Pobierz PDF - Muzeum Technik Ceramicznych

Wspomnienia o Eliaszu Zajde31Na uroczystość odsłonięcia obelisku, która odbyła się 1 września 1989 r.,w 50. rocznicę wybuchu wojny, licznie przybyła miejscowa ludność orazgoście – grupa 50 Żydów, członków Ziomkostwa. Nad całością przebiegutego wydarzenia czuwał Eliasz Zajde.Następna inicjatywa to upamiętnienie istnienia cmentarza żydowskiegoczynnego do czasu pobytu Żydów w Kole. Cmentarz zlikwidowano w czasieokupacji oraz po wojnie, budując na jego terenie Miejski Dom Kultury ibasen, którego dokończenia po wielu latach zresztą zaniechano. Uroczystośćupamiętnienia cmentarza odbyła się 24 czerwca 1993 r. Odsłonięto pomnik– fragment muru cmentarnego wraz z tablicą pamiątkową z napisem:Cmentarz zlikwidowali hitlerowcy w latach 1940–1943 oraz władze miastaw latach 1945–1970. Zarząd Miasta Koła, Ziomkostwo Żydów z Miasta Koław Izraelu. Koło czerwiec 1993 r.2 września 2004 r. Eliasz Zajde zorganizował następną uroczystośćpod pomnikiem na Nowym Rynku, z okazji 65. rocznicy wybuchu wojnyi 15.lecia pomnika. Druga część uroczystości odbyła się w sali sesyjnejRatusza Miejskiego, gdzie w imieniu Ziomkostwa Żydów Kolskich Zajdewręczył dyplomy, stanowiące podziękowanie za pomoc w realizacji jegoidei związanej z pamięcią o Żydach. Dyplomy otrzymało 11 osób.W 1989 r. Ziomkostwo Żydów Kolskich reprezentowane przez EliaszaZajde zawarło pisemne porozumienie z ówczesnym Naczelnikiem MiastaKoła o umieszczeniu tablicy pamiątkowej na murze odbudowanego RaturzaMiejskiego. 1 września 2009 r., w 70. rocznicę wybuchu II wojnyświatowej, obecny burmistrz miasta uroczyście odsłonił tablicę pamiątkowąpoświęcona Żydom kolskim. Zapewnił przy tym zgromadzonych, że wmurowanietej tablicy na ścianie Ratusza nastąpi po zakończeniu remontu.Odsłonięcie tablicy nastąpiło w dniu 17 stycznia 2012 r. Treść napisuuzgodniono telefonicznie z Eliaszem Zajde, który ze względu na stan zdrowiana tę uroczystość nie przybył. Upłynął zaledwie miesiąc i 12 dni, kiedydowiedzieliśmy się, że Eliasz Zajde zmarł w Göteborgu, i tam został pochowany.W nekrologu zamieszczonym w 42. numerze „Przeglądu Kolskiego”