Na kogo czeka puste miejsce - Polonia.sk

Pierwszym krokiem, który w tymkierunku uczynił, było wygłoszenie7 maja 1946 roku w londyńskimKrólewskim Instytucie Międzynaro -do wym odczytu, zatytułowanegoKontynent Europejski. Mówiąc o da -wnych podziałach w Europie, o problemachspornych między państwami,przypomniał wojenną inicjatywęgrupy małych i średnich państw, mającąpo uzyskaniu niepodległości doprowadzićdo przezwyciężenia przyczynpowstawania sytuacji konfliktowych.Postulował o utworzenie w Eu -ro pie obszaru bez konfliktów. Po -wrócił do własnej, prezentowanejw czasie wojny koncepcji integracjieuropejskiej, której podstawą powinnastać się współpraca gospodarcza.Kolejnym krokiem Retingera byłapodróż do Brukseli na spotkaniez bel gijskim politykiem i ekonomistąPaulem van Zeelandem. Obaj panowieznali się jeszcze z wojennegoLondynu, kiedy to niejedną godzinęspędzili na dyskusjach o przyszłej integracjieuropejskiej. Paul van Zee -land podzielał poglądy Retingera; i onuważał, że droga do wspólnej Europypowinna zacząć się pokojową współpracągospodarczą. Dla swej idei pozyskalidalszych zwolenników, m.in.P. H. Spaaka i P. Kerstensa, co umożliwiłoim utworzenie w czerwcu 1946roku Niezależnej Ligi WspółpracyGospodarczej z siedzibą początkowow Brukseli, a potem w Hadze. Prze -wo dniczącym nowo powstałej organizacjizostał van Zeeland, zaś Retin -ger pełnił w niej funkcję sekretarza.Dzięki jego wręcz nieprawdopodobnejaktywności kolejne oddziałyLigi powstały w Holandii, Francji,Wielkiej Brytanii, Szwecji i w Austrii.Nie udało mu się założyć oddziałóww Szwajcarii i w Portugalii. WkrótceLiga była obecna niemal we wszystkichpaństwach Europy Zachodniej,w tym także we Włoszech. Prawdzi -wym sukcesem zakończyła się wizytaRetingera w Stanach Zjednoczonych,gdzie dla idei integracji na baziewspółpracy gospodarczej pozyskałnajwiększych potentatów gospodarczych,takich jak Rockefellerowie,Alfred Swan, Charles Hook, WiliamWiseman czy Georg Franklin. Wszy -GRUDZIEŃ 2012scy oni zdecydowanie poparliLigę i weszli w składKomitetu na rzecz Zje -dno czonej Europy, powstałegojuż po wizycieRetingera.Retinger zakładał możliwośćobjęcia działalnością Ligi takżepaństw Europy Środkowej i Wscho -dniej, znajdujących się w radzieckiejsferze wpływów, czemu dał wyraznie tylko w deklaracji programowejJedność kontynentu, ale równieżw pamiętnikach, pisząc: „Nigdy niemyśleliśmy o jedności Europy – szczególniew dziedzinie gospodarczej –jako obejmującej jedynie zachodniączęść kontynentu. Uważaliśmy (moimzdaniem słusznie), że należy dążyćdo tego, aby zarówno wschodnia, jaki zachodnia Europa współpracowałydla dobra całego kontynentu”. Planyte nie powiodły się; ani w Polsce, aniw Czechosłowacji nie powstały oddziałyLigi. Nie udało się też założyćich na Bałkanach.Niezależna Liga Współpracy Go -spo darczej nie była w drugiej połowielat 40. XX wieku jedyną organizacjąpropagującą integrację. W Euro -pie, która policzyła swych martwychi zbilansowała wojenne straty materialne,obserwować można było w tymczasie bardzo silne dążenia do utworzeniawspólnoty, która byłaby korzystnanie tylko dla powojennej odbudowy,ale w przyszłości potrafiłabyzapobiegać konfliktom. Winston Chur -chill na inauguracji roku akademickiego1946/1947 w Szkole Politechni -cznej w Zurichu wzywał do utworzeniaStanów Zjednoczonych Europyi wkrótce utworzył w WielkiejBrytanii Ruch Zjednoczonej Europy,któremu przewodniczył, zaś jego zięćDuncan Sandys, poseł partii konserwatywnej,został sekretarzem tegożruchu. W Amsterdamie działała UniaFederalistów Europejskich, a weFran cji Francuska Rada ZjednoczonejEuropy.Wielość nowo powstałych organizacjipotwierdzała popularność ideiintegracji, ale równocześnie osłabiałaskuteczność ich działania, co wcześniedostrzegł Retinger, który przedstawiłSandysowi projekt zjednoczeniaeuropejskich organizacjiprointegracyjnych. Uzyskaw -szy akceptację tak Sandysa, jaki Churchilla, doprowadził dotego, że 20 czerwca 1947 rokuw jednej z paryskich restauracjiprzy Champs Elysees spotkalisię przedstawiciele różnych organizacjii powołali Komitet Koordy -nacyjny Ruchów na rzecz JednościEuropejskiej. Jego honorowym przewodniczącymzostał Churchill, przewodniczącymSandys, a honorowymsekretarzem Retinger. Sandys i Retin -ger stanęli również na czele Komi -tetu Wykonawczego, którego najważniejszymzadaniem było przygotowaniei zorganizowanie międzynarodowegokongresu zjednoczeniowego.Udało im się pozyskać poparcie wielurządów, znanych osób, organizacji,instytucji, w tym także kościelnych.Idei integracji europejskiej nie poparliprzywódcy brytyjskiej Partii Pracy,uważający, że działania Churchillai Sandysa są chwytem przedwyborczym,mającym zapewnić konserwatystomwzrost poparcia w wyborach.Kongres Europejski, popularniezwany kongresem haskim, odbył sięw dniach 7–10 maja 1948 roku w gma -chu parlamentu holenderskiego w Ha -dze. Uczestniczyło w nim ponad 800delegatów stowarzyszeń działającychna rzecz integracji. W obradach brałoteż udział wielu wybitnych polityków,byłych i aktualnych premierów,ministrów, ekonomistów, naukowców,ludzi kultury, przedstawicielizwiązków zawodowych i kościołów.W charakterze obserwatorów byliw Hadze obecni również przedstawicielerządów emigracyjnych z krajówEuropy Środkowej i Wschodniej,a wśród nich Polacy – Edward Ra -czyń ski i Stanisław Mikołajczyk.Na temat idei i sposobów integracjieuropejskiej dyskutowano w trzechkomisjach: politycznej, społeczno-gospodarczeji kulturalnej. Najgorętszedyskusje przebiegały w komisji politycznej;starli się tam zwolennicy radykalnychrozwiązań federalistycznychze zwolennikami umiarkowanejkoncepcji konfederacyjnej. Każdaz komisji opracowała rezolucję, zawierającąwnioski z dyskusji. Do naj-23