hiStoryczni na pUerto rico - Wojskowa Akademia Techniczna

Styl Życia29Fot. Aleksander Z. RawskiNa rok 2013, który będzie obchodzonyjako rok Kultury Świata Islamskiego, przygotowujemyważne projekty. Z Ghazni, którewytypowano na jego stolicę, chcemy zrobićjeszcze piękniejsze miasto. Dlatego już od2010 r. komitet rozwoju miasta spotyka sięz polskim Zespołem Specjalistów PRT. Wspólniepracują nad planami rozwoju Ghazni.Projekty dotyczą przede wszystkim: miejskiejkanalizacji, publicznych sanitariatów, utworzeniaparków i pasów zieleni. Ta współpracaz polskimi siłami zadaniowymi, których częściąjest PRT, będzie kontynuowana także pozakończeniu obchodów. Mamy z Polakamibardzo dobre relacje. Nasza współpraca jestoparta na wzajemnym zrozumieniu naszychpotrzeb. Jej wyniki są widoczne. To projektyjuż zrealizowane, np. szkoły, gdzie zainstalowanobaterie słoneczne, przeprowadzonoremonty, umożliwiono korzystanie z komputerów– zauważa gubernator.W 2007 r. w Trypolisie Islamska OrganizacjaEdukacji Nauki i Kultury wybrała miastoGhazni na stolicę kultury świata islamskiegoregionu azjatyckiego w 2013 r. Wybórnie był przypadkowy. Chodziło o podkreślenieznaczenia Ghazni dla rozwoju kulturyislamu. W średniowieczu było ono jednymz ważniejszych miast, porównywanym doBagdadu, Kairu czy Damaszku, największychmetropolii ówczesnego świata. Dodziś z tamtych czasów zbyt wiele się niezachowało: zaledwie dwie wieże z XII w.Także w mieście na próżno szukać dawnejświetności. Wśród pieszych widać wyłączniebiednie ubranych Afgańczyków.Ruchliwy tłum płynie chodnikiem i jezdnią.Wśród mężczyzn od czasu do czasupojawiają się zakwefione kobiety. Budki,w których sprzedaje się niemiłosierną tandetę,konkurują z ulicznymi handlarzami,którzy towar rozłożyli na chodniku. Siedzącw kucki, zachęcają klientów głośnymnawoływaniem. Inni handlujący, z niewielkichwózków, oferują używaną odzież, kiełbaski,ciastka i papierosy. Za rogiem ulicy,nad drzwiami do sklepiku mięsnego, nabitana potężnym haku, wisi świeżo oskórowanakoza. Tuż obok, klatki z ptakami. Wojnanie odebrała Afgańczykom zamiłowaniado hodowli.Ludzie spoglądają na wojsko z zaciekawieniem,ale nie z sympatią. Usiłuję wczućsię w miasto: obce, szare, anachroniczne,a jednak pachnące przygodą. Podczaspierwszego patrolu takie same spostrzeżeniamiał st. szer. Kamil Owsianka, celowniczyplutonu ochrony PRT, który jechał w moimopancerzonym pojeździe.Kiedy po raz pierwszy wyjechałem pozawojskową bazę i zacząłem przyglądać sięotoczeniu, zadałem sobie pytanie: co ja turobię? Rano na małym skrzyżowaniu, kołoszpitala, był taki ruch jak w centrum Warszawy.Kierowcy zdezelowanych aut i motorowychryksz, co rusz naciskali na klaksony.Jechali pod prąd lub wyprzedzali po prawejstronie. Dorośli i dzieci krzyczeli do siebie.W tym rozgardiaszu trudno było zorientowaćsię, o co chodzi. Tymczasem musiałemskupić się. Siedząc w luku strzelniczym,obserwowałem nie tylko, co dzieje się nadrodze, ale patrzyłem na okna i dachy domów.Problemem była także zbytnia ciekawośćmiejscowych ludzi, którzy zbyt bliskopodchodzili do pojazdu i patrolujących żołnierzy.Tłum stwarza potencjalne zagrożenie.W nim może znaleźć się zamachowiec--samobójca, który wysadzi się. Zdarzało się,że dziecko potrafiło w nas rzucić kamieniemlub cegłą. W żaden sposób nie można byłotemu zapobiec. Bywały sytuacje, że w jakimścelu robiono nam zdjęcia aparatem fotograficznymwbudowanym w komórkę telefoniczną.Zdarzyło się, że przy drodze znaleźliśmypodejrzany pakunek. Czy był w nim ładunekwybuchowy? Wezwani saperzy nie wykrylizagrożenia. Może to prowokacja mająca nacelu wprowadzenie niepokoju lub podpatrzeniaprocedur, jakie stosują nasi saperzy– opowiada celowniczy.Zdawałem sobie sprawę, że podczas patrolucały czas jesteśmy obserwowani nietylko przez ludność cywilną, ale i przez wroga.W Afganistanie trudno go wykryć. Niemusi w ręku trzymać broni czy ładunkuwybuchowego. Jest ubrany jak cywil. Dobrymmomentem na zasadzkę są miejsca nadrogach, nad którymi nisko wiszą przewodyelektryczne, podparte na prowizorycznychsłupach. Wtedy kolumnę trzeba zatrzymaći kabel podnieść, żeby go nie zerwać. Dlażołnierzy patrolu są to chwile pełne napięcia,bynajmniej nie elektrycznego.Oczyszczalnia na pustkowiuDo dzielnicy Adilala jechaliśmy kilkanaścieminut. Miałem wrażenie, że znalazłemsię poza miastem.Dookołarozciągała się szarożółta,piaszczystadolina pozbawionażycia, zwierząt,drzew, a nawetdźwięku i zapachu.Na szutrowej drodzepojazdy wzbijałychmury pyłu,który długo utrzymywałsię w powietrzu.Tymczasemwłaśnie na tych terenachmiało rozwijaćsię Ghazni. U gubernatoraDlatego właśnie tutaj polski Zespół SpecjalistówPRT realizował kolejne projekty pomocowe.Chcąc dobrze przyjrzeć się pracom,musiałem wspiąć się na pobliskie wzgórze.Strome zbocze nie było łatwe do pokonania,zwłaszcza że poruszałem się po ścieżce, którejnie znalazłem. Ani na krok nie odstępowalimnie żołnierze z ochrony. Dokładnie sprawdzaliteren, który mieliśmy przejść. Poniżejwzgórza trwały prace nad dwoma najważniejszymipolskimi projektami pomocowymirealizowanymi w 2011 r.: wysypiskiemśmieci oraz oczyszczalnią ścieków.Składowisko odpadów budujemy dla miastaGhazni. Gospodarka odpadami jest tunieznana. Śmieci są spalane pod miastem lubpo prostu porzucane. Nasz projekt jest nowatorski.W tym regionie pozwoli on na ochronęśrodowiska i oczyszczenie miasta z niepotrzebnychbrudów. Również atmosfera nie zostaniezanieczyszczona, jeżeli śmieci przed spaleniemzostaną zutylizowane – mówi mgr inż. KonradŚmigielski, specjalista ds. budowy dróg,który ze mną wszedł na wzgórze.Kolejnym polskim projektem jest budowaoczyszczalni ścieków. To także pionierskiedzieło, ponieważ w Ghazni wszystkienieczystości wrzuca się do przydrożnychkanałów. Jedyna w Afganistanie oczyszczalniaścieków znajduje się w Kabulu. Tutejszyobiekt będzie działał samoczynnie. Oznaczato, że wszystkie ścieki powinny same sięutylizować. Już teraz dla obsługi wysypiskai oczyszczalni prowadzimy specjalne kursy– informuje inżynier.Nowatorskie przedsięwzięcie zrealizowanotakże w dystrykcie hazarskim, w Nawurze.Wybudowano tam most, który ułatwikomunikację między kilkoma miejscowościami.Natomiast w miejscowości Pounpowstała hydroelektrownia, która dostarczyenergię elektryczną trzydziestu tysiącomludzi. Spowoduje to, że mieszkający tutajAfgańczycy przeniosą się w czasie: z wiekuXVI do XXI.Aleksander Z. Rawski