DORADZTWO PODATKOWEfundamentalna cecha podatku od wartości dodanej, wynikająca z art. 17 VIDyrektywy. Zgodnie z jej istotą, potwierdzoną wielokrotnie przez EuropejskiTrybunał Sprawiedliwości (m.in. w sprawie Ghent Coal Terminal NV) obowiązekzapłaty podatku ciąży na finalnym konsumencie towaru lub usługi, w związku zczym przedsiębiorca nie powinien ponosić kosztów tego podatku.- Niestety, takie założenie nie znajduje odzwierciedlenia w polskiej rzeczywistości,często bowiem zdarzają się naruszenia tej zasady. Przykładem są kłopoty zodzyskaniem VAT przez podatników, którzy ponieśli koszty przed rejestracją -podkreśliła Patrycja Burglin.Również Jerzy Martini, doradca podatkowy Baker & Mckenzie w komentarzu dlaGP wskazał na fakt, że krajowe przepisy o VAT pozostawiają wiele do życzenia zpunktu widzenia przestrzegania zasady neutralności VAT.- Przykładami naruszenia zasady neutralności podatkowej mogą być przepisyograniczające prawo do odliczenia podatku naliczonego. Większość z tychprzepisów narusza jednocześnie przepisy VI Dyrektywy VAT (np. zakazodliczenia podatku, w przypadku gdy wydatek nie może być uznany za kosztuzyskania przychodu, zakaz odliczania podatku w odniesieniu do niektórychsamochodów i paliw używanych do nich, importu usług z rajów podatkowych itp.)- dodał Jerzy Martini.Wskazał również, że przepisy dotyczące zwrotu nadwyżki podatku naliczonego,poprzez nadmierne wydłużenie terminów zwrotu podatku, powodują, że VATprzestaje być dla podatnika neutralny - musi on ponosić koszty finansowaniapodatku, do czasu otrzymania zwrotu.Nadmierne ograniczeniaDaniel Zarzycki, prawnik w kancelarii prawnej Grynhoff, Woźny i Wspólnicy, wrozmowie z nami stwierdził, że zasada neutralności VAT powinna byćrespektowana zarówno przy tworzeniu przepisów z zakresu VAT, jak i przy ichstosowaniu. Przepisy VAT niejednokrotnie, w porównaniu z regulacjami unijnymi,w nadmierny sposób ograniczają zastosowanie tej podstawowej dla systemu VATzasady wobec podatników.- Z drugiej strony, organy podatkowe często traktują zasadę neutralności VAT jakoobwarowany wieloma formalnymi warunkami przywilej podatników, nie zaś jakozasadniczy element konstrukcyjny podatku. Nadmierne ograniczanie neutralnościVAT przejawia się głównie na takich polach jak odliczanie VAT czy zwrotynadwyżki podatku. W praktyce organy podatkowe zbyt rzadko uwzględniają wswoich decyzjach czy interpretacjach regulacje wspólnotowe oraz orzecznictwoETS. Trzeba jednak podkreślić, że w ostatnim czasie nastawienie fiskusa ewoluujew kierunku pełniejszego respektowania zasady neutralności VAT, choć nadalstanowisko organów jest zbyt profiskalne - argumentował Daniel Zarzycki.Potrzebne zmianyVAT jest podatkiem obciążającym wyłącznie ostatecznych konsumentów. Dlapodatników VAT, czyli podmiotów prowadzących działalność gospodarczą,powinien być całkowicie neutralny. Arkadiusz Patryas, doradca podatkowy,dyrektor w zespole VAT <strong>Ernst</strong> & <strong>Young</strong>, uważa, że zasada neutralnościrealizowana jest, z jednej strony, poprzez opodatkowanie wyłącznie kwotynależnej z tytułu sprzedaży towarów i usług, czyli kwoty, którą podatnik otrzymałlub ma otrzymać. Z drugiej strony, poprzez założenie, że wartość podatkuPAŹDZIERNIK 2006 – PODATKOWY MONITOR ERNST & YOUNG 24
DORADZTWO PODATKOWEzapłaconego przez podatnika w cenie zakupywanych przez niego towarów i usługbędzie w całości odzyskiwana.- W polskiej praktyce jest jeszcze wiele do zrobienia w tym względzie. Choćnależy przyznać, że przebyliśmy już długą drogę od sytuacji, gdy np. odmawianoprawa do odliczenia podatku z faktury zawierającej błąd ortograficzny. Popierwsze, należy zmienić przepisy ograniczające prawo do odliczenia podatkunaliczonego (np. gdy zakup nie jest kosztem dla podatków dochodowych), czy teżnakazujące spełnienie szeregu formalnych przesłanek do odliczenia (np.ograniczające odliczenie tylko do miesiąca otrzymania faktury lub następnego). Podrugie, wykładnia przepisów przez organy skarbowe powinna następować przyzałożeniu, że zasada neutralności to element konstrukcji VAT, a nie szczególnyprzywilej podatnika - dodał.- Na szczęście podatnicy mają możliwości prawne, aby zabezpieczyć się przednegatywnymi skutkami przepisów krajowych naruszających zasadę neutralności,które są niezgodne z prawem UE - podkreślił Jerzy Martini.Jedną z takich możliwości jest np. dochodzenie odszkodowania od państwa. Wartoo tym pamiętać, bo neutralność VAT powinna być powszechnie stosowaną zasadą,a nie wyjątkiem od niej.Kiedy rejestrować się dla potrzebVAT w Wielkiej BrytaniiCzy w Wielkiej Brytanii istnieje swoboda przy rejestracji dla celów VAT?W Wielkiej Brytanii, jako jedynym kraju unijnym, istnieje próg dotyczącywartości transakcji wykonywanych przez podmioty zagraniczne, poniżej któregoobowiązek rejestracji dla celów VAT nie występuje. Generalnie, z roku na rokpróg ten jest wyższy, a w 2006 roku wynosi 60 000 funtów (GBP).Jakie obowiązki VAT mają przedsiębiorcy prowadzący firmę w Anglii?Dorota Pokrop, konsultant wDziale <strong>Podatkowy</strong>m <strong>Ernst</strong> &<strong>Young</strong>,Gazeta Prawnaz dn. 16.10.2006Warto podkreślić, że poza progiem, który pozwala na nierejestrowanie się dlacelów VAT podmioty wykonujące wyłącznie lub w głównej mierze czynności, doktórych ma zastosowanie stawka 0 proc., mogą ubiegać się o zwolnienie zobowiązku rejestracji. Przepisy brytyjskie przewidują także, że podmioty, którychobrót nie przekroczył jeszcze progu bądź które nie rozpoczęły jeszcze działalności,mogą dokonać rejestracji na zasadzie dobrowolności.Rejestracja dla celów VAT w Wielkiej Brytanii zajmuje od trzech do pięciutygodni. Niedopełnienie obowiązku rejestracji skutkuje nałożeniem karkalkulowanych jako procent VAT, jaki powinien podlegać wpłacie. Im dłuższazwłoka, tym procent ten jest wyższy.Co do zasady, rozliczenia VAT są dokonywane w Wielkiej Brytanii kwartalnie,przy czym deklaracje mogą być składane w jednym z trzech cykli: w marcu,czerwcu, wrześniu i grudniu lub w lutym, maju, sierpniu i listopadzie lub wPAŹDZIERNIK 2006 – PODATKOWY MONITOR ERNST & YOUNG 25