QUẢN LÝ NƯỚC MƯAMột cách tự nhiên, việc thoát nước mưa là thôngqua đất vào hệ nước ngầm, các dòng chảy củasông. Hoạt động của con người, đặc biệt là nôngnghiệp, đã dẫn đến việc sử dụng các kênh rạchhoặc mương để kiểm soát, sơ tán các nước mưavà sử dụng cho thủy lợi.Tại các khu đô thị, nhiều phương pháp truyền thốngđược sử dụng rộng rãi cùng việc xây dựng mạng lướiđường ống dẫn, thường đặt ngầm trong đất, nhằmthoát nhanh nhất có thể lượng nước trong thành phốkhi có mưa lớn. Trong bối cảnh khí hậu ẩm, có mộtmùa ẩm ướt đặc trưng như của TP. Cao Lãnh vàĐBSCL, thoát nước đóng một vai trò quan trọng trongviệc quản lý nước lũ.Trên toàn cầu, các lưu vực đồng bằng sông nói chunglà những nơi phát triển dựa trên tập quán canh tácbằng cách sử dụng kỹ thuật thủy lợi từ nước lũ. Ngàynay, nguy cơ ngập lụt trong các trang trại ở vùng thấpsẽ ngày càng tăng do biến đổi khí hậu và mực nướcbiển tăng <strong>cao</strong>Song song, các khu vực này hướng đến mức độ đôthị hóa ngày càng tăng, như trường hợp của TP. CaoLãnh. Do đó, cần có ngay phương pháp tiếp cận mớiđể quản lý nước mưa trong một bối cảnh mà sự bấtổn định khí hậu rất rõ rệt và mật độ của các khu đô thịhóa đồng thời càng tăng.Trong vùng trồng trọt tại thành phố Cao Lãnh,nước thoát được sử dụng để tưới (tưới, không giốngnhư việc cánh tác tại các vùng bị ngập định kỳ) thôngqua nhiều kênh mương nối với các dòng nước lớn.Tại trung tâm thành phố Cao Lãnh, khu đô thị đangphát triển, việc thoát nước được đảm bảo bởi hệ thốngđường ống và cống thoát, dẫn nước mưa đến mạnglưới kênh đan ngang dọc khắp thành phố. Mặt đường,vỉa hè ngăn ngừa sự xâm nhập của nước và dẫn tấtcả nước từ các dòng chảy vào hệ thống cống thoátnướcViệc mở đường ngăn ngừa xâm nhập nước từống và dòng chảy tất cả các bề mặt vào hệ thống thoátnước, hệ thống này không phù hợp khi có mưa lớn vàthời gian lũ. Ở các vùng ngoại ô, môi trường tự nhiênvẫn còn hiện diện rất rõ, chỉ có một vài đường bê tônghoặc đường nhựa được xây dựng. Trong khu vựcnông thôn, chỉ có con đường đất và việc thoát nướcđược tiến hành thông qua các mương đào để thunước mưa.88Tài liệu phân tích hiện trạng của Xưởng thiết kế "Quy hoạch phát triển bền vững thành phố Cao Lãnh» –tháng tư 2010 – dongthap@ateliers.org
Vấn đềLàm thế nào để quản lý nước mưa- một cách "bềnvững" trong bối cảnh biến đổi khí hậu và đô thị hóa,hạn chế các tác động của nước lũ lên môi trường vàcác hoạt động kinh tế?Điểm mạnhTP. Cao Lãnh bao gồm một khu vực rộng lớn đồngngập nước để trồng lúa, có khả năng có thể được sửdụng trong chiến lược quản lý nước ở cấp huyện, cấptỉnh.Môi trường của Cao Lãnh vẫn còn ít bị đô thị hóa, vàphương pháp thoát nước thông thường qua vỉa hèkhông (chưa) được sử dụng, ngoại trừ ở trung tâmthành phố.Điểm yếuMong muốn đô thị hóa, phát triển TP.Cao Lãnh cóthể làm suy yếu hệ thống thoát nước tự nhiên nếunhững cân nhắc cần thiết trong việc quản lý nướckhông được chú trọng, cả ở quy mô phường, xã,huyện, , và trên toàn tỉnh.Độ lớn của lũ lụt sẽ liên tục tăng trong những năm tớido thay đổi khí hậu và mực nước biển tăng <strong>cao</strong>.Thời kỳ lũ cũng có nguy cơ tăng.Lưu ý: Do không có đầy đủ các công cụ chính đểthực hiện một chiến lược quản lý nước hiệu quả, ở cảthành phố và trên toàn tỉnh, như bản đồ địa hình (đangđược nghiên tiến hành) cũng như thời gian theo dõichính xác và các khu vực ngập lụt, cường độ của lũlụt, vv. Các kiến nghị đưa ra dưới đây được đưa ra màkhông có nghiên cứu các thông tin này, do đó vẫn cònrất chung chung mà không đề xuất giải pháp cụ thể.Đề xuấtTheo dõi / giám sátCần phải tiến hành nghiên cứu và / hoặc thu thập dữliệu về hậu quả của các cơn lũ lớn để xác định chínhxác các cánh đồng ngập lụt và hoạt động của nước.Thúc đẩy quản lý tiên tiến nước tích hợp trong quyhoạch đô thị:Ở quy mô nhà ở:Quy hoạch mái nhà xanh để giữ lại lượng mưa, ở nơimà môi trường sống có thể hỗ trợ hình thức này, chophép bốc hơi, giảm và chậm dòng chảy của nướcmưa.Kết nối ống xối thu nước mưa mái nhà với thùng hoặcbể chứa nước mưa. Tuy nhiên hiệu quả đạt được làthấp so với lượng mưa.Giảm thiểu bề mặt chống nước mưa, sử dụng vỉa hèthấm và dẫn các dòng chảy của nước đến hệ thốngthoát nước rất có lợi trong trung tâm đô thị.Ở quy mô khu phố:Duy trì các kênh tự nhiên trong sự phát triển đô thịmới: cần tránh bê tôn hoác các dòng nước cũng nhưlòng sông. Kênh mương được xây dựng cứng có thểcho phép nhanh chóng thoát nước mưa và ngăn ngừasự xói mòn của các bờ đất, nhưng thường làm tăngnguy cơ lũ lụt ở các khu vực chủ yếu hoạt động nôngnghiệp, ở vùng hạ lưu, do bị hạn chế đối với dòngchảy bên và lưu trữ bên ngoài kênh.Giữ một chiều rộng tối thiểu của đường giao thông vàgiảm độ lớn vỉa hè không thấm nước và thay bằng vỉahè sử dụng các vật liệu dễ thấm.Khuyến khích hướng dòng chảy nước đển các cấutrúc giữ nước và vùng đất ngập nước.Tích hợp các hồ giữ nước và xử lý sinh học trong cácvùng đô thị, cũng như nhiều công viên và vườn hoađể khuyến khích sự thấm nước, thực hiện thủy lợi bịđộng và duy trì chất lượng thẩm mỹ của một thànhphố được xây dựng trong một môi trường thiên nhiênphong phú.Ở quy mô thành phố, tỉnh:Làm vùng đệm rộng lớn ven sông để tránh việc nhântạo hóa các dòng, kênh, sông, suối, và xác định khuvực nhận lũ tạm thời trong thời gian mưa nhiều.Một lần nữa, cần nhấn mạnh rằng các đề xuất nàyđược tổng hợp một cách khái quát do thiếu thông tinquan trọng, có thể không áp dụng được đối với TP.CaoLãnh.89