Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
NİDA URMUÇ<br />
arındırmak isteyişiyle alakalıdır. Oysa Bou Cahihiro ile<br />
yaptığı gezinti sonrası kendi ayakları üzerinde yürüyerek<br />
gelir annesinin karşısına. Ailelerin gözünde<br />
çocuklar hep çocuk olsa da büyüyüp gelişmelerini<br />
sağlamak için onları sınırlandırmamak gerekir zannımca.<br />
KAMAJİ VE İŞÇİLERİ<br />
Bir de kazan dairesini işleten sekiz kollu bir yaratık<br />
Kamaji vardır. Bu karakter de belli birimlerin başında<br />
bulunan, lider, vasıflı herkesin mutlak kötü olmayacağını<br />
vurgular. Film boyunca yönetmenin karakterlerde<br />
ani değişimleriyle aktarmak istediği duygu “kimsenin<br />
tamamen iyi ya da tamamen kötü olmayacağıdır”<br />
Kapitalist dünyanın en önemli özelliği çaba gösterip<br />
kendisini kanıtlayana hak ettiği ödülü verme eğilimde<br />
olmak en azından bunun sözünü vermesidir.<br />
Kamaji’nin emri altında çalışan küçük kurum<br />
parçaları da sadece kol gücüne dayanan işleri yapan<br />
modern toplum işçilerini simgeleyen birer metafordur.<br />
Kazan dairesine yakıt taşıyan bu yaratıklar karşılaştıkları<br />
en ufak sorunu bile kendi başlarına çözemezler.<br />
Örneğin Cahihiro’nun ayakkabılarına takıldıklarında<br />
yönlerini değiştirmeyi düşünemiyorlar. Özünde saf ve<br />
iyi birer yaratık olmaları bu sistemi anlamalarına yetmez,<br />
sadece söyleneni yaparlar. Karşılığında aldıkları<br />
yıldız şeklindeki yiyecekler modern toplumdaki TV<br />
starları ve şarkıcılarla tatmin olan sıradan vatandaşların<br />
durumuna bir göndermedir.<br />
KAONASHİ/ YÜZSÜZ<br />
Analizini yapacağımız en garip karakter ise Kaonashi/<br />
Yüzsüzdür. Kapitalizmin bir yan ürününü<br />
temsil ediyor. Yalnız ve mutsuz bir yaratık. Film boyunca<br />
sürekli bir yerlerde anlamsızca karşılaştığımız<br />
bu karakterin kimse farkına varamıyor. Görünmez bir<br />
hayalet gibi… Cahihiro onun hamama girmesine izin<br />
verdiğinde yüzsüzün kendiliğinden altın üretebildiğini<br />
öğreniyoruz. Bu altınlarla çalışanları etrafına toplayıp<br />
alışık olmadığı bu fazla ilgi karşısında değişiyor ve kendine<br />
hizmet edenleri tek tek midesine indiriyor. Sonunda<br />
devasa bir boyuta ulaşınca onu bu durumdan<br />
kurtaran bizim minik kızımız oluyor. Aslında yüzsüzün<br />
amacı saf ve masum olan bu küçük kızın ne istediğini<br />
öğrenmektir ama yardımları sonrası Cahihiro’nun<br />
arkadaşı olmayı başarıyor.<br />
Buradaki mesaj pek anlaşılmasa da, özetle; kapitalist<br />
sistemde birer asalak olarak yaşayan, onun yayılma<br />
hırsı sayesinde büyüyen sinik ama uyanık bireylerin<br />
bir yansımasını görebiliriz. Siteme dahil edilmeyen<br />
bu yaratık büyüme ve zenginleşme yeteneğine sahip<br />
olmasına rağmen bir sebeple dışlanmışları, mesela<br />
taşralı, sonradan görme zenginleri temsil ediyor<br />
mesela. Film bunların bir kurtuluş ihtimalinin var<br />
olduğunu, çünkü saf olana besledikleri doğal merak<br />
yüzünden, “devrimci” liderleri izleyebilecekleri sinyalini<br />
veriyor.<br />
OKUTERASAMA / NEHİR TANRISI<br />
Son olarak hamama gelen nehir tanrısı Okuterasama’yı<br />
aktarmak gerekir. Cahihiro hamama gelen<br />
bu nehir tanrısına içindeki sanayi atıkları ve çöpten<br />
oluşan pisliği temizleyerek tıpkı bir ejderha ruhunun<br />
hafifliğine kavuşmasını sağlar. Kapitalizm açısından<br />
bakıldığında bu sistemin kendi pisliğiyle kendisini<br />
hantallaştırdığına vurgu yapılır. Sadece dünyayı kirletmekle<br />
kalmayıp kendi varlığını ve devamını tehlikeye<br />
atıyor.<br />
Evet, dünyadaki her kaynak, ister doğal unsurlar<br />
olsun, ister insani, kapitalizmin çıkarları doğrultusunda<br />
kullanılabilir; ama sırf kapitalizmi çökertmek adına bu<br />
kaynakların daha hızlı tükenmesine göz yummamalı,<br />
aksine bu kaynaklar ne amaçla kullanılırsa kullanılsın,<br />
onları geri kazanmak için çaba sarf etmeliyiz.<br />
Yönetmen Miyazaki’ye bir röportajında bu nehir<br />
tanrısının neyi ifade ettiği soruluyor ve Miyazaki; bir<br />
nehrin temizliği sırasında orada bulunduğunu, dibinden<br />
çıkan pislikleri gördüğünü söyleyip bu izlenimlerini<br />
sanatına malzeme yaptığını anlatıyor.<br />
Ekolojik sorunlara bir de Haku’nun geçmişini<br />
anımsadığı sahnelerde rastlıyoruz. Geçmişte bir nehir<br />
tanrısıymış fakat sonra yaşadığı nehir kurutulup üzerine<br />
apartmanlar yapılmış. Bu yüzden Haku, evinin<br />
yolunu bulamadığından yakınıyor.<br />
Yukarıda analiz etmeye çalıştığım karakterlerin<br />
temsili değerlerini, neyi ifade ettiklerini bildiğinizde bu<br />
filmi tekrardan izlemenizi tavsiye ederim. Gün geçtikçe<br />
kapitalizme daha da boyun eğen ülkemizin nasıl<br />
bir hengâmede kaldığını iki saatlik çekimlerle tümden<br />
görmeniz, davranışlarınıza eski-yeni kavramlarını ekleyecektir<br />
mutlaka.<br />
Ülkemizde yaşayan herkesin farklı oranlarda olsa<br />
da aynı ruhta toplanması ve ruhumuzun kaçacak<br />
başka güzel ülke aramaması dileğiyle…<br />
kusva.org<br />
10
Change language