28.03.2017 Views

EDEBİYAT PROJE

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Yüz urup tapuna geldi icâzet ver ana şâhâ<br />

Ki yine devletinde ben görem mülk-i Horâsânî<br />

Ey şah, yüz sürerek huzuruna geldi(m), ona (bana) izin ver saltanatın sırasında Horasan memleketini yine<br />

göreyim.<br />

13. yüzyılda yaşamış Hacı Bektâş-ı Velî (d. 1209 – ö. 1271)’nin makalelerini içeren Bahrü'l-Hakayik adlı<br />

eseri çeviren Habibe Hatiboğlu’na gore Hoca Dehhani diğer ünlü Türk şairleriyle birlikte anılmıştır. Hoca<br />

Dehhani'nin bir şiiri 14. yüzyıl başında hazırlanıp bitirilmiş olan Şeyhoğlu Mustafa'nın "Kenzü'l-Küberâ"<br />

adlı şair tezkeresi içinde bulunmaktadır. Ancak bu tezikerenin daha önce yazılmış tezikerelerden bir<br />

çeviri olduğu iddia edilmektedir. Böylece Hoca Dehhani'nin eserleri daha önceki tezikereciler tarafından<br />

biliniip anılması ve bazı şiirlerinin bulunması çok olasıdır.[2] 15. yüzyılda Ömer Bin Mezld'in şair tezikeresi<br />

olan Mecmuatü'n-nezair'de bulunur.[3]. 15. yüzyılda Eğridirli Hacı Kemal'in özellikle nazireler içeren şair<br />

tezkiresi "Camiu'n-nezair" tezkiresinde şiir örneği bulunmaktadır.[1][4]<br />

Hoca Dehhani'yi, modern çağlarda Türk edebiyat tarihine geri kazandıran Mehmet Fuat Köprülü<br />

olmuştur.[5][6] Mehmed Fuad Köprülü'ye göre şair, Horasan'dan Anadolu Selçuklu sultanı III. Alâeddin<br />

Keykubad döneminde (d. 1283 – 1302) Anadolu'ya gelip yerleşip ve bu devletin sarayına intisap etmiştir.<br />

Sarayda hükümdarın irfan ve eğlence meclislerine katılıp edebiyat katkıları yapmıştır. Karamannâme adlı<br />

bir tarih kitabını uyarlayarak hazırlayan ve 16. yüzyılda yayımlayan Sikari [7] Hoca Dehhani'nin II.<br />

Alâeddin Keykubad'ın isteğine uyarak Farsça olarak 20.000 beyitlik bir Selçuklu Şehnamesi hazırladığını<br />

yazdığını da bildirmiştir. Ancak bu eserin yazması günümüze kadar gelememiştir.<br />

Mehmet Fuat Köprülü'nün bu yazılarını Hikmet İlaydin yeniden kritik olarak gözden geçirmiş ve verilen<br />

bazı bilgileri eleştirmiştir. Hoca Dehhani'nin tek kasidesinde yapilan telmihlere dayanarak Hikmet İlaydın,<br />

Hoca Dehhani'nin intisap ettigi Anadolu Selçuklu sultanının I. Alâeddin Keykubad (d. 1188 – ö.1237)<br />

olduğunu iddia etmiştir. Tarihçi Şikârî'nin Hoca Dehhani'ye atfettiği ve güya elimize geçmeyen Selçuklu<br />

Şehnamesi bu tarihçinin yanılması ile gerçekte böyle bir şehname eseri hazırlamış olan şair Kanii-yi<br />

Tussi'nin eseri ile karıştırma nedeni ile ortaya atıldığını dikkati çekmiştir.[8][9]<br />

Modern edebiyat eleştirmeni Ömer Faruk Akun ise hem Mehmet Fuat Köprülü'nün hem de Hikmet<br />

İlaydın'ın Hoca Dehhani'nin yaşadığı dönem ile ilgili kasidesinden yanlış yorumlama faraziyeleri<br />

çıkardıklarını iddia ederek Hoca Dehhani'nin ölüm yılı olarak gösterdikleri 1351'de, Hoca Dehhani'nin

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!