1 Historya Polska w Ameryce, tom II - Liturgical Center

More documents

Recommendations

Info

2 Historya Polska w Ameryce, tom IIROZDZIAŁ V.Rzut oka na dzieje Kościoła Polskiego w AmeryceRaptowny wzrost Kościoła—Brak księży i nauczycieli — Czynna wiara ludu — Bogactwo iwygody duchowieństwa? — Spryt i działalność organizacyjna księży amerykańsko-polskich— Zaburzenia parafialne — Wybitni organizatorzy, kaznodzieje, missyonarze — Polscydziekani i konsultorzy dyecezalni — Kongresy — Kościoły niezależne — Starania o biskupapolskiego — Proboszczowie nieusuwalni a prawo wybierania biskupów.Stany Zjednoczone są najmłodszem z wielkich państw, a właśnie w tem państwie Kościółkatolicki zrobił w ciągu ostatniego stulecia ogromne postępy, zwłaszcza jeżeli się zważyprzeszkody, jakie natrafiał. W roku 1785 pierwszy biskup w Stanach Zjednoczonych, dr. Carroll,w raporcie swym do Rzymu donosił, że liczba katolików w Maryland wynosi 16,000, wPennsylvanii 7,000, a w New Yorku i innych Stanach razem około 200. Było tu około 30 księży,ale nie było ani szkół ani kolegiów katolickich.Teraz w Stanach Zjednoczonych jest 86 dyecezyi, obficie zaopatrzonych w szkoły, kolegiai różne zakłady dobroczynne. Ludność katolicka wynosi przeszło 11 milionów. W hierarchiijest 13 arcybiskupów i 80 biskupów, odznaczających się uczonością i pobożnością, oraz 11,987księży świeckich i zakonnych. Jest 44 męskich zakonów liczących 5,500 członków, pracującychczęścią jako księża, a częścią jako nauczyciele. Nadto jest tu 118 zakonów żeńskich liczących50,000 zakonnic. W 8 uniwersytetach i 76 seminaryach pobiera wyższe nauki 3,395 studentów;W 865 kolegiach i akademiach katolickich i 3,812 szkołach parafialnych pobiera nauki przeszłomilion uczniów. W 250 domach sierót mieści się 35,000 sierot, a oprócz tego jest 287 innychkatolickich zakładów dobroczynnych.Najbardziej jednak zdumiewającym był postęp Kościoła katolickiego w stanie NewYork. W stanie tym początkowo nie pozwolono przebywać żadnemu księdzu katolickiemu.Pewien dobroczynny kwaker umarł tam na szafocie dlatego, że go podejrzywano, iż był kapłanemkatolickim. W początkach ubiegłego (XIX.) stulecia był tam jeden tylko ksiądz katolicki:cierpiano go jedynie z powodu, że był kapelanem na pewnym okręcie wojennymfrancuskim, który w czasie wojny ważne oddał usługi. Był tam podówczas jeden tylko katolickikościółek i jedna szkoła. W roku 1816 było w całym stanie New York czterech tylko księżykatolickich. W roku 1818 ludność katolicka wynosiła już 16,000 dusz, było 8 księży i 7 kościołów.Ówczesna dyecezya New York od owego czasu została podzieloną na 5 wielkich dyecezyi,a jedna z nich, teraźniejsza dyecezya newoyorska, liczy dzisiaj 1,200,000 katolików, iposiada przeszło 1,000 księży, jako też 68,000 szkolnych dzieci.Podobnie jak Kościół katolicki w ogólności, tak Kościół polski w szczególności przedstawiaw Stanach Zjednoczonych wspaniały obraz postępu i rozwoju. Wprawdzie nie brak natym obrazie plam i dziur nawet — bo to obraz żywy, ruchomy, wzięty z natury, a nie martwy,sztywny i sztuczny — i te to plamy i dziury tylko zazwyczaj spostrzegają nasi podróżnicy igazety w Europie, zalet obrazu nie chcąc czy nie umiejąc ocenić. Nie jesteśmy bynajmniejoptymistami, ujemnych stron naszego społeczeństwa ainerykańsko-polskiego milczeniem niepominiemy — ale krytykom naszych stosunków kościelnych w Ameryce, zwłaszcza Lwowskiej„Gazecie Kościelnej”, przypominamy te słuszne słowa Mickiewicza :
Historya Polska w Ameryce, tom II3„Jeśli na obrazie jest plama czarna, albow obrazie dziura, tedy lada głupi postrzeże je;ale zalety obrazu widzi tylko znawca”. (Księgi Pielgrzyjnstwa X.)Dziurami w obrazie naszych stosunków kościelnych są zbory „niezależne”, a plamami sązaburzenia parafialne; ale tak te plamy jak i te dziury (których zresztą niewiele) nie ujmująblasku całemu obrazowi. “Wszak i na słońcu są plamy i dziury, czyli kratery, a jednak świecinam pełnym blaskiem. Tak samo Kościół polski w Ameryce, pomimo plam i dziur, jest świetnymi olśniewającym w swoim postępie i rozwoju historycznym. Ale oto postęp i rozwój Kościołapolskiego w jednym obrazie poglądowo przedstawiony:Rok założenia:1855. Panna Marya, Texas.1856. Bandera, San Antonio, St. Jadwiga, Meyersville, Yorktown, Texas.1857. Parisville, Michigan.1858. Polonia, Wisconsin.1863. Milwaukee, pierwsza, Wisconsin.1864. Pine Creek, Wisconsin.1866. Washington, Kraków, Clover Bottom, Union, Missouri.1867. .................. ................ ........1868. Northeim, Wisconsin.1869. Chicago, pierwsza, Illinois.1870. New Waverly, Bluff, Texas; Manitowoc, Wisconsin; Shamokin, Pennsylyania.1871. Plantersville, Cottage Hill, Texas; Bay City, Michigan; Milwaukee, druga, Hull, Wisconsin;Otis, Indiana,1872. Marlin, Flatonia, Texas; Detroit, pierwsza, Michigan; Cincinnati, Ohio.1873. Bremond, Huntsyille, Texas; Grand Rapids, pierwsza, Michigan; Berlin. pierwsza, Wisconsin;Chicago, druga i trzecia, Illinois; Shenandoah, Pennsylvania; New York, Buffalo,pierwsza, Dunkirk, New York; Berea, Ohio; Winona, Delano, Paribault, Minnesota.1874. La Salle, Illinois1875. Brenham, Texas; Manistee, Michigan; Beaver Dam, Princeton, Independence, North Greek,Wisconsin; St. Joseph, Missouri; Radom, Illinois; Nanticoke, Excelsior, Blossburg,Pittsburg, Pennsylyania; Jeffersonsville, Lanesville, Indiana; Brooklyn, New York; Toledo,pierwsza. Cleveland, pierwsza, Ohio.1876. Częstochowa, Andersen, Texas; Poznań, Michigan; Stevens Point, Poniatowski, Wisconsin;Brimfield, Illinois; South Bend, pierwsza. Indiana; Toledo, druga, Ohio; N. Poznań,Nebraska.1877. Mt. Carmel, pierwsza Pennsylyania.1878. Krok, Wisconsin; St. Louis, pierwsza, Missouri.1879. ............ .............. ................
Page 1: Historya Polska w Ameryce, tom II1
Page 5 and 6: Historya Polska w Ameryce, tom II51
Page 7 and 8: Historya Polska w Ameryce, tom II7I
Page 9 and 10: Historya Polska w Ameryce, tom II9n
Page 19 and 20: Historya Polska w Ameryce, tom IIwy

1 Historya Polska w Ameryce, tom II - Liturgical Center

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?