cilt1sosyalkalkinma

[ÜNİDAP Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı (Muş-2016)
UNIDAP International Regional Development Conference (Mus-2016)]
Kalkınma literatüründe düşük, alt orta, üst orta ve yüksek gelirli ülkeler olmak üzere
dört kategori vardır. Türkiye üst orta gelir grubunda olan bir ülkedir. Alt gelir
grubunda değiliz, alt orta da değiliz, üst orta gelir grubundayız. Yüksek gelir grubunu
da oluşturma potansiyeli olan ülkelerden bir tanesiyiz. Özellikle bu noktada olan
ülkelerin kurumsal yapıları son derece önemlidir. Üst orta gelirden yüksek gelir
grubuna terfi edecekseniz veya insani gelişmişlik anlamında söyleyecek olursak
yüksek insani gelişmişlikten en yüksek insani gelişmişlik kategorisine geçecekseniz
kritik bir takım kurumlarda mesafe almanız gerekiyor. Bunlardan bir tanesi, tabii
kendi anlayışım çerçevesinde ifade edeceğim bir tanesi, az önce söylediğim,
demokrasi, temel hak ve hürriyetlerdir.
Değerli arkadaşlar, bunun ekonomiyle gelişmeyle ne alakası var diye
düşünmemeliyiz. Ekonomi dediğimiz alan diğer alanlardan bağımsız, etrafı
duvarlarla çevrili bir alan değildir. Özellikle de bu üst orta gelire geçmiş ve orta gelir
tuzağıyla karşı karşıya olan ülkelerde özgürlükler olmadan yüksek gelir grubuna
geçmemiz son derece zordur. Çünkü burada artık ucuz emekle rekabet edemezsiniz.
Yüksek teknolojiye ve yüksek katma değer üretmeye yönelik politikalarınızı
dönüştürmeniz gerekir. Bunun da temeli aslında insandır. İyi eğitilmiş, iyi yetişmiş,
kendini ifade edebilen, potansiyelini harekete geçirebilen bireyler, topluluklardır.
Düşünce hürriyeti, ifade hürriyeti, inanç özgürlüğü bu çerçevede kritik öneme
sahiptir. Düşüncelerini ifade etme özgürlüğü olmayan, inançlarını özgürce
yaşayamayan bir toplumun üst bir noktaya çıkması son derece güçtür. Yenilikçi bir
ekonomi yapısı oluşturacaksak, yeni teknolojiler üreteceksek özgürlük alanlarını
genişletmek durumundayız.
Demokrasimizin standartlarını yükseltmek durumundayız, hukuku ve adalet
sistemimizi çok daha iyi işler hale getirmek durumundayız. İçinde çetelerin olduğu,
içinde paralel yapıların olduğu bir adalet sistemiyle birinci sınıf bir ekonomi
olamazsınız. Bunları temizler, adalet sistemini ise sadece hukuka adalete uygun
şekilde işleten bir toplum olursanız ekonominiz de ilerler bütün diğer sosyal
göstergeleriniz de daha iyiye gider. Özgürlüklerin olduğu bir toplumda yeni fikirler
ortaya çıkar. Farklılıklara tahammül edebilen, farklılıkları bir arada yaşatabilen
toplumlar yeni birtakım inisiyatifler geliştirebilirler. Tek tipleşmiş, farklılıklara
tahammül edemeyen, farklı inançları, görüşleri, yaşam tarzlarını bir arada
yaşatamayan toplumlar yenilik de yapamazlar gelişme de sağlayamazlar. Dolayısıyla
bu kritik dönemde ülkemizin bu meseleleri çok yakından tartışması gerekir.
Bana en önemli dört konu nedir diye soracak olursanız yedi yıldan fazla kalkınma
bakanlığı yapmış bir kardeşiniz, on sekiz yıl bürokraside çalışmış bir kişi olarak
bunları şu şekilde sıralayabilirim doğrusu: Birincisi; demokrasi, temel haklar ve
özgürlükler, özellikle de ifade hürriyeti ve inanç özgürlüğüdür. Burada işte başörtülü,
başı açık kardeşlerimizi bir arada görüyoruz, ne mutlu. Çok şükür bu günleri gördü
Türkiye. O eski kafayla gitseydik Türkiye bugün ulaştığı noktaya kesinlikle
ulaşamazdı. Özgürlükler ekonomik etkilerinden bağımsız olarak kendi başına
değerlidir, hadiseler bunun ötesinde ekonomik olarak da kalkınma perspektifi olarak
da bize güç veren değerlerdir. Dolayısıyla birincisi bence demokrasi ve temel
haklardır.
23