawnymi i porządkiem instytucjonalnym.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy.Treści merytoryczne przedmiotu: Geneza i koncepcje integracji europejskiej. Powstanie i rozwój WspólnotEuropejskich (WE) i Unii Europejskiej (UE) , Członkostwo WE/UE – doświadczenia i pozycja państwczłonkowskich, System prawny WE/UE, Instytucje i organy WE/UE, Ewolucja integracji gospodarczej WE/UE ,Wybrane polityki UE, Relacje Polski z Unią Europejską, Perspektywy integracji europejskiej.Forma i warunki zaliczenia: testLiteratura podstawowa: .Europeistyka w zarysie, red. nauk. A.Z.Nowak i D.Milczarek, Polskie WydawnictwoEkonomiczne, Warszawa 2006.Unia Europejska, Tom I, red. E.Kawecka-Wyrzykowska i E.Synowiec, Instytut Koniunktur i Cen HandluZagranicznego, Warszawa 2004.Literatura uzupełniająca:

129Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiówstudia jednolite magisterskieKOD Przedmiotu: 214.3II16S.ZF.9CNazwa przedmiotu: Zarządzanie finansami w przedsiębiorstwieTryb studiówRok SemestrRodzaj zajęć: 3Liczba Punktygodzin ECTS: Typ przedmiotu9 wykład 15Ograniczonegostacjonarne 5konwersatorium 15 2 wyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotWymagania wstępne: 4Podstawy rachunkowościCele przedmiotu: Celem kursu jest zapoznanie studenta z podstawami problematyki funkcjonowaniaprzedsiębiorstwa od strony finansów.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy. Konwersatorium – analiza przykładów.Treści merytoryczne przedmiotu: Finanse przedsiębiorstw - wprowadzenie: pojęcie finansówprzedsiębiorstwa, majątek i źródła finansowania majątku przedsiębiorstwa, zarządzanie majątkiemprzedsiębiorstwa, struktura kapitału. System rachunkowości w przedsiębiorstwie - istota systemurachunkowości, rachunkowość finansowa i zarządcza, systemy rachunkowości w państwach UE.Sprawozdawczość finansowa - istota i zasady funkcjonowania, sprawozdań finansowych, standardymiędzynarodowe sprawozdawczości, sprawozdawczość w państwach UE. Zarządzanie finansami wprzedsiębiorstwie - zagadnienia dotyczące podejmowania decyzji inwestycyjnych, wartość pieniądza w czasie,metody oceny inwestycji. Ocena działalności finansowej przedsiębiorstwa - istota, cel i funkcje analizyfinansowej, analiza wybranych obszarów działalności przedsiębiorstwa Publiczno-prawne obciążeniaprzedsiębiorstw - systemy podatkowe w krajach UEForma i warunki zaliczenia: test – wykładkolokwium - konwersatoriumLiteratura podstawowa: ."Finanse przedsiębiorstwa", praca zbiorowa pod red. Lecha Szyszko; PWE,Warszawa, 2000Oreziak L., Finanse Unii Europejskiej, PWN, Warszawa 2009Olzacka B., R. Pałczynska-Gosciniak, Jak oceniać firmę - metodyka badania, przykłady liczbowe,ODDK, Gdańsk 2007;Literatura uzupełniająca:

130Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiówstudia jednolite magisterskieKOD Przedmiotu: 214.3II16S.CO.9CNazwa przedmiotu: ControllingTryb studiówRok SemestrRodzaj zajęć: 3Liczbagodzin9 wykład 15stacjonarne 5PunktyECTS:2Typ przedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotWymagania wstępne: 4Podstawy rachunkowościCele przedmiotu: Celem wykładu jest wskazanie roli oraz metod controllingu podczas realizacji celówstrategicznych i krótkookresowych.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy.Treści merytoryczne przedmiotu: Znaczenie controllingu dla sprawnego zarządzania. Rachunkowość jakoźródło informacji dla controllingu. Koncepcja zintegrowanego planowania. Systematyka narzędzi controllingu.Istota wspomagania informacyjnego narzędzi controllingu. Informacyjne wspomaganie planowania sprzedaży ikontrola wykonania planu sprzedaży. Narzędzia controllingu sprzedaży i ich baza informacyjna. Wskaźnikicontrollingu sprzedaży. Informacyjne wspomaganie planowania i kontroli wykonania planu zaopatrzenia.Narzędzia controllingu zaopatrzenia i ich baza informacyjna. Wskaźniki controllingu zaopatrzenia. Controllingprodukcji. Wskaźniki controllingu produkcji. Controlling działalności inwestycyjnej. Planowanie i kontrolawykonania planu inwestycji. System wskaźników controllingu.Forma i warunki zaliczenia: testLiteratura podstawowa: .Praca zbiorowa pod red. Nowak E.: Controlling w przedsiębiorstwie. Koncepcje i instrumenty, oddkGdańsk, 2003Sierpińska M. Niedbała B.: Controlling operacyjny w przedsiębiorstwie, PWN, Warszawa 2003Literatura uzupełniająca:

131Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:13.2II16.S.MF.10CNazwa przedmiotu:Molekularna fizyka środowiskaTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne V 10 Wykład 30 3 OgraniczonegowyboruniestacjonarneJęzykwykładowyPolskiProwadzący przedmiot: dr Bożena MikłaszewiczWymagania wstępne: Znajomość matematyki wyższej i fizyki.Cele przedmiotu: Utrwalenie i poszerzenie wiedzy o zjawiskach zachodzących w środowisku na poziomiemolekularnym, omówienie wzajemnych interakcji na granicy morze – atmosfera oraz zjawisk molekularnych w toniwodnej. Umiejętność wykorzystywania wybranych metod i praw fizyki do analizy i rozwiązywania problemów wśrodowisku naturalnym.Metody dydaktyczne: wykład problemowy z elementami pokazuTreści merytoryczne przedmiotu: Przypomnienie wiadomości z mechaniki, termodynamiki, elektryczności i zjawiskfalowych. Atomowa budowa materii. Siły wzajemnego oddziaływania cząsteczek. Struktura i właściwości fizyczne wodymorskiej. Zjawiska fizyczne zachodzące na granicy morze- atmosfera. Procesy przenoszenia masy, pędu i ciepła wśrodowisku.Forma i warunki zaliczenia: Egzamin pisemny.Literatura podstawowa:Gurgul H., 1996, Molekularna fizyka morza z elementami ochrony środowiska, US, Szczecin.Kane J.W., Sternbeim M.M. ,1998, Fizyka dla przyrodników. PWN, Warszawa.Tarjan S., 1987, Fizyka dla przyrodników. T. I i II. PWN, Warszawa.Literatura uzupełniająca:J. Orear, 1993, Fizyka, t.1, WNT, W-wa.R. Resnick, D. Halliday,1989, Fizyka, t.1, PWN, W-wa.

132Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:13.2II16.S.HS.10E Nazwa przedmiotu: Hydrodynamika strefy brzegowejTrybstudiówRok Semestr Rodzaj zajęć:LiczbagodzinPunktyECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowystacjonarne V 10 wykład 30 4 specjalizacyjnypolskiProwadzący przedmiot dr Jadwiga Mrozek-LejmanWymagania wstępne: Znajomość podstaw fizyki i fizyki morzaCele przedmiotu: Uzyskanie wiedzy w zakresie zjawisk hydrodynamicznych zachodzących w strefie brzegowej morzai ich oddziaływania na czasowo- przestrzenne zmiany brzegu morskiego.Metody dydaktyczne:Wykład informacyjny, prezentacje multimedialneTreści merytoryczne przedmiotu:Terminologia strefy brzegowej; klasyfikacje, podziały i definicje elementów strefy brzegowej. Czynniki wpływające naczasowo-przestrzenne zmiany brzegu morskiego. Falowanie wiatrowe w strefie przybrzeżnej. Strefa przyboju; załamaniefal spływowe i przelewowe. Zjawiska refrakcji, dyfrakcji i odbicia fal . Wezbrania sztormowe i ich sezonowość.Mechanizmy generacji prądów pochodzenia falowego (prądy wzdłużbrzegowe i prądy powrotne - ich wpływ na wielkościtransportu rumowiska, tempo przebudowy profilu poprzecznego dna i linii brzegowej morza). Prądy dryfowe igradientowe. Upwelling przybrzeżny. Charakterystyczne właściwości upwellingu. Model upwellingu Ekmana-Sverdrupa.Prądy gęstościowe i rozkłady zasolenia. Pływy i ich oddziaływanie na strefę brzegową. Oddziaływanie wód estuarium zwodami przybrzeżnymi. Obszary wodne o obniżonym zasoleniu. Dynamika rozpływów. Fronty w estuariach. Strategiaochrony brzegów.Forma i warunki zaliczenia: egzaminLiteratura podstawowa:Pruszak Z., 1998, Dynamika brzegu i dna morskiego, Wydawnictwo IBW PAN, GdańskPruszak Z.,2003, Akweny morskie. Gdańsk, Wydawnictwo IBW PANMarek Szmytkiewicz, 2002, Prądy pochodzenia falowego w morskiej strefie brzegowej, Wyd. IBW PAN, GdańskDruet Cz.,1994 Dynamika stratyfikowanego oceanu.PWN, WarszawaThurman H. V., 1982 Zarys Oceanologii. Wyd. Morskie, GdańskLiteratura uzupełniająca:Massel S. R, 1989, Hydrodynamics of Coastal zone. Elsevier science Publ., AmsterdamBasiński T., Pruszak Z., Tarnowska M., Zeidler R., 1993. Ochrona brzegów morskich. Wydawnictwo IBW PAN, GdańskTomczak M. , 1998 Shelf and Coastal Oceanography, on line

133Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / Specjalność Fizyka/ Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiówjednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:13.2II16.S.WM.10CTryb studiówstacjonarneJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiNazwa przedmiotu: Wykład Monograficzny: Modelowanie Molekularne – Metody MonteCarloRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punktygodzin ECTS: Typ przedmiotu9, 10 wykłady 30 5 OgraniczonegoVwyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotdr inż. Marcin BuchowieckiWymagania wstępne:podstawy fizyki i mechanika kwantowaCele przedmiotu: Zapoznanie się z zagadnieniem modelowania molekularnego i jegozastosowań ze szczególnym uwzględnieniem metod Monte Carlo.Metody dydaktyczne: prowadzenie wykładu, prezentacja przykładówTreści merytoryczne przedmiotu: zagadnienie modelowania molekularnego, pola siłowe,Klasyczna Metoda Monte Carlo, Dynamika Molekularna, Kwantowe Metody Monte Carlo(PIMC –Monte Carlo Metodą Całek po trajektoriach, Wariacyjna Metoda Monte Carlo, ),minimalizacja metodą Monte Carlo, zastosowanie do obliczania stałych reakcji chemicznychForma i warunki zaliczenia: egzaminLiteratura podstawowa:1. L. Piela „Idee chemii kwantowej”2. Zasoby internetoweLiteratura uzupełniająca:1. D. Frenkel, B. Smit „Understanding molecular simulations”

134Przedmioty specjalistyczne kształcenia nauczycielskiegoOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-Fizyczny Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:05.9II16EGNazwa przedmiotu: Emisja głosuLiczbaTryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:godzin7 konwersatorium 30stacjonarne IVniestacjonarnePunktyECTS:2TypprzedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: mgr Zbigniew SawickiWymagania wstępne:Cele przedmiotu: Uświadomienie nauczycielom i pedagogom roli prawidłowego posługiwania sięgłosem w procesie nauczaniaMetody dydaktyczne: konwersatoria, warsztaty, ćwiczenia.Treści merytoryczne przedmiotu: Znajomość budowy i funkcjonowania aparatu głosowego ioddechowego. Wyrabianie umiejętności posługiwania się aparatem głosowym i oddechowym.Fizjologia i patologia organu głosowego. Umiejętność wykorzystania nabytej wiedzy w pracypedagogicznej. Ogólne zasady anatomii, fizjologii i patologii organu głosowego, Teoretycznepodstawy techniki mówienia, Znajomość podstawowych pojęć: rejestr (głosowy i piersiowy),maska, pozycja, oparcie oddechowe, Ćwiczenia emisyjne: nauka prawidłowego oddychania (typyoddychania, oparcie oddechowe, błędy w oddychaniu, ćwiczenia oddechowe), fonacja (unoszeniemiękkiego podniebienia, obniżanie żuchwy, rola języka w emisji głosu, błędy fonacyjne, ćwiczeniafonacyjne), Artykulacja i dykcja (praca nad prawidłową wymową, wyrównanie brzmieniasamogłosek i spółgłosek, przeciwdziałanie „zamykaniu‖ wyrazów, fraz i zdań), dźwięczność inośność głosu, Dynamika i logika wypowiedzi (rytm, tempo, rozłożenie akcentów, kulminacja,pauzy oddechowe i interpretacyjne, pointowanie).Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na ocenę, ocenianie ciągłe, kolokwia pisemneLiteratura podstawowa:1. Śliwińska-Kowalska M.: Głos narzędziem pracy. Poradnik dla nauczycieli. Instytut MedycynyPracy, Łódź 1999r.2. Kolarczyk M.: Podstawy sztuki żywego słowa3. Sobierajska H.: Uczymy się śpiewać. PZWS, Warszawa 1972r.,4. Lemmermann H.: Szkoła retoryki. Astrum, Wrocław 1995r.,5. Wieczorkiewicz B.: Sztuka mówienia. ART. - Program, Warszawa 1998r.Literatura uzupełniająca:.

135

136Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:05.9II16.S.DP.6ENazwa przedmiotu: Dydaktyka fizykiTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typ przedmiotustudiówgodzin ECTS:5 wykład 30 6 ograniczonegostacjonarne III 5 Ćwiczenia konwersatoryjne 30wyboru6 laboratoryjne 30IV 8 laboratoryjne 30JęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot dr Tadeusz MolendaWymagania wstępne: Znajomość: fizyki w zakresie podstaw fizyki, matematyki w zakresie szkoły średniej,psychologii i pedagogiki w ramach wymogów stawianych w standardach kształcenia nauczycieli i realizowanych naścieżce dydaktycznej na II roku studiów; posługiwania się technologią informacyjną.Cele przedmiotu: Zapoznanie z celami nauczania przedmiotu szkolnego fizyka i astronomia, metodologią fizyki,strukturami dydaktycznymi, procesami kształtowania pojęć fizycznych, trudnościami w opanowaniu i rozumieniuzagadnień z fizyki i stosowania różnych środków, sposobów ich przezwyciężania, metodyki nauczania. Wykształcenieumiejętności przygotowania, przeprowadzenia lekcji, opracowania szkolnego eksperymentu fizycznego oraz jegozastosowania w prawidłowy sposób w różnych sytuacjach dydaktycznych w szkole. Celem zajęć laboratoryjnych wpracowni jest wyposażenie studenta w umiejętności prowadzenia eksperymentu szkolnego i wykorzystywania go wprocesie nauczania fizyki.Metody dydaktyczne: proste i kompleksoweTreści merytoryczne przedmiotu:Fizyka jako przedmiot nauczania - uczenia się. Cele nauczania - uczenia fizyki. Taksonomie celów nauczania.Strukturyzacja materiału nauczania fizyki. Metody nauczania fizyki. Nauczanie problemowe. Nauczanie wspomaganekomputerem. Klasyfikacja lekcji. Organizacja procesu nauczania - uczenia się. Programy, podręczniki przedmiotowe.Rozkład materiału nauczania. Przygotowanie się nauczyciela do lekcji. Konspekty. Procesy poznawcze w uczeniu sięfizyki. Opanowywanie pojęć fizycznych. Rola matematyki w nauczaniu fizyki. Metody graficzne, wykresy –kształtowanie umiejętności w ich tworzeniu i wykorzystaniu. Technologie informacyjne w nauczaniu fizyki.Nieprawidłowości językowe jako źródło trudności w nauczaniu fizyki. Szkolny eksperyment fizyczny – rola, funkcje,rodzaje, zasady przeprowadzania doświadczeń. Analiza niepewności pomiarowych. Optymalizacja układudoświadczalnego. Metodyka rozwiązywania zadań. Sprawdzanie i ocenianie realizacji celów nauczania. Funkcjekontroli i oceny. Analogie i ich rola w nauczaniu fizyki. Rola i funkcje rysunku. Środki dydaktyczne, technologieinformacyjne w nauczaniu przedmiotu fizyka i astronomia. Szkolna pracownia fizyczna.Realizowane doświadczenia:z kinematyki, z dynamiki, ze statyki, z termodynamiki, z elektrostatyki, z praw prądu elektrycznego,z elektromagnetyzmu, ze zjawisk falowych, z optyki geometrycznej, z optyki falowej, z akustyki, z hydrostatyki,z wykorzystania środków multimedialnych, z różnych działów fizyki.Forma i warunki zaliczenia: egzamin, zal. na ocenę. Obecność na zajęciach, pozytywna ocena zajęć,z przeprowadzonego eksperymentu na zajęciach, zaliczenia sprawozdań z ćwiczeńLiteratura podstawowa:12. R. Arends, Uczymy się nauczać, WSiP, Warszawa 1993.13. G. Gębura, R. Subieta, Metodyka eksperymentu fizycznego w szkołach podstawowych, PWN, Warszawa 1978.14. Metodyka nauczania fizyki w szkole średniej, pod redakcją K. Badziąga, WSiP, Warszawa 1973.15. Molenda T.: Materiały do zajęć z dydaktyki fizyki, http://estudia.univ.szczecin.pl;16. Molenda T., Stelmach J.: Fizyka dla uczniów szkół średnich. Interbook, Szczecin, Wyd. 2 – 1999 r. i następne.17. Niemierko B.: Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki. WSiP, Warszawa 1999.18. B. Pędzisz, D. Tokar, Przygotowywanie i wykonywanie doświadczeń fizycznych, cz. 1, WSP Opole, 1988.19. Sawicki M.: Jak uczyć fizyki w gimnazjum. Wyd. Naukowe „Semper‖, Warszawa 1999.20. Sawicki M. (red.): Zasady i metody nauczania fizyki. Kurs podstawowy. PZWS, Warszawa 1973.21. Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela - red. K.Kruszewski: Szkoła - red. K.Konarzewski, PWN, Warszawa.22. Wybrane artykuły z czasopism dydaktycznych z fizyki: Fizyka w Szkole, Foton, Physics Teacher.Literatura uzupełniająca:www.dydaktyka.fizyka.szc.pl - materiały, linki do stron;http://estudia.univ.szczecin.pl - materiały do zajęć z dydaktyki fizyki;

137Przedmioty specjalistyczne alternatywne do przedmiotów kształcenianauczycielskiegoOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/ 2010Wydział: Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Elementy chemii kwantowej13.3II16.S.QC.8CTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typ przedmiotustudiówgodzin ECTS:stacjonarne IV wykłady 45 5 ograniczonegokonwersatoria 30wyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiot: prof. dr Jerzy Ciosłowski, mgr Ewa GrzebieluchaWymagania wstępne:mechanika kwantowa: postulaty mechaniki kwantowej, zagadnienie własne, metoda wariacyjna, metoda perturbacyjnafizyka molekularna : orbitale atomowe i , przybliżenie Borna-OppenheimeraCele przedmiotu: Po zaliczeniu przedmiotu student potrafi:scharakteryzować podstawowe metody obliczeniowe chemii kwantowejzastosować poznane metody do prostych obliczeństosować do obliczeń wielociałowy rachunek zaburzeńMetody dydaktyczne:słowne - wykład, dyskusja, pogadankaTreści merytoryczne przedmiotu: Wieloelektronowe funkcje falowe i operatory. Orbitale, wyznaczniki Slatera ifunkcje bazy. Druga kwantyzacja. Równania Hartree-Fock’a. Interpretacja rozwiązań równań Hartree-Focka. RównaniaRoothan’a. Wieloatomowe funkcje bazy. Metoda oddziaływania konfiguracji (CI). Wielokonfiguracyjne funkcjefalowe i struktura pełnej macierzy CI. Metoda podwójnie wzbudzonego oddziaływania konfiguracji. Orbitale naturalnei jednocząstkowa zredukowana macierz gęstości. Niepełna metoda oddziaływania konfiguracji. Problem zgodnościrozmiarowej. Teoria par sprzężonych. Wielociałowy rachunek zaburzeń.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne ćwiczeń na ocenęLiteratura podstawowa: Atilla Szabo, Neil S. Ostlund, Modern quantum chemistry, Dover Publications, Inc.,Mineola, New YorkLiteratura uzupełniająca: L. Piela, Idee chemii kwantowej, PWN, Warszawa 2006

138Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-Fizyczny Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:13.2II16.S.QO.9ELiczbaTryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:godzin9 wykłady 30stacjonarne V 9 ćwiczenia 15niestacjonarneNazwa przedmiotu: Optyka kwantowaPunktyECTS:Prowadzący przedmiot: dr Stanisław Prajsnar (wykład), mgr Marcin Ślęczka (ćwiczenia)Typ przedmiotuJęzykwykładowy4 Do wyboru polskiWymagania wstępne: znajomość elektrodynamiki, optyki klasycznej, mechaniki kwantowej i metodmatematycznych fizykiCele przedmiotu: Celem zajęć jest zapoznanie studentów z pojęciami, zjawiskami i metodami rachunkowymi optykikwantowej.Metody dydaktyczne: wykłady, indywidualne konsultacjeTreści merytoryczne przedmiotu: Kwantowanie pola elektromagnetycznego:Równania Maxwella, pole we wnęce rezonansowej – kwantowanie, operatory kreacji, anihilacji i liczby fotonów, Stany kwantowe pola:Stany Focka,, stany koherentne (statystyka fotonów), promieniowanie termiczne – operatorgęstości, relacje nieokreśloności i fluktuacje kwantowe, stany ściśnięte polaelektromagnetycznego, pole wielomodowe, Operator fazy:Formalizm Susskinda-Glogovera, formalizm Pegga-Barnetta, Atom w zewnętrznym polu – opis półklasyczny:Hamiltonian i równanie ruchu, absorpcja i emisja wymuszona, oscylacje Rabiego, Oddziaływanie atomu z polem kwantowym:Hamiltonian układu atom+pole, model Jaynesa – Cummingsa, Kwantowa teoria spójności:Klasyczne funkcje spójności, kwantowe funkcje spójności, korelacja i antykorelacja fotonów, Optyczne równania Blocha:Ewolucja atomu w polu wielomodowym.Forma i warunki zaliczenia: wykład - egzamin pisemny,ćwiczenia - ocenianie ciągłe, kolokwia pisemneLiteratura podstawowa:6. L. Allen, J. H. Eberly, K. Rzążewski, Rezonans optyczny PWN, Warszawa 1981.7. H. Haken, Światło - Fale, fotony, atomy PWN, Warszawa 1993.8. C. C. Gerry, P. L. Knight, Wstęp do optyki kwantowej PWN, Warszawa 2007.9. M. O. Scully, M. S. Zubairy, Quantum Optics CUP, Cambridge 1997.10. L. Mandel, E. Wolf, Optical Coherence and Quantum Optics CUP, Cambridge 1995.Literatura uzupełniająca:5. R. Loudon, The Quantum Theory of Light OUP, Oxford 2000.6. R. R. Puri, Mathematical Methods of Quantum Optics Springer, Berlin 2001.7. G. J. Milbern, D. F. Walls, Quantum Optics Springer, Berlin 1994.8. W. H. Louisell, Quantum Statistical Properties of Radiation Wiley, New York 1973.

139Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka/ Fizyka środowiska z ekonomiąRodzaj studiów studia jednolite magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Mechanika ośrodków ciągłych13.2II16.S.CM.10ETrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne10 wykład 30 4 Do wyboru polskiV 10 ćwiczenia 30niestacjonarneProwadzący przedmiotdr hab. Jerzy StelmachWymagania wstępne: podstawy fizyki, metody matematyczne fizyki, mechanika teoretycznaZnajomość rachunku różniczkowego i całkowegoCele przedmiotu: zakłada się, że w wyniku zaliczenia przedmiotu student pozna podstawowe prawa hydrodynamiki orazteorii sprężystości. Pozna metody obliczania opływu ciał stałych przez ciecz oraz deformacji ciał stałych pod wpływem siłzewnętrznychMetody dydaktyczne: zajęcia prowadzone przy tablicy, zadania przeznaczone do rozwiązania w domu i w czasiećwiczeńTreści merytoryczne przedmiotu: Definicja i metody opisu ośrodka ciągłego. Równanieciągłości. Równania ruchu cieczy Eulera. Zasada zachowania energii – strumień energii, siłypowierzchniowe, strumień entropii, adiabatyczność ruchu, ciecz idealna. Tensor naprężeń. Zasadazachowania pędu i momentu pędu. Prawo zachowania krążenia prędkości. Teoria deformacji –tensor deformacji, praca napięć wewnętrznych, tensor szybkości odkształceń. Równanie stanuośrodka sprężystego oraz cieczy – prawo Hooke’a, prawo Naviera-Stokesa. WspółczynnikiLamego. Teoria sprężystości – przykłady wyliczania deformacji ciał stałych. Moduł Younga,współczynnik Poissona i moduł wszechstronnego ściskania. Rozszerzalność liniowa ciał stałych.Ruch ośrodka sprężystego – fale podłużne i poprzeczne. Hydromechanika – prawo Pascala,ciśnienie normalne i styczne, lepkość. Hydrostatyka – równanie równowagi Eulera, paradokshydrostatyczny. Hydrodynamika płynów doskonałych – prawo Bernoullego. Hydrodynamikacieczy lepkiej. Przewodnictwo cieplne.Forma i warunki zaliczenia: kolokwium zaliczeniowe (ćwiczenia),egzamin pisemny (wykład)Literatura podstawowa: .1. E.M. Lifszyc, L.D. Landau, Teoria sprężystości, PWN Warszawa 1993.2. E.M. Lifszyc, L.D. Landau, Hydrodynamika, PWN Warszawa 1994.3. A.K. Wróblewski, J.A. Zakrzewski, Wstęp do fizyki, tom 2, część 1, PWN Warszawa 1989.Literatura uzupełniająca: W. Nowacki, Postępy teorii sprężystości, PWN Warszawa 1986

140Fizyka MedycznaPrzedmioty kształcenie ogólnegoOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-Fizyczny Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:14.0II16D103Nazwa przedmiotu: EtykaLiczbaTryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:godzin10 wykład 30stacjonarne VniestacjonarnePunktyECTS:2TypprzedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr Krzysztof SajaWymagania wstępne: brakCele przedmiotu: Posługiwania się podstawowymi ideami, pojęciami i opozycjami w obrębie refleksji etycznej; identyfikowaniaobszarów funkcjonowania wartości i norm etycznych; analizy współczesnych dylematów etycznych.Metody dydaktyczne: konwersatoria, warsztaty, ćwiczenia.Treści merytoryczne przedmiotu:Opis a norma. Etyka a moralnośćEtyka a prawo i obyczaj.Źródła ocen moralnych.Pochodzenie etyki. Działy etyki.Historyczne tradycje etyczne.Natura etyki – realizm, intuicjonizm, naturalizm, emotywizm, relatywizm, subiektywizm.Prawda w etyce – uzasadnianie norm etycznych.Dylematy etyczne (konflikty wartości).AborcjaEutanazjaSprawiedliwość a równośćForma i warunki zaliczenia: zaliczenie.Literatura podstawowa:S.Pinker, Tabula rasa. Spory o naturę ludzką, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2005R.Wright, Moralne zwierzę, Pruszyński i spółka.Peter Singer, Etyka praktyczna, Książka i Wiedza, Warszawa 2003Jacek Hołówka, Etyka w działaniu, Prószyński i Spółka, Warszawa 2001Literatura uzupełniająca:Peter Singer, Przewodnik po etyce, Książka i Wiedza, Warszawa 1998.Simon Blackburn, Sens dobra, Wprowadzenie do etyki, tłum. T.Chawziuk, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2002W.Tyburski, A.Wachowiak, R.Wiśniewski, Historia filozofii i wtyki do współczesności. Źródła i komentarze, Dom Organizatora,Toruń 2002Peter Vardy, Paul Grosch, Etyka, tłum. J. Łoziński, Zysk i S-Ka, Poznań 1995.Alasdair MacIntyre, Krótka historia etyki, tłum. A. Chmielewski, PWN, Warszawa 2002.Vernon Bourke, Historia etyki, tłum. A.Białek, Wyd. Krupski i S-ka, 1994.F.Ricken, Etyka ogólna, tłum. P.Domański, Kęty 2001.

141Przedmioty podstawoweOpis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:13.2II16.M.MM.7CTryb studiówstacjonarneNazwa przedmiotu:Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiMatematyczne metody fizykiRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykgodzin ECTS: przedmiotu wykładowy4 Wykład 45 7 obowiązkowy polskiII 4 Ćwiczenia 45niestacjonarneProwadzący przedmiot dr hab. Prof. US Mariusz P. DąbrowskiWymagania wstępne: Ukończenie kursu „Matematyka wyższa‖ lub „Analiza matematyczna‖ i „Agebra‖.Cele przedmiotu: Nabycie umiejętności z zakresu metod matematycznych w odniesieniu do teoriifizycznych.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy.Ćwiczenia rachunkowe – rozwiązywanie zadań przy tablicy na podstawie przygotowanych list zadań.Treści merytoryczne przedmiotu:Funkcje specjalne fizyki matematycznej1. Funkcje walcowe Bessela. Funkcje Bessela 1-go, 2-go, 3-go rodzaju i ich podstawowe własności.Zmodyfikowane funkcje Bessela. Równania różniczkowe na funkcje Bessela poszczególnych rodzajów.Funkcja tworząca dla Jn(z). Wyrażenia asymptotyczne dla funkcji Bessela przy z → ∞ i przy z → 0. FunkcjeBessela rzędu półnieparzystego i ich wyrażenie przez funkcje elementarne. Sferyczne funkcje Bessela.Twierdzenie o zerach funkcji Bessela Jn(z), (n = 0, 1, 2, ..., ). Pierwiastki funkcji Bessela Jp(z), p > −1.Ortogonalność funkcji Bessela Jp(kz) na przedziale (0, l), l > 0. Informacja o rozwijaniu funkcji na szeregwzględem funkcji Bessela na przedziale (o, l), l > 0.2. Funkcje sferyczne (kuliste). Powierzchniowe i objętościowe funkcje sferyczne. Rozwiązanie ogólnerównania Laplace’a we współrzędnych sferycznych. Ortogonalność powierzchniowych funkcji kulistych nasferze. Rozwijanie funkcji f(θ,φ) na szereg funkcji kulistych. Rozwinięcie odwrotności odległości dwóchpunktów przestrzeni na szereg funkcji kulistych objętościowych. Rozwiniecie fali kulistej gasnącej na szeregfunkcji kulistych. Rozwinięcie fali płaskiej na fale kuliste (wzór Rayleigha). Zwiazek funkcji kulistychpowierzchniowych Ylm(θ,φ) z operatorem kwadratu momentu pędu.Forma i warunki zaliczenia: kolokwium - ćwiczeniakolokwium – wykładLiteratura podstawowa: .1. E. Kącki, L. Siewierski, Wybrane działy matematyki wyższej z ćwiczeniami, PWN, Warszawa 1993.2. F. W. Byron, R.W. Fuller, Matematyka w fizyce klasycznej i kwantowej, t.1,t.2., PWN, Warszawa 1973-1974.3. A. Zagórski, Metody matematyczne fizyki, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa1999.Literatura uzupełniająca:1. G.B. Arfken, H.J.Weber Mathematical Methods for Physicists, Academic Press, 2001.

142Przedmioty kierunkoweOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010.Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiJęzykwykładowypolskiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskiKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Wstęp do astrofizyki i kosmologii13.2II16.M.AC.7CTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne IV 7 wykład 30 4 Obowiązkowy7 konwersatoria 15niestacjonarneProwadzący przedmiot Ewa Szuszkiewicz (wykład) Edyta Podlewska-Gaca (ćwiczenia)Wymagania wstępne:Znajomość matematyki i fizyki w zakresie trzech pierwszych lat studiów nakierunku fizykaCele przedmiotu: Rozumienie zjawisk astronomicznych i praw nimi rządzących, posługiwanie się terminologiaastronomiczna, zdobycie umiejetnosci oceny aktualnego stanu badan astronomicznych, rozwinięcieumiejętności dokonywania prostych obserwacji astronomicznychMetody dydaktyczne: multimedialne prezentacje komputerowe, obserwacje za pomocą amatorskich teleskopówzwierciadlanych, obserwacje Słońca, wieczorne obserwacje nieba, posługiwanie się mapami i atlasami gwiazdowymi,Treści merytoryczne przedmiotu: Materia wypełniająca Wszechświat: gromady galaktyk, galaktyki,gwiazdy, planety. Własności obserwowane gwiazd. Modelowanie gwiazd: równania strukturygwiazdy, proste modele gwiazdowe. Ewolucja gwiazd: powstawanie gwiazd, gwiazdy ciągugłównego, czerwone olbrzymy. Końcowe etapy ewolucji gwiazd: białe karły, gwiazdy neutronowe,czarne dziury. Gwiazdy podwójne. Materia międzygwiazdowa. Układy gwiazd, galaktyki, gromadygalaktyk.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne wykładu i ćwiczeń na ocenę (w formie eseju)Literatura podstawowa: Wykład z astrofizyki prof. Bohdana Paczyńskiego ―Budowa i ewolucjagwiazd‖ http://urania.pta.edu.pl/bieg.htmlKippenhahn R., Weigert A., ―Stellar structure and evolution‖, Springer-Verlag BerlinHeidelberg 1990Frank H. Shu, “Galaktyki Gwiazdy Życie, fizyka Wszechświata” Prószyński i S-ka, Warszawa 2003Literatura uzupełniająca: materiały źródłowe podawane na wykładzie: 1) An Atlas of the Universehttp://www.atlasoftheuniverse.com 2) ―A map of the Universe‖, Gott i inni 2005http://www.astro.princeton.edu/~mjuric/universe/

143Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka/ Fizyka medycznaRodzaj studiów: Jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Fizyka Statystyczna13.2II16.M.SF.8ETrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punktystudiówgodzin ECTS:stacjonarne IV 7 wykład 45 6konwersatoria 30niestacjonarneTypprzedmiotuobowiązkowyJęzykwykładowyPolskiProwadzący przedmiot dr hab. Franco Ferrari, prof. USWymagania wstępne: Znajomość termodynamiki, mechaniki teoretycznej i mechaniki kwantowejCele przedmiotu: rozumienie metod fizyki statystycznej klasycznej oraz kwantowejMetody dydaktyczne: wykłady, materiały dydaktyczne dostępne na stronie internetowej przedmiotuTreści merytoryczne przedmiotu: Podejście statystyczne, średnia droga swobodna, teoria kinetycznagazu doskonałego, średnia energia kinetyczna przypadająca na cząstkę, średni czas pomiędzykolejnymi zderzeniami. Przestrzeń fazowa, -przestrzeń, -przestrzeń, funkcja rozkładu, zadanieteorii kinetycznej, zachowanie energii i substancji.Mechanika statystyczna, postulaty mechaniki statystycznej, pojęcie zespołu, rozkładmikrokanoniczny, średnia po zespole, wartość najbardziej prawdopodobna, fluktuacje,wyprowadzenie termodynamiki z mechaniki statystycznej, zastosowanie do gazu doskonałego.Rozkład najbardziej prawdopodobny, metoda mnożników Lagrange'a, rozkład Maxwella-Boltzmanna, ciśnienie gazu doskonałego, ekwipartycja energii, rozkład prędkości, wyprowadzenietermodynamiki, fluktuacje.Zespół kanoniczny, funkcja partycji, wyprowadzenie termodynamiki, przykład klasycznego gazudoskonałego. Krótki wstęp do zjawisk transportu, granica bezzderzeniowa i hydrodynamiczna,hydrodynamika nielepka, dyfuzja.Statystyki kwantowe, termiczna długość fali, cząstki nierozróżnialne, fermiony i bozony, liczbyobsadzeń, spin, zespoły mikrokanoniczny i kanoniczny w kwantowej mechanice statystycznej,kwantowa suma statystyczna, statystyka Fermiego-Diraca i Bosego-Einsteina, granica klasyczna.Treści programowe ćwiczeń (prowadzący ćwiczenia: mgr Jarosław Paturej):Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z teoretycznym opisem zachowania się układówzłożonych z bardzo wielu elementów (atomów, cząstek) poprzedzonych powtórką podstawowychpojęć termodynamiki (teoria fenomenologiczna, zasady termodynamiki, potencjałytermodynamiczne, procesy odwracalne i nieodwracalne).Forma i warunki zaliczenia: Egzamin z materiału wykładowego, zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia doegzaminu.Literatura podstawowa: 1) Kerson Huang, Podstawy fizyki statystycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.2) Slajdy i notatki z wykładów umieszczone na stronie internetowej przedmiotu:Literatura uzupełniająca: 1) Kerson Huang, Mechanika statystyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1987.2) M. W. Zemansky, Heat and Thermodynamics. McGraw-Hill, New York, 1957

144Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność – Fizyka/ Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: II Pracownia12.2II16.M.PL.4CTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty TypJęzykstudiówgodzin ECTS: przedmiotu wykładowystacjonarne III / IV 6 Ćwiczenia laboratoryjne 105 12 kierunkowy polskiniestacjonarne7 Ćwiczenia laboratoryjne 105Prowadzący przedmiot: prof. dr hab. Mykola Serheiev; dr hab. Rychor Fedaruk; dr Witold Dullak; dr MarcinOlszewskiWymagania wstępne: Przedmioty wprowadzające: 1) Podstawy fizyki; 2) Podstawy elektroniki; 3) Statystyka i analizadanych pomiarowych; 4) Wstęp do fizyki ciała stałego; 5) Wstęp do fizyki atomowej i cząsteczkowej; 6) Wstęp do fizykijądrowej i cząstek elementarnychWymaganą od studenta wiedza - Znajomość matematyki i fizyki w zakresie studiów I stopnia na kierunku Fizyka.Cele przedmiotu: Zapoznanie się z doświadczalnymi metodami badania różnych zjawisk natury metodami fizycznymi.Metody dydaktyczne: Ćwiczenia laboratoryjneTreści merytoryczne przedmiotu:Ćwiczenie Nr.1 - Wyznaczanie momentów dipolowych drobinĆwiczenie Nr.2 - Wyznaczanie współczynnika załamania gazów za pomocą interferometruĆwiczenie Nr.3 - Badanie właściwości optyczne roztworówĆwiczenie Nr.4 - Detekcja i właściwości promieniowania betaĆwiczenie Nr.5 - Detekcja i właściwości promieniowania gammaĆwiczenie Nr.6 - ElektroluminescencjaĆwiczenie Nr.7 - Wyznaczanie stałej Plancka przy pomocy zjawiska fotoelektrycznegoĆwiczenie Nr.8 – Ferroelektryki. Pętla hysterezy.Ćwiczenie Nr.9 – Ferroelektryki. Temperaturowa zależność polaryzacji.Ćwiczenie Nr.10 - Przetworniki fotoelektryczneĆwiczenie Nr.11 - Efekt HallaĆwiczenie Nr.12 - Laser He-Ne. Analiza przemieszczeń metodami interferometrii holograficznejĆwiczenie Nr.13 - Elektronowy rezonans paramagnetycznyĆwiczenie Nr.14 – Ferromagnetyki. Temperaturowa zależność namagnesowania.Ćwiczenie Nr.15 – Dozymetria promieniowania jonizującegoĆwiczenie Nr.16 – Rozkłady statystyczne w fizyce jądrowejĆwiczenie Nr 17 - Pomiar prędkości i tłumienia ultradźwięków w ciałach stałychĆwiczenie Nr.18 – Badanie wymiaru fraktalnegoĆwiczenie Nr.19 - Chaos dynamicznyĆwiczenie Nr.20 – Elementy symetrii a morfologia kryształówĆwiczenie Nr.21 – Metody hodowli kryształówĆwiczenie Nr.22 – Metody impulsowe rejestracji rezonansu magnetycznegoForma i warunki zaliczenia: Zaliczenie ćwiczeń na ocenę.Literatura podstawowa:1. Sz. Szczeniowski, Fizyka doświadczalna.2. F. Kohlrausch, Fizyka laboratoryjna3. F.Kaczmarek, II pracownia fizyczna.Literatura uzupełniająca:1. Ch.Kittel, Wstęp do fizyki ciała stałego, Warszawa, PWN, 1999.2. J.Garbarczyk, Wstęp do fizyki ciała stałego, Warszawa, WPW, 2000.3. HoIbach, H.Lüth, Fizyka ciała stałego, Warszawa, PWN, 1996.

145Przedmioty specjalistyczneOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009 / 2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia fizyki molekularnej13.2II16.M.MO.7ETrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne IV 7 wykłady 30 5 Ograniczo7 ćwiczenia 15negowyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: prof. dr Jerzy Ciosłowski, mgr Ewa GrzebieluchaWymagania wstępne: mechanika kwantowa: postulaty mechaniki kwantowej, ruch oscylacyjny:kwantowy oscylator harmoniczny, poziomy energetyczne, ruch rotacyjny: rotacja w dwóch i wtrzech wymiarach, kwantowanie rotacjiCele przedmiotu: Po zaliczeniu przedmiotu student potrafi:podać prawo Lamberta – Beer’a , opisać zjawisko Ramana, podać wyrażenia opisujące poziomy energii rotacyjnej ioscylacyjnej cząsteczki, scharakteryzować widma rotacyjne, oscylacyjne i elektronowe, zdefinować orbitale atomowe i , wyjaśnić na czym polega sprzężenie LS i oddziaływanie spin-orbita, wyjaśnić na czym polega przesunięciechemiczne, podać różnicę między fluoroscencją i fosforescencją, scharakteryzować spektroskopię NMRMetody dydaktyczne:słowne - wykład, dyskusja, pogadankaTreści merytoryczne przedmiotu: Fale elektromagnetyczne. Rodzaje fal, rodzaje spektroskopii z nimi związanych.Foton, energia, pęd, moment pędu. Ogólna zasada działania spektroskopów. Prawo Lamberta – Beer’a. Współczynnikabsorbcji i ekstynkcja molowa. Współczynniki Einsteina. Emisja spontaniczna i wymuszona. Diagram Jabłońskiego.Rachunek zaburzeń zależny od czasu, reguły wyboru. Oscylator harmoniczny, poziomy energetyczne, funkcje falowe.Drgania harmoniczne i anharmoniczne. Potencjał Morse’a. Potencjał dysocjacji. Ruch środka masy i ruch względnycząsteczki dwuatomowej. Reguły wyboru w spektroskopii IR i Ramanowskiej. Zjawisko (efekt) Ramana. Drganiacząsteczek wieloatomowych, nadtony. Rezonans Fermiego. Rodzaje rotorów i ich poziomy energetyczne. Momentbezwładności. Reguły wyboru w spektroskopii rotacyjnej, wpływ statystyk spinowych. Widma rowibracyjne, reguływyboru, gałęzie PQ i R. Atom wodoru, poziomy energetyczne, funkcje falowe, liczby kwantowe. Reguły wyboru dlaatomu wodoru. Atom helu, stan singletowy i trypletowy. Składanie momentów pędów w atomach. Spin. Termyatomowe. Reguła Hunda. Reguły wyboru w widmach atomów wieloelektronowych. Orbitale atomowe i . Orbitale wiążące i antywiążące. Orbitale gerade i ungerade. Diagram orbitali dla typowej cząsteczki dwuatomowej. Momentpędu orbitalny i spinowy w cząsteczkach dwuatomowych. Przejścia elektronowe w cząsteczkach w cząsteczkachwieloelektronowych n + i + . Moment magnetyczny a moment pędu. Magneton Bohra. Magnetyczny momentspinowy. Oddziaływanie spin-orbita. Sprzeężenie LS. Spektroskopia EPR i ESR. Magneton jądrowy. Spin jąder.Spektroskopia NMR. Zasada działania spektroskopu NMR. Ekranowanie magnetyczne. Przesunięcie chemiczne.Struktura subtelna. Rezonans magnetyczny w medycynie.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne ćwiczeń na ocenę, egzamin ustny z materiału wykładowego,zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia do egzaminuLiteratura podstawowa: P. W. Atkins, Chemia fizyczna, PWN, 2007, P. W. Atkins, Molekularna mechanikakwantowa, PWN, 1975Literatura uzupełniająca: H. Haken, H. Ch. Wolf, Fizyka molekularna z elementami chemii kwantowej, J. Sadlej,Spektroskopia molekularna, WNT, W-wa 2002

146Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / Specjalność:Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:12.8II16.M.TN.7CTryb studiówstacjonarneJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiNazwa przedmiotu: Techniki obrazowania tkanek narządów i układówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punktygodzin ECTS: Typ przedmiotu7 konwersatorium 30 3 ograniczonegoIVwyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiot dr Mirosław LewockiWymagania wstępne: Znajomość fizyki ogólnej, fizyki jądrowej, anatomii prawidłowej,podstaw onkologiiCele przedmiotu: Celem przedmiotu jest wprowadzenie studentów w zagadnienia związane zmetodami lobrazowania tkanek i narzadów stosowanych w praktyce klinicznej.Metody dydaktyczne: Zajęcia prowadzone z wykorzystaniem środków audiowizualnychgłównie w formie wykładów i dyskusji panelowych.Treści merytoryczne przedmiotu: Podstawy rentgenodiagnostyki, mammografii, tomografiakomputerowa, wykorzystanie magnetycznego rezonansu jądrowego w obrazowaniu tkanek miękkich,USG, medycyna nuklearna i PET, metody mikroskopowe w badaniach histopatologicznych, termografia ihipertermiaForma i warunki zaliczenia: kolokwium w formie pytań otwartychLiteratura podstawowa: .Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna.Pod redakcją Macieja NałęczaTom 9, Fizyka MedycznaAkademicka Oficyna Wydawnicza Exit, Warszawa 2002Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna.Pod redakcją Macieja NałęczaTom 8, Obrazowanie BiomedyczneAkademicka Oficyna Wydawnicza Exit, Warszawa 2003Literatura uzupełniająca: Czasopisma z zakresu diagnostyki i terapii i fizyki medycznejnp. Radiology, Report of Practical Oncology and Radiotherapy,Nowotwory, Radiotherapy and Oncology

147Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKOD Przedmiotu:13.2II16.M.FJ.8C Nazwa przedmiotu:Tryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczbagodzin8 wykład 30stacjonarne IV 8 konwersatoria 30Wybrane zagadnienia z fizyki jądrowejPunktyECTS:5Typ przedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiot dr hab. prof. US Konrad CzerskiWymagania wstępne: zaliczenie przedmiotu Wstęp do fizyki jądra atomowego i cząstekelementarnych oraz przedmiotu Mechanika kwantowa I i IICele przedmiotu: pogłębione przedstawienie metod teoretycznych i eksperymentalnych fizykijądrowej niskiej energii, opis reakcji jądrowych i ich zastosowań w badaniach materiałowych,medycynie nuklearnej i astrofizyce jądrowej.Metody dydaktyczne: wykład prowadzony przy tablicy, korzystający z prezentacji multimedialnej;ćwiczenia rachunkowe przedstawiające metodykę rozwiązywania zadań i ilustrującą tematykęwykładuTreści merytoryczne przedmiotu: Materia jądrowa, oddziaływanie nukleon-nukleon, deuteron.Struktura jądrowa: model kroplowy, gazu Fermiego, powłokowy, jądra superciężkie. Rozpadypromieniotwórcze i ich spektroskopia, opis kwantowy i reguły wyboru, metoda datowania C14,spektroskopia masowa, PET. Rozszczepienie jądrowe i fizyka reaktorów, nowe koncepcje reaktorówjądrowych. Kinematyka reakcji jądrowych i rozpraszania jądrowego, zasada równowagiszczegółowej, przestrzeń fazowa, rozpraszanie Rutherforda, metoda Backscatteringu. Elementy teoriireakcji jądrowych: rozkład na fale parcjalne, długość rozproszenia, model optyczny, reakcje wprost,reakcje strippingu, reakcje rezonansowe, reakcje przez jądro złożone, reakcje wielostopniowe, reakcjewyparowania, temperatura jądrowa, wysoko-wzbudzone stany jądrowe, deformacje jądrowe, przejściafazowe materii jądrowej. Wychwyt radiacyjny powolnych neutronów i protonów, analizaaktywacyjna, analiza reakcji jądrowych dla celów materiałowych, produkcja radioizotopów dlamedycyny. Astrofizyka jądrowa: tunelowanie bariery kulombowskiej, pik Gamowa, reakcje jądrowew plazmach astrofizycznych, tworzenie pierwiastków chemicznych w Wielkim Wybuchu i wewnętrzach gwiazd, ekranowanie elektronowe w plazmach. Gorąca i zimna fuzja jądrowa, koncepcjeprodukcji energii.Forma i warunki zaliczenia: ćwiczenia – zaliczenie jednego kolokwium z zadań rachunkowych,wykład – zaliczenie ćwiczeń, egzamin pisemny z zadań rachunkowych i testowyLiteratura podstawowa: .1. T. Mayer-Kuckuk, Fizyka jądrowa, PWN, Warszawa 19872. K. Heyde, Basic Ideas and Concepts in Nuclear Physics, IOP Publishing Ltd 19943. A. Strzałkowski, Wstęp do fizyki jądra atomowego, PWN, Warszawa 19784. Z. Wilhelmi, Fizyka reakcji jądrowych, PWN, Warszawa 19765. C.E. Rolfs, W.S. Rodney, Cauldrons in the Cosmos, The University of Chicago Press 19886. J. Araminowicz, Zbiór zadań z fizyki jądrowej, PWN, Warszawa 19777. I.E. Irodow, Zadania z fizyki atomowej i jądrowej, PWN, Warszawa 1974Literatura uzupełniająca: Prezentacja wykładu w formacie PowerPoint

148Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia fizyki ciała stałego13.2II16.M.SS.8CTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punktystudiówgodzin ECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowystacjonarne IV 8 wykład 30 7 obowiązkowy polskikonwersatoria 30niestacjonarneProwadzący przedmiot: dr hab. Mykola KorynevskyyWymagania wstępne: znajomość fizyki ogólnej i kwantowej, podstaw fizyki ciała stałego, znajomość podstawanalizy matematycznej (pochodne, całki, równania różniczkowe, ciągi, przestrzenie wektorowe)Cele przedmiotu: zrozumienie istoty i osobliwości zjawisk kolektywnych zachodzących w ciałach stałych,zastosowanie formalizmu mechaniki kwantowej do wyliczenia podstawowych charakterystyk kryształów metalowych,dielektrycznych i półprzewodnikowych, nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów wteoretycznych badaniach ciał stałych oraz interpretacji otrzymanych wyników.Metody dydaktyczne: klasyczny wykład z kredą przy tablicy z wykorzystaniem współczesnych środków (folie,prezentacja multimedialna) przy dyskusji omawianych wyników, ćwiczenia rachunkowe polegające na rozwiązywaniuzadań i problemów ilustrujących zagadnienia omawiane na wykładzieTreści merytoryczne przedmiotu: Metale, półprzewodniki i dielektryki. Gaz elektronowy. Funkcje rozkładu.Kwantowe statystyki Bose-Einsteina i Fermi-Diraca. Funkcja gęstości stanów dla układów elektronowych. Rozkładelektronów przewodnictwa w metalach względem energii. Poziom Fermiego. Temperatura Fermiego. Teoria pasmenergetycznych w kryształach Rozwiązanie równania Schrodingera dla potencjału "studni" prostokątnej (modelKroniga - Penney'a). Widmo energetyczne elektronów w krysztale. Strefy walencyjna, przewodnictwa i zabroniona.Przewodnictwo własne półprzewodników. Przewodnictwo domieszkowane półprzewodników. Dynamika drgań siecikrystalicznej. Kwantowanie drgań sieci krystalicznej. Fonony. Poziomy energetyczne drgań sieci krystalicznej. Gałęziakustyczna i optyczna. Osobliwości drgań sieci krystalicznej w trzywymiarowych kryształach. Funkcja gęstościstanów. Teorie Einsteina i Debye'a ciepła właściwego ciał stałych. Ciepło właściwe przy niskich temperaturach. PrawoDebye'a T 3. Ciepło właściwe przy wysokich temperaturach. Prawo Dulonga i Petita. Zjawiska kolektywne w ciałachstałych. Kwantowe modele Heisenberga i Isinga. Teoria ferromagnetyzmu ciał stałych w modelu Isinga. Przybliżeniepola samouzgodnionego. Wielkości fizyczne w otoczeniu punktu przejścia fazowego. Zjawisko ferroelektryczne.Forma i warunki zaliczenia: egzamin składający się z części pisemnej i ustnej, zaliczenie ćwiczeń na ocenę napodstawie dwóch kolokwiów pisemnychLiteratura podstawowa:C. Kittel. Wstęp do fizyki ciała stałego. PWN, Warszawa, 1998.W. Harrrison. Teoria ciała stałego. PWN, Warszawa, 1976.N. Ashkroft, N. Mermin. Fizyka ciała stałego. PWN, Warszawa, 1986.J. Garbarczyk. Wstęp do fizyki ciała stałego. Ofic. Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2000.G. Wannier. Podstawy fizyki ciała stałego. PWN, Warszawa, 1962.Literatura uzupełniająca:H. Ibach, H. Luth. Fizyka ciała stałego. PWN, Warszawa, 1996.R. Stepniewski Fizyka ciała stałego 2004/2005 (wersja elektroniczna).

149Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:12.8II16.M.ZB.7CNazwa przedmiotu:Pomiary zjawisk bioelektrycznychTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne IV 8 konwersatorium 15 3 OgraniczonegowyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiotHanna Piwowarska-BilskaWymagania wstępne: Znajomość : analizy matematycznej, podstaw elektroniki i informatyki oraz elementarnychpodstaw anatomii i fizjologii człowieka.Cele przedmiotu: Konwersatorium zapoznaje studentów z własnościami, metodami odbioru i czujnikamisygnałów bioelektrycznych. Studenci porządkują wiedzę w zakresie klasyfikacji, własności i parametrów sygnałówbiomedycznych. Poznają nowoczesne metody odbioru sygnałów EKG,EMG,EEG ,typowe źródła zakłóceń pomiaru imetody ich eliminacji.Metody dydaktyczne: konwersatorium, referaty ilustrowane prezentacjami.Treści merytoryczne przedmiotu:1. Systematyka sygnałów biomedycznych2. Bioelektryczne właściwości komórki3. Elektrokardiografia4. Postępy elektrodiagnostyki i elektroterapii zaburzeń rytmu serca5. Elektroencefalografia6. Elektromiografia7. Bierne właściwości elektryczne tkanek8. Reografia impedancyjna9. Elektrodiagnostyka gałki ocznej10. Problemy techniczne rejestracji sygnałów elektrofizjologicznych11. Wybrane techniki przetwarzania i archiwizacji sygnałów elektrodiagnostycznych12. Podstawy bezpieczeństwa elektrycznego w technice medycznejForma i warunki zaliczenia: ocena pozytywna uzyskana na podstawie wyniku kolokwium oraz aktywności nazajęciach.Literatura podstawowa:Biofizyka F. Jaroszyk; Przetwarzanie sygnałów elektrodiagnostycznych, P.Augustyniak,;Problemy biocybernetyki i inzynierii medycznej, T2,T9. red. M. Nałęcz; Fizyczne metodydiagnostyki medycznej, HrynkiewiczLiteratura uzupełniającaElektronika medyczna T. I, Keller, Cyfrowe metody przetwarzania sygnałów biomedycznych. T. I,Moczko, Kramer; Elektrodiagnostyka medyczna M. Storczyk; Atlas elektroencefalografii,Majkowski; Hausmanowa-Petrusewicz I.: Elektromiografia kliniczna, PZWL.

150Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:12.0II16.M.GK.8ENazwa przedmiotu:Podstawy genetyki klinicznejTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typ przedmiotustudiówgodzin ECTS:stacjonarne IV 8 konwersatorium 30 5 ograniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiot prof. dr hab. Bogumiła Skotarczak, dr Agnieszka Maciejewska, dr Marek SawczukWymagania wstępne: wiedza z zakresu genetyki na poziomie liceum ogólnokształcącegoCele przedmiotu: zapoznanie z podstawami i zasadami współczesnej genetyki w medycynie; funkcja genu wzdrowiu i w chorobieMetody dydaktyczne: konwersatoria z odwołaniem się do wiedzy studentów,wykłady prezentowane w formie przeźroczy z ilustracjami i schematamiTreści merytoryczne przedmiotu: Wprowadzenie do genetyki, budowa i replikacja DNA,DNA telomerowy, telomeraza-nadzieja medycyny, genomika, projekt zsekwencjonowanialudzkiego genomu, nowa mapa naszych genów, systemy naprawcze błędów w DNA, regulacjasyntezy białek, budowa genów, ekspresja informacji genetycznej, odwrotna transkrypcja,transpozony a nowotwory, genomowy imprinting, transformacja nowotworowa komórki, garniturchromosomowy człowieka, mutacje i mutageneza, mutageny, przykłady chorób wywołanychmutacjami u człowieka, cytogenetyka kliniczna: chromosomowe podstawy chorób człowieka,technika i nomenklatura cytogenetyczna, aberracje liczbowe chromosomów, strukturychromosomów, cytogenetyka w chorobach nowotworowych, choroby związane z niedoboremodporności, rekombinacja i klonowanie DNA in vivo i in vitro, łańcuchowa reakcja polimerazyDNA (PCR), identyfikacja klonowanego genu - techniki, GMO, terapia genowa.Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie pisemneLiteratura podstawowa:Literatura podstawowa:Genetyka molekularna. Red P. Węgleński P. PWN Warszawa 2006.Genetyka medyczna. Red. L.B. Jorze, J.C. Carem, Wydawnictwo CZELEJ Lublin 2000Literatura uzupełniająca:Drewa G. Podstawy genetyki. Volumed Wrocław 2003.Genetyka ogólna A. Sadakierska-Chudy, G. Dąbrowska, A. Goc. Wydawnictwo UMK wToruniu 2004

151Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / SpecjalnośćRodzaj studiówFizyka / Fizyka medycznastudia jednolite magisterskieJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKOD Przedmiotu:12.8II16M.TL.8C Nazwa przedmiotu: Techniki laserowe w medycynieTryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczbagodzin8 Wykład 15stacjonarne 4PunktyECTS:3Typ przedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotprof. dr hab. Bolesław GonetWymagania wstępne: 4 Znajomość fizyki i matematyki wyższej w zakresie podstawowym,po kursie anatomii i fizjologii człowiekaCele przedmiotu: Poznanie sposobów wykorzystania światła laserowego w diagnostyce iterapii.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy.Treści merytoryczne przedmiotu: Cechy światła laserowego. Lasery wykorzystywanenajczęściej w medycynie. Penetracja światła laserowego przez tkanki. Zastosowanie światłalaserowego w chirurgii, dermatologii, okulistyce. Fotomedycyna. Diagnostyka i terapiafotodynamiczna. Biopsja laserowa. Biostymulacja laserowa. Zastosowanie laserów wkosmetyce.Forma i warunki zaliczenia: test - wykładLiteratura podstawowa: .F. Kaczmarek, Wstęp do fizyki laserów, WNT, 1978.A. Dubik, Zastosowania laserów, WNT, 1991.Zarys klinicznych zastosowań laserów, praca zbiorowa, PZG, 1995.Literatura uzupełniająca: Literatura medyczna

152Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu:12.0II16.M.NM.9CMedycyna nuklearnaTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne V 9 wykład 30 6 OgraniczonegowyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot:Hanna Piwowarska-BilskaWymagania wstępne: Znajomość : analizy matematycznej, podstaw elektroniki oraz elementarnych podstaw anatomii ifizjologii człowiekaCele przedmiotu: 1.Znajomość aparatury stosowanej w medycynie nuklearnej (SPECT/CT, PET/CT, radiometry,mierniki aktywności, sondy scyntylacyjne );2.Poznanie metod kontroli jakości aparatury scyntygraficznej;3.Zapoznanie znowoczesnymi programami komputerowymi stosowanymi w medycynie nuklearnej; 4.Znajomość podstaw dozymetriiindywidualnej (szacowanie dawek otrzymanych podczas diagnostyki i terapii radioizotopowej);5.Poznanie zasad ochronyradiologicznej podczas pracy z otwartymi źródłami promieniowania jonizującego; 6. Praktyczne poznanie roli fizyka wzakładzie medycyny nuklearnej.Metody dydaktyczne: wykład, wykład z dyskusją, wykład ilustrowany prezentacjami oraz zajęcia poglądowe wzakładzie medycyny nuklearnejTreści merytoryczne przedmiotu:1. Metody radioizotopowe w medycynie2. Źródła promieniowania stosowane w medycynie nuklearnej3. Dozymetria i ochrona radiologiczna w medycynie nuklearnej4. Aparatura diagnostyczna5. Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią6. Parametry fizyczne aparatury diagnostycznej7. Teoretyczne podstawy tworzenia obrazu8. Parametry jakości obrazów scyntygraficznych9. Techniki badań diagnostycznych.10. Metody terapii radioizotopowej11. Przetwarzanie danych w diagnostyce ilościowej.12. Kontrola jakości pracy aparatury diagnostycznej13. Metody prezentacji i oceny obrazów scyntygraficznychForma i warunki zaliczenia: ocena pozytywna uzyskana na podstawie wyniku kolokwium oraz aktywności nazajęciach.Literatura podstawowa:Physics in Nuclear Medicine, S. Cherry, A.Sorrenson, Third Edition, 2003 Elsevier Science (USA); Medycyna nuklearna,Z.Toth, J. Przedlacki, 1983 PZWN; Medycyna nuklearna, L.Królicki, 1996 Fundacja im.L.Rydgiera.Literatura uzupełniająca: the Journal of Nuclear Medicine and Technology; the European Journal of Nuclear Medicineand Molecular Imaging; the World Journal of Nuclear Medicine.

153Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki…2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:13.1II16.M.BM.9ENazwa przedmiotu:BiomechanikaTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarne V 9 wykład 30 7 OgraniczonegowyboruniestacjonarneJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiotdr Ryszard KopańskiWymagania wstępne: Obecność na wykładachCele przedmiotu: Umiejętności opisu i biomechanicznej interpretacji aktów ruchowych człowieka. Znajomośćmetrologii biomechanicznej i jej zastosowanie w diagnozie stanu funkcjonalnego układu ruchu człowieka orazocenie techniki ruchu. Wykorzystanie poznanych praw i zasad biomechaniki w pracy zawodowej.Metody dydaktyczne: Wykłady z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych i filmów dydaktycznychTreści merytoryczne przedmiotu: Strukturalno – funkcjonalna charakterystyka układów: ruchu, sterowania izasilania człowieka w warunkach normalnych i patologii. Mechaniczne właściwości kości, mięśni, więzadeł iścięgien. Adaptacja funkcjonalna układu kostnego w stanach patologicznych i normalnych. Biomechaniczneczynniki określające wartość siły mięśniowej. Działanie siły na dźwignie kostne. Działanie biologicznychprzekładni. Relacje między momentem mięśniowym a momentem zewnętrznym i wynikający z tych relacjicharakter pracy mięśniowej. Określanie położenia środka ciężkości ciała ludzkiego Filmowo – fotograficznemetody rejestracji i analizy ruchu. Określenie potencjalnych możliwości motorycznych człowieka: pomiarymomentów sił mięśniowych, pomiary prędkości ruchu w stawach w funkcji sił zewnętrznych obciążającychstawy, spidograficzne pomiary prędkości ruchu. Pomiary goniometryczne zakresu ruchu w stawach w oceniegibkości czynnej i biernej.Forma i warunki zaliczenia: EgzaminLiteratura podstawowa: T. Bober – red., Biomechanika – wybrane zagadnienia. AWF – Wrocław 1986T. Bober, S. Kornecki: Biomechanika cechy aktywności motorycznej człowieka, AWF- Wrocław 1992T. Bober, J. Zawadzki: Biomechanika układu ruchu człowieka, BK – Wrocław 2003L.B. Dworak Niektóre metody badawcze biomechaniki i ich zastosowanie w sporcie, medycynie i ergonomii.AWF-Poznań nr 91 1995A. Komor Cybernetyczne metody identyfikacji parametrów koordynacji ruchów, Zeszyty Naukowe, AWF-Wrocław nr 33,str.49-62 1983A. Morecki, J. Ekiel, K. Fidelus Bionika ruchu, PWN – Warszawa 1971Zembaty A. Pomiary zakresu ruchów w stawach człowieka, Zdrowie i kultura fizyczna-Warszawa 1989Literatura uzupełniająca: Cz. Urbanik.-redaktor. Wybrane zagadnienia biomechaniki sportu, AWF-Warszawa2001Cz. Urbanik: Zagadnienia biomechaniki sportu – technika ruchu. Warszawa 2003Cz. Urbanik: Wybrane zagadnienia biomechaniki ruchu człowieka. AWF Warszawa 2007Cz. Urbanik: Biomechanika ruchu wybrane zagadnienia. AWF warszawa 2007W. M Zaciorski. Kształcenie cech motorycznych sportowca, Sit Warszawa 1970

154Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / Specjalność Fizyka/ Fizyka medycznaRodzaj studiówjednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:16.9II16.M.MW.9CTryb studiówstacjonarneJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiNazwa przedmiotu: Wykład Monograficzny: Modelowanie Molekularne – Metody MonteCarloRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punktygodzin ECTS: Typ przedmiotu10 wykłady 60 10 OgraniczonegoVwyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotdr inż. Marcin BuchowieckiWymagania wstępne:podstawy fizyki i mechanika kwantowaCele przedmiotu: Zapoznanie się z zagadnieniem modelowania molekularnego i jegozastosowań ze szczególnym uwzględnieniem metod Monte Carlo.Metody dydaktyczne: prowadzenie wykładu, prezentacja przykładówTreści merytoryczne przedmiotu: zagadnienie modelowania molekularnego, pola siłowe,Klasyczna Metoda Monte Carlo, Dynamika Molekularna, Kwantowe Metody Monte Carlo(PIMC –Monte Carlo Metodą Całek po trajektoriach, Wariacyjna Metoda Monte Carlo, ),minimalizacja metodą Monte Carlo, zastosowanie do obliczania stałych reakcji chemicznychForma i warunki zaliczenia: egzaminLiteratura podstawowa:1. L. Piela „Idee chemii kwantowej”2. Zasoby internetoweLiteratura uzupełniająca:1. D. Frenkel, B. Smit „Understanding molecular simulations”

155Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / Specjalność Fizyka/ Fizyka medycznaRodzaj studiów jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:11.9II16.M.NN.10CJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiNazwa przedmiotu: Informatyka sieci neuronowychTryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punktygodzin ECTS: Typ przedmiotu10 wykłady 30 5 ograniczonegostacjonarne 5wyboruJęzykwykładowypolskiniestacjonarneProwadzący przedmiotdr inż. Marcin BuchowieckiWymagania wstępne:podstawy fizyki i matematykiCele przedmiotu: Zapoznanie się z zagadnieniem sieci neuronowych, poznaniezastosowań.Metody dydaktyczne: prowadzenie wykładu, analiza przykładówTreści merytoryczne przedmiotu: rozwój idei sieci neuronowych, pamięć, uczenie się,model neuronu, logika rozmyta, sieć jednokierunkowa, sieć ze sprzężeniem zwrotnym,reguły uczenia sieci neuronowych, sieci wielowarstwowe, sieci asocjacyjne, siecisamoorganizujące się, zastosowanie w sterowaniu i diagnostyce medycznejForma i warunki zaliczenia: egzaminLiteratura podstawowa:1. R. Rojas „Neural networks”2. J. Żurada „Sieci neuronowe”Literatura uzupełniająca:Zasoby internetowe

156Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-Fizyczny Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:Nazwa przedmiotu: Nieliniowe układy dynamiczne13.2II16.M.ND.10CLiczbaTryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:godzin10 wykłady 30stacjonarne VniestacjonarnePunktyECTS:5TypprzedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: dr Stanisław PrajsnarWymagania wstępne: znajomość matematyki wyższej i mechaniki teoretycznejCele przedmiotu: Celem zajęć jest zapoznanie studentów z pojęciami i metodami rachunkowymi stosowanymi wopisie nieliniowych układów dynamicznych.Metody dydaktyczne: wykłady, indywidualne konsultacjeTreści merytoryczne przedmiotu: Układy dyssypatywne:- Określenie nieliniowego układu dynamicznego,- Wahadło matematyczne – przestrzeń fazowa, portret fazowy, przekrój Pioncarego, atraktory, szeregi czasowe,widmo mocy, bifurkacja, chaos,- Oscylator Duffinga,- Oscylator van der Pola,- Równania Maxwella - Blocha,- Laser jednomodowy,- Równania hydrodynamiki i model Lorenza Układy Hamiltonowskie:- Klasyczne układy Hamiltonowskie,- Całkowalność i zmienne działanie –kąt,- Periodyczność, kwaziperiodyczność, ergodyczność, chaos,- Model Fermi – Pasty – Ulama,- Twierdzenie KAM,- Model Henona – Heilesa,- Uderzane wahadło,Forma i warunki zaliczenia: zaliczenia na ocenę, sprawdzian pisemnyLiteratura podstawowa:11. K. Stefański, Wstęp do mechaniki klasycznej PWN, Warszawa 1999.12. G. L. Baker, L. P. Gollub, Wstęp do dynamiki układów chaotycznych PWN, Warszawa 1999.13. H.-O. Peitgen, H. Jürgens, D, Saupe, Granice chaosu. Cz. 1 Fraktale PWN, Warszawa 1999.14. E. Ott, Chaos w układach dynamicznych, WNT, Warszawa 1997.15. H. G, Schuster Chaos deterministyczny, PWN, Warszawa 1995.Literatura uzupełniająca:9. E. R. Scheinerman, Invitation to Dynamical Systems, Prentice Hall, New Jersey, 1995.10. P. W. Milonni, M. L. Shih, J. R. Ackerhalt, Chaos in Laser-Matter-interactions World Scientific, 1981.

157Przedmioty specjalistyczne kształcenie nauczycielskiegoOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:05.9II16EGJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiNazwa przedmiotu: Emisja głosuLiczbaTryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:godzin7 konwersatorium 30stacjonarne IVniestacjonarnePunktyECTS:2TypprzedmiotuOgraniczonegowyboruJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiot: mgr Zbigniew SawickiWymagania wstępne:Cele przedmiotu: Uświadomienie nauczycielom i pedagogom roli prawidłowego posługiwania sięgłosem w procesie nauczaniaMetody dydaktyczne: konwersatoria, warsztaty, ćwiczenia.Treści merytoryczne przedmiotu: Znajomość budowy i funkcjonowania aparatu głosowego ioddechowego. Wyrabianie umiejętności posługiwania się aparatem głosowym i oddechowym.Fizjologia i patologia organu głosowego. Umiejętność wykorzystania nabytej wiedzy w pracypedagogicznej. Ogólne zasady anatomii, fizjologii i patologii organu głosowego, Teoretycznepodstawy techniki mówienia, Znajomość podstawowych pojęć: rejestr (głosowy i piersiowy),maska, pozycja, oparcie oddechowe, Ćwiczenia emisyjne: nauka prawidłowego oddychania (typyoddychania, oparcie oddechowe, błędy w oddychaniu, ćwiczenia oddechowe), fonacja (unoszeniemiękkiego podniebienia, obniżanie żuchwy, rola języka w emisji głosu, błędy fonacyjne, ćwiczeniafonacyjne), Artykulacja i dykcja (praca nad prawidłową wymową, wyrównanie brzmieniasamogłosek i spółgłosek, przeciwdziałanie „zamykaniu‖ wyrazów, fraz i zdań), dźwięczność inośność głosu, Dynamika i logika wypowiedzi (rytm, tempo, rozłożenie akcentów, kulminacja,pauzy oddechowe i interpretacyjne, pointowanie).Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na ocenę, ocenianie ciągłe, kolokwia pisemneLiteratura podstawowa:1. Śliwińska-Kowalska M.: Głos narzędziem pracy. Poradnik dla nauczycieli. Instytut MedycynyPracy, Łódź 1999r.2. Kolarczyk M.: Podstawy sztuki żywego słowa3. Sobierajska H.: Uczymy się śpiewać. PZWS, Warszawa 1972r.,4. Lemmermann H.: Szkoła retoryki. Astrum, Wrocław 1995r.,5. Wieczorkiewicz B.: Sztuka mówienia. ART. - Program, Warszawa 1998r.Literatura uzupełniająca:.

158Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:Nazwa przedmiotu: Dydaktyka fizyki05.9II16.M.DP.6ETrybRok Semestr Rodzaj zajęć:LiczbastudiówgodzinstacjonarneIIIPunktyECTS:Typprzedmiotu5 wykład 30 6 Do wyboru polski5 Ćwiczenia konwersatoryjne 306 laboratoryjne 30JęzykwykładowyIV 8 laboratoryjne 30Prowadzący przedmiot dr Tadeusz MolendaWymagania wstępne: Znajomość: fizyki w zakresie podstaw fizyki, matematyki w zakresie szkoły średniej, psychologii ipedagogiki w ramach wymogów stawianych w standardach kształcenia nauczycieli i realizowanych na ścieżce dydaktycznej na IIroku studiów; posługiwania się technologią informacyjną.Cele przedmiotu: Zapoznanie z celami nauczania przedmiotu szkolnego fizyka i astronomia, metodologią fizyki, strukturamidydaktycznymi, procesami kształtowania pojęć fizycznych, trudnościami w opanowaniu i rozumieniu zagadnień z fizyki istosowania różnych środków, sposobów ich przezwyciężania, metodyki nauczania. Wykształcenie umiejętności przygotowania,przeprowadzenia lekcji, opracowania szkolnego eksperymentu fizycznego oraz jego zastosowania w prawidłowy sposób w różnychsytuacjach dydaktycznych w szkole. Celem zajęć laboratoryjnych w pracowni jest wyposażenie studenta w umiejętnościprowadzenia eksperymentu szkolnego i wykorzystywania go w procesie nauczania fizyki.Metody dydaktyczne: proste i kompleksoweTreści merytoryczne przedmiotu:Fizyka jako przedmiot nauczania - uczenia się. Cele nauczania - uczenia fizyki. Taksonomie celów nauczania. Strukturyzacjamateriału nauczania fizyki. Metody nauczania fizyki. Nauczanie problemowe. Nauczanie wspomagane komputerem. Klasyfikacjalekcji. Organizacja procesu nauczania - uczenia się. Programy, podręczniki przedmiotowe. Rozkład materiału nauczania.Przygotowanie się nauczyciela do lekcji. Konspekty. Procesy poznawcze w uczeniu się fizyki. Opanowywanie pojęć fizycznych.Rola matematyki w nauczaniu fizyki. Metody graficzne, wykresy – kształtowanie umiejętności w ich tworzeniu i wykorzystaniu.Technologie informacyjne w nauczaniu fizyki. Nieprawidłowości językowe jako źródło trudności w nauczaniu fizyki. Szkolnyeksperyment fizyczny – rola, funkcje, rodzaje, zasady przeprowadzania doświadczeń. Analiza niepewności pomiarowych.Optymalizacja układu doświadczalnego. Metodyka rozwiązywania zadań. Sprawdzanie i ocenianie realizacji celów nauczania.Funkcje kontroli i oceny. Analogie i ich rola w nauczaniu fizyki. Rola i funkcje rysunku. Środki dydaktyczne, technologieinformacyjne w nauczaniu przedmiotu fizyka i astronomia. Szkolna pracownia fizyczna.Realizowane doświadczenia:z kinematyki, z dynamiki, ze statyki, z termodynamiki, z elektrostatyki, z praw prądu elektrycznego, z elektromagnetyzmu, zezjawisk falowych, z optyki geometrycznej, z optyki falowej, z akustyki, z hydrostatyki, z wykorzystania środków multimedialnych,z różnych działów fizyki.Forma i warunki zaliczenia: egzamin, zal. na ocenę. Obecność na zajęciach, pozytywna ocena zajęć, z przeprowadzonegoeksperymentu na zajęciach, zaliczenia sprawozdań z ćwiczeńLiteratura podstawowa:R. Arends, Uczymy się nauczać, WSiP, Warszawa 1993.G. Gębura, R. Subieta, Metodyka eksperymentu fizycznego w szkołach podstawowych, PWN, Warszawa 1978.Metodyka nauczania fizyki w szkole średniej, pod redakcją K. Badziąga, WSiP, Warszawa 1973.Molenda T.: Materiały do zajęć z dydaktyki fizyki, http://estudia.univ.szczecin.pl;Molenda T., Stelmach J.: Fizyka dla uczniów szkół średnich. Interbook, Szczecin, Wyd. 2 – 1999 r. i następne.Niemierko B.: Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki. WSiP, Warszawa 1999.B. Pędzisz, D. Tokar, Przygotowywanie i wykonywanie doświadczeń fizycznych, cz. 1, WSP Opole, 1988.Sawicki M.: Jak uczyć fizyki w gimnazjum. Wyd. Naukowe „Semper‖, Warszawa 1999.Sawicki M. (red.): Zasady i metody nauczania fizyki. Kurs podstawowy. PZWS, Warszawa 1973.Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela - red. K.Kruszewski: Szkoła - red. K.Konarzewski, PWN, Warszawa.Wybrane artykuły z czasopism dydaktycznych z fizyki: Fizyka w Szkole, Foton, Physics Teacher.Z oferty wydawniczej Wydawnictw do przedmiotu fizyka i astronomia: programy nauczania, podręczniki szkolne, materiałymetodyczne, poradniki dla nauczyciela, zbiory zadań, ćwiczeń, testy, podręczniki do doświadczeń, programy komputerowe,multimedialne, filmy.Literatura uzupełniająca:www.dydaktyka.fizyka.szc.pl - materiały, linki do stron;http://estudia.univ.szczecin.pl - materiały do zajęć z dydaktyki fizyki;podana do wybranych zagadnień realizowanych na zajęciach

159Przedmioty specjalistyczne alternatywne do przedmiotów kształcenianauczycielskiegoOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/ 2010Wydział: Matematyczno - FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Elementy chemii kwantowej13.3II16.M.QC.8CTrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typ przedmiotu Językstudiówgodzin ECTS:wykładowystacjonarne IV wykłady 45 4 Do wyboru polskikonwersatoria 30niestacjonarneProwadzący przedmiot: prof. dr Jerzy Ciosłowski, mgr Ewa GrzebieluchaWymagania wstępne:mechanika kwantowa: postulaty mechaniki kwantowej, zagadnienie własne, metoda wariacyjna, metoda perturbacyjnafizyka molekularna : orbitale atomowe i , przybliżenie Borna-OppenheimeraCele przedmiotu: Po zaliczeniu przedmiotu student potrafi:scharakteryzować podstawowe metody obliczeniowe chemii kwantowejzastosować poznane metody do prostych obliczeństosować do obliczeń wielociałowy rachunek zaburzeńMetody dydaktyczne:słowne - wykład, dyskusja, pogadankaTreści merytoryczne przedmiotu: Wieloelektronowe funkcje falowe i operatory. Orbitale, wyznaczniki Slatera ifunkcje bazy. Druga kwantyzacja. Równania Hartree-Fock’a. Interpretacja rozwiązań równań Hartree-Focka. RównaniaRoothan’a. Wieloatomowe funkcje bazy. Metoda oddziaływania konfiguracji (CI). Wielokonfiguracyjne funkcjefalowe i struktura pełnej macierzy CI. Metoda podwójnie wzbudzonego oddziaływania konfiguracji. Orbitale naturalnei jednocząstkowa zredukowana macierz gęstości. Niepełna metoda oddziaływania konfiguracji. Problem zgodnościrozmiarowej. Teoria par sprzężonych. Wielociałowy rachunek zaburzeń.Forma i warunki zaliczenia: Zaliczenie pisemne ćwiczeń na ocenęLiteratura podstawowa: Atilla Szabo, Neil S. Ostlund, Modern quantum chemistry, Dover Publications, Inc.,Mineola, New YorkLiteratura uzupełniająca: L. Piela, Idee chemii kwantowej, PWN, Warszawa 2006

160Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-Fizyczny Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów; jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu:13.2II16.M.QO.9ELiczbaTryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:godzin9 wykłady 30stacjonarne V 9 ćwiczenia 15niestacjonarneNazwa przedmiotu: Optyka kwantowaPunktyECTS:Prowadzący przedmiot: dr Stanisław Prajsnar (wykład), mgr Marcin Ślęczka (ćwiczenia)Typ przedmiotuJęzykwykładowy4 Do wyboru polskiWymagania wstępne: znajomość elektrodynamiki, optyki klasycznej, mechaniki kwantowej i metodmatematycznych fizykiCele przedmiotu: Celem zajęć jest zapoznanie studentów z pojęciami, zjawiskami i metodami rachunkowymi optykikwantowej.Metody dydaktyczne: wykłady, indywidualne konsultacjeTreści merytoryczne przedmiotu: Kwantowanie pola elektromagnetycznego:Równania Maxwella, pole we wnęce rezonansowej – kwantowanie, operatory kreacji, anihilacji i liczby fotonów, Stany kwantowe pola:Stany Focka,, stany koherentne (statystyka fotonów), promieniowanie termiczne – operatorgęstości, relacje nieokreśloności i fluktuacje kwantowe, stany ściśnięte polaelektromagnetycznego, pole wielomodowe, Operator fazy:Formalizm Susskinda-Glogovera, formalizm Pegga-Barnetta, Atom w zewnętrznym polu – opis półklasyczny:Hamiltonian i równanie ruchu, absorpcja i emisja wymuszona, oscylacje Rabiego, Oddziaływanie atomu z polem kwantowym:Hamiltonian układu atom+pole, model Jaynesa – Cummingsa, Kwantowa teoria spójności:Klasyczne funkcje spójności, kwantowe funkcje spójności, korelacja i antykorelacja fotonów, Optyczne równania Blocha:Ewolucja atomu w polu wielomodowym.Forma i warunki zaliczenia: wykład - egzamin pisemny,ćwiczenia - ocenianie ciągłe, kolokwia pisemneLiteratura podstawowa:L. Allen, J. H. Eberly, K. Rzążewski, Rezonans optyczny PWN, Warszawa 1981.H. Haken, Światło - Fale, fotony, atomy PWN, Warszawa 1993.C. C. Gerry, P. L. Knight, Wstęp do optyki kwantowej PWN, Warszawa 2007.M. O. Scully, M. S. Zubairy, Quantum Optics CUP, Cambridge 1997.L. Mandel, E. Wolf, Optical Coherence and Quantum Optics CUP, Cambridge 1995.Literatura uzupełniająca:R. Loudon, The Quantum Theory of Light OUP, Oxford 2000.R. R. Puri, Mathematical Methods of Quantum Optics Springer, Berlin 2001.G. J. Milbern, D. F. Walls, Quantum Optics Springer, Berlin 1994.W. H. Louisell, Quantum Statistical Properties of Radiation Wiley, New York 1973.

161Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka/ Fizyka medycznaRodzaj studiów jednolite studia magisterskieKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Mechanika ośrodków ciągłych13.2II16.M.CM.10ETrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typ przedmiotu Językstudiówgodzin ECTS:wykładowystacjonarne10 wykład 30 4 do wyboru polskiV 10 ćwiczenia 30niestacjonarneProwadzący przedmiotdr hab. Jerzy StelmachWymagania wstępne: podstawy fizyki, metody matematyczne fizyki, mechanika teoretycznaZnajomość rachunku różniczkowego i całkowegoCele przedmiotu: zakłada się, że w wyniku zaliczenia przedmiotu student pozna podstawowe prawahydrodynamiki oraz teorii sprężystości. Pozna metody obliczania opływu ciał stałych przez ciecz orazdeformacji ciał stałych pod wpływem sił zewnętrznychMetody dydaktyczne: zajęcia prowadzone przy tablicy, zadania przeznaczone do rozwiązania w domu i w czasiećwiczeńTreści merytoryczne przedmiotu: Definicja i metody opisu ośrodka ciągłego. Równanie ciągłości.Równania ruchu cieczy Eulera. Zasada zachowania energii – strumień energii, siłypowierzchniowe, strumień entropii, adiabatyczność ruchu, ciecz idealna. Tensor naprężeń. Zasadazachowania pędu i momentu pędu. Prawo zachowania krążenia prędkości. Teoria deformacji –tensor deformacji, praca napięć wewnętrznych, tensor szybkości odkształceń. Równanie stanuośrodka sprężystego oraz cieczy – prawo Hooke’a, prawo Naviera-Stokesa. WspółczynnikiLamego. Teoria sprężystości – przykłady wyliczania deformacji ciał stałych. Moduł Younga,współczynnik Poissona i moduł wszechstronnego ściskania. Rozszerzalność liniowa ciał stałych.Ruch ośrodka sprężystego – fale podłużne i poprzeczne. Hydromechanika – prawo Pascala,ciśnienie normalne i styczne, lepkość. Hydrostatyka – równanie równowagi Eulera, paradokshydrostatyczny. Hydrodynamika płynów doskonałych – prawo Bernoullego. Hydrodynamikacieczy lepkiej. Przewodnictwo cieplne.Forma i warunki zaliczenia: kolokwium zaliczeniowe (ćwiczenia),egzamin pisemny (wykład)Literatura podstawowa: .1. E.M. Lifszyc, L.D. Landau, Teoria sprężystości, PWN Warszawa 1993.2. E.M. Lifszyc, L.D. Landau, Hydrodynamika, PWN Warszawa 1994.3. A.K. Wróblewski, J.A. Zakrzewski, Wstęp do fizyki, tom 2, część 1, PWN Warszawa 1989.Literatura uzupełniająca: W. Nowacki, Postępy teorii sprężystości, PWN Warszawa 1986

162Studia zaoczne Fizyka MedycznaPrzedmioty kształcenia ogólnegoWydział Matematyczno-Fizyczny Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:08.3II16A103Tryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:Nazwa przedmiotu: Historia fizyki i odkryć naukowychLiczbagodzinPunktyECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowystacjonarneobowiązkowyniestacjonarneIII9, 10 wykłady 302polskiProwadzący przedmiot: dr Stanisław PrajsnarWymagania wstępne: Znajomość podstaw fizyki i elementów historii odkryć naukowychCele przedmiotu: Celem wykładu jest przedstawienie historii fizyki i najważniejszych odkryć naukowych.Metody dydaktyczne: wykład, dyskusja w grupieTreści merytoryczne przedmiotu:Powstanie teorii atomistycznej w V – III w.p.n.e (Leukippos z Miletu, Demokryt z Abdery, Epikur z Samos),Podstawy fizyki Arystotelesa: ruch jako urzeczywistnienie bytu potencjalnego, przyczyny ruchu: materialna, formalna,sprawcza i celowa, pojęcie miejsca naturalnego, zasady dynamiki dla sfery podksiężycowejMikołaj Kopernik (1473 – 1543) i jego wkład do nauki, Prawa Keplera (1571 – 1630), Osiągnięcia naukowe Galileusza(1564 – 1642),Optyka w XVII wieku: prawo załamania Snella, pomiar prędkości światła (Roemer), dyfrakcja światła(Grimaldi), traktat o świetle (Newton), Nauka o gazach i cieple w XVII wieku: doświadczenia Torricellego i Pascala,doświadczenia z próżnią (Guericke), prawo Boyla - Mariotta, przyrządy naukowe: termometr, barometr, teleskop,mikroskop, higrometr, pompa próżniowa, zegar wahadłowy, elektroskop, maszyna elektrostatyczna, PhilosophiaeNaturalis Principia Mathematica Newtona, Twórcy mechaniki i hydrodynamiki: Euler, Hermann, d’Alembert, Lagrange,Daniel Bernoulli, Początki nauki o elektryczności: butelka lejdejska (Kleist, Musschenbroek 1745), prawo Coulomba(1785), prąd elektryczny (Galvani 1791), stos elektryczny (Volta 1800) Elektromagnetyzm i optyka w XIXwieku:odkrycie Oersteda (1820) i prawo Ampera, odkrycie indukcji elektromagnetycznej (Faraday – 1831),eksperymenty Ohma (1825), dyfrakcja i polaryzacja światła wg Fresnela i Younga, Traktat o elektryczności imagnetyzmie Maxwella (1873), odkrycie fal elektromagnetycznych (Hertz – 1888), analiza widmowa: Bunsen,Fraunhofer, Kirchhoff, Termodynamika i fizyka statystyczna: zasada zachowania energii (Joule, Mayer, Helmholtz), IIzasada termodynamiki (Clausius, W. Thomson, 1851), rozkłady statystyczne Maxwella, Boltzmanna, Gibbsa, Fizykaprzełomu wieków: odkrycie promieni X przez Röntgena (1895), odkrycie zjawiska promieniotwórczości (Becquerel1896), odkrycie elektronu (J.J. Thomson 1897), odkrycie polonu i radu (Maria Curie-Skłodowska, Piotr Curie 1898),promieniowanie ciała doskonale czarnego i hipoteza kwantów (Max Planck 1900),Albert Einstein (1879-1955: szczególna i ogólna teoria względności (1905, 1915), hipoteza kwantów światła (1905) istatystyka fotonów (bozonów, 1924),Fizyka współczesna: model atomu Bohra (1913), eksperyment Sterna – Gerlacha(1921), fale materii de Broglie’a (1923), mechanika kwantowa Heisenberga (1925), Diraca (1925), Schrödingera (1926),Borna (1926), reakcje jądrowe, fizyka cząstek elementarnych, fizyka ciała stałego, optyka kwantowa.Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na ocenęLiteratura podstawowa:G. Białkowski, Stare i nowe drogi fizyki, t. I, II, III, Wiedza Powszechna, Warszawa 1980, 1982,1985.J. B. Cohen, Od Kopernika do Newtona, Wiedza Powszechna, Warszawa 1964.G. Gamow, Biografia fizyki, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967.M. von Laue, Historia fizyki, PWN, Warszawa 1960.A. K. Wróblewski, Historia fizyki, PWN, Warszawa 2007.Literatura uzupełniająca:L. N. Cooper, Istota i struktura fizyki, PWN, Warszawa 1975.J. Hurwic, Twórcy nauki o promieniotwórczości, PWN, Warszawa 1989.

163Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Ochrona własności intelektualnej10.9II16A104TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typstudiówgodzin ECTS: przedmiotustacjonarneprzedmiotobowiązkowyniestacjonarneIII6 wykład 51JęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiotWymagania wstępne:dr hab. Jerzy StelmachCele przedmiotu:Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z pojęciem własności intelektualnejI jej prawną ochroną.Metody dydaktyczne: wykład multimedialnyTreści merytoryczne przedmiotu:Pojęcie własności intelektualnej. Podział na własność dóbr niematerialnych (prawo autorskie) orazmaterialnych (własność przemysłowa). Historia prawa autorskiego i patentowego. Instytucjestojące na straży własności intelektualnej. Sposoby chronienia dóbr podległych prawu autorskiemu(artykułów naukowych, filmów, muzyki, tekstów i grafiki w sieci). Podział własnościprzemysłowej (wynalazek, wzór użytkowy, znak towarowy, wzór przemysłowy, topografia układuscalonego, oznaczenie geograficzne). Prawo patentowe. Patent krajowy, europejski i światowy.Wycena patentu. Procedury patentowe. Rola rzecznika patentowego. Urząd PatentowyRzeczpospolitej Polskiej. Elektroniczne bazy patentów. Przykład patentu i zgłoszenia patentowego.Strategia patentowania. Innowacja a patent. Licencja i jej rodzaje.Forma i warunki zaliczenia: egzamin pisemnyLiteratura podstawowa: .Marek Łazewski, Mariusz Gołębiowski, Własność intelektualna, Warszawa 2006, ISBN 83-907625-6-0Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz.508) (tekst jednolity - Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.)Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 1994 r. Nr24, poz. 83) (Dz. U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83)Literatura uzupełniająca:Traktat Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o PrawieAutorskim,sporządzony w Genewie dnia 20 grudnia 1996 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 3,poz. 12) (Dz. U. z 2005 r. Nr 3, poz. 12)

164Przedmioty podstawoweOpis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / SpecjalnośćRodzaj studiówFizyka / Fizyka medycznastudia I stopniaJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKOD Przedmiotu:06.5II16B104 Nazwa przedmiotu: Podstawy elektronikiTryb studiówniestacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczbagodzin5 wykład 20III 6 laboratorium 20PunktyECTS:3Typ przedmiotuobowiązkowyJęzykwykładowypolskiProwadzący przedmiotdr Witold DullakWymagania wstępne: Znajomość fizyki i matematyki wyższej w zakresie podstawowymCele przedmiotu: Poznanie zasady działania podstawowych elementów elektronicznych oraz ich zastosowania.Poznanie podstawowych układów pracy tranzystorów, układów analogowych i cyfrowych.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy.Ćwiczenia praktyczne: zestawianie układów elektronicznych, wykonywanie pomiarów na tych układach.Treści merytoryczne przedmiotu: Analiza obwodów elektrycznych: źródła prądu, elementy R, C, L, transformatory,prawa Kirchhoffa, Ohma, obwody prądu stałego i zmiennego, analiza czasowa. Dzielnik napięcia. TwierdzenieThevenina. Przyrządy półprzewodnikowe: diody, tranzystory bipolarne i unipolarne (MOS i FET), optoelementy. Zasadadziałania elementów półprzewodnikowych. Prostowniki i stabilizatory napięcia, stabilizatory natężenia prądu. Modeleczwórnikowe elementów elektronicznych. Modele wzmacniaczy małosygnałowych WE, WC, WB tranzystorówbipolarnych oraz WS, WG, WD dla unipolarnych. Sprzężenie zwrotne. Wzmacniacze prądu stałego i sygnałówwolnozmiennych (różnicowe i operacyjne). Zastosowania wzmacniaczy operacyjnych w układach przetwarzaniasygnałów (komparatory napięcia, filtry aktywne, mnożniki, układy sumujące, różniczkujące, całkujące). Układy cyfrowe.Funktory logiczne. Parametry bramek TTL, CMOS. Układy sekwencyjne. Przetworniki a/c i c/a. Mikroprocesory.Laboratorium: Zestawianie układów elektronicznych na podstawie schematów. Wykonywanie pomiarówcharakteryzujących analizowane układy.Forma i warunki zaliczenia: wykonanie wszystkich zaplanowanych zadań - laboratoriumtest - wykładLiteratura podstawowa: .1. A. Chwaleba, B. Moeschke, G. Płoszajski, Elektronika, WSiP 2003.2. P. Horowitz, W. Hill, Sztuka elektroniki, WKŁ 20063. M. Nadachowski, Z. Kulka, Analogowe układy scalone, WKŁ 19794. J. Kalisz, Podstawy elektroniki cyfrowej, WKŁ 20085. J. Boksa, Analogowe układy elektroniczne, BTC 2007Literatura uzupełniająca: Czasopisma elektroniczneInternet np.: http://www.elportal.pl/ea/wstep.html,http://www.wzmacniaczeoperacyjne.republika.pl/

165Przedmioty kierunkoweOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno - FizycznyKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:13.2II16C101Nazwa przedmiotu:I Pracownia FizycznaTrybstudiówRok Semestr Rodzaj zajęć:stacjonarneJednostka organizacyjna US:Instytut FizykiLiczbagodzinPunktyECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowyniestacjonarneII 3, 4, 5 laboratorium 807 obowiązkowypolskiProwadzący przedmiot dr Bożena MikłaszewiczWymagania wstępne: Znajomość matematyki i fizyki w zakresie szkoły średniejCele przedmiotu: Ugruntowanie znajomości praw fizycznych i powiązanie ich z zastosowaniamipraktycznymi.Zapoznanie studentów z metodami pomiarów wielkości fizycznych oraz wyrobienie umiejętnościsprawnego posługiwania się przyrządami i aparaturą badawczą.Wykształcenie umiejętności prawidłowego opracowywania wyników pomiarów, oceny niepewnościpomiarowych.Metody dydaktyczne: ćwiczenia laboratoryjneTreści merytoryczne przedmiotu: W ciągu 2 semestrów student wykonuje 24 ćwiczenia. Ćwiczenia są podzielone na dwa działy:MECHANIKA I CIEPŁOWyznaczanie gęstości cieczy i ciał stałych. Pomiar napięcia powierzchniowego za pomocą kapilary oraz metodąpęcherzykową. Wyznaczanie współczynnika lepkości cieczy. Sprawdzenie twierdzenia Steinera za pomocą wahadłafizycznego. Badanie prędkości przepływu cieczy i gazów. Wyznaczanie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadłaprostego. Wyznaczanie siły Coriolisa w ruchu obrotowym. Wyznaczanie ciepła właściwego cieczy metodą ostygania. Badanie drgaństruny. Badanie zderzeń sprężystych i niesprężystych za pomocą wahadeł. Wyznaczanie współczynnika sztywności metodądynamiczną. Badanie drgań tłumionych. Wyznaczanie stosunku C p / C v . Badanie rezonansu mechanicznego. Badanie drgań wahadełsprzężonych. Badanie ruchu obrotowego bryły - zależność (m). Badanie ruchu obrotowego bryły - zależność (i). Wyznaczaniemomentu bezwładności za pomocą platformy.EELEKTRYCZNOŚĆ, MAGNETYZM I OPTYKAWyznaczanie parametrów soczewek przy wykorzystaniu metody Bessla i sferometru. Wyznaczanie kąta skręcenia płaszczyznypolaryzacji w roztworach cukru za pomocą sacharymetru . Pomiar współczynnika załamania światła przy użyciurefraktometru Abbego. Badanie zjawiska fotoelektrycznego zewnętrznego. Drgania relaksacyjne. Wyznaczanie rezystancji przywykorzystaniu praw rządzących przepływem prądu stałego. Badanie zależności rezystancji elementów elektronicznych odtemperatury. Pierścienie Newtona. Badanie i wykorzystanie mikroskopu. Badanie pętli histerezy magnetycznej. Wyznaczaniesamoindukcji i pojemności w obwodach prądu zmiennego. Wyznaczanie równoważnika elektrochemicznego i stałej Faradaya.Wyznaczanie szerokości przerwy energetycznej półprzewodników.Forma i warunki zaliczenia: Wykonanie 12 (minimum 10) ćwiczeń w ciągu jednego semestru, złożenie sprawozdań z ćwiczeń,pozytywne zaliczenie kolokwium sprawdzającego stopień teoretycznego przygotowania studentów do ćwiczeń.Literatura podstawowa:1. K. Fulińska, Opisy i instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych z fizyki , cz. 1.Mechanika i ciepło.2. T. Dryński, Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki .3. T. Rewaj, Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki w politechnice .4. B. Kędzia, Materiały do ćwiczeń z biofizyki .5. Sz. Szczeniowski, Fizyka doświadczalna , t. 1 - 4 .6. H. Szydłowski, Teoria pomiarów .7. H. Szydłowski, Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki .Literatura uzupełniająca:1. Nozdriewa, Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki ogólnej .2. F.Kohlrausch, Fizyka laboratoryjna , t. 1 - 2 .

166Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu:13.2II16C103TrybstudiówRok Semestr Rodzaj zajęć:stacjonarneTermodynamika i Fizyka StatystycznaLiczbagodzinPunktyECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowyPolski7 ObowiązkowyniestacjonarneIII 5, 6 wykład 305, 6 konwersatoria 20Prowadzący przedmiot dr hab. Franco Ferrari, prof. USWymagania wstępne: Podstawy fizykiCele przedmiotu: posługiwanie się formalizmem termodynamiki oraz rozumienie podstawowych metod fizykistatystycznej klasycznejMetody dydaktyczne: wykłady, materiały dydaktyczne dostępne na stronie internetowej przedmiotuTreści merytoryczne przedmiotu: Parametry termodynamiczne, granica termodynamiczna, procesy termodynamiczne,klasyczny gaz doskonały, układy magnetycznePierwsza i druga zasada termodynamiki, cykl Carnota, temperatura bezwzględna, entropia, entropia gazu doskonałego,reguła łańcuchowa, mierzalne współczynniki termodynamiczne, entropia a straty energii, wykresy T-S, warunkirównowagi, energia swobodna Helmoltza, potencjał Gibbsa, równania Maxwella, potencjał chemiczny.Przejścia fazowy, przejścia fazowy pierwszego i drugiego rodzaju.Elementy termodynamiki nierównowagowej.Podejście statystyczne, średnia droga swobodna, teoria kinetyczna gazu doskonałego, średnia energia kinetycznaprzypadająca na cząstkę, średni czas pomiędzy kolejnymi zderzeniami. Przestrzeń fazowa, μ-przestrzeń, Ž-przestrzeń,funkcja rozkładu, zadanie teorii kinetycznej, zachowanie energii i substancji.Mechanika statystyczna, postulaty mechaniki statystycznej, pojęcie zespołu, rozkład mikrokanoniczny, średnia pozespole, wartość najbardziej prawdopodobna, fluktuacje, wyprowadzenie termodynamiki z mechaniki statystycznej,zastosowanie do gazu doskonałego.Zespół kanoniczny, funkcja partycji, wyprowadzenie termodynamiki, przykład klasycznego gazu doskonałego.Wielki zespół kanoniczny.Treści programowe ćwiczeń:Celem ćwiczeń jest zapoznanie studentów z teoretycznym opisem zachowania się układów złożonych z bardzo wieluelementów (atomów, cząstek) poprzedzonych powtórką podstawowych pojęć termodynamiki (teoria fenomenologiczna,zasady termodynamiki, potencjały termodynamiczne, procesy odwracalne i nieodwracalne).Forma i warunki zaliczenia: Egzamin z materiału wykładowego, zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia doegzaminu.Literatura podstawowa: 1) Kerson Huang, Podstawy fizyki statystycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa2006.2) Slajdy i notatki z wykładów umieszczone na stronie internetowej przedmiotu:Literatura uzupełniająca: 1) Kerson Huang, Mechanika statystyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1987.2) M. W. Zemansky, Heat and Thermodynamics. McGraw-Hill, New York, 1957

167Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Elektrodynamika13.2II16C104TrybstudiówRok Semestr Rodzaj zajęć:stacjonarneLiczbagodzinPunktyECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowyniestacjonarneIII 6 wykład 30konwersatoria 207 obowiązkowy polskiProwadzący przedmiot: dr hab. Mykola KorynevskyyWymagania wstępne: znajomość fizyki ogólnej i mechaniki teoretycznej, znajomość podstaw analizy matematycznej(pochodne, całki, równania różniczkowe, operatory różniczkowe, rachunek macierzowy, przestrzenie wektorowe)Cele przedmiotu: zrozumienie istoty i własności fizycznych pola elektromagnetycznego, wyjaśnienie zastosowań tejnauki w technologiach współczesnych, wykorzystanie formalizmu równań Maxwella do opisu zjawisk wytwarzania,przenoszenia i rejestracji pola elektromagnetycznego, nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemówteoretycznych oraz fizycznej interpretacji otrzymanych wyników.Metody dydaktyczne: klasyczny wykład z kredą przy tablicy z wykorzystaniem współczesnych środków (folie,prezentacja multimedialna) przy dyskusji omawianych wyników, ćwiczenia rachunkowe polegające na rozwiązywaniuzadań i problemów ilustrujących zagadnienia omawiane na wykładziePole elektromagnetyczne jak obiektywna własność materii. Atomistyczna natura ładunków elektrycznych.Elektrodynamika mikroskopijna i makroskopijna. Pole elektryczne i ładunki. Prawo Coulomba. Twierdzenie Gaussa-Ostrogradskiego. Operatory różniczkowe niezbędne w elektrodynamice.Pole magnetyczne. Prawo Biotta- Savarta-Laplace’a. Równaia Maxwella-Lorentza. Prawo zachowania dla energii pola elektromagnetycznego. Wektor Poitinga.Prawo zachowania dla pędu. Pęd elektromagnetyczny. Masa elektromagnetyczna. Proporcjonalność masy i energii.Ubytek Pole statyczne elektryczne i pole statyczne magnetyczne. Potencjał elektrostatyczny. Równanie Poissona.Funkcja Greena. Pole na wielkich odległościach od układu ładunków. Potencjały multipolowe. Potencjał wektorowy.Warunek „cechowania‖. Pole magnetyczne na wielkich odległościach od prądu. Dipol magnetyczny. Skalarnypotencjał magnetyczny. Płaskie liniowo-spolaryzowane fale elektromagnetyczne. Energia i pęd fali. Pakiet falowy.Prędkości fazowa i grupowa. Skalarny i wektorowy potencjały elektromagnetyczne. Spóźniony i wyprzedzającypotencjały. Spóźnione potencjały na wielkich odległościach od układu ładunków. Dipolowe promieniowanie (dipolHertza. Elementy elektrodynamiki makroskopijnej. Ładunki swobodne i związane. Wektory polaryzacji elektrycznej iindukcji. Wektor namagnesowania i makroskopijne pole magnetyczne. Równania materiałowe. Przenikalność ipodatność dielektryczna i magnetyczna. Elementy specjalnej teorii względności. Zasada względności Galilejusza ielektrodynamika. Hipoteza eteru spoczywającego i poruszającego się. Doświadczenie Torntona i Nobla, Mikelsona iMorly'ego. Hipoteza Lorenza i Fitzeralda o skróceniu długości poruszającego się ciała. Czterywymiarowa przestrzeńczas.Przekształcenia Lorenza. Potencjały Lienara - Vicherta.Forma i warunki zaliczenia: egzamin składający się z części pisemnej i ustnej, zaliczenie ćwiczeń na ocenę napodstawie dwóch kolokwiów pisemnychLiteratura podstawowa:J. Jakson. Elektrodynamika. PWN, Warszawa 1982.M. Zach. Pole elekrtomagnetyczne. PWN, Warszawa 1989.D. Griffiths. Podstawy elektrodynamiki. PWN, Warszawa 2001.R. Ingarden, A. Jamiołkowski. Elektrodynamika klasyczna. PWN, Warszawa 1980.W. Panowski, M. Phillips. Cllasical elektriCcity and magnetism. Addison-Wesley pub. Com., ambridge, 1965.T. Morawski, J. Dąbrowski, S. Dymoński i inni. Zbiór zadań z teorii pola elektromagnetycznego. Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1990.Literatura uzupełniająca:L. Landau, E. Lifshyc. Mechanika i elektrodynamika. PWN, Warszawa, 1976.A W. Panofski, M. Phillips. Cllasical elektricity and magnetism. Addison-Wesley Pub. Com., Cambridge, 1965.

168Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medyczna.Rodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu: Nazwa przedmiotu: Fizyka kwantowa13.2II16C105TrybRok Semestr Rodzaj zajęć:LiczbastudiówgodzinstacjonarnePunktyECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowyniestacjonarneIII 6 wykład 306 konwersatoria 207 obowiązkowy polskiProwadzący przedmiot: dr hab. Jacek StyszyńskiWymagania wstępne: znajomość fizyki ogólnej i mechaniki teoretycznejCele przedmiotu: zrozumienie istoty i probabilistycznej natury zjawisk kwantowych, wykorzystanie formalizmumechaniki kwantowej do opisu zjawisk kwantowychMetody dydaktyczne: klasyczny wykład z kredą przy tablicy z wykorzystaniem współczesnych środków (folie,prezentacja multimedialna) przy dyskusji omawianych wynikówTreści merytoryczne przedmiotu: Fizyczne podstawy mechaniki kwantowej, stara teoria kwantów.Równanie Schrödingera dla jednej cząstki. Interpretacja funkcji falowej, prąd prawdopodobieństwa.Stany stacjonarne. Postulaty mechaniki kwantowej. Operatory hermitowskie i obserwable. Zasadanieoznaczoności Heisenberga. Cząstka swobodna. Paczka falowa cząstki swobodnej. TwierdzenieEhrenfesta. Cząstka w nieskończonej studni potencjału. Bariera potencjału. Tunelowanie. Oscylatorharmoniczny. Orbitalny moment pędu, zagadnienie własne. Rotator. Atom wodoru. Notacja Diraca,przestrzeń Hilberta; operatory- reprezentacja w bazie dyskretnej i ciągłej. Oscylator harmoniczny wreprezentacji liczby obsadzeń. Metoda wariacyjna, metoda Ritza. Rachunek zaburzeń niezależnychod czasu. Rachunek zaburzeń zależnych od czasu. Spin, macierze Pauliego, spinory. RównaniePauliego. Moment pędu, składanie momentów pędu, współczynniki Clebscha-Gordana. Symetrie wmechanice kwantowej. Równanie Diraca.Forma i warunki zaliczenia: egzamin składający się z części pisemnej i ustnejLiteratura podstawowa:R. Liboff, Wstęp do mechaniki kwantowej, PWN Warszawa 1987L. Schiff, Mechanika kwantowa, PWN Warszawa 1977A. Dawydow, Mechanika kwantowa, PWN Warszawa 1967B. Średniawa, Mechanika Kwantowa, PWN Warszawa 1998Literatura uzupełniająca:M. Alonso, H. Valk, Qantum Mechanics: Principles and Applications, Addison-Wesley PublishingCompanyW. A. Harrison, Applied Quantum Mechanics, World Scientific Publishing Co., 2005

169Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział Matematyczno-Fizyczny Jednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: studia I stopniaKod Przedmiotu:13.5II16C106Tryb studiów Rok Semestr Rodzaj zajęć:Nazwa przedmiotu: Wstęp do fizyki atomu, cząsteczki i ciała stałegoLiczbagodzinPunktyECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowystacjonarneniestacjonarneIII5 wykłady 205 ćwiczenia 103przedmiotdo wyborupolskiProwadzący przedmiot: dr Stanisław PrajsnarWymagania wstępne: znajomość podstaw fizyki, metod matematycznych fizyki, mechaniki kwantowejCele przedmiotu: Wykłady i ćwiczenia mają na celu przedstawienie pojęć, metod rachunkowych orazdoświadczalnych podstaw fizyki atomów, cząsteczek i ciała stałego.Metody dydaktyczne: wykład, ćwiczenia rachunkowe, dyskusje na temat praktycznych zastosowań zjawiskatomowych i cząsteczkowych, indywidualne konsultacje.Treści merytoryczne przedmiotu: .Doświadczalne podstawy fizyki atomowej i pierwsze modele atomów:spektroskopia atomowa, doświadczenie Rutherforda i model planetarny atomu, teoria Bohra atomu wodoru, doświadczenieFrancka-Hertza,Wybrane elementy mechaniki kwantowej:dualizm korpuskularno-falowy, funkcja falowa, równanie Schrödingera i stany stacjonarne, wielkości fizyczne i operatory,zagadnienie własne operatorów hermitowskich, wartości średnie wielkości fizycznych, kwantowanie momentu pędu,doświadczenie Sterna-Gerlacha, spin elektronu,Budowa atomów:atom wodoru w mechanice kwantowej, atom helu, zasada Pauliego, atomy wieloelektronowe - konfiguracje elektronów, modelpowłokowy atomu, budowa układu okresowego pierwiastków,Struktura cząsteczek:rozdzielenie ruchu jąder i elektronów - przybliżenie Borna – Oppenheimera, stany elektronowe cząsteczek, jon cząsteczki wodoru- przybliżenie LCAO, symetrie jonu cząsteczki wodoru i klasyfikacja orbitali molekularnych, cząsteczki dwuatomowehomojądrowe i heterojądrowe, hybrydyzacja orbitali atomowych, cząsteczki wieloatomowe i wiązania chemiczne,Podstawy fizyki ciała stałegopasma energetyczne w ciałach stałych (poziom Fermiego, statystyka Fermiego-Diraca, klasyfikacja ciał), struktura krystaliczna(sieć, komórka elementarna, wskaźniki Millera, defekty w kryształach, wiązania międzyatomowe), dyfrakcja promienirentgenowskich, kwantowa teoria przewodnictwa, magnetyczne właściwości ciał stałych.Forma i warunki zaliczenia: wykład - egzamin pisemny,ćwiczenia - ocenianie ciągłe, kolokwia pisemneLiteratura podstawowa:W. Kołos, Chemia kwantowa, PWN, Warszawa 1978.A. Kopystyńska, Wkłady z fizyki atomu, PWN, Warszawa 1989.R. Eisberg, R. Resnick, Fizyka kwantowa, PWN, Warszawa 1983.P. W. Atkins, Molekularna mechanika kwantowa, PWN, Warszawa 1974.H. Haken, H. Ch. Wolf, Fizyka molekularna z elementami chemii kwantowej, PWN, Warszawa 1998.H. Haken, H. Ch. Wolf, Atomy i kwanty. Wprowadzenie do współczesnej spektroskopii atomowej, PWN Warszawa2002.J. Ginter, Wstęp do fizyki atomu, cząsteczki i ciała stałego, PWN, Warszawa 1986.M. N. Rudden, J. Wilson, Elementy fizyki ciała stałego, PWN, Warszawa 1975.Literatura uzupełniająca:.H. A. Enge, M. R. Wehr, J. A. Richards, Wstęp do fizyki atomowej, PWN, Warszawa 1983.R. McWeeny, Coulsona wiązania chemiczne, PWN, Warszawa 1987.

170Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyKierunek / SpecjalnośćRodzaj studiów:Fizyka / Fizyka medycznastudia I stopniaJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKOD Przedmiotu:13.5II16C107 Nazwa przedmiotu: Wstęp do fizyki jądrowej i cząstekelementarnychTryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:LiczbagodzinPunktyECTS:Typ przedmiotuJęzykwykładowystacjonarneniestacjonarneIII6 wykład 106 konwersatoria 103obowiązkowypolskiProwadzący przedmiot:dr hab. prof. US Konrad CzerskiWymagania wstępne: Zaliczenie przedmiotu Podstawy fizyki, znajomość podstawmechaniki relatywistycznej i kwantowejCele przedmiotu: przedstawienie podstaw fizyki jądrowej i cząstek elementarnych,głównych idei i metod badawczych, opis podstawowych wyników eksperymentalnych orazich zastosowań praktycznych.Metody dydaktyczne: wykład prowadzony przy tablicy, korzystający z prezentacjimultimedialnej; ćwiczenia rachunkowe przedstawiające metodykę rozwiązywania zadań iilustrującą tematykę wykładuTreści merytoryczne przedmiotu: Świat zjawisk subatomowych: skale i metodyobserwacji, podstawowe składniki materii i ich oddziaływania. Oddziaływania cząsteknaładowanych i fotonów z materią. Kwarki i gluony, podstawy budowy mezonów i hadronów.Oddziaływanie silne, diagramy Feynmana. Leptony, oddziaływanie słabe, mieszaniekwarków, łamanie parzystości. Unifikacja oddziaływań, mechanizm Higgsa, oscylacjeneutrin. Siły jądrowe, jądro atomowe jako układ protonów i neutronów. Energia wiązaniająder atomowych, model kroplowy, rozczepienie jądrowe. Model powłokowy, rozpadypromieniotwórcze i prawo rozpadu promieniotwórczego. Pojęcie przekroju czynnego, reakcjejądrowe wprost i przez jądro złożone, fuzja jądrowa. Nukleosynteza i reaktory termojądrowe.Forma i warunki zaliczenia: ćwiczenia – zaliczenie jednego kolokwium z zadańrachunkowych, wykład – zaliczenie ćwiczeń, egzamin pisemny testowyLiteratura podstawowa: .1. E. Skrzypczak, Z. Szefliński, Wstęp do fizyki jądra atomowego i cząstekelementarnych, PWN, Warszawa 20022. T. Mayer-Kuckuk, Fizyka jądrowa, PWN, Warszawa 19873. A. Strzałkowski, Wstęp do fizyki jądra atomowego, PWN, Warszawa 19784. D.H. Perkins, Wstęp do fizyki wysokich energii, PWN, Warszawa 20045. J. Araminowicz, Zbiór zadań z fizyki jądrowej, PWN, Warszawa 19776. I.E. Irodow, Zadania z fizyki atomowej i jądrowej, PWN, Warszawa 1974Literatura uzupełniająca: Prezentacja wykładu w formacie PowerPoint

171Przedmioty specjalistyczneOpis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:Nazwa przedmiotu:12.0II16D105Metody diagnostyki medycznejTryb studiówstacjonarneRok Semestr Rodzaj zajęć:LiczbagodzinPunktyECTS:TypprzedmiotuJęzykwykładowyniestacjonarneII / III 3 ,4 ,5 Wykłady. 45Laboratoria 307 OgraniczonegowyborupolskiProwadzący przedmiot: Prof. US dr hab. n. med. Krzysztof DziewanowskiWymagania wstępne: Znajomość podstawowych objawów i zasad diagnostyki chorób człowieka.Cele przedmiotu: Nauczenie studentów zasad postępowania lekarskiego, służącego do prawidłowegorozpoznania chorób i w efekcie do optymalnego postępowania terapeutycznego.Metody dydaktyczne: Wykłady z użyciem technik audiowizualnych (rzutnik i laptop multimedialny).Ćwiczenia w SPWSZ w Szczecinie ( na salach chorych, przy łóżku chorego)Treści merytoryczne przedmiotu: Tematyka wykładów obejmuje przekazanie wiedzy na temat prawidłowejdiagnostyki lekarskiej (wywiad, badanie przedmiotowe, podmiotowe, badania biochemiczne, oraz szeroki zakresbadań z użyciem nowoczesnej aparatury medyczno-diagnostycznej).Forma i warunki zaliczenia: Kolokwium zaliczeniowe.Literatura podstawowa: Bolechowski E.: Podstawy diagnostyki medycznej.Pawelski S.: Normy kliniczne i interpretacja badań diagnostycznych.Literatura uzupełniająca: Internet.

172Opis przedmiotu (sylabusu) na rok akademicki: 2009/2010Wydział: Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność: Fizyka / Fizyka medyczna.Rodzaj studiów: studia I stopniaKOD Przedmiotu:Nazwa przedmiotu: Kliniczne zastosowanie aparatury medycznej12.0II16D106Tryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:Liczba Punkty Typgodzin ECTS: przedmiotustacjonarneJęzykwykładowyniestacjonarneIII 3, 4, 5 Wykłady 45laboratorium 307 obowiązkowypolskiProwadzący przedmiot: Prof. US dr hab. n. med. Krzysztof DziewanowskiWymagania wstępne: Znajomość podstawowych zasad powszechnie stosowanych aparatów, służących dodiagnostyki i leczenia schorzeń u ludzi.Cele przedmiotu: Pogłębienie wiadomości na w/w temat.Metody dydaktyczne: Wykłady z użyciem technik audiowizualnych (rzutnik i laptop multimedialny).Ćwiczenia w SPWSZ w Szczecinie.Treści merytoryczne przedmiotu: Tematyka wykładów obejmuje przekazanie wiedzy na temat nowoczesnejdiagnostyki i leczenia pacjentów z demonstracją aparatury posiadanej w SPWSZ w SzczecinieForma i warunki zaliczenia: Kolokwium zaliczeniowe.Literatura podstawowa: Daugivdos I.T.: Podręcznik dializoterapii.Kremer H.: Diagnostyka ultrasonograficzna.Leszczyński S.: Radiologia.Reśnich R.: Fizyka dla studentów nauk przyrodniczych i technicznych.Literatura uzupełniająca: Internet.

173Opis przedmiotu (sylabus) na rok akademicki 2009/2010Wydział Matematyczno-FizycznyJednostka organizacyjna US: Instytut FizykiKierunek / Specjalność Fizyka / Fizyka medycznaRodzaj studiów :studia I stopniaKOD Przedmiotu:12.1II16D107 Nazwa przedmiotu: Podstawy onkologiiTryb studiówRok Semestr Rodzaj zajęć:LiczbagodzinPunktyECTS:Typ przedmiotuJęzykwykładowypolskiniestacjonarneIII6 wykład 30 76 laboratoria 15OgraniczonegowyboruProwadzący przedmiot:dr Mirosław LewockiWymagania wstępne: Znajomość fizyki ogólnej, fizyki jądrowej, anatomii prawidłowej i matematyki wyższej w zakresiepodstawowymCele przedmiotu: Celem przedmiotu jest wprowadzenie studentów w zagadnienia związane z metodami leczenianowotworów złośliwych ze szczególnym uwzględnieniem radioterapii.Metody dydaktyczne: Wykład prowadzony przy tablicy z zastosowaniem środków audiowizualnych.Ćwiczenia praktyczne: ćwiczenia w małych grupach,opanowanie technik planowania radioterapii w systemach planowanialeczenia orazi dozymetrii promieniowania jonizującego generowanego przez akceleratory biomedyczne zainstalowane wOddziale Radioterapii Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii w Szczecinie.Treści merytoryczne przedmiotu: Podstawy brachyterapii, metody napromieniania wewnątrzjamowego, źródła radioaktywnestosowane w brachyterapii, urządzenia LDR, HDR, PDR, IBU, Źródła promieniowania stosowane w teleradioterapii:planowania leczenia wiązkami zewnętrznymi. Wypadki w radioterapii. Kontrola jakości w procesie radioterapii.Cwiczenia: Wykonywanie pomiarów promieniowania w akceleratorach oraz urządzeniach do brachyterapi.Planowanieprostych przypadków klinicznych w technikach konformalnych i IMRT. Analiza pomiarów związanych z kontrolą jakości.Forma i warunki zaliczenia: kolokwium w formie pytań otwartychLiteratura podstawowa: .Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna.Pod redakcją Macieja NałęczaTom 9, Fizyka MedycznaAkademicka Oficyna Wydawnicza Exit, Warszawa 2002Włodzimierz Łobodziec. Dozymetria promieniowania jonizującego w radioterapii.Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1999, wydanie drugieLiteratura uzupełniająca: Czasopisma z zakresu radioterapii:np. Report of Practical Oncology and Radiotherapy, Nowotwory, Radiotherapy andOncology