Elektronika Praktyczna, kwiecień 2012 - UlubionyKiosk

TEMAT NUMERUPRZEŁĄCZNIKI, PRZYCISKI, KLAWIATURYPODZESPOŁYPrzełączniki, przyciski,klawiaturyPrzełącznik, przycisk czy klawiatura to komponent, w którywyposażone jest prawie każde urządzenie zasilane energiąelektryczną. Służą one do realizacji różnych funkcji, od włącz/wyłącz, przez ustawienie parametrów, aż po wybór nawet bardzoskomplikowanych funkcji. Ich obecność jest nieunikniona, gdyż sąpodstawą i najważniejszym członem podczas komunikacji człowiekmaszyna.Obecnie na rynku jest dostępnych wieletypów przełączników, różniących się budową,kształtem, funkcją, czy parametramielektrycznymi. Każdy może swobodnie dobraćodpowiedni przełącznik do swojej aplikacjitak, aby urządzenie było jak najbardziejfunkcjonalne. Jeżeli chodzi o standardoweprzełączniki przyciskane, to na rynku dostępnychjest wielu producentów, natomiastpoza wyglądem zewnętrznym i drobnymiróżnicami „patentowymi”, większość z nichpełni te same funkcje i ma zbliżone parametry.Tę grupę można podzielić na kilka typów:• monostabilne i bistabilne,• jedno- lub wielopolowe,• z podświetleniem lub bez,• jednoukładowe lub modułowe,• nisko lub wysokonapięciowe.Dalszy podział jest możliwy ze względuna rodzaj popychacza: przełączniki tablicowe,przełączniki przyciskane, przełącznikiwandaloodporne, mikroprzełączniki, przełącznikitypu Rocker, przełączniki dźwigniowe,przełączniki dip-switch, joysticki, przełącznikikrzywkowe, przełączniki obrotowe,przełączniki suwakowe, stacyjki i zamki, zadajnikikodu, przełączniki nożne.I tak możemy otrzymać np. przełączniktypu Rocker, bistabilny z 3 pozycjami sta-bilnymi o pozycjach I-0-II, podświetlany,dwutorowy, o obciążalności styku 10 A przy250 VAC.Ta grupa produktów jest najbardziej podatnai podąża za wszechobecną miniaturyzacją.Obecnie są dostępne przełącznikii przyciski o coraz mniejszych wymiarach,przy zachowaniu dobrych parametrówelektrycznych (dużego natężenia prądówprzełączanych). Dzięki stosowaniu coraznowszych domieszek tworzyw w szybkimtempie rośnie również trwałość mechaniczna.Każdy producent, bez względu na to czyjest to produkt markowy np. Schurter, Bulgin,czy dalekowschodni no name, w danychkatalogowych podaje takie parametry jak:trwałość mechaniczna, trwałość elektryczna,temperatura pracy, znamionowe obciążeniei stopień szczelności.Obok przełączników przyciskanych,dużą wytrzymałością mogą pochwalić siętakże inne przełączniki, wszechobecnew elektronice użytkowej. Są to: przełącznikisuwakowe, przełączniki dip-switch,Dodatkowe informacje:Transfer Multisort Elektronik Sp. z o.o.,ul. Ustronna 41, 90-951 Łódź, dso@tme.pl,tel. 42-645-55-55, faks 42-645-55-00przełączniki tact, czy zadajniki kodu. W niektórychaplikacjach producenci próbują zastępowaćje elementami elektronicznymi(klucze elektroniczne), ale różnorodność wykonań,niska cena i dobra dostępność, czyniąje elementami stosowanymi powszechniei chętnie. Dla przełączników z tej grupy sądostępne różne akcesoria dodatkowe, takiejak gumowe kapturki znacznie podnosząceich szczelność od strony dźwigni czy nakładkio różnych kształtach, kolorach i gabarytach.Elementy te pozwalają znacznierozszerzyć aplikacje, w których mogą byćużyte te elementy, dotąd stosowane główniew „drobnej” elektronice.Chyba największą grupą przełącznikówsą tzw. przełączniki tablicowe, w którychnajważniejszymi i najczęściej używanymisą przełączniki standardu M16, M20 i M30.Są to elementy składające się z różnychczłonów aktywacyjnych (przycisk, kontrolka,przełącznik obrotowy, stacyjka, itd.), aleo tych samych elementów stykowych i montażowych.Ta grupa wyrobów jest stosowanagłównie w automatyce przemysłowej w różnegorodzaju urządzeniach sterujących, szafysterowniczych i operatorskich, kasetachsterowniczych, itd. Moduły te można „nabudowywać”tworząc np. w 1 przełączniku3 pozycyjnym układ 6 styków. Minusem jestfakt, iż każdy producent (np. Eaton, Schneider,Giovenzana itd.) stosuje specyficznekształty lub sposoby mocowania i np. przełącznikEatona nie będzie współpracował zestykami Schneidera i odwrotnie.Dość ciekawą grupą są tzw. mikroprzełączniki,które z powodzeniem są stosowanew wielu aplikacjach i wchodzą w skład64 ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 4/2012