1 Historya Polska w Ameryce, tom II - Liturgical Center

Historya Polska w Ameryce, tom II13„Chcąc się zastanowić nad dziejami zwołania, nad przebiegiem i nad rezultatami obydwupierwszych Kongresów polskich katolickich w Ameryce, i czerpać z tego nauki, wystarczyprzejrzeć uważnie sprawozdania urzędowe z obydwu tych Kongresów, które w tej chwilimamy przed sobą. Jak wiadomo, pierwszy z tych Kongresów odbył się w dniach 22—25.Września, 1896 roku, w Buffało, NY, a drugi prawie dokładnie w 5 lat później, bo w dniach24, 25 i 26 Września, 1901 roku.Po przeczytaniu uważniejszem obydwu tych sprawozdań uderzy nas fakt szczególny i bardzoważny... Oto: podczas gdy przygotowania do pierwszego Kongresu były bez wątpieniastaranniejsze i rozleglejsze, zainteresowanie się nim o wiele powszechniejsze, zajęcierozbudzone nie tylko w Ameryce, ale i w Europie o wiele większe, — a i prace przedkongresowepilniejsze, obfitsze, energiczniejsze, a nawet sam przebieg Kongresu entuzyastyczniejszy,rozwinięcie działalności i uchwały powzięte rozleglejsze, aniżeli wszystko, co odnoszące siędo Kongresu drugiego, — to przecież rezultat i skutki drugiego Kongresu z pewnością byłypomyślniejsze i, że się tak wyrazimy, pochwytniejsze, aniżeli nimi pierwszy Kongres mógł sięposzczycić. Nie dlatego rezultaty drugiego Kongresu były dodatniejsze, że mniej starannie byłprzygotowany i prowadzony, aniżeli Kongres pierwszy, tylko pomimo tego; czynniki, któresię na to złożyły były inne i o nich później pomówimy.„Uzasadnimy najprzód nasze twierdzenie, dlaczego uważamy przygotowania do pierwszegoKongresu za lepsze, wszechstronniejsze.... Gdy potrzebę zwołania polsko-katolickiego kongresuomówiono należycie w gazetach, pierwszą konferencyę przedkongresową zwołano na dzień19. Marca 1896 r. do miasta Detroit, stanu Michigan. ...Przybyło na nią 20 księży i 14świeckich z 8 miejscowości i reprezentujących stany: Michigan, Illinois, New York, Ohio iPennsylvania. Na konferencyi tej ułożono się, jakie wnioski mają być omawiane na kongresiei obrano komitet główny, którego zadaniem było zwołać kongres.,Od czasu konferencyi” — czytamy dalej w sprawozdaniu — „odbytej w Detroit, komitetgłówny dokładał wszelkich starań i pracował nader energicznie, aby dla myśli polsko-katolickiegokongresu zjednać jak największą liczbę zwolenników i w tym celu wydał wieleodezw, które swego czasu ogłosiła cała polsko-katolicka prasa w Stanach Zjednoczonych.Nareszcie i Wielebni kapłani z Zachodu, którzy z początku w sprawie zwołania kongresuzajęli wyczekujące stanowisko, zwołali osobną konferencyę na dzień 2. Czerwca, 1896 roku,do Milwaukee, Wis.”Jak z protokółu tej konferencyi wynika, zebrało się na nią 27 kapłanów (świeckich na niej niebyło) z 12 miejscowości w stanach: Minnesota, Wisconsin, Illinois, Missouri i Indiana. Nadtoprzeszło 20 innych kapłanów listownie nadesłało swe aprobaty ewentualnych uchwał większości.Wyrażono na tej konferencyi pewne nowe życzenia, a w głównych zarysach program kongresuprzedtem ułożony zatwierdzono i uzupełniono.Odbyła się jeszcze trzecia konferencya przedkongresowa, a mianowicie dnia 11. Czerwca1896 r. i to znów tu w mieście Detroit, Mich. Na tę konferencyę przybyło wprawdzie tylko10 duchownych i czterech świeckich z 8 miejscowości reprezentujących stany: Michigan,Illinois, New York, Pennsylvania, Maryland i Ohio, ale uchwalono zaprosić do współudziałuw kongresie cały długi szereg osobistości wybitnych z Polski, ze wszystkich jej dzielnic.Wnioski poprzednich konferencyi zatwierdzono.Dnia 23. Czerwca, 1896 r. wydał komitet główny orędzie zwołujące kongres do Buffalo nadzień 22. Września, 1896.Wedle protokółu, na kongres do Buffalo przybyło 248 osób świeckich i 69 księży, opróczgościa z Polski, Przew. ks. szambelana Wawrzyniaka, z 49 różnych miejscowości reprezentujących13 stanów. Nadto 27 księży z Zachodu zlało listownie swe głosy na Przew. ks.