E_WIT_SPEC_2016_promo

NUMER SPECJALNY / SPECIAL ISSUE 

WWW.ZBIAM.PL 

ISSN: 2450-1301 

Polish Armed Forces - Polish Defence Industry 

2016 

Stand 

D44

NUMER SPECJALNY 

MSPO 2016 

SPIS TREŚCI / TABLE OF CONTENTS 

ven Trusted 

w.eurofighter.com 

WOJSKO I TECHNIKA \ NUMER SPECJALNY / SPECIAL ISSUE WRZESIEŃ 2016 

NUMER SPECJALNY / SPECIAL ISSUE 

WWW.ZBIAM.PL 

Polish Armed Forces - Polish Defence Industry 

2016 

Stand 

D44 

Demonstrator czołgu Leopard 2PL 

Demonstrator of the Leopard 2PL tank 

ISSN: 2450-1301 

Szanujmy prywatny sektor przemysłu 

obronnego / We should respect private 

branch of the defence industry 

Maciej Szopa................................................... 4 

Rok przejściowy / Year of transition 

Tadeusz Wróbel............................................10 

Premiera rozpoznawczych Rosomaków 

/ Premiere of reconnaissance 

Rosomaks 

Andrzej Kiński................................................21 

Modernizacja polskich czołgów Leopard 

2A4 / Modernization of Polish Leopard 

2A4 tanks 

Andrzej Kiński...............................................24 

24 

63 

Przekrój planów WZE S.A. Dziś i jutro na 

tle zmieniających się uwarunkowań 

/ The strategic plans of WZE Ltd. 

Tomorrow and today in the rapidly 

changing environment 

dr inż. Przemysław Kowalczuk...............63 

Bezzałogowce dla Sił Zbrojnych RP 

/ UAVs for Polish Armed Forces 

Maciej Szopa.................................................66 

Nowe śmigłowce dla Sił Zbrojnych RP 

/ New helicopters for Polish Armed 

Forces 

Paweł Bondaryk..........................................72 

Comp@n - elastyczny system łączności 

/ Comp@n – flexible 

communication system 

Wojciech Zawadzki......................................30 

Redakcja / Editorial Staff: 

Redaktor prowadzący / Leading editor: 

Maciej Szopa, maciej.szopa@zbiam.pl 

Redaktor techniczny / Layout editor: Adam Mojski 

Korekta / Correction: Karolina Smoczyńska 

Tłumaczenie / Translation: Dorota Aszoff, 

Paweł Bondaryk, Michał Fiszer, Anita Kwaterowska, 

Kamil Mazurek, Maciej Szopa 

Wydawca / Publishing House: 

Zespół Badań i Analiz Militarnych Sp. z o.o. 

Ul. Anieli Krzywoń 2/155 

01-391 Warszawa 

office@zbiam.pl 

Biuro / Office: 

Ul. Bagatela 10/19 

00-585 Warszawa 

Dział reklamy i marketingu / 

Department of advertising and marketing: 

Anna Zakrzewska 

anna.zakrzewska@zbiam.pl 

www.zbiam.pl 

Meandry Poprada / Intricacies of Poprad 

Andrzej Kiński...............................................32 

Hipopotam i Tur V – tegoroczne 

propozycje z AMZ Kutno / Hipopotam 

and Tur V - this years proposals 

from AMZ-Kutno 

Maciej Szopa................................................ 40 

40 

Czas artylerii / Time for artillery 

Tadeusz Wróbel...........................................46 

Roketsan podsumowuje swoją szeroką 

ofertę dla Polski / Roketsan summarizes 

its wide offer to Poland 

Robert Czulda...............................................56 

Rozwój polskich Wojsk Specjalnych 

/ The development of Polish 

Special Operations Forces 

Hubert Królikowski.....................................58 

72 

Gorący Hasztag „#T129forPoland” 

/ Hot and High Hashtag; 

“#T129forPoland”.......................................77 

M-346 Master - nowy samolot szkolno- 

-treningowy dla Sił Powietrznych / The 

M-346 Master - new training aircraft for 

the Air Force 

Paweł Bondaryk......................................... 80 

Eurofighter – wyjątkowa platforma 

/ Eurofighter – platform of choice....... 86 

Czy wreszcie doczekamy się nowych 

samolotów dla VIP-ów? / Are we to 

finally have new VIP aircraft? 

Łukasz Pacholski........................................ 90 

Dokąd dryfuje Marynarka Wojenna? 

/ Where is the Polish Navy drifting? 

Tomasz Grotnik............................................96 

96 

www.zbiam.pl Special issue • 2016 Wojsko i Technika 3

SZANUJMY 

prywatny sektor 

przemysłu obronnego 

We should respect private branch 

of the defence industry 

O kondycji polskiego przemysłu zbrojeniowego i perspektywach jego rozwoju, zarówno jeśli chodzi o eksport, jak i rynek 

wewnętrzny oraz działaniach na rzecz jego wsparcia podejmowanych przez Polską Izbę Producentów na Rzecz 

Obronności Kraju, z jej prezesem Sławomirem Kułakowskim rozmawia Maciej Szopa. About the condition of the Polish 

defence industry and perspectives of its development in domestic and export markets as well as support actions taken 

by the Polish Chamber of National Defence Manufacturers, with its president Sławomir Kułakowski discuss Maciej 

Szopa. 

Co się wydarzyło w ostatnim roku, jeśli chodzi o działalność Polskiej 

Izby Producentów na Rzecz Obronności Kraju? 

Dużo się wydarzyło, przede wszystkim zmienił się rząd, a w związku z tym 

także polityka dotycząca przemysłu obronnego. Zmieniło się przede wszystkim 

podejście do jego prywatnego sektora. Pojawiły się głosy doradcze w Ministerstwie 

Obrony Narodowej mówiące, że firmy prywatne to nie przemysł 

polski tylko europejski. Moim zdaniem to wydumane twierdzenie, bardzo 

krzywdzące sektor prywatny. Po wielu latach walki o równe prawa firm prywatnych 

i państwowych w sferze dostaw obserwujemy dzisiaj duże „skrzywienie” 

w kierunku stwarzania preferencji dla sektora państwowego. Jak najbardziej 

słusznie kładziony jest nacisk na budowę silnego koncernu 

państwowego – Polskiej Grupy Zbrojeniowej, ale wydaje się, że zapomniano 

o „drugiej nodze”, bez której silny krajowy potentat w tej branży po prostu nie 

powstanie. Sektor prywatny jest bowiem poddostawcą gotowych elementów 

albo rozwiązań do produktów finalnych oferowanych przez PGZ. Zatem 

What has happened in the previous year regarding Polish Chamber 

of National Defence Manufacturers activities? 

A lot has happened, first of all the government has changed and this entailed 

a change in policy regarding defence industry. Attitude toward private part of 

the defence industry has changed. Some voices within the Ministry of National 

Defence have shown up, telling that private companies are not part of the 

Polish, but rather European industry. In my opinion this is a made up statement, 

very harmful for private sector. After many years of struggle for equal 

rights of private and state-owned companies in the area of supply, we are 

witnessing large “twist” towards creation of preferential treatment of state- 

-owned sector. Putting emphasis on a strong state-owned holding – Polish 

Armaments Group – is obviously the right direction, but I think that “the second 

leg” has been forgotten and without it, creation of a strong national tycoon 

will simply not be possible. This is because private sector is a supplier of 

subsystems and solutions for the final products offered by the PGZ. Hence, if 

4 Wojsko i Technika 2016 • Special issue 

www.zbiam.pl

Tadeusz Wróbel 

Rok przejściowy 

Głównymi beneficjentami kontraktów podpisywanych na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy przez Inspektorat Uzbrojenia 

były firmy krajowe. Domestic companies were main beneficiaries of the contracts signed by the Armament Inspectorate 

in the last 12 years. 

Od uzbrojenia. Nowy rząd zapowiedział bowiem rekonstrukcję 

czasu Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego 

w 2015 r. nie podpisano zbyt wielu umów na dostawę nowego 

Programu modernizacji technicznej Sił Zbrojnych na lata 2013-2022. Minister 

Obrony Narodowej Antoni Macierewicz podczas dorocznej odprawy kierowniczej 

kadry resortu wskazał pięć priorytetowych obszarów, które mają 

wzmocnić bezpieczeństwo Polski. Są to: budowa Obrony Terytorialnej, unowocześnienie 

obrony przeciwlotniczej, rozwój wojsk pancernych, dbanie 

o bezpieczeństwo w cyberprzestrzeni, a także zapewnienie militarnego 

bezpieczeństwa na Bałtyku. Minister Macierewicz podkreślił, że na realizację 

zaktualizowanego planu modernizacyjnego potrzebne będą większe, niż 

wcześniej zaplanowano, nakłady finansowe. 

Modernizacja i dozbrojenie 

Jednym z priorytetów wskazanych przez ministra Macierewicza jest rozwój 

wojsk pancernych. Kluczowym projektem jest w tym obszarze program 

Gepard, czyli wóz wsparcia bezpośredniego. Jednak w lipcu 2016 r. 

szef Inspektoratu Uzbrojenia gen. bryg. Adam Duda poinformował, że praca 

rozwojowa realizowana pod auspicjami Narodowego Centrum Badań 

i Rozwoju została wstrzymana do czasu zakończenia redefinicji wymagań 

dla przyszłego pojazdu bojowego. Decyzja w tej sprawie została wypracowana 

już kilka miesięcy wcześniej w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego. 

Wpływ na to miało kilka czynników, takich jak: konflikt rosyjsko-ukraiński, 

opracowanie nowego czołgu podstawowego Armata w Rosji oraz 

zapowiedź wspólnego opracowania następcy Leclerca i Leoparda 2 przez 

niemiecko-francuskie konsorcjum KNDS. Natomiast kontynuowany jest 

w dotychczasowym kształcie program Borsuk, dotyczący opracowania 

perspektywicznego, pływającego gąsienicowego bojowego wozu piechoty, 

realizowany przez konsorcjum z Hutą Stalowa Wola S.A. na czele. 

Inne dwa projekty pancerne realizowane jako prace rozwojowe Narodowego 

Centrum Badań i Rozwoju to: lekki opancerzony transporter rozpoznawczy 

(LOTR) i nowy kołowy transporter opancerzony w układzie 8×8. 

Year of Transition 

Tak ma wyglądać polska modernizacja czołgów Leopard 2A4 do wersji Leopard 2PL. Ma nią zostać 

objętych 128 wozów z opcją na kolejnych 14. This is how will look the Polish modernization of 

Leopard 2A4 tanks to Leopard 2PL version. The modernization will involve 128 tanks with an option 

for additional 14. 


www.zbiam.pl

Premiera 

rozpoznawczych 

Rosomaków 

Andrzej Kiński 

Wersję R-1 można łatwo odróżnić ze względu na 

maszt i głowice optoelektroniczne. Version R-1 is 

easy to distinguish because of it’s mast and 

elecro-optic heads. 

Podczas tegorocznego MSPO zaprezentowane zostaną po raz pierwszy prototypy nowych wersji specjalistycznych 

kołowego wozu bojowego Rosomak - pojazdów rozpoznania ogólnowojskowego, wozów bojowych przeznaczonych 

do zabezpieczenia działań pododdziałów rozpoznawczych Wojsk Lądowych, w odmianach R-1 i R-2. During 

this year’s MSPO for the first time will be presented prototypes of new specialized versions of the Rosomak 

armored fighting vehicle - general military scout vehicle and vehicle for specialized scout subdivisions of the Land 

Forces – types R-1 and R-2. 

Wprowadzenie do służby pojazdów w takiej wersji zapisano już 

w pierwotnej wersji założeń programu Kołowego Transportera 

Opancerzonego w 2002 r., które przewidywały zakup 32 wozów 

dowódczo-rozpoznawczych R-1 i rozpoznawczych R-2 (8+24), 

oparte na podwoziach w układzie 6×6. Ostatecznie z trzyosiowego Rosomaka 

zrezygnowano w 2006 r. i podjęto decyzję, że także wozy rozpoznawcze 

powstaną na bazie wozów 8×8 - ze zdalnie sterowanym stanowiskiem strzeleckim 

zamiast wieży Hitfist-30P. Przystąpiono wówczas do przygotowania 

skorygowanych wymagań, jednak umowę na realizację pracy rozwojowej 

mającej na celu opracowanie dwóch prototypów wozów rozpoznawczych, 

tym razem znów opartych na wersji bojowej w odmianie pływającej, Departament 

Polityki Zbrojeniowej MON podpisał z Wojskowymi Zakładami Mechanicznymi 

S.A. (obecnie Rosomak S.A.) dopiero 5 września 2008 r. Na tym 

etapie wojsko planowało zakup 16 wozów R-1 i 34 R-2. Szybko jednak jej realizacja 

została wstrzymana – już na etapie uzgodnienia projektów pojazdów 

i ich zestawu wyposażenia. Ta sytuacja – z przerwami – trwała do 2014 

roku. Z impasu nie udało się wyjść nawet po prezentacji na MSPO 2012 demonstratora 

wozu rozpoznania ogólnowojskowego, wyposażonego m.in. 

w optoelektroniczną głowicę obserwacyjną i stację radiolokacyjną pola walki 

na wysuwanym teleskopowo maszcie, system lokalizacji wystrzałów, a także 

rozbudowane środki łączności i przetwarzania danych, tworzące system 

gromadzenia, obróbki i transmisji danych rozpoznawczych. Przełamano go 

dopiero w 2014 r., kiedy na bazie uzgodnionych z Inspektoratem Uzbrojenia 

wymagań pracę wznowiono. Nowy jej harmonogram przewiduje finalizację 

zadania do końca pierwszego kwartału roku 2017, do kiedy oba wozy mają 

przejść badania kwalifikacyjne. Dostawy seryjnych pojazdów miałyby zostać 

zrealizowane w latach 2017-2020 (2+24+24), a wszystkie miałyby powstać 

w oparciu o wcześniej wyprodukowane wozy z wieżą Hitfist-30P. 

Ze względu na dostępność nośników, wozy prototypowe, które skompletowane 

zostały latem bieżącego roku, powstały w oparciu o transportery 

różnych odmian. Dowódczo-rozpoznawczy R-1 (WDR) bazuje na doświadczalnym 

pojeździe o zwiększonej wyporności i ze zmienionym, hydraulicznie 

rozkładanym falochronem, zaś prototyp wersji R-2 (WR) na pojeździe 

w wersji afgańskiej, z pancerzem dodatkowym i zdemontowanymi pędnikami 

śrubowym. 

Requirement for such vehicles was written in the beginning of the Polish 

wheeled APC program in 2002. The plan was to buy 32 units: R-1 command-scout 

vehicles and regular scout vehicles (8+24), based the six- 

-wheeled chassis. Finally the three-axis Rosomak was discarded in 2006 

and the decision was made, that scout vehicles will base also on 8 X 8 

chassis - with remote controlled weapon station replacing Hitfist-30P turret. 

The process of correcting the requirements was started, but the contract 

for developing two prototype scout vehicles, this time based on standard 

version with swimming capability, was signed by MoD with Wojskowe 

Zakłady Mechaniczne Ltd (currently Rosomak Ltd.) not until 5 th September 

2008. On this stage the military planned to buy 16 vehicles R-1 and 34 R-2s. 

The decision process was stopped however on very early level - developing 

the projects of the vehicles and their equipment sets. This situation, 

with some intermissions, lasted until 2014. The deadlock didn’t end not 

even in 2012, when during MSPO a demonstrator of general military scout 

vehicle was shown. It was equipped with electro-optical observation 

head, battlefield radar on telescopic mast, gunshot localization system, 

advanced communication and data processing systems, which could 

gather, process and transmit acquired information 

The impasse ended in 2014 when, basing on requirements of the Armament 

Inspectorate, the works were restarted. According to the new roadmap, 

the task will be finalized by the end of the first quarter of 2017, when 

both types of vehicles would finish their qualifying trials. Deliveries of serial 

production vehicles would be made in subsequent years 2017-2020 

(2+24+24), and every unit will be made basing on the already produced 

vehicles with Hitfist-30P turret. 

Because of the availability of the chassis, the prototype vehicles, which 

were completed in summer this year, were made on the basis of APCs of 

many sorts. Command-scout R-1 (WDR) demonstrator is based on experimental 

vehicle with higher displacement and with changed, hydraulically 

erected trim vane. The R-2 (WR) prototype – on the “Afghan” version with 

additional armor and with removed hydrojet propellers. Both vehicles got 

additional reconnaissance equipment, communication, and data processing 

systems, enabling them to perform missions in any environment and 

with cooperation with systems from other NATO nations. 



Modernizacja polskich 

czołgów Leopard 2A4 

Otwarcie - demonstrator czołgu Leopard 2PL w hali zakładów Rheinmetall Landsysteme w Unterlüß tuż przed przewiezieniem do Polski w celu zaprezentowania na MSPO 2016. 

Leopard 2PL tank demonstrator in Rheinmetall Landsysteme’s hall in Unterlüß, just before sending to Poland, to be shown on MSPO 2016. Photo ZM Bumar-Łabędy. 

Modernization of Polish Leopard 2A4 tanks 

Modernizacja polskich czołgów podstawowych Leopard 2A4 do standardu Leopard 2PL to jeden z najważniejszych 

programów modernizacji Wojsk Lądowych zapisanych w Planie modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP w latach 

2013-2022. Od kilku miesięcy realizuje go konsorcjum w składzie: Polska Grupa Zbrojeniowa S.A. i Zakłady Mechaniczne 

Bumar-Łabędy S.A. z Gliwic, przy istotnym udziale kilku innych przedsiębiorstw należących do PGZ, zaś 

strategicznym partnerem modernizacji jest niemiecka firma Rheinmetall Landsysteme GmbH, należąca do koncernu 

Rheinmetall Defence. Modernization of the Polish Leopard 2A4 main battle tanks to the Leopard 2PL standard is 

one of the most important programs of modernization of Polish Army, included in the Technical Modernization of 

Polish Armed Forces Plan for 2013-2022. Since a few months the program is carried on by a consortium, consisting 

of Polish Armament Group S.A. (PGZ) and Mechanical Works Bumar-Łabędy S.A. from Gliwice, in cooperation with 

some more companies of the PGZ. The German Rheinmetall Landsysteme GmbH Company, the part of Rheinmetall 

Defence, is a strategic partner for the modernization. 

Umowa pomiędzy Inspektoratem Uzbrojenia MON i konsorcjum firm 

mających wyremontować i zmodernizować czołgi została podpisana 28 

grudnia 2015 r. w radomskiej siedzibie Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Jej wartość 

wynosi ok. 2,415 mld PLN i przewiduje ona przeprowadzenie do 30 listopada 

2020 r. modernizacji 128 czołgów do wersji 2PL (z opcją na modernizację 

do 30 listopada 2021 r. kolejnych 14), a wcześniej wykonanie 

przeglądów wszystkich wozów na poziomie F6 i doprowadzenie ich do 

pełnej sprawności technicznej na podstawie odrębnej umowy (koszt tych 

prac nie został wliczony do wartości umowy bazowej). Poza tym wykonawcy 

zrealizują dodatkowe przedsięwzięcia: modernizację trenażerów i symulatorów 

Ośrodka Szkolenia Leopard w Świętoszowie do standardu wersji 

2PL; dostarczenie pakietu logistycznego umożliwiającego zapewnienie 

wsparcia eksploatacji czołgów w całym ich cyklu życiowym – zestawów 

narzędzi specjalnych MES-3; modyfikację i – tam gdzie to będzie niezbędne 

– opracowanie dokumentacji technicznej (TDv) czołgu oraz dokumentacji 

technicznej symulatorów i trenażerów w wersji 2PL; a także pakiet 

szkoleniowy, obejmujący szkolenie załóg wozów i instruktorów oraz personelu 

technicznego. 

Choć polscy konsorcjanci i ich krajowi podwykonawcy oraz poddostawcy 

zrealizują większość prac, to na ich pewnych etapach nieodzowne będzie 

wsparcie przez firmy z zagranicy, a przede wszystkim partnera strategicznego 

– firmę Rheinmetall Landsysteme GmbH, należącą do grupy Rheinmetall 

Defence. To właśnie Rheinmetall Landsysteme odpowiadać będzie za opracowanie 

projektu modernizacji czołgu, będzie uczestniczył w przygotowaniu 

dokumentacji technicznej, wykona prototyp wozu wersji 2PL i czołgi 

partii próbnej, udzieli także ZM Bumar-Łabędy niezbędnego wsparcia technicznego 

w uruchomieniu produkcji wozów seryjnych oraz dostarczy niezbędne 

narzędzia i przekaże know-how. Firmy Rheinmetall Defence będą 

także wspomagać polskie podmioty w pozyskiwaniu części zamiennych 

z importu, niezbędnych w dalszym okresie eksploatacji czołgów. Wartość 

On 28 th December 2015 the contract was signed by Armament Inspectorate 

of Polish Ministry of National Defense and the mentioned consortium of 

the companies involved in overhauls and modernization of the tanks, the 

event took place in the Radom’s facility of the PGZ. The contract is worth of 

2 billion 415 million of PLN, the modernization of the 128 Leopard 2A4 tanks 

o the Leopard 2PL standard is to be completed by 30th November 2020, 

there is also an option to modernize 14 more till 30 th November 2021. Before 

the modernization, all the tanks are to undergo major overhauls on F6 level 

and are to be made fully serviceable, according to separate contract, with 

additional costs to the customer. Beside the tank modernization, the contractors 

will modernize the simulators and training devices at the Leopard 

Training Center in Świętoszów, which will also be upgraded to the Leopard 

2PL standard, they will also provide full-life logistic support package and 

they will deliver MES-3 special tool sets to the customer. The technical documentation 

for some parts of the modernization and all necessary user manuals 

of the tanks and simulators are also to be developed by the contractors. 

The contractors are also responsible for the training package, covering 

the training of tank crews and instructors, and also training of maintenance 

personnel. 

Thought the most of the works will be conducted by Polish contractors and 

their subcontractors, some of the works will be subcontracted to the foreign 

companies, the expertise support is also expected from the strategic partner 

- Rheinmetall Landsysteme GmbH, the part of Rheinmetall Defence. The overall 

modernization design is to be developed by the Rheinmetall Landsysteme 

GmbH and the modernization documentation is to be fully prepared by that 

company. The prototype of the modernization and initial batch is also to be 

made by Rheinmetall, and then the German company will support ZM Bumar- 

-Łabędy in launching of the full-scale modernization, transferring the know- 

-how and delivering the necessary tools. The companies belonging to Rheinmetall 

Defence will assist Polish contractors in acquiring the imported spare 


www.zbiam.pl

Wojciech Zawadzki 

elastyczny system 

łączności 

Comp@n – flexible communication system 

Należący do Grupy WB gdyński Radmor wprowadza do 

oferty rodzinę radiostacji programowalnych Comp@n, 

charakteryzujących się niespotykaną dotąd na rynku uniwersalnością, 

elastycznością i łatwością dostosowania 

funkcjonalności do wymagań użytkownika. Radmor – 

company owned by the WB Group – introduces to its offer 

a new family of software defined radios named Comp@n. 

They are characterized by unparalleled versatility, flexibility 

and simplicity of adjustment of its functions for 

users’ demands. 

Najnowsza gama produktów wychodzi naprzeciw wymaganiom 

klienta, który oczekuje radiostacji mogącej zmieniać dynamicznie 

swoją funkcjonalność w zależności od specyfiki sytuacji i okoliczności 

w jakich ma zostać użyta. Zakres funkcjonalności jest definiowany 

poprzez oprogramowanie (SDR, Software Defined Radio). Dzięki temu to 

sam użytkownik decyduje o tym czy będzie to urządzenie o podstawowej 

funkcjonalności, czy będzie pracować w oparciu o bardziej złożone mechanizmy 

lub też umożliwi wykorzystanie wszystkich dostępnych funkcji. 

W przypadku obsługiwanych częstotliwości możliwy jest wybór trzech 

zakresów. Najbardziej uniwersalnym i zapewniającym największy wachlarz 

możliwości w zakresie obsługiwanych waveformów (WF) jest blok RF pracujący 

w zakresie 20÷520 MHz. Pozostałe dwa, z zawężonymi pasmami pracy, 

ukierunkowane są na uzyskanie niższej ceny produktu i wyższej wydajności 

pracy na jednym akumulatorze. 

Dzięki wyborowi produktów Radmoru możliwe jest uzyskanie kompromisu 

między mniejszymi kosztami urządzenia a większą elastycznością, pozwalającą 

na obsługę bardziej skomplikowanych WF-ów, tych obecnie oferowanych 

i tych, które powstaną w przyszłości. Największą zaletą opracowanego 

rozwiązania jest gotowość do opracowania wyspecjalizowanego bloku cyfrowego 

przetwarzania, zgodnego z konkretnymi, szczegółowymi wymaganiami 

klienta. 

The latest range of products comes ahead customers’ requirements, who 

expects radio capable to dynamically change its functionality depending on 

the specific situation and circumstances it is to be used. Functional range is 

defined by the software (SDR, Software Defined Radio). Thanks to that feature, 

it is the user himself who decide whether it will be a device with basic functionality 

or that will work on the basis of more complex mechanisms or even allow 

the use of all available functions. 

In case of frequencies supported, there is a choice of three ranges. The 

most versatile and providing the greatest range of capabilities supported 

waveforms (WF) is an RF block operating in the range from 20 to 520 MHz. 

The other two, with reduced operating bands, are aimed at obtaining lower 

product prices and higher efficiency on a single battery. 

With the choice of Radmor products, it is possible to achieve a compromise 

between lower device cost and greater flexibility, enabling support for 

more complex WF-s, those currently available on the market and those that 

will emerge in the future. The greatest advantage of this solution is the readiness 

to develop a specialized digital processing block, in accordance with 

specific, detailed requirements of the customer. 

The flexibility of the system allows its expansion to other, currently operated 

and future radios and communication systems. Thanks to that, it complements 

the core of the system with additional services and possible operational 

scenarios. 

Radmor SA constantly works on a comprehensive development of the 

system, adding functionality of individual components and developing 

new ones. 

Possibilities of use and range of applications for radios belonging to Comp@n 

family can be extended using a wide range of accessories, ranging from basic, 

such as antennas and power supplies, through headsets, programmers, and 

ending with the power amplifiers. Moreover, the vehicle adapter is a device 

that allows operation of a manual Comp@n radio in vehicles, including armoured 

ones, creating with a power amplifier a transportable set. It provides a secure 

mounting and allows rapid removal of the radio, without a break in its 

functioning. After installing the radio in the adapter, it automatically switches 

to work with the vehicle’s antenna system, ICT installation and power amplifier 

(if installed). In such a set, the radio is powered by an onboard grid of the vehicle 

via adapter, while ensuring the charging of its battery. 

Additional accessories also make battery possible to work in backpack 

(capacity of 20 W) and mobile versions (with adapter and power amplifier 

with 50 W capacity). 


www.zbiam.pl


Jeden z dwóch wdrożeniowych egzemplarzy SPZR Poprad w docelowej konfiguracji niedługo przed przekazaniem wojsku. 

One of the two trial Poprad self-propelled anti-aircraft systems in their final configuration just before their delivery to the army. 

Meandry Poprada 

Intricacies of Poprad 

Pod koniec ubiegłego roku podpisana została umowa pomiędzy Inspektoratem Uzbrojenia i PIT-RADWAR S.A., określająca 

warunki dostawy Siłom Zbrojnym RP – Samobieżnych Przeciwlotniczych Zestawów Rakietowych Poprad, 

ważnego elementu systemu przeciwlotniczego najniższego szczebla naszej armii. Zamówienie na Poprady było jednym 

z najdłużej wyczekiwanych przez polski przemysł obronny i stało się zwieńczeniem ponad 15 lat prac badawczo- 

-rozwojowych oraz wdrożeniowych. By the end of last year, the Armament Inspectorate and PIT-Radwar company 

signed a contract on delivering to the Polish Armed Forces the Poprad self-propelled anti-aircraft missile systems 

(SPZR Poprad), an essential element of low altitude anti-aircraft system in Polish army. The order for Poprads was 

one of the most expected in Polish defense industry, and was a crowning of over 15 years of R&D and trial work. 

Idea skonstruowania polskiego samobieżnego zestawu przeciwlotniczego 

najniższego szczebla pojawiła się w Polsce w latach 90., czyli w czasach 

kiedy finalizowano tutaj właśnie prace nad przenośnym przeciwlotniczym 

zestawem rakietowym Grom. 

Prace studyjne podjęto w Wojskowym Instytucie Technicznym Uzbrojenia, 

a następnie – wspólnie z Wojskowymi Zakładami Mechanicznymi z Siemianowic 

Śląskich, mającymi odpowiadać za nośnik – zawarto w listopadzie 

1999 r. umowę z Komitetem Badań Naukowych na realizację projektu „Samobieżny 

zautomatyzowany system rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu 

uzbrojony w zestaw rakiet przeciwlotniczych Grom”. W 2000 r. pokazany 

został demonstrator systemu na samochodzie Land Rover Defender 110, 

a w 2001 r. na podwoziu BRDM-a-2. Działającego prototypu nie udało się 

jednak zbudować i projekt w tym kształcie zakończył się niepowodzeniem. 

The idea of designing Polish self-propelled anti-aircraft missile system for 

fighting air targets at lowest altitude appeared in Poland in the 1990s, that is 

when the work on Grom mobile anti-aircraft missile system was finalized. 

The R&D work started at Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia 

(WITU), and next – in cooperation with WZM in Siemianowice Śląskie which 

was responsible for the carrier – a contract with State Committee for Scientific 

Research (KBN) was signed in November 1999 for a trial project of a self-propelled 

automated system of anti-aircraft short-range system armed 

with Grom anti-aircraft missile systems. 

In 2000, a demonstrator was exhibited on the Defender Land Rover 110, 

and in 2001on the BRDM-a-2 chassis. However, the prototype was not successful 

– it did not work – and the project in this shape was a failure. 

At the break of 2001 and 2002, RADWAR Science-Production Center of 


www.zbiam.pl

Maciej Szopa 

Według pierwotnego projektu Hipopotam miał być bazą dla kołowego transportera rozpoznania inżynieryjnego, możliwe są jednak inne jego zastosowania. 

According to the original project Hipopotam was going to be a base for engineer reconnaissance vehicle, there are other other options fot it’s use. 

Hipopotam i Tur V 

tegoroczne propozycje AMZ-KUTNO 

Hipopotam and Tur V - the newest proposals from AMZ-KUTNO 

Firma AMZ-KUTNO S.A. to obecnie największy prywatny producent pojazdów opancerzonych w Polsce. Praktycznie co roku na 

jej ekspozycji na Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego w Kielcach prezentowane są nowości. W tym roku przedsiębiorstwo 

kładzie główny nacisk na dwa, konsekwentnie promowane i rozwijane od lat, produkty: ciężki pływający kołowy 

transporter opancerzony Hipopotam i pojazd opancerzony Tur V. Pierwszy z nich jest propozycją ciężkiego pojazdu kołowego 

do specjalistycznych zadań, uzupełniającego lżejszego Rosomaka, drugi to kandydat na perspektywiczny pojazd dla Wojsk 

Specjalnych. The AMZ-KUTNO S.A. Company is presently the biggest private manufacturer of armored vehicles in Poland. Practically 

every year during the MSPO Kielce, the company presents something new. This year the company emphasize two consequently 

promoted products developed during the recent years: Hipopotam heavy amphibious wheeled APC and Tur V armored 

vehicle. The first is proposed as a specialized APC to supplement the lighter Rosomak APC, while the second is proposed as 

a future special operations force vehicle. 

CKPTO Hipopotam powstał przed kilkoma laty w ramach projektu finansowanego 

ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. 

Za jego opracowanie odpowiadało konsorcjum, którego liderem 

było AMZ-KUTNO S.A., a w jego skład wchodziły także: 

Wojskowy Instytut Techniki Inżynieryjnej, Wojskowy Instytut Techniki Pancernej 

i Samochodowej, Wojskowa Akademia Techniczna, Politechnika 

Gdańska i Przemysłowy Instytut Motoryzacji. Wszystkie zasadnicze zespoły 

ośmiokołowego podwozia pojazdu, w tym: rama, zawieszenie i elementy 

przeniesienia napędu, zostały zaprojektowane od podstaw na potrzeby tej 

konstrukcji. Pierwsze informacje o nowym transporterze kołowym pojawiły 

się w roku 2011, kiedy zaprezentowano jego wizję komputerową i makietę. 

W roku kolejnym był już gotowy prototyp w wersji przeznaczonej jako pojazd 

bazowy Kołowego Transportera Rozpoznania Inżynieryjnego (KTRI). 

Producent niezwłocznie postanowił się nim pochwalić i Hipopotam został 

pokazany na wrześniowym MSPO. Od tej pory gigant z Kutna jest stałym 

bywalcem kieleckiego salonu, a przy okazji jednym z największych prezentowanych 

tam obiektów. 

Największym atutem Hipopotama jest jego zdolność do samodzielnego 

pokonywania przeszkód wodnych przy masie około 30 ton. Biorąc pod 

uwagę, że masa własna pojazdu wynosi 26 ton, daje to możliwość zabrania 

czterotonowego ładunku użytecznego! To bardzo dobry rezultat, czyniący 

z Hipopotama jedną z niewielu konstrukcji o podobnych cechach na świecie. 

To zaś połączone jest z wysoką odpornością na ostrzał jak na transporter 

kołowy - bazowy pancerz zapewnia 1 poziom ochrony balistycznej wg 

STANAG 4569A, ale dodatkowe opancerzenie kompozytowe pozwala 

Hipopotam Armored Personnel Carrier (APC) has been developed a few 

years ago, as a project financed by Ministry of Science and Higher Education. 

The development works were conducted by a consortium led by AMZ-KUT- 

NO S.A., the consortium included Military Engineering Institute, Military 

Technology Institute, Military Armor and Motor Transport Technology Institute, 

Gdańsk Institute of Technology, and Industrial Automotive Institute. All 

Największym atutem Hipopotama jest jego zdolność do samodzielnego pokonywania 

przeszkód wodnych przy masie około 30 ton. The biggest advantage of the Hipopotam is its 

capability to cross the water obstacles autonomously, while the APC’s weight is around 30 tons. 


www.zbiam.pl

Tadeusz Wróbel 

Czas artylerii 

Time for Artillery 

Krab na nowym podwoziu południowokoreańskiej firmy 

Hanwha Techwin. W tle widoczne wieże oczekujące na 

montaż w hali Huty Stalowa Wola S.A. Krab on new chassis 

from a South Korean company Hanwha Techwin. In the rear 

you can see turrets waiting to be mounted in the hall 

belonging to Huta Stalowa Wola Ltd. 

Od kilku lat realizowany jest proces modernizacji sprzętu Wojsk Rakietowych i Artylerii Wojska Polskiego. Wszystkie 

programy artyleryjskie, noszące nazwy od wodnych skorupiaków, realizuje polski przemysł, a przede wszystkim Huta 

Stalowa Wola S.A., należąca do Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Since a few years Poland carries on modernization process 

of Artillery and Rocket Branch of Polish Army. All the artillery related programs, named after water crustaceans, are 

carried on by Polish Defense Industry, especially by Huta Stalowa Wola S.A., a member of Polish Armament Group. 

Największa umowa podpisana przez Inspektorat Uzbrojenia MON na 

przestrzeni pierwszych ośmiu miesięcy roku 2016 dotyczyła dostarczenia 

przez konsorcjum Huty Stalowa Wola S.A. i Rosomak S.A. 

elementów kompanijnych modułów ogniowych samobieżnych 

moździerzy 120 mm Rak na podwoziach kołowych transporterów opancerzonych 

Rosomak. Na jej mocy, w latach 2017-2019, do batalionów brygad 

zmechanizowanych Wojsk Lądowych wyposażonych w Rosomaki t r a fi 

osiem modułów wsparcia ogniowego, czyli w sumie 64 samobieżne moździerze 

M120K i 32 artyleryjskie wozy dowodzenia AWD. Te ostatnie w trzech 

odmianach, po 8 w odmianie dla dowódców i zastępców dowódcy kompanii 

wsparcia i 16 w wariancie dla dowódców plutonów ogniowych. Wartość 

tej transakcji wyniesie około 963,3 mln PLN. Pierwsze dwa moduły kompanijne 

mają trafić do jednostek w 2017 r. W latach 2018-2019 dostarczane mają 

być po trzy moduły. 

Rak na Rosomaku 

Zamysł wprowadzenia do uzbrojenia polskich wojsk lądowych samobieżnych 

moździerzy, pojawił się wraz z przyjęciem do służby kołowych transporterów 

opancerzonych Rosomak, które formalnie zamówiono w 2003 r. Uznano, że 

bataliony wyposażone w te wozy potrzebują odpowiedniego wsparcia 

ogniowego, którego nie są w stanie zapewnić im moździerze holowane, a z kolei 

dotąd używane 122 mm haubicoarmaty samobieżne 2S1 Goździk, ze 

względu na gąsienicowe podwozie, nie będą dysponować analogiczną mobilnością 

- szczególnie podczas długich przemarszów po drogach. Początkowo 

rozważano, podobnie jak w przypadku samych transporterów, zakup licencji 

za granicą, ale ostatecznie zdecydowano się na opracowanie nowego 

systemu uzbrojenia w Polsce. 

Prace badawczo-rozwojowe nad autonomicznym systemem wieżowym 

ze 120 mm moździerzem automatycznym, rozpoczęto w HSW w 2006 r., finansując 

je początkowo z własnych środków. Ministerstwo Obrony Narodowej 

formalnie włączyło się w ten projekt dopiero trzy lata później. Stąd o wyborze 

kalibru broni zdecydowali konstruktorzy ze Stalowej Woli, a nie 

wojskowi, chociaż był on jedynym logicznym wyborem. Jako jeden z priorytetów 

wskazano maksymalną automatyzację systemu. Wieża Raka jest zatem 

wyposażona w automat umożliwiający ładowanie amunicji w każdej pozycji 

lufy. Dzięki temu szybkostrzelność sięga 12 strzałów na minutę, a donośność, 

m.in. dzięki trzymetrowej lufie i przy zastosowaniu specjalnie opracowanej 

amunicji - nawet 12 km. 


The biggest contract signed in 2016 by the Armament Inspectorate of Polish 

MoND from one side and by Huta Stalowa Wola S.A. and Rosomak S.A. 

covers delivery of company level mortar systems of Rak 120mm self-propelled 

mortars on the Rosomak APC chassis. Eight fire modules of the systems are to 

be delivered to the mechanized brigades equipped with Rosomak APCs 

during 2017-2019, in totall 64 M120K self-propelled mortars and 32 AWD artillery 

command vehicles. The latter are to be built in three variants: 8 for support 

companies’ commanders, 8 for their deputies, and 16 for platoon leaders. The 

contract is worth of 963.3 milions PLN. Equipment for the first two support 

companies are to be delivered to the units in 2017. During the 2018 and 2019 

three support companies are to be equipped each year. 

Rak on the Rosomak chassis 

The idea of fielding of self-propelled mortars with Polish Army surfaced at 

the moment of introduction of Rosomak wheeled APC to Polish Army’s 

service. They were ordered in 2003. Soon the need for adequate combat 

support of Rosomak battalions has been recognized, since the towed 

mortars have not met the requirements. The 2S1 Gvozdika 122mm self- 

-propelled howitzer systems have been eliminated from Rosomak brigades, 

since their tracked chassis do not give them adequate road mobility 

and have been replaced by Dana 152mm self-propelled gun-howitzer, to 

fit the “all wheeled” brigade concept. 152mm artillery piece is not adequate 

for providing quick close fire support, as it is too heavy for the task. 

Self propelled 120mm mortars would be the most feasible and initially it 

was planned to buy a license for such systems abroad, as it had been done 

with the Rosomak APC itself. However, ultimately it was decided to develop 

such systems in Poland. 

The research and development works on the autonomy 120mm mortar 

turret system were started at Huta Stalowa Wola S.A. (HSW) in 2006. Initially 

they were financed by HSW, as private venture. Ministry of National Defense 

formally entered the program three years later. Because of the above 

circumstances the caliber of the weapon was selected by the HSW’ design 

engineers instead of military decision-makers, but it was the only logical 

choice. The maximal automation of the system became one of the top 

priority. The Rak’s (as the system became known) turret is therefore equipped 

with auto-loader, working at any elevation angle of the barrel. Due to 

it the fire rate reaches 12 shots per minute. The long, 3m barrel and special 

ammunition enabled the 12km fire range. 

www.zbiam.pl

Wywiad z Ergüderem Toptaşem 

(wiceprezes zarządu Roketsana) 

Interview with Ergüder Toptaş 

(Vice Chairman of the Board) 

ROKETSAN 

podsumowuje swoją 

szeroką ofertę dla Polski 

Roketsan Summarizes its Wide Offer to Poland 

Czy mógłby Pan przedstawić wizję Roketsana oraz miejsce firmy 

w tureckim przemyśle zbrojeniowym? 

Na początku lat dwutysięcznych Turcja przyjęła plan budowy własnego przemysłu 

obronnego. Obecnie zbieramy owoce, które zostały zasiane wraz z tą 

inicjatywą. Narodowe programy, takie jak nowoczesnego czołgu, korwety, 

śmigłowca bojowego, a nawet narodowy program rakietowy, zostały niedawno 

ukończone jeden po drugim. Roketsan jest odpowiedzialny za rozwój 

rakiet i ich produkcję dla tureckiej zbrojeniówki. Od momentu swojego powstania 

w 1988 roku braliśmy udział, przewodziliśmy lub sami inicjowaliśmy 

duże programy nie tylko w Turcji, ale również dla państw sojuszniczych. Wystarczy 

wymienić produkcję silników startowych i przelotowych w programie 

Euro-STINGER, zaprojektowanie i produkcję głowicy ESSM, produkcję sekcji 

kontrolnej rakiet Patriot GEM-T, czy też produkcję wyrzutni NSM. Za sprawą 

swych własnych i konkurencyjnych produktów Roketsan stał się ważnym graczem 

na międzynarodowym rynku. 

Jakie produkty są obecnie w asortymencie firmy? 

Roketsan zaistniał w programie Euro-STINGER jako firma odpowiedzialna za 

produkcję silników. Później Roketsan opracował szeroką gamę rakiet artyleryjskich 

i systemów uzbrojenia. W 2010 roku pierwsza samodzielnie opracowana 

rakieta naprowadzana została dostarczona siłom zbrojnym Turcji i Zjednoczonych 

Emiratów Arabskich, a także wprowadzona do użytku przez odbiorców 

na całym świecie, takich jak: Republika Korei, Bahrajn, Brazylia, Niemcy i Kazachstan. 

Rakieta wyjątkowa, a więc CIRIT, to pionier na rynku kierowanych 

rakiet kal. 70 mm. Dzięki posiadanej wiedzy oraz zbudowanej infrastrukturze 

Roketsan rozwinął przeciwpancerne rakiety dalekiego zasięgu UMTAS, przede 

wszystkim na potrzeby tureckich sił zbrojnych. Naprowadzane rakiety UMTAS 

mają zdolność niszczenia ciężkich pancerzy za sprawą nowej głowicy. Obie 

dostępne wersje mają zasięg ponad 8 kilometrów i dają śmigłowcom możliwość 

eliminowania celów z odpowiedniej odległości. Jeden z naszych najnowszych 

produktów to SOM, lekki pocisk manewrujący dla samolotów takich 

jak F-16, Eurofighter i F-35. SOM zapewnia przewagę w zakresie środków 

powietrze-ziemia w odległości 250 km. Rakieta ta jest obecnie integrowana 

również z samolotami MiG-29. 

Could you please elaborate on Roketsan’s vision and its place within 

the Turkish defense industry? 

Turkey has set a road map since the early 2000’s to build its own defense 

industry. Today we are harvesting the seeds we have planted with this 

initiative. National programs such as modern tank, corvette, attack helicopter 

and even national missile program have recently been finalized one after 

another. Roketsan is the house of missile development and production for 

Turkish Industry. Since our establishment in 1988; we have joined, led and 

initiated major programs not only in Turkey but also for allied countries. 

Some of these programs are the production of Euro-STINGER Launch and 

Flight Rocket Motors, design and production of ESSM Warhead, production 

of PATRIOT GEM-T Control Section, production of NSM Launchers. Roketsan 

has become a key player in the international market with its indigenous and 

competitive products. 

What kind of products are available in your portfolio? 

Roketsan started with Euro-STINGER Program, as a company responsible for 

the production of Stinger launch and flight engines. Following the Stinger program, 

Roketsan developed extended range artillery rockets and weapon systems. 

In 2010 the first indigenously-designed guided missile was delivered to 

the Turkish Armed Forces and United Arab Emirates and also introduced to 

customers worldwide such as Korea, Bahrain, Brazil, Germany, Kazakhstan by 

Roketsan. This unique missile, CIRIT, has been a pioneer in 70 mm Guided Missile 

market with its unique features. With the know-how and infrastructure 

gained, Roketsan has developed long range antitank missile UMTAS primarily 

for the Turkish Armed Forces. Laser or Imaging Infrared Guided UMTAS has the 

capability to eliminate heavy armor with its newly designed warhead. Both 

versions work simultaneously and provide +8km range, enabling the helicopters 

to eliminate targets from a stand-off distance. One of the latest products 

is SOM, a lightweight cruise missile designed for modern fighter aircraft such 

as F-16, Eurofighter and F-35. SOM provides air-to-ground superiority with 250 

km range. This cruise missile is also being integrated on Mig-29 aircraft as well. 


www.zbiam.pl

Hubert Królikowski 

Rozwój 

polskich Wojsk Specjalnych 

The development of Polish 

Special Operations Forces 

Polskie Wojska Specjalne rozwinęły się znacząco, bazując na doświadczeniach udziału we współczesnych konfliktach 

zbrojnych. Dzięki temu możliwe jest analizowanie aktualnych trendów w prowadzeniu działań zbrojnych i przygotowanie 

scenariuszy odpowiedzi na przyszłe zagrożenia, które mogą spowodować ewolucję misji Wojsk Specjalnych. 

Żołnierze tego rodzaju wojsk są zaangażowani w każdy aspekt współczesnego konfliktu zbrojnego, w obronę narodową, 

dyplomację i rozwój sił zbrojnych. 

Special Operations Forces develop significantly through their experiences in conflict. They can further prepare for such 

conflicts via the study of future threats and warfare trends that will modify the missions of SOF soldiers in the future. SOF 

soldiers will, in general, touch every aspect of the modern day conflict including defence, diplomacy and even development 

elements. 

Żołnierze Wojsk Specjalnych są w stanie przeprowadzać działania w bardzo 

szerokim spektrum - mające bezpośrednio na celu niszczenie infrastruktury 

krytycznej przeciwnika albo neutralizację lub branie do niewoli ważnych osób 

spośród jego personelu. Wojska te są także zdolne do prowadzenia rozpoznania 

najważniejszych obiektów. Mają też zdolności do działań niebezpośrednich, 

jakimi są np. szkolenia własnych albo sojuszniczych sił. We współpracy 

z innymi organizacjami rządowymi, takimi jak policja i służb wywiadowcze, są 

w stanie przeprowadzać szkolenia tak pojedynczych osób, jak i całych zespołów, 

albo ustanowić na nowo cywilną infrastrukturę i instytucje. Co więcej, do 

zadań Wojsk Specjalnych wlicza się także: prowadzenie działań niekonwencjonalnych, 

walkę z terroryzmem, zapobieganie rozprzestrzeniania broni masowego 

rażenia, operacje psychologiczne, rozpoznanie strategiczne, ocenę 

efektów uderzeń i wiele innych. 

Dzisiaj wszystkie kraje będące członkami Sojuszu Północnoatlantyckiego 

dysponują różnej wielkości jednostkami Wojsk Specjalnych o specyficznych 

funkcjach i doświadczeniach. Większość państw NATO ma różne struktury dowodzenia 

wojskami specjalnymi, które można opisać jako elementy dowództwa 

narodowych sił zbrojnych dedykowane działaniom wojsk specjalnych, 

czy komponenty dowodzenia operacjami specjalnymi lub siłami operacji specjalnych. 

Biorąc pod uwagę wszystkie zdolności Wojsk Specjalnych i fakt, że 

Many underline that SOF soldiers are able to conduct direct missions to 

destroy key infrastructure or neutralize or capture key personnel. They are 

also able to spot key object, and at the same time they have indirect 

capabilities which can be realized through training of friendly forces. .In 

cooperation with other government organizations such as police and 

intelligence services, they are able to conduct personal and team training or 

reconstitute and improve civilian institutions and infrastructure. Moreover, 

Special Forces tasks also include: unconventional warfare, counterterrorism, 

counter proliferation of weapons of mass destruction, psychological 

operations, information operations, battle damage assessments and many 

others. 

Today, all NATO member countries possess different size SOF units with 

specific functions and expertise. Currently majority of NATO countries 

possess different special operations forces command structures that can be 

described as national military staff elements for special operations, special 

operations components command or special operations services. Taking 

into consideration all Special Forces capabilities and the fact that NATO 

nations used their special operations forces as national assets mainly under 

national command, it became almost natural to initiate and create a joint 

headquarters for NATO Special Forces. The main purpose of these activities 


www.zbiam.pl

dr inż. Przemysław Kowalczuk 

PRZEKRÓJ PLANÓW WZE S.A. 

DZIŚ I JUTRO NA TLE ZMIENIAJĄCYCH SIĘ UWARUNKOWAŃ 

The Strategic Plans of MEW JSC. Tomorrow and Today 

in the Rapidly Changing Environment 

Konsolidacja polskiego przemysłu obronnego zaowocowała koncentracją 

w Grupie PGZ przedsiębiorstw o bardzo zróżnicowanych profilach 

oraz skali działalności. Dla niektórych z nich jest to doskonała 

okazja do osiągnięcia pozycji lidera w danym obszarze technologicznym, 

produktowym czy usługowym. Do spółek tych należą Wojskowe Zakłady 

Elektroniczne S.A., których nowy Zarząd wyjawił nam śmiałe plany 

rozwojowe na najbliższe lata. Plany, ale też podejmowane konkretne działania 

opierają się na trzech filarach: 

– Ścisłej korelacji z potrzebami Sił Zbrojnych w tym nadchodzącymi programami 

PMT (m.in.: Wisła, Narew czy Homar) jako wiarygodny partner 

innych spółek PGZ. 

– Szerokiego rozwinięcia dotychczasowej współpracy z obecnymi partnerami, 

jak i nowymi partnerami zagranicznymi: Honeywell, Kongsberg, 

Harris, Raytheon, Lockheed Martin... 

– Przekształcenie dotychczas świadczonych usług z grupy remontowo- 

-naprawczej w nowocześnie zarządzany hub serwisowy oferujący 

wsparcie w pełnym cyklu życia systemów będących na wyposażeniu Sił 

Zbrojnych RP. 

Systemy WZE S.A. 

Realizacja tych planów, jak zapewnia Zarząd WZE S.A. posiada solidne podstawy 

w postaci bogatego doświadczenia pracowników, głębokich kontaktach 

biznesowych z kluczowymi partnerami zagranicznymi oraz dobrą, bo popartą 

sukcesami komercyjnymi współpracą z ośrodkami naukowymi (co samo 

w sobie jest rzadkością w krajowej rzeczywistości). Doświadczenia Spółki wynikają 

z programów modernizacji, gdzie „wizytówką” cały czas jest zestaw 

Newa SC jak i opracowania osobnych produktów, główne z dziedziny pasywnego 

rozpoznania oraz Walki Radioelektronicznej. Przyjrzyjmy się: Przebiśnieg 

– wykrywanie, identyfikacja oraz zakłócanie źródeł radiowych przeciwnika; 

Mobilna Stacja Rozpoznania „MSR-W” - automatyczne rozpoznawanie sygnałów 

z radarów i urządzeń montowanych na statkach powietrznych ESM/ 

ELINT. Rozwinięcie powyższej technologii nastąpiło w MZRiASR, czyli ultra 

Mobilnym Zestawie Rejestracji i Analizy Sygnałów Radiolokacyjnych oraz 

Mobilnej Stacji Rozpoznania Radioelektronicznego ESM/ELINT z sukcesem 

dostarczonej do wojsk specjalnych. Tak kompleksowe oraz niewątpliwie 

skomplikowane technologicznie systemy, opracowane i wyprodukowane 

w kooperacji krajowej jak i zagranicznej, są dobrą bazą oraz mocnymi referencjami 

WZE w przyszłych przedsięwzięciach. 

Przyszłość 

Budując swoją przyszłość firma najwyraźniej nie czeka na „mannę z nieba” 

tylko przystępuje aktywnie do tych inicjatyw, których wyniki są zgodne z wytyczonymi 

wcześniej kierunkami oraz posiadają wystarczający potencjał 

biznesowy. W czerwcu br. Spółka uzyskała certyfikat jak i związaną z nim licencję 

wyłączną pozwalającą na ustanowienia w jej strukturach certyfikowanego 

przez Kongsberg Centrum Serwisowego Systemów Morskiej Jednostki 

Rakietowej z pociskami NSM. Wojskowe Zakłady Elektroniczne S.A. 

już teraz inwestują w nową infrastrukturę oraz rozszerzają swoją 

Consolidation of the Polish defense industry resulted in grouping in the Polska 

Grupa Zbrojeniowa (PGZ) consortium companies of much varying profiles 

and size. For some of those companies it is an opportunity to achieve leading 

position in the particular technological, manufacturing or servicing field. 

Among such companies is Military Electronic Works JSC, and the management 

unveiled to us daring development plans for years to come. 

Plans and the company’s activity are based on three pillars: 

– close correlation with the needs of Polish Armed Forces, including large 

armament programs (Wisła, Narew, and Homar, among others), being a credible 

partner of the other companies forming Pegaz consortium; 

– aggressive development of cooperation with present domestic and foreign 

partners, and also undertaking cooperation with new foreign partners, 

like Honeywell, Kongsberg, Harris, Raytheon, Lockheed Martin; 

– evolution of activities from service-repair activities towards modern, well 

managed service hub, offering full life-cycle support of the electronics 

systems used by Polish Armed Forces. 

Systems of MEW JSC 

Implementation of the plans, as it is confirmed by MEW JSC management, has 

solid base in experienced personnel, well developed business contacts with 

key foreign partners, and in good cooperation with scientific-research entities, 

which has been proven during the works on some successful programs. Such 

cooperation with scientific community is rarely observed in our reality. Experience 

of the MEW JSC company in modernizations have been recently gained 

mainly during the Newa SC program, which remains a flag achievement 

of the company. MEW JSC also developed some successful electronic support 

and electronic countermeasures systems. Among them is Przebiśnieg, a system 

able to detect, identify and jamm the radio signals emitted by enemy 

systems; MSR-W Mobile Reconnaissance Station, which automatically gathers 

intelligence data about radars and other electronic devices on board of enemy 

aircraft. The technology of the above system has been farther developed 

in the MZR and ASR systems, which are: Mobile ESM/ELINT System delivered 

to the Special Operations Force and ultra Mobile Set for Recording and Radar 

Signal Data Processing. 

Such complex and undoubtedly technologically advanced systems, developed 

in cooperation with domestic and foreign electronics companies, give 

the MEW JSC a good recommendation for future works. 

Future 

Company remains very active in shaping its own future, trying to undertake all 

the possible projects within the military electronics field, if such projects have 

adequate business potential. In June this year company was certified by Kongsberg 

company to establish service & maintenance center for the servicing of 

Naval Shore-Based Missile Unit and NSM missiles. MEW JSC already now invests 

in the new infrastructure and carries on process of enhancing the Konsberg’s 

license for servicing also energetic materials of the mentioned system, 


Maciej Szopa 

Bezzałogowce 

dla Sił Zbrojnych RP 

UAVs for Polish Armed Forces 

W czasie Szczytu NATO i Światowych Dni 

Młodzieży w lipcu br. nadzór sprawowały BSP 

Elbitu, w tym należący do kategorii 

MALE Hermes 900. 

During the NATO summit and World Youth Day 

tis year in July, the supervision was performed 

by Elbit System’s UAV’s including 

the MALE class Hermes 900. 

O bezzałogowych systemach powietrznych w kontekście zdobywania nowych zdolności przez Siły Zbrojne RP i inne 

polskie służby porządku publicznego, mówi się już od lat. I chociaż pierwszy sprzęt tego typu pojawił się w Wojsku 

Polskim już w 2005 roku i do tej pory, dla Wojsk Lądowych i Wojsk Specjalnych, zakupiono ponad 35 zestawów mini- 

-BSP szczebla taktycznego (kolejne cztery kupiła m.in. Straż Graniczna), to program systemowych zakupów do dzisiaj 

pozostaje na papierze. Niedawno, na szczeblu kierownictwa Ministerstwa Obrony Narodowej, zapadły w tej sprawie 

nowe decyzje. 

The unmanned air systems being part of future capabilities of the Polish armed forces and other uniformed services are 

discussed for many years. Although first such systems were introduced in Polish Army already in 2005, to date Army and 

Special Forces have purchased more than 35 tactical mini-UAV sets (further four were acquired by Border Guard), but the 

framework for purchasing program still remains on paper. Recently Ministry of Defence has made new decisions regarding 

this case. 

Przede wszystkim, zgodnie z deklaracjami z połowy lipca 2016 r., jak 

najwięcej bezzałogowych systemów zostanie zamówionych bezpośrednio 

w polskim przemyśle, ale pod tym określeniem należy rozumieć 

firmy znajdujące się pod kontrolą Skarbu Państwa, a nie podmioty 

prywatne (chyba, że ściśle współpracujące z Polską Grupą 

Zbrojeniową). Siły Zbrojne RP nadal mają pozyskać systemy BSP siedmiu 

klas. Sześciu - zgodnie z obowiązującym nadal Planem modernizacji technicznej 

Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej w latach 2013-2022, decyzja 

o pozyskaniu siódmego zapadła w lipcu br. 

Duże systemy rozpoznawczo-bojowe 

Największymi i najdroższymi polskimi systemami bezzałogowymi mają być 

te należące do klasy MALE (Medium Altitude Long Endurance – operujące na 

średnich wysokościach, o dużej długotrwałości lotu), określane kryptonimem 

Zefir. Polska planuje pozyskać cztery takie zestawy, po trzy aparaty latające 

w każdym, które pojawić miałyby się w służbie w latach 2019-2022. Zefiry mają 

dysponować promieniem operacyjnym od 750 do nawet 1000 km i wykonywać 

zadania na korzyść całych Sił Zbrojnych RP. Byłyby to przede wszystkim 

misje rozpoznawcze, ale polskie MALE mają także być zdolne do wykonywania 

uderzeń na cele „uprzednio rozpoznane” albo wykryte samodzielnie 

przez własne sensory pokładowe. Uzbrojenie Zefira miałyby stanowić m.in. 

kierowane pociski „powietrze-ziemia”, a zapewne także niekierowane pociski 

rakietowe i bomby szybujące. Polskie MON prowadziło rozmowy w sprawie 

największych systemów bezzałogowych z amerykańską firmą General 

According to statements issued by MoD in July 2016, Polish industry should 

deliver as much as possible of UAV systems. This definition applies mostly to 

the state-controlled companies, not private or joint-stock entities, although it 

may apply to the companies closely cooperating with Polish Armament Group 

(PGZ). 

The Polish Armed Forces would still acquire seven UAS classes. Six were already 

included in the current technical modernization program for the Polish armed 

forces for 2013-2022; the decision to acquire the seventh tier was made in 

July this year. 

Large surveillance and armed systems 

The largest and most expensive Polish unmanned air systems should be MA- 

LE-class (Medium Altitude Long Endurance) ones, codenamed Zefir (Zephyr). 

Poland plans to acquire four sets of such UAVs, each consisting of three aircraft, 

to enter service between 2019 and 2022. Zefirs should have operating radius of 

750 to 1000 km and perform tasks for the benefit of entire Armed Forces. 

These would be primarily reconnaissance missions, but future Polish MALE 

should also be able to strike on "previously identified” targets, or the ones detected 

by UAV’s own sensors. Zefirs should be armed, among others, with 

guided air-to-ground missiles, and probably also unguided missiles and gliding 

guided bombs. Polish Ministry of Defence held talks about the largest 

UCAV systems with the US General Atomics company (possibly regarding the 

MQ-9 Reaper) and Israeli Elbit (Hermes 900). 

Interestingly, SkyEye, a system developed by Elbit – long-range stabilized 


www.zbiam.pl

Paweł Bondaryk 

Nowe 

Śmigłowce 

dla Sił Zbrojnych RP 

Wysłużone i pozbawione podstawowego uzbrojenia przeciwpancernego Mi-24 pilnie potrzebują następców. Mi-24 are worn out and stripped out of 

their main weapon - antitank missiles, therefore urgently needing a successor. Fot. Andrzej Bąk 

New Helicopters for Polish Armed Forces 

Konieczność pilnej wymiany najważniejszych kategorii śmigłowców używanych przez Siły Zbrojne RP została dostrzeżona kilka lat 

temu. Postępowanie przetargowe dotyczące zakupu zunifikowanej wiropłatowej platformy wielozadaniowej zostało zakończone 

jeszcze za kadencji poprzedniego rządu. W kwietniu ubiegłego roku wybrana została oferta Airbus Helicopters, a dostarczonych 

miało zostać 50 śmigłowców H225M Caracal. Do dziś jednak umowa nie została podpisana. W kontekście sytuacji międzynarodowej 

priorytetowo zaczyna być traktowany drugi przetarg, oznaczony kryptonimem Kruk. Dotyczy on zakupu nawet 32 nowoczesnych 

śmigłowców bojowych. The need of urgent replacement of the most important classes of Polish Armed Forces helicopters was recognized 

few years ago. The tender for purchase of unified multirole rotorcraft platform has been completed during the term of 

previous government. An Airbus Helicopters offer was selected in April 2015, regarding delivery of 50 Airbus H225M Caracal helicopters. 

However, the contract was not signed to this day. Changing international political situation means the priority is now put on the 

other project, codenamed Kruk, concerning acquisition of up to 32 modern combat helicopters. 

Rozpoczęty w połowie 2013 r., etapem negocjacji technicznych, przetarg na 

wielozadaniowe śmigłowce transportowe miał wyłonić dostawcę 70 śmigłowców, 

które zastąpić miały obecnie użytkowane maszyny rodziny Mi-8/17, 

a także morskie Mi-14. 

Pierwotnie, na bazie jednej platformy, miały zostać zakupione wyspecjalizowane 

odmiany – 10 śmigłowców ratownictwa bojowego (CSAR), sześć ratownictwa morskiego, 

sześć do zwalczania okrętów podwodnych i 48 transportowych. Co zrozumiałe, tak 

duży zakup, o wartości ponad 10 miliardów PLN, będący jednym z ważniejszych elementów 

Planu Modernizacji Technicznej Sił 

Zbrojnych w latach 2013-2022, wzbudził 

duże zainteresowanie światowych potentatów. 

Nie mogło wśród nich zabraknąć podmiotów 

mających już zakłady produkujące 

wiropłaty w Polsce. 

Należąca do niedawna do United Technologies 

Corporation, a obecnie do koncernu 

Lockheed Martin, firma Sikorsky Aircraft 

Corporation produkuje obecnie 

w Polskich Zakładach Lotniczych Sp. z o.o. 

w Mielcu śmigłowce S-70i Black Hawk i kabiny 

oraz elementy do pozostałych maszyn 

rodziny S-70/UH-60. Z uwagi na 

względy korporacyjne, koncern UTC zaoferował 

w przetargu śmigłowce nieuzbrojone, 

aczkolwiek z technicznymi możliwościami 

zintegrowania różnorodnych systemów 

uzbrojenia. Niedawna zmiana właściciela 

firmy Sikorsky spowodowała jednak zmianę założeń oferty – obecnie Lockheed 

Martin promuje śmigłowce rodziny S-70 uzbrojone w różnorodne systemy rakietowe 

i strzeleckie. 

Kolejnym oferentem była, należąca do grupy Finmeccanica (obecnie Leonardo) firma 

PZL-Świdnik S.A., dostarczająca od wielu lat śmigłowce dla polskiego wojska. Producent 

ten do dziś podkreśla polskość przedsiębiorstwa, przedstawiając osiągnięcia w postaci 

dostarczanych Wojsku Polskiemu od kilkudziesięciu lat śmigłowców Mi-2, 

następnie licznych odmian wielozadaniowych maszyn W-3 Sokół i Anakonda, a w ostatniej 

dekadzie szkolnych SW-4 Puszczyk. W Świdniku powstają struktury większości śmigłowców 

AgustaWestland (obecnie Leonardo Helicopter Division) AW109/119, AW139 

Airbus H225M Caracal był wielokrotnie prezentowany w Polsce, również podczas kieleckich 

MSPO. Airbus H225M Caracal was displayed in Poland many times, 

also during Kielce’s MSPO fair. Fot. Paweł Bondaryk 

Launched in mid-2013 with technical negotiations stage, tender for multirole transport 

helicopters had to figure out a provider of 70 helicopters to replace currently used Mi- 

8/17 family, and maritime Mi-14s as well. Specialized variants to be based on one multirole 

rotorcraft platform were: Combat SAR (ten), maritime SAR (six), antisubmarine (six), 

and 48 basic transport ones. Understandably such a large acquisition, worth more than 

PLN 10 billion (EUR 2,5 bln), being one of the most important elements of Armed Forces 

Technical Modernization plan for 2013-22, was watched closely by largest rotorcraft 

players. It could not be missed by companies already building rotorcraft in Poland. 

Sikorsky Aircraft Corporation, owned until 

recently by United Technologies Corporation, 

now by Lockheed Martin, produces 

in Polskie Zakłady Lotnicze Sp. z o.o. in Mielec 

complete S-70i Black Hawk helicopters, 

cabins and other parts for S-70/UH-60 family. 

Due to corporate guidelines, UTC offered 

in the mentioned tender unarmed 

helicopters, but with possibility to integrate 

various third-party weapon systems. Recent 

change of the Sikorsky Corporation 

owner entailed change in the producer’s 

offer – now Lockheed Martin promotes 

S-70 family helicopters armed with various 

rocket and gun systems. 

Another bidder was PZL-Świdnik S.A., 

belonging to Finmeccanica (now Leonardo) 

group, being the long-time Polish 

Armed Forces helicopter provider. The 

producer still emphasizes being the only Polish helicopter OEM, boasting achievements 

like decades of deliveries of Mi-2 rotorcraft, then many variants of multirole 

W-3 Sokół and Anakonda, and in the last decade training SW-4 Puszczyk helicopters. 

PZL Świdnik facility builds the structures of most AgustaWestland (now Leonardo 

Helicopters Division) rotorcraft – AW109/119, AW139 and AW149; provided the AW149 

would be chosen, PZL-Świdnik will get exclusive rights to build the military variants of 

the type. The tender has ended by choosing the winner – but we still do not know 

whether the final one – the consortium of Airbus Helicopters and Heli Invest Sp. z o.o. 

This manufacturer was present so far only on Polish civil market (eg. delivering equipment 

for Polish Helicopter Emergency Medical Service), and offered large-scale 


www.zbiam.pl

Gorący Hasztag 

„#T129forPoland” 

Hot and High Hashtag; 

“#T129forPoland” 

W ubiegłym roku częstym gościem na polskim niebie był śmigłowiec bojowy T129 ATAK, którego przybycie zostało 

zorganizowane pod hasłem przewodnim „T129 ATAK On Air...”. Podczas MSPO 2016 filmy z jego pokazów biły rekordy 

popularności w sieci z hasztagiem „#T129forPoland”. 

Last year’s most popular visitor T129 ATAK with the “T129 ATAK On Air…” motto is now chasing online popularity during 

MSPO 2016 with the hashtag “#T129forPoland”. 

T129 ATAK to śmigłowiec bojowy i rozpoznania taktycznego, arcydzieło optymalizacji 

stworzone, aby wypełnić, a następnie przekroczyć specyficzne 

i trudne wymagania postawione przez Siły Zbrojne Turcji. To najnowocześniejszy 

wiropłat w swojej klasie, zaoferowany Siłom Zbrojnym RP w programie 

śmigłowca bojowego Kruk. 

T129 ATAK – Poland Roadshow 

Obecnie, w tureckim programie śmigłowca ATAK - 13 śmigłowców zostało już 

dostarczonych użytkownikom, a w czasie zeszłorocznych pokazów T129 ATAK 

Poland Roadshow maszyna tego typu wylatała łącznie w granicach RP – 17 

godzin. 

Podczas T129 ATAK Poland Roadshow, który odbywał się w sierpniu i we wrześniu 

2015 roku, śmigłowiec odwiedził pięć polskich miast (Lublin, Radom, Warszawę, 

Bydgoszcz i Kielce). Zachwycił wtedy przedstawicieli polskich władz 

i dowództwa Wojska Polskiego oraz miłośników lotnictwa kilkoma ekscytującymi 

pokazami w locie. 

T129 ATAK Tactical Reconnaissance and Attack Helicopter, an optimization masterpiece 

developed to meet and exceed the specific harsh requirements of 

the Turkish Armed Forces, is the most modern helicopter in its class and it is on 

offer to Polish Air Force for the KRUK Combat Helicopter Program. 

T129 ATAK Poland Roadshow... 

As of today, within the scope of the Turkish ATAK Program, 13 helicopters are 

delivered to Turkish Armed Forces and 17 flight hours have been accumulated 

within Polish borders during T129 ATAK Poland Roadshow. 

During the T129 ATAK Poland Roadshow, which was held during August and 

September 2015, T129 ATAK has visited 5 cities in Poland (Lublin, Radom, Warsaw, 

Bydgoszcz and Kielce) and amazed Polish authorities and aviation lovers 

with several exciting flight demonstrations. 


Master 

The M-346 Master 

the new training aircraft 

for the Air Force 

– nowy samolot 

szkolno-treningowy 

dla Sił Powietrznych 

Paweł Bondaryk 

Zapoczątkowany w 2012 r. program zakupu nowych odrzutowych samolotów szkolenia zaawansowanego dla Sił Powietrznych 

wszedł w decydującą fazę. Polscy piloci odbywają właśnie szkolenie praktyczne we Włoszech, a za kilka 

miesięcy do Dęblina przylecą pierwsze dwa, a może nawet trzy nowe maszyny M-346 Master. 

The program of procuring new advanced jet training aircraft for the Air Force, initiated in 2012, has just entered its final 

phase. Polish pilots are currently undergoing practical training in Italy, and in several months the first two, or maybe 

even three new M-346 Master aircraft will arrive in Dęblin. 

Podpisana 27 lutego 2014 r. pomiędzy Alenia Aermacchi S.p.A. (obecnie 

Leonardo-Finmeccanica Aircraft) i Ministerstwem Obrony Narodowej 

umowa o wartości 1 167 754 500 PLN (ok. 280 mln EUR) obejmuje 

dostawę ośmiu samolotów w wariancie dostosowanym do 

polskich wymagań, z opcją na cztery kolejne. Kontrakt przewiduje również 

zapewnienie zaopatrzenia w części zamienne przez cztery lata; ponadto 

inżynierowie obsługi technicznej producenta mają być obecni w Polsce 

przez trzy lata. Oprócz samolotów, na mocy kontraktu zostanie dostarczony 

naziemny system szkoleniowy, składający się ze stanowiska szkolenia 

teoretycznego, z uproszczonego symulatora FTD (Flight Training Device), 

z zaawansowanego symulatora 

misji FMS (Full Mission Simulator) 

oraz stanowisk treningu sytuacji 

awaryjnych i opuszczania kabiny 

EPT (Egress Procedure Trainer). System 

uzupełni osiem komputerowych 

stanowisk planowania i analizy 

zadań. 

Master stanowi, w porównaniu 

z obecnie eksploatowanym maszynami 

TS-11 Iskra z początku lat 

60. XX wieku, zupełnie nową jakość. 

Jest to samolot dwusilnikowy, 

co zwiększa bezpieczeństwo lotów 

i jednocześnie umożliwia trening 

sytuacji awaryjnych związanych 

z jednostkami napędowymi. 

Ponadto nowe M-346 dysponują 

maksymalną masą startową ponad 

dwukrotnie większą niż TS-11 (9500 

kg w porównaniu z 3840 kg), ciąg 

silników jest zaś pięciokrotnie 

większy. Piloci mają do dyspozycji: 

kabiny skonfigurowane zgodnie z zasadami HOTAS, nowoczesny wyświetlacz 

przezierny, monitory wielofunkcyjne zamiast klasycznych przyrządów 

elektromechanicznych oraz - opcjonalnie - hełm z wyświetlaczem. 

The contract signed on February 27, 2014, between Alenia Aermacchi 

S.p.A. (now Leonardo-Finmeccanica Aircraft) and the Ministry of National 

Defense, worth 1,167,754,500 PLN (about 280 million EUR), provides for delivering 

eight aircraft in a configuration adjusted to Polish requirements, 

with an option of ordering additional four. The contract also ensures deliveries 

of spare parts for four years; moreover, the producer’s technical support 

engineers are to be present in Poland for three years. Apart from aircraft, 

the contract provides for delivering a ground-based training system including: 

a theoretical training post, a Flight Training Device (FTD), a Full Mission 

Simulator (FMS), and an Egress Procedure Trainer (EPT). The system will 

be complete with eight task planning 

and analysis computer posts. 

In comparison to currently used 

TS-11 Iskra aircraft from the early 

1960s, Master is an entirely new quality. 

It is a twin-engine aircraft, 

which makes the flights safer and 

also allows for training emergency 

procedures connected with drive 

units. The maximum take-off weight 

of the new M-346 is twice as 

big as the TS-11’s (9,500 kg in comparison 

to 3,840 kg), and the thrust 

of the engines is five times bigger. 

The cockpit is configured according 

to the HOTAS setup, with a modern 

head-up display, multi-function 

monitors instead of classic electromechanical 

devices, and, optionally, 

a helmet-mounted display system. 

The Polish version of the M-346 

is different than the machines 

made for other users, due to changes 

introduced upon the request of the air force. The Polish airframe will 

receive the first package of improvements created on the basis of operational 

experience; one of the most important changes will be putting data 

Podpułkownik pilot Konrad Madej z włoskimi instruktorami po wykonaniu pierwszego lotu na 

M-346 Master. Lieutenant coronel Konrad Madej with Italian instructors after performing 

a first flight on M-346 Master. 


www.zbiam.pl

Eurofighter Eurofighter – 

The Platform of Choice 

wyjątkowa platforma 

Sprawdzony w warunkach bojowych. Codziennie w dyżurze. Ośmiu użytkowników, 600 zamówionych myśliwców. 

Combat Proven. Daily Operations. 8 customers and 600 Orders 

Eurofighter Typhoon jest dziś najbardziej zaawansowanym na świecie 

samolotem bojowym, zdolnym do wypełniania wielu zadań jednocześnie 

(tzw. swing-role), spośród obecnie dostępnych na światowym rynku. 

Jako efekt największego wspólnego europejskiego programu militarnego, 

zapewnia zarówno przewagę w powietrzu jak i zdolność 

przeprowadzania skutecznych uderzeń na cele naziemne. Udało się to uzyskać 

dzięki zastosowaniu zaawansowanych technologii i rozwiązań technicznych. 

Jak dotychczas samolot został zamówiony przez osiem krajów – partnerów 

programu: Niemcy, Wielką Brytanię, Włochy, Hiszpanię, a także: Austrię, 

Arabię Saudyjską, Oman i Kuwejt. Od kiedy wszedł do służby w 2003 roku, zamówionych 

zostało prawie 600 egzemplarzy tych maszyn, a ponad 480 z nich 

znajdujących się w służbie osiągnęło sumaryczny nalot ponad 350 tysięcy 

godzin. 

Typhoon stanowi znaczące wzmocnienie systemu bezpieczeństwa i zdolności 

obronnych państw, które zdecydowały się na jego zakup. Jest w pełni 

interoperacyjny ze wszystkimi samolotami bojowymi NATO oraz Stanów 

Zjednoczonych i uważany za doskonałą platformę. Manewrowość, możliwości 

sensorów i potężne silniki umożliwiają Typhoonowi zapewnienie bezpieczeństwa 

przestrzeni powietrznej użytkowników w sposób szybki i efektywny. 

Obecnie siły powietrzne w Niemczech, Wielkiej Brytanii, we Włoszech, 

w Hiszpanii, Austrii i Arabii Saudyjskiej używają Typhoonów do pełnienia dyżurów 

bojowych (Quick Reaction Alert – QRA) w systemie obrony powietrznej. 

W styczniu 2016 roku cztery Eurofightery Hiszpańskich Sił Powietrznych rozpoczęły 

swoją zmianę w ramach misji Baltic Air Policing, zabezpieczającej 

przestrzeń powietrzną Estonii, Łotwy i Litwy. Wcześniej zadanie to wykonywały 

Eurofightery niemieckie, brytyjskie i włoskie. We wrześniu 2016 roku Luftwaffe 

ponownie skieruje pięć Taifunów do Estonii w celu realizacji zadań dozoru 

przestrzeni powietrznej. Maszyny Eurofighter Typhoony były używane także 

w trakcie wielu innych operacji i międzynarodowych ćwiczeń, m.in. w Stanach 

Eurofighter is the world’s most advanced new generation swing-role 

combat aircraft currently available on the world market. As Europe’s largest 

military collaborative programme, it delivers both air dominance and effective 

air to ground capability through leading-edge technologies and unrivalled 

performance. It has been ordered by eight nations: Germany, the United 

Kingdom, Italy, Spain, Austria, Saudi Arabia, Oman and Kuwait. Since Eurofighter 

entered into service in 2003, almost 600 aircraft have been ordered, more than 

480 aircraft delivered and over 350,000 flying hours achieved. 

Eurofighter delivers significant contributions to the security and defence 

of its customer nations. It is fully interoperable with all NATO and US combat 

aircraft and is considered as the platform of choice for its current and 

potential customers. Its maneuverability, agility, sensor capability and 

powerful engines enable the Eurofighter Typhoon to secure the airspace of 

its customers quickly and efficiently. At present, Air Forces in Germany, the 

United Kingdom, Italy, Spain, Austria and Saudi Arabia all use Eurofighters for 

Quick Reaction Alert (QRA). 

In January 2016, for example, four Eurofighters of the Spanish Air Force 

began a tour of duty in the Baltic region securing airspace over Estonia, Latvia 

and Lithuania as part of NATO’s “Baltic Air Policing” mission. Previously, 

Eurofighters of the German, British and Italian Air Forces had already carried 

out this task. In September 2016, the German Air Force will again deploy five 

Eurofighters to Estonia for air policing duties. 

Eurofighter Typhoons have also been used in numerous operations and 

international deployments to the US, Alaska, the Gulf region, India, Malaysia, 

Singapore, etc. Eurofighter is combat proven since NATO’s Operation Unified 

Protector and Operation Ellamy in the Libya conflict in 2011 and the aircraft is 

currently involved in engagements in Syria and Iraq. 

In addition, Eurofighter aircraft of various nations have joined international 

exercises such as Red Flag, Green Flag, Frisian Flag and Arctic Challenge. 


www.zbiam.pl

Łukasz Pacholski 

Do końca 2017 r. PLL LOT będą wykonywać umowę 

czarteru dwóch samolotów Embraer ERJ-170-200, 

których bezpośrednim następcą ma być używany 

samolot do przewozu VIP-ów. Fot. Alan Lebeda. 

By the end of 2017 LOT Polish Airlines will have 

implemented a contract on chartering two Embraer 

ERJ-170-200s to be replaced by the used VIP aircraft. 

Photo: Alan Lebeda. 

Czy wreszcie doczekamy się 

nowych samolotów dla VIP-ów? 

Are We To Finally Have New VIP Aircraft? 

W ostatnim tygodniu czerwca po raz kolejny rozpoczęto procedurę zakupu samolotów dyspozycyjnych do obsługi lotów 

z najważniejszymi osobami w państwie, których użytkownikiem będą Siły Powietrzne. Przyjęta 30 czerwca uchwała 

Rady Ministrów otwiera drogę do uruchomienia postępowania przetargowego w ramach wieloletniego programu 

„Zabezpieczenie transportu powietrznego najważniejszych osób w państwie (VIP)”, który ma pochłonąć 1,7 mld PLN. 

In the last week of June, the procedure of obtaining new aircraft for VIP service in the Polish Air Force was launched 

once again. The new law adopted on June 30, 2016 by the Council of Ministers opens the way to launch a tender within 

a multiyear program on Securing Air Transportation for VIPs, which is planned to cost 1.7 billion zlotys. 

30 

czerwca br. podjęto decyzję o zakupie nowych samolotów do 

przewozu VIP, które będa eksploatowane przez Siły Powietrzne RP. 

Informacje na temat planów obecnego kierownictwa MON w tej 

On June 30, 2016 a decision was made on the purchase of new aircraft for 

VIP air transportation, which are to be exploited by the Polish Air Force. The 

plans in the subject of the present Ministry of National Defense management 

Rządowy Airbus A340-300 Luftwaffe został odkupiony od Lufthansy, a wyprodukowano go w 1999 r. 

The government’s Airbus A340-300 Luftwaffe was bought from Lufthansa, and manufactured in 1999. 


www.zbiam.pl

Tomasz Grotnik 

Where is the Polish Navy 

Drifting? 

Dokąd dryfuje 

Marynarka Wojenna? 

Marynarka Wojenna wciąż dryfuje w złym 

kierunku. Brakuje decyzji o pozyskaniu 

okrętów zasadniczych klas. Zakup nowych 

holowników nie sprawi, że flota będzie 

mogła realizować statutowe działania. 

Polish Navy is still drifting in a wrong 

direction. There is no decision about 

purchasing ships of the main classes. 

Buying tugboats will not enable the fleet 

to perform its statute tasks. 

Gdy w trakcie ubiegłorocznej wystawy MSPO informowaliśmy o podjęciu ważnych kroków w realizacji programu operacyjnego 

„Zwalczanie zagrożeń na morzu”, czyli wodowaniach okrętów dwóch klas przeznaczonych dla Marynarki 

Wojennej, wydawało się, że zła passa morskiego rodzaju Sił Zbrojnych została przełamana. W przekonaniu tym utrwalały 

nas inne wydarzenia, w tym rozpoczęcie postępowania w sprawie pozyskania okrętów obrony wybrzeża Miecznik 

i patrolowców Czapla. Niestety, miniony rok boleśnie zweryfikował nasze przewidywania... During the last year’s 

edition of MSPO Exhibition in Kielce we informed about important steps that had been taken to implement an operational 

program for counteracting sea threats, i.e. launching ships of two classes for the Polish Navy. It seemed then that 

a run of bad luck for the naval branch of the Polish Armed Forces had finally ended. This was confirmed by other 

events, also by the launch of procedure on acquiring Miecznik coastal defense vessels and Czapla patrol vessels. Unfortunately, 

this year painfully verified our expectations… 

Pierwsze nowe okręty 

2 lipca ub.r. w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni odbyła się uroczystość 

chrztu i wodowania patrolowca ORP Ślązak. Ceremonia ta była pierwszym 

nadaniem nazwy nowemu polskiemu okrętowi od czasu jednostki wsparcia 

logistycznego i dowodzenia siłami przeciwminowymi ORP Kontradmirał X. 

Czernicki, czyli od 14 lat, zaś ostatnim nowo zwodowanym okrętem był trałowiec 

ORP Wdzydze, który zszedł na wodę w tej samej 

stoczni 21 lat temu. 

Okręt przeholowano do basenu stoczniowego, 

gdzie kontynuowano prace wyposażeniowe. Ich 

podsumowaniem miały być próby na uwięzi, a potem 

w morzu, które miały rozpocząć się w końcu 

2015 roku i być kontynuowane w I kwartale bieżącego. 

Planowane przejęcie patrolowca przez MW 

RP, zgodnie z umową z września 2013 roku, powinno 

nastąpić nadchodzącej jesieni. Jednak już 

wkrótce po zwodowaniu okrętu w mediach pojawiły 

się doniesienia o problemach technicznych, 

które miałyby opóźnić termin zdania Ślązaka o kolejnych 

kilkanaście miesięcy. Przypomnijmy – stępkę 

tego okrętu, jeszcze jako korwety wielozadaniowej 

projektu 621 Gawron, położono 28 listopada 

2001 roku... Do chwili otwarcia obecnej edycji 

MSPO Inspektorat Uzbrojenia (IU) nie podał oficjalnie 

do publicznej wiadomości nowej daty ukończenia 

jednostki, wiadomo natomiast, że nie będzie ona pierwszą nowo zbudowaną 

dla MW RP od lat, która podniesie banderę wojenną. 

Mimo zawirowań trwają prace wyposażeniowe na Ślązaku. 15 czerwca 

bieżącego roku nastąpił w nich symboliczny przełom. Na okręt trafił pierwszy 

system uzbrojenia, którym jest 76 mm L/62 automatyczna armata 

Mimo zawirowań trwają prace 

wyposażeniowe na Ślązaku. Na 

okręt trafił pierwszy system 

uzbrojenia, którym jest 76 mm 

L/62 automatyczna armata 

uniwersalna Super Rapid. 

Despite problems, the work on 

equipping Ślązak is being 

continued. The ship was fitted 

with the first armament system, 

which is the 76-mm L/62 Super 

Rapid naval gun. 

First New Ships 

On July 2, 2015 in the Naval Shipyard in Gdynia, there was a ceremony of baptism 

and launching of ORP Ślązak ship. Last time when such ship name-giving 

ceremony took place was 14 years ago, and it was the multipurpose ORP Kontradmirał 

X. Czernicki logistic support ship; before her, the newly launched vessel 

had been ORP Wdzydze minesweeper, which occurred in the same shipyard 

21 years ago. 

The vessel was hauled to the shipyard’s pool, 

where the equipment fitting work was continued. 

A mooring trial, followed by sea trial, were to start 

at the end of 2015 and be continued through the 

first quarter of 2016. The planned takeover of this 

ship by the Polish Navy, according to the contract 

of September 2013, should be this fall. However, 

soon after launching of the ship, the media reported 

on technical problems which were to delay 

delivery date of Ślązak by another several months. 

The keel of this ship, at the time designed to be 

a multipurpose corvette (Gawron Project 621), was 

laid on November 28, 2001… Until now, the Armament 

Inspectorate has not officially published any 

new date of finishing the ship, but it is known that 

she will be the first newly built warship for the Polish 

Navy for years. 

Despite problems, the work on equipping Ślązak 

is being continued. On June 15, 2016, there was a symbolic breakthrough. 

The ship was fitted with the first armament system, which is the 76-mm L/62 

Super Rapid naval gun, manufactured by Oto Melara, a member of Leonardo 

Finmeccanica Group. The Polish piece was newly built in La Spezia plant. It has 

a stealth tower, and a multi-ammo feeding magazine allowing for automatic 


www.zbiam.pl

E_WIT_SPEC_2016_promo

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?