E80199 Informatyka

NA DOBRY START 

PORADNIK 

NAUCZYCIELA 

INFORMATYKA 

4 

szkoła podstawowa

Drodzy 

Nauczyciele 

Nowe prawo oświatowe zostało uchwalone. 

Przed nami wielka reforma całego systemu 

edukacji w Polsce, przed nami wielkie 

NOWE… 

… nowa sieć szkół, 

… nowe podstawy programowe, 

… nowe kompetencje kadry nauczycielskiej, 

… nowa struktura szkolna i nowe egzaminy, 

… nowe podręczniki i materiały edukacyjne. 

Wymaga to od nas wszystkich – czujących 

odpowiedzialność za edukację – połączenia sił 

tak, aby dać nauczycielom i uczniom, szkołom 

i dyrektorom możliwość spokojnego przejścia 

przez proces transformacji w nową polską 

szkołę. 

Dlatego w tym roku proponujemy ofertę wydawniczą 

przygotowaną do nowej podstawy 

programowej, czyli: nowe, najwyższej jakości 

podręczniki, nowe materiały ćwiczeniowe, 

nowe serwisy i zasoby elektroniczne, 

nową obudowę metodyczną. 

WSiP to rzetelny partner edukacji 

od wielu lat! 

Zapraszamy więc Państwa do partnerskiego 

dialogu z naszymi konsultantami edukacyjnymi, 

do poszerzania wiedzy na spotkaniach 

stacjonarnych i e-spotkaniach, do wnikliwej 

lektury naszych publikacji i uczestnictwa 

w warsztatach ORKE. 

Wszystko po to, aby 1 września 2017 roku 

ze spokojem zaczęli Państwo swoją pracę, 

a na uczniów czekały w bibliotece nowe 

podręczniki i ćwiczenia. 

Małgorzata Simonides 

Dyrektor Marketingu 

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne SA 

Spis treści 

Opis cyklu Informatyka. Klasa 4 ............... 1 

Materiały dla nauczyciela ....................... 4 

Rozkład materiału dla klas 4–8 ............... 6 

Wybrane fragmenty podręcznika 

Informatyka. Klasa 4 ............................19 

Analiza nowej podstawy 

programowej ..................................... 56 

Scenariusze lekcji ............................... 58

Wstęp do 

programowania 

Informatyka 

podręcznik 

Zgodny 

z nową 

podstawą 

programową 

szkoła podstawowa 

4 

Wprowadza ucznia w świat programowania i pokazuje, 

jak korzystać z wiedzy o cyfrowym świecie. 

Inspiruje do samodzielnej pracy i rozwija niezbędne umiejętności. 

Opiera naukę na języku Scratch – barwnym programie wizualnym 

dostosowanym do wieku uczniów. 

Zgodnie z nowym ramowym 

programem nauczania 

podręcznik jest przeznaczony 

na 1 godzinę lekcyjną 

tygodniowo. 

Duże i czytelne 

screeny ułatwiają naukę 

i wykonywanie zadań 

na komputerze. 

Pobudza uczniów 

do aktywnej nauki dzięki 

ciekawym zadaniom. 

1

Programowanie 

dla najmłodszych 


podręcznik 

Uczy projektowania, tworzenia i zapisywania w języku wizualnym Scratch 

historyjek oraz rozwiązywania problemów, w tym prostych algorytmów. 

Polecenia w podręczniku kładą nacisk na praktyczne zastosowanie 

zdobytych umiejętności. 


4 

21 

Scratch – 

co to jest? 

Wyświetli się wówczas formularz z polami do wypełnienia. 

Dowiesz się, jak 

● założyć konto użytkownika na stronie internetowej 

programu Scratch [czytaj: skrecz], 

● zainstalować ten program, 

● wybrać jego polską wersję językową. 

oznasz teraz program Scratch, który powstał w Stanach Zjednoczonych, 

ale jest popularny na całym świecie. Można w nim tworzyć 

P 

inter aktywne historyjki, animacje, gry i obrazki za pomocą gotowych 

bloków. 

Tworzenie konta użytkownika na stronie 

programu Scratch 

Na początku utworzysz własne konto na stronie programu Scratch. To 

zapewni ci możliwość zapisywania swoich projektów, dzielenia się nimi 

z innymi użytkownikami programu i korzystania z projektów innych 

osób. Taka wymiana doświadczeń umożliwia szybkie tworzenie ciekawych 

programów. 

ÊOtwórz X stronę http://scratch.mit.edu i kliknij przycisk Dołącz do 

Scratch 1 znajdujący się na górnym pasku programu. 

1 

ÊNa X pierwszej stronie formularza wypełnij trzy pola. 

Wybierz nazwę użytkownika – wpisz wybraną przez siebie nazwę (nie 

imię lub nazwisko, ale najlepiej pseudonim lub nick). Jeżeli wpisana nazwa 

użytkownika jest już przez kogoś używana, to po kliknięciu drugiego 

pola system wyświetli o tym komunikat. 

Wybierz hasło – wpisz swoje hasło. System informuje, żeby je zapamiętać 

i nikomu nie zdradzać. 

Potwierdź hasło – wpisz ponownie to samo hasło. Jeżeli wpisy nie są 

zgodne, system cię o tym poinformuje. Należy wtedy ponownie wpisać 

hasło. 

ÊKliknij X przycisk Następne 2 znajdujący się na dole po prawej stronie 

okna. 

2 

80 

81 

Numerowane odnośniki 

pomagają w odnalezieniu 

na rysunku elementów 

opisanych w tekście. 

Sekcja Dowiesz się jak 

na początku każdej lekcji 

pokazuje uczniom, czego 

nauczą się na danych zajęciach. 

Przekaz 

dostosowany 

do wieku ucznia 

zapewnia 

efektywność 

nauczania 

Zgodnie z podstawą programową podręcznik kładzie 

nacisk na rozumienie, analizowanie i rozwiązywanie 

problemów. 

Pomaga uczniom wyróżniać podstawowe kroki 

algorytmicznego rozwiązywania problemów: określenie 

problemu i celu do osiągnięcia, analizę sytuacji problemowej, 

opracowanie rozwiązania, sprawdzenie rozwiązania 

dla przykładowych danych, zapisanie rozwiązania 

w postaci schematu lub programu. 

2

Przejrzysta struktura 

i wygodny układ treści 


podręcznik 

Ciekawe zadania do rozwiązywania indywidualnie lub w grupach 

zachęcają uczniów do twórczych działań. 

Szata graficzna jest prosta, atrakcyjna dla uczniów i funkcjonalna, 

a treści informatyczne przedstawiono przejrzyście i czytelnie. 


4 

Łączenie tekstu i ilustracji 

Najpierw wpisz zaplanowaną treść zaproszenia i sformatuj tekst odpowiednio 

do charakteru imprezy. Następnie zilustruj zaproszenie. 

ÊXRysunki wykonane w odpowiednim rozmiarze i zapisane na dysku 

w osobnych plikach możesz umieścić w zaproszeniu, klikając kartę 

Wstawianie Obraz. 

ÊXJeżeli chcesz użyć obrazków wykonanych w edytorze Paint lub ich fragmentów, 

wybierz przycisk Zaznacz, a potem skopiuj (Kopiuj) z edytora 

Paint i wklej (Wklej) do dokumentu edytora Word. 

ÊXAby swobodnie przesuwać i ustawiać rysunki na obszarze zaproszenia, 

wybierz dla nich układ ramki, który znasz z lekcji 16. 

Do słownika 

● kolumna tekstu 

● druk dwustronny 

● znak podziału 

Rysunki pochodzące z internetu lub z galerii Apache OpenOffice 

są powszechnie znane. Skorzystanie z nich przyspieszy wykonanie 

zaproszenia, ale nie będzie ono zbyt oryginalne. 

ZADANIE 

Próbne wydruki 

Przed zapisaniem gotowych zaproszeń warto przeprowadzić 

próbę. 

Ê XWpisz dane wybranej osoby do szablonu zaproszenia 

i obejrzyj podgląd wydruku – wybierz polecenie Drukuj 

z karty Plik. 

Ê XPopraw ewentualne błędy lub usterki i wydrukuj 

zaproszenie. 

Ê XNa koniec uważnie przeczytaj wydrukowane zaproszenie 

– sprawdzania nigdy za wiele! 

1. Zrób zaproszenie składane w orientacji poziomej i z podziałem na 

kolumny. Kolumny wypełniaj po kolei – najpierw pierwszą, potem drugą. 

Stanowią one kolejne kartki zaproszenia. Jeśli skończysz pisać tekst 

w pierwszej kolumnie i szybko zechcesz przejść do następnej, 

użyj karty Układ Znaki podziału Kolumna. 

Pamiętaj, aby obie części zaproszenia wydrukować dwustronnie 

na jednej kartce. Zastanów się, którą stroną trzeba włożyć 

zadruko waną już kartkę do drukarki. Spytaj nauczyciela, czy szkolna 

dru kar ka „potrafi” automatycznie wydrukować kartkę dwustronnie. 

19 

Sprawdź słówko 


● wyśrodkować zawartość komórki 

w pionie i poziomie, 

● używać niestandardowego rozmiaru czcionki. 

prechen Sie Deutsch? Parlez-vous français? Говорите ли вы по-русски? 

SDo you speak English? Takie pytania bardzo często wprawiają w zakłopotanie. 

Dlatego warto od najmłodszych lat uczyć się języków obcych. 

A słówka to podstawa! 

Projekt słownika 

Wspólnie z kolegami i koleżankami przygotujesz ilustrowany słownik 

języka, którego uczysz się w szkole. Na przykład taki jak pokazany poniżej. 

butterfly 

donkey 

flower 

72 

73 

Bezpośredni język poleceń 

przemawia do ucznia 

i pobudza do aktywnego 

działania. 

Pogłębia wiedzę użyteczną 

i pomaga wyćwiczyć 

umiejętności przydatne 

w życiu codziennym. 

Kształtuje 

umiejętności 

uczniów 

na wielu 

poziomach 

Jeden temat to jedna lekcja, co daje jasną strukturę 

zajęć i wygodę pracy. 

Uczeń w klasie 4 nauczy się pracować 

z edytorem tekstu, edytorem grafiki, arkuszem 

kalkulacyjnym, programem prezentacyjnym, 

oraz dowie się, jak wyszukiwać informacje 

w internecie. 

Duże i czytelne screeny ułatwiają naukę 

i wykonywanie zadań na komputerze 

3

Praktyczny kurs informatyki 

zapewnia aktywną naukę 


podręcznik 

Zawiera zadania nawiązujące do życia codziennego z naciskiem 

na praktyczne wykorzystanie zdobytych umiejętności. 

W podręczniku jest w sumie 60 zadań do samodzielnego wykonania. 

Dzięki podejściu problemowemu i wielu nawiązaniom do innych 

przedmiotów uczniowie krzyżowo ćwiczą wymagane umiejętności. 


4 

15 

Język polski 

w internecie 


● wyszukiwać teksty w internecie, 

● kopiować teksty i ilustracje ze stron WWW 

i wstawiać je do dokumentu, 

● postępować z fragmentami utworów obcego autorstwa, 

● formatować i drukować dokumenty. 

„Gdy idąc w ślad pana Kleksa nabrałem w płuca pewną ilość powietrza 

i poczułem wewnątrz niezwykłą lekkość, zrozumiałem, że już gotów jestem 

do lotu. Wydąłem więc policzki i począłem natychmiast unosić się w górę”. 

Jan Brzechwa, Akademia Pana Kleksa 

o i co było dalej? Tekst umieszczony powyżej to fragment jednej 

Nz twoich szkolnych lektur. Być może czytałeś ją już całą lub we fragmentach. 

Tak czy inaczej, możesz sobie przypomnieć dalszy ciąg tej historii. 

Poszukaj lektury w sieci 

Wiesz już, jak wyszukiwać informacje w internecie. Wpisz więc w okno 

wyszukiwarki tytuł Akademia Pana Kleksa. Ile pojawiło się wyników 1 ? 

Czy wśród nich da się odnaleźć zacytowany fragment? 

1 

Wyników jest bardzo dużo: fragmenty filmów, Wikipedia, muzyka, teksty, 

opisy książek w księgarni... Wydaje się, że odszukanie cytowanego 

fragmentu będzie bardzo żmudne. Jest jednak na to pewien sposób. 

Wyszukiwarka „potrafi” wyszukać także konkretny fragment tekstu – wystarczy 

go wpisać w okienko w cudzysłowie 2 (dokładnie i bez błędów). 

2 

Tym razem wyników jest niewiele i większość trafień kieruje bezpośrednio 

do tekstu książki. Tam już bez kłopotu znajdziesz odpowiedni 

fragment. Przeczytaj go, żeby wiedzieć, jak skończyła się ta przygoda. 

Łamigłówka i układanka 

Oto fragmenty kilku akapitów 

z tej samej książki: 

„słowa inżyniera Kopcia” 

„wystawały wysoko ponad dach 

fabryki” 

„tryskających z pasów transmisyjnych, 

elektrycznych świdrów” 

„podłubać nim w dziurkach 

obrabianych” 

„chwytały je specjalne ruchome 

dźwigi” 

„dziurki w nosie i dziurki 

w uszach” 

„za jednym obrotem koła otrzymywali 

dziesięć” 

„olbrzymich budynków o przezroczystych 

murach i oszklonych 

dachach” 

„obie zużyte swoje dziurki” 

„ubranych w skórzane fartuchy 

i hełmy o czarnych szkłach” 

Do słownika 

● kopiowanie 

● wklejanie 

62 

63 

Do słownika to lista pojęć 

komputerowych do zapisania 

i zapamiętania przez uczniów. 

W podręczniku do klasy 4 

znajduje się 70 takich pojęć. 

Screencasty dostępne na Uczę.pl 

urozmaicają naukę programowania 

w języku Scratch. 

Materiały dla nauczyciela 

* * 

600 materiałów do informatyki gotowych 

do pobrania 

dokumenty niezbędne w codziennej pracy 

pomoce dydaktyczne przydatne w prowadzeniu lekcji 

sprawdziany gotowe do wydruku 

inne pomoce, m.in.: filmy, projekty, screencasty, tabele, 

sprawdziany. 

dostęp do e-podręcznika WSiP do informatyki 

oraz do elektronicznych ćwiczeń** 

raporty z wynikami uczniów z możliwością 

zapisywania i drukowania 

komunikacja z uczniami – przekazywanie 

bieżących informacji 

4 

* Dostęp oraz korzystanie z serwisów WSiP wymaga rejestracji oraz akceptacji regulaminu danego serwisu. 

** Zgodnie z warunkami danego zamówienia.

To miejsce, w którym 

dzielimy się z Tobą wiedzą 

W naszym Klubie Nauczyciela na Uczę.pl 

znajdziesz wszystko, czego potrzebujesz! 

Od materiałów dla przedszkoli i klas 1–3 

przez opracowania przedmiotowe 

dla starszych klas szkół podstawowych 

po propozycje lekcji dla młodzieży 

w szkołach ponadpodstawowych. 

Przygotowywanie ciekawych lekcji, opracowywanie 

klasówek, ocenianie umiejętności 

uczniów, dokumentacja… Twoja praca wykracza 

daleko poza szkolną salę. Obowiązków Ci 

nie odejmiemy, ale możemy sprawić, że staną 

się łatwiejsze i mniej czasochłonne. 

TEN KLUB JEST DLA CIEBIE! ZNAJDZIESZ TU: 

programy nauczania – napisane przez 

doświadczonych autorów; 

wymagane dokumenty – zawsze na czas 

i w odpowiedniej formie; 

pomysły na lekcje – scenariusze lekcji 

ze wskazówkami metodycznymi, które 

pomogą w realizacji ciekawych zajęć; 

sprawdziany, klasówki, testy – gotowe 

do pobrania i drukowania. 

Wciąż się zastanawiasz? A wiesz, że tylko w 2016 r. 

nauczyciele pobrali 2,5 miliona materiałów? 

Dowiedz się więcej – poznaj materiały metodyczne 

na pierwszy miesiąc nauki. Te i pozostałe materiały 

znajdziesz w Klubie Nauczyciela! 

Rozkład materiału do klas 4–8 ........................................................ 6 

Wybrane fragmenty podręcznika Informatyka. Klasa 4 ..................... 19 

Analiza nowej podstawy programowej .......................................... 56 

Scenariusze lekcji ....................................................................... 58 

5

Informatyka | Klasy 4–6 

Szkoła podstawowa 

ROZKŁAD MATERIAŁU DLA KLAS 4–6 

Klasa 4 (30 godz.) 

Temat 

1. Zaczynamy... 

Zasady bezpiecznej pracy z komputerem. Projekt Komputerowy słownik 

2. Twoja wizytówka 

Łączenie tekstu i ilustracji – edytor grafiki, np. Paint 

3. Co nowego w szkole? 

Tworzenie listy – edytor tekstu, np. Microsoft Word 

4. Czy masz edytor tekstu? 

Nie tylko Word – edytor tekstu Apache OpenOffice Writer 

5. Czy potrafisz szybko pisać? 

Szybkie pisanie na klawiaturze, słownik – edytor tekstu, np. Microsoft Word 

6. Pilnuj lekcji! 

Tworzenie tabeli – edytor tekstu, np. Microsoft Word 

7. Autoportret 

Rysowanie – edytor grafiki, np. Paint 

8. Portret twojej klasy 

Przygotowanie tekstu do druku – edytor tekstu, np. Microsoft Word 

9. Pokaż, jaki jesteś 

Tworzenie slajdu – program do prezentacji, np. Microsoft PowerPoint 

10. Przyroda z komputerem 

Tworzenie prezentacji – program do prezentacji, np. Microsoft PowerPoint 

11. Hieroglify? 

Czcionki graficzne i symbole – edytor tekstu, np. Microsoft Word 

12. Niech wszyscy wiedzą 

Ilustrowanie i formatowanie tabeli – edytor tekstu, np. Microsoft Word, 

edytor grafiki, np. Paint 

13. Bezpiecznie w sieci 

Poznanie zasad bezpieczeństwa w internecie 

14. Znajdź w sieci 

Wyszukiwanie danych w internecie – wyszukiwarka, np. Google 

15. Język polski w internecie 

Łączenie tekstów – edytor tekstu, np. Microsoft Word 

16. Czyj to zamek? 

Pisanie i ilustrowanie 

opowiadania – edytor tekstu, np. Microsoft Word 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

AUTORZY: Wanda Jochemczyk, Iwona jewska-Kranas, Witold Kranas, Agnieszka Samulska, Mirosław Wyczółkowski 

6 

6 

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2017



Temat 

17. Książka z obrazkami 

Przygotowanie wspólnego dokumentu (książki) – edytor tekstu, np. Microsoft Word 

18. Goście mile widziani 

Projektowanie i drukowanie zaproszeń – edytor tekstu, np. Microsoft Word. 

19. Sprawdź słówko 

Wstawianie obrazków do tabeli – edytor tekstu, np. Microsoft Word 

20. Czy znasz ikony programów? 

Tworzenie własnej ikony – edytor grafiki, np. Paint 

21. Scratch – co to jest? 

Instalacja programu Scratch, zakładanie konta użytkownika, zasady społeczności 

22. Scratch – duszki i skrypty 

Przeglądanie i modyfikowanie przykładowego projektu, analiza skryptów. 

23. Scratch – teksty i dźwięki 

Budowanie projektu z tekstem i dźwiękiem w Scratchu 

24. Scratch - rysuj z Mruczkiem 

Rysowanie w Scratchu, bloki pisaka 

25. Liczby w komórkach 

Wprowadzanie i analiza danych – arkusz kalkulacyjny, np. Microsoft Excel 

26. Kolorowe słupki 

Pierwsze wykresy w arkuszu – arkusz kalkulacyjny, np. Microsoft Excel 

27. Czy masz arkusz kalkulacyjny? 

Nie tylko Excel – arkusz kalkulacyjny Apache OpenOffice Calc, pobieranie i korzystanie z bezpłatnego oprogramowania 

28. A ty rośniesz... 

Tworzenie wykresu kolumnowego, analiza wyników – arkusz kalkulacyjny, np. Microsoft Excel 

29. Matematyka z komputerem 

Tworzenie formuł – arkusz kalkulacyjny, np. Microsoft Excel 

30. O czym mówią dane? 

Porządkowanie danych w tabelach i na wykresach – arkusz kalkulacyjny, np. Microsoft Excel 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 


Temat 

1. Bezpiecznie z komputerem 

Bezpieczeństwo i higiena pracy z komputerem, ochrona przed wirusami, elementy komputera i urządzenia zewnętrzne 

2. Historyjka obrazkowa 

Tworzenie komiksu – edytor tekstu, np. Microsoft Word 

Liczba 

godzin 

1 

1 


7 

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2017 

7



Temat 

3. Grafika wektorowa 

Poznawanie grafiki wektorowej, korzystanie z biblioteki Openclipart 

4. Scratch – ruchome obrazki 

Rysowanie w trybie wektorowym w Scratchu 

5. Scratch – multimedialne komiksy 

Wykorzystanie ruchu i dźwięków 

6. Scratch – wirujące wiatraki 

Sterowanie duszkami z wykorzystaniem zmiennych w Scratchu 

7. Scratch – wyścigi samochodów 

Losowość i ruch w Scratchu 

8. Połączenia 

Sieci komputerowe i sieci telefonii komórkowej, animacja obiektów – program do prezentacji, np. Microsoft PowerPoint 

9. Co kraj, to obyczaj 

Sieciowe prawa i obyczaje – netykieta 

10. Kiedy do mnie piszesz… 

Zakładanie konta pocztowego, wysyłanie listu elektronicznego 

11. Rozmowy w sieci 

Czaty i komunikatory, akronimy i emotikony 

12. Zróbmy to razem! 

Korzystanie z Dokumentów Google, poznawanie pracy w chmurze 

13. Scratch – graj melodie 

Układanie nut i odtwarzanie melodii w Scratchu 

14. Posłuchaj i powiedz mi 

Rozpoznawanie i synteza mowy w systemach Android i Windows 

15. Dźwięki wokół nas 

Nagrywanie i modyfikowanie dźwięków – edytor dźwięku Audacity 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

16. Dźwięki w plikach i internecie 

Zapisywanie plików audio MP3, radio w smartfonie i w komputerze – edytor dźwięku Audacity 

17. Fotograficzne poprawki 

Kadrowanie i korygowanie zdjęć w komputerze (edytor grafiki, np. PhotoFiltre) i urządzeniu mobilnym (narzędzia systemu 

Android) 

18. Zabawy z obrazem 

Przetwarzanie obrazów w malowidła i inne modyfikacje w komputerze (edytor grafiki, np. PhotoFiltre) i w urządzeniu 

mobilnym (narzędzia systemu Android) 

19. Jak powstaje film? 

Tworzenie filmu ze zdjęć, efekty specjalne – edytor filmów, np. Windows Movie Maker 

20. Trzy, dwa, jeden… 

Nagrywanie audionarracji i wideonarracji – edytor filmów, np. Windows Movie Maker, edytor dźwięku, np. Audacity 

1 

1 

1 

1 

1 


8 

8 




Temat 

21. Wirtualne wędrówki 

Zwiedzanie miast i tłumaczenie obcojęzycznych słów w internecie z użyciem urządzeń mobilnych lub komputera – Google 

Street View 

22. Podróże z Google Earth 

Podróżowanie w internecie z użyciem urządzeń mobilnych lub komputera, nagrywanie wycieczki, wyznaczanie odległości 

na trójwymiarowej mapie – Google Earth 

23. Poznaj Europę 

Szukanie i informacji w internecie, przedstawianie danych w arkuszu kalkulacyjnym, np. Microsoft Excel i programie prezentacyjnym, 

np. PowerPoint 

24. Perły Europy 

Szukanie informacji w internecie, przedstawianie danych w arkuszu kalkulacyjnym, np. Microsoft Excel 

i programie prezentacyjnym, np. PowerPoint 

25. Wykreślanie świata 

Analiza danych i tworzenie wykresów – arkusz kalkulacyjny, np. Microsoft Excel. Praca nad wspólnym dokumentem 

w chmurze 

26. Scratch – nie tylko pawie oczka… 

Nowe bloki. Rysowanie 

27. Scratch – gwiazdy i gwiazdeczki 

Rysowanie gwiazd na niebie w Scratchu 

28. Scratch – projektowanie gry 

Projektowanie gry w Scratchu, organizacja pracy nad projektem programistycznym 

29. Scratch – poprawianie gry 

Doskonalenie gry w Scratchu. Poprawianie projektu 

30. Projekt Blaski i cienie internetu 

Całoroczny projekt uczniowski – program do prezentacji, np. Microsoft PowerPoint. Praca nad wspólnym dokumentem 

w chmurze 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 


Temat 

1. Bezpieczne dane, bezpieczny komputer, bezpieczny ja 

Przypomnienie zasad BHP w pracy z komputerem. Jak pogodzić obowiązki i przyjemności. Jak radzić sobie z uzależnieniem 

od komputera i internetu 

2. Pomyśl, zaplanuj 

Analiza zadania, projektowanie rozwiązania – algorytm znajdowania najmniejszej lub największej wartości 

3. Scratch – ukryte liczby 

Algorytm znajdowania najmniejszej lub największej wartości w Scratchu 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 


9 


9



Temat 

4. Scratch –sprawdź, czy jest! 

Algorytm poszukiwania elementu w nieuporządkowanym zbiorze 

5. Scratch – gra Zgadnij liczbę! 

Algorytm poszukiwania elementu w uporządkowanym zbiorze, tworzenie pętli warunkowej, losowanie liczb w Scratchu 

6. Liczby z kresek 

Zamiana kodu paskowego na liczby. Wprowadzenie do systemu dwójkowego 

7. Kreski z liczb 

Zamiana liczb na kod paskowy, dwójkowy system liczbowy, kody QR 

8. Krzyżówki 

Budowanie krzyżówki – edytor tekstu, np. Microsoft Word 

9. Obrazy z ekranu 

Przygotowanie tekstu ze zrzutami ekranowymi – edytor grafiki, np. Paint, edytor tekstu, np. Microsoft Word, praca 

w chmurze nad wspólnym dokumentem 

10. Multimedialna instrukcja 

Tworzenie filmu z prezentacji – edytor dźwięku, np. Audacity, program do prezentacji, np. Microsoft PowerPoint 

11. Fotohistoria 

Tworzenie filmu z użyciem urządzeń mobilnych i komputera 

12. Piramida zdrowia 

Infografika, czyli graficzna prezentacja informacji – edytor grafiki, np. Paint, edytor tekstu, np. Microsoft Word, arkusz 

kalkulacyjny, np. Microsoft Excel 

13. Pomoc z angielskiego 

Korzystanie z serwisu Freerice.com i Tłumacza Google – edytor tekstu, np. Microsoft Word 

14. Akademia matematyki 

Ćwiczenia z matematyki na portalu Akademia Khana 

15. Dziel się wiedzą! 

Poznawanie siostrzanych projektów Wikipedii 

16. Dzień Bezpiecznego Internetu 

Opracowanie bezpiecznego hasła do konta w internecie 

17. Komputery w pracy 

Praca w chmurze nad wspólną prezentacją – przeglądarka internetowa, np. Google Chrome, programy Dokumenty Google 

18. Kto, kiedy, gdzie? 

Korzystanie z Dokumentów Google, sortowanie i filtrowanie danych – przeglądarka internetowa, np. Google Chrome 

19. Policz, czy warto! 

Wprowadzanie serii danych, kopiowanie formuł – arkusz kalkulacyjny, np. Microsoft Excel 

20. Tik-tak, tik-tak 

Data w arkuszu kalkulacyjnym, formaty specjalne – arkusz kalkulacyjny, np. Microsoft Excel 

21. Orzeł czy reszka? 

Losowanie danych i sporządzanie wykresów – arkusz kalkulacyjny, np. Microsoft Excel 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 


10 

10 




Temat 

22. Jak to działa? 

Algorytm pisemnego dodawania i odejmowania w arkuszu kalkulacyjnym, np. Microsoft Excel 

23. Scratch – mnożenie liczb 

Wykonywanie działań na liczbach i napisach w Scratchu 

24. Scratch – sprawdź, czy umiesz mnożyć 

Tworzenie testu z tabliczki mnożenia w Scratchu 

25. Scratch – razem tworzymy projekt 

Wykorzystanie studia, forum, wiadomości i komentowania podczas tworzenia wspólnego projektu 

26. Astronomia z komputerem 

Zwiedzanie komputerowych planetariów – Stellarium i Google Earth (Android i Windows) 

27. Liternet 

Czytanie literatury w internecie w urządzeniu mobilnym i w komputerze – biblioteka internetowa, np. Wolne Lektury 

28. Projekt zespołowy – organizacja 

Wysyłanie listów z załącznikiem do grupy odbiorców. Praca w chmurze 

29. Projekt zespołowy – realizacja i pokaz 

Wybór formy projektu, przygotowanie do pokazu, sprawozdanie z prac – edytor grafiki, np. PhotoFiltre. Praca nad wspólnym 

dokumentem w chmurze 

30. Moje prace świadczą o mnie 

Tworzenie dokumentu z dostępem do wykonanych prac – edytor tekstu, np. Microsoft Word, program do prezentacji, np. 

PowerPoint 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

1 


11 


11



ROZKŁAD MATERIAŁU DLA KLAS 7–8 


1. Lekcje z komputerem (6 godz.) 

Temat 

1. Zasady pracy z komputerem 

Poznawanie zasad korzystania z pracowni komputerowej, zasad bezpiecznej pracy z komputerem, klasyfikacji programów komputerowych 

2. Cechy komputerów 

Poznajemy podstawowe elementy komputera i ich parametry oraz jednostki, w których określa się te parametry 

3. Czy masz 1101 lat? 

Dane w komputerze – reprezentacja, sposoby zapisu. Podstawy działania komputera – systemy pozycyjne. Bity i bajty. Korzystanie 

z Kalkulatora (widok programisty) 

4. W sieci 

Jak wyszukiwać potrzebne informacje w sieci i je wykorzystywać, jak wyszukiwać elementy graficzne i je wykorzystywać, jak 

założyć konto pocztowe Google 

5. W chmurze 

Jak wykorzystać konto pocztowe Google, uprawniające do bezpiecznego korzystania z usług internetowych, w szczególności jak 

korzystać z Dysku Google, jakie korzyści płyną ze świadomego użytkowania internetu 

6. Wspólne dokumenty 

Jak korzystać ze wspólnych dokumentów, jakie są zasady netykiety, jak przyspieszyć porozumiewanie się w sieci za pomocą 

skrótów i obrazków literowych 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

2. Lekcje programowania (6 godz.) 

Temat 

1. Duszek w labiryncie 

Sterowanie duszkiem, zastosowanie pętli zawsze, wykorzystanie instrukcji warunkowej jeśli 

2. Malowanie na ekranie 

Po co są procedury bezparametrowe i z parametrem, jak tworzyć własne bloki w Scratchu, jak korzystać z nich podczas tworzenia 

projektu 

3. Gra z komputerem – Papier, nożyce, kamień 

Zasady gry Papier, nożyce, kamień, i jej programowanie w Scratchu 

4. Ruch i dźwięk 

Jak animować duszki Scratcha, jak wykorzystać dźwięk w projektach 

5. Minimum, maksimum 

Co to jest zmienna typu lista, jak zapisywać na niej liczby, minimum zbioru liczb, jak je znajdować 

6. Liczby pierwsze 

Co to jest operacja modulo, jak sprawdzać parzystość liczby, jak sprawdzać czy liczba jest pierwsza, jak wykorzystać pętlę powtarzaj…aż 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

AUTORZY: Wanda Jochemczyk, Iwona Krajewska-Kranas, Witold Kranas, Agnieszka Samulska, Mirosław Wyczółkowski 

12 

6 




3. Lekcje z algorytmami (6 godz.) 

Temat 

1. Zakręt za zakrętem 

Sposoby tworzenia skryptów rekurencyjnych, figury rekurencyjne. 

2. Wieże Hanoi 

Rozwiązanie problemu wież Hanoi 

3. Algorytm i schemat 

Pojęcia algorytmu, schematu blokowego oraz sposoby obliczania NWD 

4. Języki programowania 

Języki programowania (Python i JavaScript), przykładowe programy oparte na algorytmie Euklidesa (obliczanie NWD) 

5. Ciąg Fibonacciego 

Środowisko SNAP!, złożoność algorytmu. Algorytm liczący liczby Fibonacciego i znaczenie śledzenia działania 

6. Szybkie porządki 

Najlepszy algorytm porządkowania (przez scalanie) 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

4. Lekcje w edytorze (6 godz.) 

Temat 

1. Pisz sprawnie i ładnie 

Podstawowe zasady wpisywania tekstu w edytorze. Praca z gotowym tekstem, zmiana czcionki, wyglądu strony, korzystanie 

z linijki, estetyka przygotowania tekstu do druku, drukowanie 

2. Jak to się pisze? 

Stosowanie podstawowego słownictwa związanego z obecnością komputerów w naszym codziennym życiu. Stosowanie różnorodnych 

sposobów pracy z tabelami: wstawianie, wypełnianie treścią, zaznaczanie, dostosowywanie, formatowanie, przekształcanie 

tekstu na tabelę i tabeli na tekst, przygotowanie do wydruku. Korzystanie z poleceń: Znajdź, Zamień oraz sortowania 

akapitów w tekście. 

3. Kształty poezji 

Rozplanowanie tekstu na stronie, dobranie sposobu formatowania czcionki do charakteru i wyglądu tekstu. Tworzenie układu 

kolumnowego tekstu. Stosowanie tabulatorów, linijki, wcięcia akapitów, wyrównania tekstu. Wstawianie wymuszonego końca 

strony, kolumny, wiersza. Ilustrowanie tekstu gotową grafiką lub wykonanymi własnoręcznie ilustracjami. Osadzanie grafiki 

w tekście, zmiana rozmiaru obrazka, ustawianie obrazków w wybranych miejscach. Wypełnianie nagłówka i stopki, formatowanie 

tekstu w nagłówku i stopce. Sprawdzanie, jak będzie wyglądał wydrukowany tekst 

4. Plakat 

Ilustrowanie tekstu gotową grafiką. Przekształcanie i modyfikowanie prostych rysunków obiektowych. Osadzanie na różne 

sposoby grafiki obiektowej w tekście. Umieszczanie rysunku jako tła dokumentu tekstowego. Stosowanie czcionki o niestandardowym 

rozmiarze, wypunktowanie, numerowanie 

5. Dialog z maszyną 

Sprawdzanie pisowni w dokumencie, korzystanie ze słownika wbudowanego w edytor i systemu podpowiedzi. Korzystanie ze 

Schowka oraz z techniki „przenieś i upuść”. Korzystanie z symboli, znaków specjalnych i specjalnych zestawów czcionek. Wykonywanie 

zrzutów ekranu i ilustrowanie nimi własnych dokumentów 

6. Portfolio z tekstami 

Posługiwanie się funkcjami Schowka. Stosowanie stylów, tworzenie spisu treści obszernego dokumentu. Tworzenie strony tytułowej, 

dzielenie dokumentu na sekcje 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 


7 


13



5. Lekcje z multimediami (6 godz.) 

Temat 

1. Światłem malowane 

Poprawianie podstawowych parametrów zdjęcia (jasność, kontrast, kolorystyka), korygowanie niekorzystnych krzywizny obrazu, 

wybieranie odpowiedniego kadru i eliminowanie niepożądanych elementów na zdjęciu, dobieranie parametrów zdjęcia stosownie 

do jego przeznaczenia: wykonania odbitek lub wydruku, oglądania go na ekranie komputera 

2. Afisz na konkurs 

Jak łączyć różne elementy w jeden obraz, dodawać do obrazu warstwy tekstowe, wypełniać dowolnym wzorem czcionki w tekście, 

stosować maski. Jak wyrównywać elementy względem osi pionowej i poziomej obrazu 

3. Nie taka martwa natura 

Tworzenie filmu na podstawie jednego obrazu statycznego. 

Jak importować napisy i obrazy do programu Photo Story. Jak stosować swobodny ruch kamery w programie Photo Story. Jak 

płynnie zmieniać kierunek ruchu kamery. Jak zapisywać projekt i gotowy film 

4. Cyfrowy montaż filmu 

Jak zaimportować obrazy i filmy do programu Movie Maker. Jak stosować efekty wizualne dla wybranych sekwencji filmu. Jak 

wprowadzać napisy początkowe, podpisy i napisy końcowe. Jak zapisać projekt oraz gotowy film 

5. Przygotowanie prezentacji 

Praca w zespole nad wspólnym projektem, tworzenie prezentacji w programie PowerPoint, umieszczanie w prezentacji obrazków, 

dźwięków, filmów 

6. Prezentacja 

Tworzenie prezentacji w programie PowerPoint, umieszczanie w prezentacji obrazków, dźwięków, filmów. Doskonalenie prezentacji. 

Przygotowanie do prezentowania 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

6. Podsumowanie i ocenianie (2 godz.) 


14 

8 





1. Lekcje z HTML (6 godz.) 

Temat 

1. Jak to zrobić w HTML? 

Krótka historia języka opisu tekstu (HTML). Strukturalna istota języka HTML w wersji 5. Tworzenie prostego dokumentu HTML 

2. Strona w dobrym stylu 

Jak stosować kaskadowe arkusze stylu. Rodzaje kaskadowych arkuszy stylów (wpisane, osadzone, zewnętrzne). Tworzenie dokumentu 

HTML z zastosowaniem kaskadowych arkuszy stylów 

3. Strona interaktywna 

Jak powstają interaktywne dokumenty HTML z wykorzystaniem języka JavaScript. Tworzenie dokumentu HTML z wykorzystaniem 

elementów interaktywnych. 

4. Witryna WWW 

Tworzenie witryny WWW przez połączenie poszczególny dokumenty HTML systemem odnośników. Jak umieścić w intranecie 

lub internecie witrynę WWW 

5. Prawo w internecie 

Jak prawo autorskie chroni ludzi oraz programy komputerowe, co to jest wolne oprogramowanie i jak je można zainstalować 

6. Nie jesteś sam 

Tworzenie konta na Facebooku. Tworzenie grup znajomych. Współpraca i szeroko pojęta pomoc koleżeńska z wykorzystaniem 

Facebooka. Prywatność i bezpieczeństwo w społecznościach internetowych 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

2. Lekcje programowania (6 godz.) 

1. Pisz i powtarzaj 

Pierwsze kroki w środowisku Python. Pętla for 

2. Jaki mamy rok? 

Wykorzystanie instrukcji warunkowej if 

3. Sumuj cyfry 

Obliczanie sumy cyfr danej liczby całkowitej. 

4. Liczby doskonałe 

Badanie podzielności liczb 

Temat 

5. Szukaj 

Wyszukiwanie elementu w zbiorze uporządkowanym i nieuporządkowanym 

6. Zrób porządek 

Porządkowanie elementów zbioru przez proste wstawianie i zliczanie 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 


9 


15



3. Lekcje z liczbami i zbiorami danych (6 godz.) 

Temat 

1. Jak to z Gaussem było? 

Podstawowe techniki pracy w arkuszu. Rozwiązywanie prostych zadań matematycznych za pomocą arkusza. Planowanie obliczeń 

w arkuszu. Znajdowanie sumy stu kolejnych liczb. Porządkowanie danych w tabelach. Analiza danych zapisanych w arkuszu 

2. Liczby, potęgi, ciągi 

Planowanie obliczeń, analiza wyników. Formatowanie danych liczbowych, prezentacja wyników obliczeń. Wprowadzanie serii 

danych, obserwacja ciągów liczbowych w arkuszu - jak to szybko rośnie, maleje 

3. Z tabeli – wykres 

Zastosowanie arkusza do prac przeliczeniowych, graficzna prezentacja wyników. Analiza prezentacji wykresów funkcji w arkuszu 

4. Średnio na głowę 

Statystyka: zbieramy, analizujemy i przetwarzamy dane. Proste obliczenia statystyczne i ich prezentacja w arkuszu 

5. Dużo danych 

Statystyka w arkuszu. Tabela przestawna i niektóre funkcje statystyczne 

6. Moi znajomi 

Kartotekowa baza danych, filtrowanie i sortowanie danych, zastosowanie formularza do wpisywania danych 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

4. Lekcje z modelami (6 godz.) 

Temat 

1. Kości zostały rzucone 

Rzucamy monetą i kostką za pomocą komputera. Analiza procesów losowych. Graficzna prezentacja wyników 

2. Symulacja ruchu planet i satelitów 

Programowanie aplikacji obliczającej i rysującej orbity planet lub satelitów 

3. Fraktale cz. 1 

Pojęcie fraktala i sposoby rysowania różnych fraktali takich jak drzewo binarne, płatek Kocha i trójkąt Sierpińskiego 

4. Fraktale cz. 2 

Programowanie wybranych fraktali w Scratchu lub w języku Python. 

5. Gra w życie 

Jakie są reguły Gry w życie, przebieg symulacji procesu dla różnych ustawień początkowych 

6. Podróże z komputerem 

Korzystanie z map i serwisów internetowych na różnych urządzeniach elektronicznych 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 


16 

10 




5. Lekcje z mobilnym internetem (6 godz.) 

Temat 

1. Mały robot – Android 

Poznajemy system Android jego narzędzia i aplikacje użytkowe wbudowane i zewnętrzne. Przykłady przydatnych aplikacji 

2. Na wycieczce 

Planowanie kilkudniowej wycieczki z wykorzystaniem smartfonu / tabletu. Wyszukiwanie ciekawych obiektów w danej okolicy. 

Wyszukiwanie miejsc noclegowych. Fotograficzne i filmowe dokumentowanie przebiegu wycieczki 

3. Rozszerzona rzeczywistość cz. 1 (miasto) 

Czym jest rozszerzona rzeczywistość. Serwisy miejskie wykorzystujące wirtualna rzeczywistość. QR-kody ułatwiają dostęp 

4. Rozszerzona rzeczywistość cz. 2 (kosmos) 

Niebo w telefonie, satelity, lądowniki planetarne na biurku dzięki aplikacjom mobilnym 

5. Sterowanie własną nauką, ciekawe strony 

Aplikacje i serwisy wspomagające samodzielne uczenie się. Jakie możliwości daje sieć, jeśli chcesz się czegoś nauczyć: Freerice, 

Zooniverse, konferencje TED, portal Ed-TED 

6. Sterowanie własną nauką, Akademia Khana 

Wykorzystanie portalu Akademii Khana do systematycznego dokształcania się i rozwijania zainteresowań 

Liczba 

godzin 

1 

1 

1 

1 

1 

1 

6. Podsumowanie i ocenianie (2 godz.) 

Razem w kl. 7 i 8 - 64 godz. 


11 


17

Wanda Jochemczyk, Iwona Krajewska-Kranas, Witold Kranas, 

Agnieszka Samulska, Mirosław Wyczółkowski 

INFORMATYKA 

podręcznik 

4 

szkoła podstawowa

O podręczniku 


Lista umiejętności, jakie 

zdobędziesz na lekcji 

Zagadki i rozwiązania 

Poznasz ciekawe pytania i ciekawe 

odpowiedzi 

Numerowane 

odnośniki 

Pomogą ci 

w odnalezieniu 

na rysunku 

elementów 

opisanych 

w tekście 

Do słownika 

Pojęcia 

komputerowe, 

które wstawisz 

do tworzonego 

słownika 

Wskazówki 

Ułatwią ci zapamiętanie 

ważnych zasad 

Zadania 

Znajdziesz je 

na końcu każdej lekcji 

20 

Pamiętaj 

Informatyka to podręcznik wielokrotnego użytku, dlatego po nim nie pisz, bo będą 

z niego korzystali inni uczniowie.

Spis treści 

1. Zaczynamy... 

Zasady bezpiecznej pracy z komputerem _________________________________________________________________ 7 

2. Twoja wizytówka 

Łączenie tekstu i ilustracji – edytor grafiki, np. Paint ____________________________________________ 11 

3. Co nowego w szkole? 

Tworzenie listy – edytor tekstu, np. Microsoft Word ____________________________________________ 15 

4. Czy masz edytor tekstu? 

Nie tylko Word – edytor tekstu Apache OpenOffice Writer _______________________________ 19 

5. Czy potrafisz szybko pisać? 

Szybkie pisanie na klawiaturze, słownik – edytor tekstu, np. Microsoft Word _ 22 

6. Pilnuj lekcji! 

Tworzenie tabeli – edytor tekstu, np. Microsoft Word __________________________________________ 24 

7. Autoportret 

Rysowanie – edytor grafiki, np. Paint ________________________________________________________________________ 28 

8. Portret twojej klasy 

Przygotowanie tekstu do druku – edytor tekstu, np. Microsoft Word ______________ 32 

9. Pokaż, jaki jesteś 

Tworzenie slajdu – program do prezentacji, np. Microsoft PowerPoint ___________ 37 

10. Przyroda z komputerem 

Tworzenie prezentacji – program do prezentacji, 

np. Microsoft PowerPoint ____________________________________________________________________________________________ 42 

11. Hieroglify? 

Czcionki graficzne i symbole – edytor tekstu, np. Microsoft Word ___________________ 46 

21

12. Niech wszyscy wiedzą 

Ilustrowanie i formatowanie tabeli – edytor tekstu, np. Microsoft Word, 

edytor grafiki, np. Paint ________________________________________________________________________________________________ 50 

13. Bezpiecznie w sieci 

Poznanie zasad bezpieczeństwa w internecie __________________________________________________________ 54 

14. Znajdź w sieci 

Wyszukiwanie danych w internecie – wyszukiwarka, np. Google ______________________ 58 

15. Język polski w internecie 

Łączenie tekstów – edytor tekstu, np. Microsoft Word _________________________________________ 62 

16. Czyj to zamek? 

Pisanie i ilustrowanie opowiadania – edytor tekstu, np. Microsoft Word ________ 65 

17. Książka z obrazkami 

Przygotowanie wspólnego dokumentu (książki) – edytor tekstu, 

np. Microsoft Word _______________________________________________________________________________________________________ 68 

18. Goście mile widziani 

Projektowanie i drukowanie zaproszeń – edytor tekstu, 

np. Microsoft Word _______________________________________________________________________________________________________ 70 

19. Sprawdź słówko 

Wstawianie obrazków do tabeli – edytor tekstu, np. Microsoft Word _____________ 73 

20. Czy znasz ikony programów? 

Tworzenie własnej ikony – edytor grafiki, np. Paint ______________________________________________ 76 

21. Scratch – co to jest? 

Instalacja programu Scratch, zakładanie konta użytkownika _____________________________ 80 

22

22. Scratch – duszki i skrypty 

Przeglądanie przykładowego projektu i korzystanie 

z edytora obrazów w Scratchu ___________________________________________________________________________________ 87 

23. Scratch – teksty i dźwięki 

Budowanie projektu z dźwiękiem w Scratchu _______________________________________________________ 93 

24. Scratch – rysuj z Mruczkiem 

Rysowanie kolorowym pisakiem na scenie w programie Scratch ____________________ 99 

25. Liczby w komórkach 

Wprowadzanie i analiza danych – arkusz kalkulacyjny, 

np. Microsoft Excel ______________________________________________________________________________________________________ 104 

26. Kolorowe słupki 

Pierwsze wykresy w arkuszu – arkusz kalkulacyjny, 

np. Microsoft Excel ______________________________________________________________________________________________________ 107 

27. Czy masz arkusz kalkulacyjny? 

Nie tylko Excel – arkusz kalkulacyjny Apache OpenOffice Calc ___________________ 110 

28. A ty rośniesz... 

Tworzenie wykresu kolumnowego, analiza wyników – arkusz 

kalkulacyjny, np. Microsoft Excel _____________________________________________________________________________ 114 

29. Matematyka z komputerem 

Tworzenie formuł – arkusz kalkulacyjny, np. Microsoft Excel __________________________ 117 

30. O czym mówią dane? 

Porządkowanie danych w tabelach i na wykresach – arkusz 

kalkulacyjny, np. Microsoft Excel _____________________________________________________________________________ 120 

Słownik komputerowy ________________________________________________________________________________________________ 124 

23

Źródła ilustracji 

Okładka: s. I (droga) alexmstudio/Shutterstock, (piksele) sharpstock/Alamy Stock Photo/BE&W 

Tekst główny: s. 7 (zestaw komputerowy) Viktor Gmyria/Shutterstock, s. 9 (pendrive) ekler/ 

Shutterstock.com, s. 22 (klawiatura) pakowacz/Shutterstock.com, s. 43 (las) Mirosław Wyczółkowski, 

s. 44 (ściółka – szyszki) Nick Reynolds Photography/Schutterstock.com , s. 44 (ściółka – mech) 

nuriajudit/Schutterstock.com, s. 44 (podszyt – paprocie) Wojciech/Schutterstock.com, 

s. 44 (podszyt - poziomki) dabjola/Schutterstock.com, s. 44 (puszcza) Image Focus/Schutterstock. 

com, s. 63 (otwarta książka) Colorlife/Shutterstock.com, s. 65 (zamek nad Loarą) Iwona Krajewska- 

Kranas, Witold Kranas, s. 66 (zamek nad Loarą) Iwona Krajewska-Kranas, Witold Kranas, 

s. 69 (drukarka) luchschen/Shutterstock.com, s. 73 (motyl, kwiat) Mirosław Wyczółkowski, 

s. 73 (osioł) Witold Kranas, s. 105 (linijka, ekierki) ekler/Shutterstock.com 

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, że podjęły starania mające na celu dotarcie do 

właścicieli i dysponentów praw autorskich wszystkich zamieszczonych utworów. Wydawnictwa 

Szkolne i Pedagogiczne, przytaczając w celach dydaktycznych utwory lub fragmenty, postępują 

zgodnie z art. 29 ustawy o prawie autorskim. Jednocześnie Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 

oświadczają, że są jedynym podmiotem właściwym do kontaktu autorów tych utworów lub innych 

podmiotów uprawnionych w wypadkach, w których twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. 

24

19 

Sprawdź słówko 


● wyśrodkować zawartość komórki 

w pionie i poziomie, 

● używać niestandardowego rozmiaru czcionki. 

Sprechen Sie Deutsch? Parlez-vous français? Говорите ли вы по-русски? 

Do you speak English? Takie pytania bardzo często wprawiają w zakłopotanie. 

Dlatego warto od najmłodszych lat uczyć się języków obcych. 

A słówka to podstawa! 

Projekt słownika 

Wspólnie z kolegami i koleżankami przygotujesz ilustrowany słownik 

języka, którego uczysz się w szkole. Na przykład taki jak pokazany poniżej. 

butterfly 

donkey 

flower 

73 

25

Plan pracy może wyglądać tak: 

1. Dzielicie się na dwu- lub trzyosobowe zespoły. 

2. Każdy z zespołów wybiera trzy litery alfabetu. 

3. Wspólnie przeglądacie przygotowane zdjęcia do słówek. Sporządzacie 

dwie listy. Na pierwszą (główną) trafia obce słówko, które opisuje fotografię. 

Jeśli nie znacie takiego słówka, na drugą listę trafia polskie. 

4. Wszystkie słowa z drugiej listy tłumaczycie na wybrany przez was język, 

używając słownika wypożyczonego z biblioteki szkolnej. Po przetłumaczeniu 

trafiają one na pierwszą listę. 

5. Na podstawie listy głównej każdy zespół tworzy własną listę słówek 

rozpoczynających się na wybrane litery. 

6. Tworzycie słownik w edytorze tekstu. 

7. Wymieniacie się pracami z innymi i tworzycie jeden dokument zawierający 

prace wszystkich zespołów. 

8. Drukujecie dwie kopie tego dokumentu. Z jednej tworzycie książkę 

i zanosicie do biblioteki – będzie to pomoc dla uczniów całej szkoły. 

Drugą możecie zaprezentować na lekcji języka obcego. 

9. Po prezentacji możecie umieścić słownik na tablicy korkowej w swojej 

klasie – przyda się do powtarzania słówek. 

Słówka w tabeli 

Teraz trochę porad związanych z tworzeniem słownika w edytorze Word. 

Ê XAby wstawić obrazek, wybierz na wstążce kartę Wstawianie, w grupie 

Ilustracje przycisk Obrazy. Możesz też skorzystać z przycisku Obrazy 

online. 

26 

74

Ê XZauważ, że słówka w komórkach znajdują się na środku. Czy wiesz, 

jak osiągnąć taki efekt? Użycie przycisku Do środka w poziomie nie 

wystarcza. Zawartość komórki należy również wyśrodkować w pionie. 

Wybierz kartę Narzędzia tabel Układ Wyrównywanie Wyrównaj 

do środka w poziomie 1 . 

1 

Ê XWielkość czcionki użytej w słowniku do oddzielenia haseł rozpoczynających 

się na różne litery alfabetu wynosi 60. Ta wartość nie jest 

dostępna na liście rozmiarów czcionki. Czy wiesz, jak osiągnąć ten 

efekt? W okienku rozmiaru wpisz wybrany rozmiar i zatwierdź 

klawiszem Enter. Ta metoda umożliwia ustalanie niestandardowego 

rozmiaru czcionki. 

Ê XOstatnia rada dotyczy przygotowania książki do biblioteki 

szkolnej. Zwróć uwagę na to, że zawartość 

strony jest przesunięta w stronę prawego brzegu. 

Jest to celowe. Po lewej stronie został dodany margines 

na oprawę (0,5 centymetra). Po wydrukowaniu 

i zszyciu stron tekst będzie rozmieszczony 

na środku kartki. Ale ty już wiesz, jak się zmienia 

ustawienia marginesów – Układ Marginesy 

Marginesy niestandardowe. 

Do słownika 

● obiekt clipart 

● wyśrodkowanie 

w pionie 

● niestandardowy 

rozmiar czcionki 

ZADANIE 

1. Czy znasz inne obcojęzyczne słówka niż wymienione na lekcji 

i chcesz je dołączyć do słownika? 

Poszukaj odpowiednich ilustracji w internecie lub narysuj obrazki 

samodzielnie. Zapisz je we wcześniej utworzonym folderze. 

Na podstawie bazy własnych ilustracji rozbuduj swój słownik, 

wpisując nowe słówka i zamieszczając ich obrazy. 

75 

27

20 

Czy znasz 

ikony programów? 


● komputer przyporządkowuje pliki do programów, 

● rozpoznawać różne rodzaje ikon, 

● tworzyć własną ikonę. 

Na ekranie komputera widzisz wiele znaczków, które coś przedstawiają. 

Mówi się na nie: ikony. Niektóre widać już na samym początku po 

włączeniu komputera – są umieszczone na pulpicie. 

Do czego służą ikony w komputerze? 

Ikony przydają się do rozróżniania programów i dokumentów. Ich najważniejsze 

rodzaje 1 dobrze widać na przykładzie edytora Word. 

skrót program dokument 

1 

Ikona programu zazwyczaj jest tylko jedna, a skrótów do tego programu 

może być dużo. Można je utworzyć we wszystkich wygodnych dla ciebie 

miejscach – na pulpicie lub w twoich folderach. 

Obejrzyj przedstawione w tabeli ikony dokumentów – plików utworzonych 

w różnych programach 2 . Takie pliki często mają postać „kartki” 

oznaczonej symbolem programu. 

28 

76

obrazek 

Paint 

dokument 

Word 

strona WWW 

Internet 

Explorer 

dokument 

Adobe 

Reader 

dokument 

tekstowy 

bmp doc, docx htm, html pdf txt 

2 

dokument, arkusz 

kalkulacyjny 

Excel 

prezentacja 

PowerPoint 

dokument 

projekt 

w Scratchu 

nierozpoznany 

dokument 

xls, xlsx ppt, pptx png ... 

Rozszerzenie – co to takiego? 

Ikony są wyświetlane przez system na podstawie dodatku do nazwy dokumentu. 

Ten dodatek to rozszerzenie. W powyższej tabelce rozszerzenia 

zostały zapisane pomarańczową czcionką nad ikonami. Ikony mogą się 

nieco różnić w kolejnych wersjach systemu Windows. Podczas zapisywania 

dokumentu program dodaje do jego nazwy „swoje” rozszerzenie, by 

rozpoznać ten plik podczas odczytywania. 

Zagadka 

Czy wiesz, jak zobaczyć rozszerzenia plików, jeśli nie widać 

ich w komputerze? 

Twoja ikona 

Możesz też utworzyć swój rysunek–ikonę i wstawić ją zamiast ikony 

folderu lub skrótu. Trzeba narysować w edytorze Paint mały obrazek 

o wymiarach: 32´32 piksele. 

77 

29

Ê XUstal rozmiar obrazka, wybierając polecenie Właściwości z głównego 

menu programu. 

Ê XPowiększ obraz za pomocą lupy i narysuj dowolny motyw – my zrobiliśmy 

taki . 

Ê XZapisz nową ikonę w wybranym miejscu (na przykład w swoim folderze 

lub na pulpicie). Nadaj jej dowolną nazwę i rozszerzenie ico. 

Ê XZmień oryginalną ikonę folderu lub skrótu na swoją. Z menu podręcznego 

obiektu wybierz polecenie Właściwości. Jeśli obiektem był skrót, 

to w wyświetlonym oknie od razu pojawi się przycisk Zmień ikonę…. 

W przypadku folderu musisz go odnaleźć na karcie Dostosowywanie. 

Ê XGdy klikniesz przycisk Zmień ikonę…, zobaczysz zestaw ikon przygotowanych 

przez programistów systemu Windows. Możesz ich używać 

w razie potrzeby. Tym razem jednak kliknij przycisk Przeglądaj… 

i znajdź swoją zapisaną ikonę 3 . Wybierz ją i kliknij przycisk Zmień. 

3 

Jeśli zechcesz przywrócić poprzedni wygląd ikony, w oknie z oryginalnymi 

ikonami Windows kliknij przycisk Przywróć domyślny 

lub podstaw z powrotem oryginalną ikonę. 

30 

78

Rozwiązanie zagadki 

Aby zobaczyć ukryte rozszerzenia plików, wystarczy otworzyć dowolny 

folder i na karcie Widok odszukać opcję Rozszerzenia znanych typów 

plików i włączyć zaznaczenie w polu obok niej. Rozszerzenia będą już 

widoczne. 

Do słownika 

● skrót 

● rozszerzenie nazwy 

ZADANIA 

1. Wykonaj w edytorze Paint ikonę zawierającą inicjały twojego 

przyjaciela lub twojej przyjaciółki. Taki prezent na pewno się 

spodoba! 

2. Wybierz dowolny plik zapisany na dysku, zapamiętaj lub zapisz 

na kartce jego oryginalne rozszerzenie, a potem zmień 

je w komputerze na inne, edytując nazwę i rozszerzenie pliku. 

Przeczytaj uważnie komunikaty, jakie podczas tej zmiany pojawiają 

się na ekranie. Dwukrotnym kliknięciem spróbuj uruchomić plik 

ze zmienionym rozszerzeniem. Przywróć plikowi jego oryginalne 

rozszerzenie. Napisz krótką notatkę wyjaśniającą, dlaczego nie 

można dowolnie zmieniać rozszerzeń plików. 

3. Przejrzyj nazwy plików zapisanych w szkolnym komputerze. 

Wypisz najczęściej spotykane rozszerzenia plików. Wspólnie 

z nauczycielem wyjaśnij ich znaczenie i zapisz w tabeli. 

4. Wyszukaj w internecie frazę „rozszerzenie pliku”. 

Wybierz najbardziej dla ciebie zrozumiałą definicję tego pojęcia 

i przedstaw ją innym uczniom. 

79 

31

21 

Scratch – 

co to jest? 


● założyć konto użytkownika na stronie internetowej 

programu Scratch [czytaj: skrecz], 

● zainstalować ten program, 

● wybrać jego polską wersję językową. 

Poznasz teraz program Scratch, który powstał w Stanach Zjednoczonych, 

ale jest popularny na całym świecie. Można w nim tworzyć 

inter aktywne historyjki, animacje, gry i obrazki za pomocą gotowych 

bloków. 

Tworzenie konta użytkownika na stronie 

programu Scratch 

Na początku utworzysz własne konto na stronie programu Scratch. To 

zapewni ci możliwość zapisywania swoich projektów, dzielenia się nimi 

z innymi użytkownikami programu i korzystania z projektów innych 

osób. Taka wymiana doświadczeń umożliwia szybkie tworzenie ciekawych 

programów. 

ÊOtwórz X stronę http://scratch.mit.edu i kliknij przycisk Dołącz do 

Scratch 1 znajdujący się na górnym pasku programu. 

1 

32 

80

Wyświetli się wówczas formularz z polami do wypełnienia. 

2 

ÊNa X pierwszej stronie formularza wypełnij trzy pola. 

Wybierz nazwę użytkownika – wpisz wybraną przez siebie nazwę (nie 

imię lub nazwisko, ale najlepiej pseudonim lub nick). Jeżeli wpisana nazwa 

użytkownika jest już przez kogoś używana, to po kliknięciu drugiego 

pola system wyświetli o tym komunikat. 

Wybierz hasło – wpisz swoje hasło. System informuje, żeby je zapamiętać 

i nikomu nie zdradzać. 

Potwierdź hasło – wpisz ponownie to samo hasło. Jeżeli wpisy nie są 

zgodne, system cię o tym poinformuje. Należy wtedy ponownie wpisać 

hasło. 

ÊKliknij X przycisk Następne 2 znajdujący się na dole po prawej stronie 

okna. 

81 

33

ÊNa X drugiej stronie formularza wprowadź informacje o użytkowniku. 

2 

Miesiąc i rok urodzenia – wybierz miesiąc i rok swojego urodzenia z rozwijanych 

list. W informacji otwieranej po kliknięciu znaku zapytania 

(Dlaczego pytamy się o te informacje?) można przeczytać: Używamy tych 

informacji, aby obliczyć wiek społeczności używającej Scratch oraz aby mieć 

pewność, że ty jesteś właścicielem swojego konta, jeśli będziesz się z nami 

kontaktował. Twoja data urodzin nigdy nie zostanie opublikowana. 

Płeć – zaznacz pola mężczyzna, kobieta lub zostaw puste, jeśli nie chcesz 

podawać płci. 

Państwo – wybierz Poland (Polska) z rozwijanej listy. 

ÊNa X trzeciej stronie formularza wpisz dwukrotnie adres poczty elektronicznej 

(może to być adres poczty rodziców lub nauczyciela). Na ten 

adres przyjdzie wiadomość z potwierdzeniem rejestracji nowego użytkownika. 

Jeśli rejestracja nie zostanie potwierdzona, nie będzie można 

w pełni korzystać z konta. 

34 

82

Na ¬ czwartej stronie formularza kliknij przycisk OK, Chodźmy! 3 , ale 

przedtem przeczytaj zawarte na tej stronie informacje. 

3 

83 

35

ÊWypełnij X ten formularz z rodzicami lub kimś dorosłym; nigdy nie podawaj 

swoich danych osobowych w internecie (tutaj: data urodzenia 

i e-mail) bez ich zgody. 

ÊZapisz X w bezpiecznym miejscu wybraną przez siebie nazwę użytkownika 

i swoje hasło, ale nie udostępniaj go innym. Będą ci potrzebne do 

logowania na konto Scratcha. 

Scratch jest społecznością ludzi w każdym wieku, z całego świata. 

Upewnij się, że twoje projekty i komentarze nie obrażają nikogo 

i są przyjazne. 

Instalowanie programu Scratch 

W nowej wersji programu Scratch możesz pracować bezpośrednio na 

stronie w przeglądarce internetowej. Musisz mieć jednak dostęp do internetu. 

Program możesz też zainstalować na komputerze. 

Teraz pobierzesz i zainstalujesz Scratcha. Zrób to w towarzystwie kogoś 

dorosłego. 

ÊOtwórz X stronę http://scratch.mit.edu, widoczną na poniższym rysunku. 

4 

ÊWybierz X Pomoc 4 z głównego paska menu. 

ÊKliknij X odsyłacz Scratch 2 Offline Editor znajdujący się po prawej 

stronie otwartego okna. 

ÊNa X wyświetlonej stronie kliknij pobierz (download) pod dwoma potrzebnymi 

programami: Adobe AIR i Scratch 2.0. 

36 

84

Najpierw na komputerze zostanie zainstalowane środowisko 

Adobe AIR, a następnie program Scratch 2.0. 

Program ten może działać w systemach Windows, Mac 

OS oraz Linux. 

Instalator utworzy na dysku C folder Scratch 2 w folderze 

Program Files (lub Pliki programów), zainstaluje program 

w tym folderze oraz utworzy odsyłacz Scratch 2 na 

liście programów i skrót do programu na pulpicie . 

Na zakończenie uruchomi program Scratch 2. 

Do słownika 

● Scratch 

● instalator 

● konto użytkownika 

● formularz konta 

Pierwsze kroki w Scratchu 

ÊKliknij X na pulpicie skrót do zainstalowanego programu Scratch. 

5 

ÊJeśli X w wyświetlonym oknie nie ma polskich napisów, takich jak na 

powyższym rysunku, kliknij ikonę z globusem w menu i wybierz z listy 

język polski 5 . 

85 

37

Teraz już możesz bawić się programem i badać jego możliwości. Razem 

zajmiemy się tym na kolejnej lekcji. 

ZADANIA 

1. Dopisz swoje doświadczenia zdobyte na stronie WWW programu 

Scratch do notatek projektu Blaski i cienie internetu. 

2. Obejrzyj niebieskie bloki ruchu znajdujące się po lewej stronie 

okna Scratcha. Klikaj je, aby sprawdzić, co powodują. Wyszukaj 

polecenia, które są dla ciebie zrozumiałe. Utwórz dwukolumnową 

tabelę w edytorze tekstu i wypisz obok siebie teksty z wybranych 

bloków Scratcha i krótkie objaśnienia ich działania. 

3. Obejrzyj kostiumy duszka dostępne w Scratchu i zmień jego 

obecny kostium. Sprawdź, jakie dźwięki są przypisane do duszka. 

4. Narysuj kwadrat za pomocą bloków Scratcha. Pamiętaj o tym, że 

duszek rysuje tylko wtedy, gdy ma opuszczony pisak. 

38 

86

22 

Scratch – 

duszki i skrypty 


● korzystać z zasobów programu Scratch, 

● odczytywać proste skrypty zbudowane z bloków, 

● tworzyć tło za pomocą edytora obrazów. 

Wiesz już, jak uruchomić program – pora więc go wypróbować. 

Scratch jest rozbudowanym programem, ma wiele możliwości. 

Zaczniesz od poznania gotowych projektów. 

Przykładowy projekt – zabawa w chowanego 

ÊOtwórz X stronę Scratcha (scratch.mit.edu), kliknij przycisk Pomoc i w wyświetlonym 

oknie kliknij odnośnik Explore these starter projects 1 

[czytaj: eksplor dis starter prodżekts; na początek zbadaj te projekty]. 

1 

Autorzy programu zamieścili tu projekty przygotowane dla użytkowników 

zaczynających przygodę ze Scratchem. Wszystkie są warte obejrzenia. 

Teraz zajmiesz się jednym z nich. 

87 

39

ÊZ Xgrupy Gry wybierz Hide and Seek 2 [czytaj: hajd end sik; zabawa 

w chowanego]. 

2 

Otworzy się prezentacja projektu napisanego przez jednego z autorów 

programu. 

ÊZanim X zaczniesz zabawę, przeczytaj instrukcje: Click Gobo to score 

points 3 [czytaj: klik gobo tu skor pojnts; klikaj Gobo, aby zbierać 

punkty]. 

3 

4 

ÊKliknij X zieloną flagę i zbieraj punkty. 

Nie jest łatwo kliknąć Gobo. Pojawia się na chwilę i szybko znika, a następnie 

pojawia się w innym miejscu. Sprawdź, jak to zostało zrobione. 

ÊKliknij X niebieski przycisk See inside 4 [czytaj: si insajd; zobacz 

wnętrze). 

Wyświetli się główne okno tworzenia duszków i skryptów – ze sceną i panelem 

duszków po lewej stronie, blokami w środku i skryptami układanymi 

z tych bloków po prawej stronie. 

40 

88

Po prawej stronie okna zapisano dwa skrypty, które wykonuje Gobo. Na 

górze nad skryptami możesz zobaczyć, że dotyczą one duszka (ang. sprite) 

o nazwie Gobo. Pierwszy skrypt zaczyna się od pomarańczowego bloku 

kiedy kliknięto zieloną flagę. Znajdziesz go na środku okna 

w grupie bloków Kontrola. 

Następny czerwony blok skryptu ustaw score na 0 omówimy później. 

Pod nim jest niebieski blok ruchu idź do x: 0 y: 0. Powoduje on 

ustawienie duszka na środku ekranu. 

Dwa następne fioletowe bloki w grupie Wygląd to pokaż i powiedz 

Click me to score points przez 2 s. Te bloki powodują pokazanie 

się duszka i wyświetlenie tekstu w dymku. 

89 

41

ÊZamiast X angielskiego tekstu: Click me to score points [czytaj: klik mi tu 

skor pojnts] wpisz polski: Klikaj mnie, aby zbierać punkty. 

Dalej występuje żółty blok kontroli, zawsze powodujący powtarzanie 

znajdujących się w nim bloków przez cały czas wykonywania skryptu. 

W środku są jeszcze dwa żółte bloki czekaj – powodują one zatrzymanie 

wykonywania skryptu przez podaną liczbę sekund. Obok drugiego 

bloku czekaj znajduje się komentarz Type a smaller number of seconds 

to make it harder to catch Gobo (such as 0.5) [czytaj: tajp e smoler namber 

of sekonds tu mejk it harder tu kecz gobo (sacz es 0.5); wpisz mniejszą 

liczbę sekund, żeby złapanie Gobo było trudniejsze (np. 0.5)]. Ułamki 

dziesiętne są zapisywane w Scratchu z kropką zamiast przecinka. 

W skrypcie są również dwa bloki wyglądu: ukryj i pokaż. 

Najbardziej rozbudowany niebieski blok idź do zawiera zamiast wartości 

liczbowych zielone bloki obliczeń losuj liczbę pomiędzy, 

które powodują wylosowanie liczby w podanych granicach. W przykładowym 

skrypcie położenie Gobo na ekranie może się zmieniać w poziomie 

od –200 do 200, a w pionie od –140 do 140. 

Drugi skrypt opisuje zdarzenie Kiedy duszek kliknięty. 

Zawiera on czerwony blok danych zmień score o 1. Słowo score 

[czytaj: skor] oznacza wynik, który zmienia się w trakcie kolejnych udanych 

42 

90

kliknięć. Mamy tu więc zmienną score, która została utworzona przez 

kliknięcie przycisku Stwórz zmienną. Jest ona wyświetlana na scenie, 

ponieważ zostało zaznaczone pole obok jej nazwy. Za każdym kliknięciem 

duszka Gobo wartość tej zmiennej wzrasta o 1. 

Teraz możemy wrócić do pierwszego skryptu, 

w którym na początku znajduje się czer- 

Skrypt to zestaw bloków – 

poleceń wykonywanych 

wony blok ustaw score na 0. Powoduje 

w kolejności ustawienia. 

on wyzerowanie licznika kliknięć na początku 

gry. Za nim jest jeszcze purpurowy blok 

dźwięku zagraj dźwięk zoop. Powoduje on odtworzenie dźwięku 

o nazwie zoop. Dodano do niego komentarz You can change what happens 

when Gobo is clicked [czytaj: ju ken czejndż łot hapens łen gobo iz klikt; 

możesz zmienić to, co się stanie, gdy Gobo zostanie kliknięty). 

Widzisz już, że teksty w blokach skryptu objaśniają to, co duszek będzie 

robił podczas jego wykonywania. Możesz zacząć zmieniać skrypty i realizować 

własne pomysły. 

Autorzy projektu proponują następujące modyfikacje: 

• Change what happens when you catch Gobo [czytaj: czejndż łot hapens 

łen ju kecz gobo; zmień to, co się stanie, gdy klikniesz Gobo). 

• Make more sprites to catch [czytaj: mejk mor sprajts tu kecz; utwórz 

więcej duszków do łapania]. 

• Add a timer [czytaj: ed e tajmer; dodaj czasomierz (pomiar czasu gry)]. 

Scena i edytor obrazów 

Duszek Gobo porusza się na tle księżycowego krajobrazu. Krajobraz nie 

jest duszkiem, ale tłem sceny. W dolnej lewej części okna programu znajduje 

się panel obiektów. 

Omawiany projekt zawiera dwa obiekty: duszka 

Gobo oraz scenę. Duszek jest wykonawcą swoich 

skryptów – obiektem działającym na scenie. 

Do słownika 

● duszek 

● skrypt 

● blok w skrypcie 

● scena 

● obiekt w projekcie 

● edytor obrazów 

91 

43

Teraz zajmiesz się sceną. 

ÊPo X kliknięciu sceny w prawej części ekranu zrobiło się pusto – scena 

nie ma żadnych skryptów. Wybierz kartę Tła 5 . W projekcie jest puste 

tło o nazwie backdrop1 [czytaj: bekdrop; tło] oraz drugie o nazwie moon 

[czytaj: mun; księżyc]. 

5 

ÊWybierz X puste tło i zmień je – skorzystaj z Edytora obrazów w programie 

Scratch, który zastąpił pole skryptów po lewej stronie. 

Nie będziemy omawiać jego możliwości – ich zbadanie należy do ciebie. 

Znasz już program Paint, więc na pewno dasz sobie radę. 

ZADANIA 

1. Oblicz, w ilu punktach sceny o różnych wartościach współrzędnej 

poziomej x może pojawiać się duszek. Przeprowadź to obliczenie 

również dla współrzędnej pionowej y (pamiętaj, że obie współrzędne 

mogą przyjmować wartość 0). 

2. Skorzystaj z Edytora obrazów w programie Scratch i dodaj 

kolejne tło wybrane z biblioteki teł (Choose backdrop from 

library – czytaj: czuz bekdrop from lajbrery). 

3. Otwórz w Edytorze obrazów programu Scratch kostium 

duszka Gobo i zmień go na inny. 

44 

92

23 

Scratch – 

teksty i dźwięki 


● tworzyć własny projekt w Scratchu, 

● nagrywać dźwięki za pomocą mikrofonu, 

● używać skryptów zielonej flagi, 

● zapisywać projekt na dysku i udostępniać go na stronie Scratcha. 

Pora na utworzenie pierwszego projektu. Niech to będzie powitanie 

w wykonaniu duszka kotka. Pokażesz mu, co ma robić, czyli ułożysz 

dla niego skrypt z bloków. 

Nowy projekt – powitanie 

Niemal w każdym projekcie używa się bloku kontroli kiedy kliknięto 

zieloną flagę. Skrypt zielonej flagi, który zaczyna się od tego bloku, 

jest realizowany automatycznie w chwili startu projektu. Można go też 

uruchomić poprzez kliknięcie zielonej flagi 1 znajdującej się nad sceną, 

1 

93 

45

po której porusza się duszek. Kliknięcie czerwonej kropki obok flagi powoduje 

zatrzymanie wykonania wszystkich skryptów. 

ÊOtwórz X Scratcha i wstaw blok z zieloną flagą. 

Chcesz, żeby duszek kotek powitał cię słowami? 

ÊWybierz X grupę bloków Dźwięk, a z niej – blok zagraj dźwięk. 

Kotek potrafi powiedzieć tylko miau, a więc musisz nagrać tekst jego 

powitania. Nagrywanie odbywa się na karcie Dźwięki 2 . 

ÊKliknij X kartę Dźwięki, aby uzyskać możliwość nagrania dźwięku. 

ÊPodłącz X mikrofon do komputera i kliknij ikonę mikrofonu 3 – Record 

new sound [czytaj: rikord nju sałnd; nagraj nowy dźwięk]. 

Otworzy się okno nagrywania. 

2 

3 

ÊUruchom X nagrywanie przez naciśnięcie przycisku z kropką. Potem powiedz 

do mikrofonu słowa: „Jestem duszek kotek, a ty?”. 

ÊNaciśnij X przycisk z kwadratem, żeby zatrzymać nagrywanie. 

ÊMożesz X posłuchać nagranego dźwięku po kliknięciu przycisku 

z trójkątem. 

ÊJeśli X nagranie nie jest poprawne, kliknij przycisk z krzyżykiem, aby je 

usunąć, i nagraj dźwięk ponownie. 

46 

94

Po kliknięciu zielonej flagi kotek wypowie nagrany tekst powitania. 

Niestety, nie usłyszy twojej odpowiedzi. Musisz ją wpisać. Do tego posłuży 

ci grupa bloków Czujniki. Jest wśród nich blok zapytaj … i czekaj. 

ÊWpisz X tekst pytania: „A ty, jak masz na imię?” i zaznacz pole obok bloku 

odpowiedź. Oznacza to, że odpowiedź będzie widoczna na scenie. 

Pewnie się domyślasz, że fraza czekaj na końcu bloku oznacza oczekiwanie 

na wpisanie odpowiedzi. 

ÊSprawdź, X jak to działa – kliknij zieloną flagę. 

Duszek pokaże w dymku pytanie, a na dole pojawi się pole tekstowe, 

w którym trzeba wpisać odpowiedź. Autor podręcznika wpisał swoje 

imię – Witek. 

ÊTy X wpisz swoje imię i kliknij przycisk na końcu pola lub naciśnij Enter. 

95 

47

Imię pojawi się w niebieskim polu odpowiedzi. Duszek zna już twoje imię 

i może go użyć, gdy będzie się z tobą witał. Bloki do wyświetlania napisów 

w dymkach znajdują się w grupie Wygląd. 

ÊWybierz X blok powiedz … przez … s. 

Aby duszek powiedział „Cześć!” i dodał twoje imię, musisz w miejsce frazy 

Cześć! wstawić wyrażenie: połączenie tekstu Cześć! i twojej odpowiedzi 

na pytanie o imię. Odpowiedni blok znajdziesz w grupie Wyrażenia, 

a odpowiedź – w grupie Czujniki. 

Projekt gotowy – czas zapisać go na dysku. 

48 

96

Zapisywanie i udostępnianie projektu 

Zapisywanie projektu jest czynnością, o której trzeba pamiętać. Gdy pracujesz 

na stronie WWW, pamięta o tym system i co pewien czas zapisuje 

na twoim koncie zmiany wprowadzone w projekcie. Możesz również zapisać 

projekt w swoim komputerze. 

ÊZ Xmenu Plik wybierz polecenie Pobierz 

na swój komputer 4 . 

Otworzy się okno systemowe zapisywania 

pliku. Możesz w nim wybrać lokalizację 

i utworzyć nowy folder Projekty. 

Teraz podzielisz się swoim projektem 

z innymi użytkownikami Scratcha. 

ÊKliknij X przycisk Udostępnij 5 znajdujący 

się w prawym górnym rogu okna 

programu. 

Pojawi się nowa strona udostępniania 

projektu innym użytkownikom. 

5 

4 

Na górze okna widnieje napis: Your project is now shared [czytaj: jor prodżekt 

iz nał szerd; twój projekt jest teraz dzielony z innymi użytkownikami]. 

Oznacza to, że projekt jest już widoczny dla wszystkich użytkowników 

Scratcha. 

97 

49

Trzeba jeszcze przygotować dla nich instrukcje i notatki. 

ÊW X polu Instructions [czytaj: instrakszynz; instrukcje] wpisz, co trzeba 

zrobić, żeby projekt działał. 

ÊW X polu Notes and Credits [czytaj: nołtz end kredytz; notatki i podziękowania] 

wpisz, z jakiej okazji projekt został wykonany. Możesz też 

podziękować autorom podręcznika. 

Na samym dole okna możesz wybrać tag, czyli znacznik określający kategorię 

twojego projektu. Do wyboru jest sześć kategorii: Animations [czytaj: 

enymejszynz; animacje], Art [sztuka], Games [czytaj: gejmz; gry], Music 

[czytaj: mjuzyk; muzyka], Simulations [czytaj: 

symulejszynz; symulacje], Stories [czytaj: 

storiz; historyjki]. 

Do słownika 

● skrypt zielonej flagi 

● tag 

Teraz jesteś pełnoprawnym uczestnikiem społeczności 

Scratcha. 

ZADANIE 

1. Przyjrzyj się blokom, które były dołączane do skryptu omawianego 

na lekcji. Wstaw je do swojego projektu, wypróbuj działanie 

skryptu (musisz mieć podłączony mikrofon) i opisz ich działanie. 

50 

98

24 

Scratch – rysuj 

z Mruczkiem 


● rysować na scenie, 

● zmieniać kolor pisaka, 

● zmieniać odcień koloru pisaka. 

Każdy duszek w środowisku Scratch potrafi rysować. Służy mu do tego 

pisak, który można podnieść lub opuścić. Podczas przemieszczania 

się po scenie z opuszczonym pisakiem duszek rysuje kreskę. Kolor i rozmiar 

pisaka można ustalać. 

Oto najważniejsze bloki odpowiadające za rysowanie. 

Wyczyść wszystkie rysunki na scenie. 

Opuść pisak (duszek będzie rysował kreskę 

podczas przemieszczania się po scenie). 

Podnieś pisak (duszek nie będzie rysował 

podczas przemieszczania się po scenie). 

Ustal kolor pisaka na taki, jaki został 

ustawiony w kwadracie tego bloku (aby 

wybrać kolor, należy kliknąć kwadrat 

umieszczony na bloku, a następnie – jeden 

z kolorów wyświetlonych na ekranie). 

Ustal kolor pisaka za pomocą liczb od 0 

(kolor czerwony) do 200. 

Ustal grubość pisaka (domyślna wartość to 1). 

99 

51

ÊXZacznij od ułożenia pomocniczego skryptu, aby sprawdzić, jak przebiega 

rysowanie kreski pisakiem. 

Po kliknięciu tego zestawu bloków duszek przesunie się o 100 kroków 

i narysuje kreskę o długości 100, ponieważ ma opuszczony pisak. 

ÊXUłóż skrypt zielonej flagi, w którym ustalisz warunki początkowe, czyli 

przeniesiesz duszka w takie miejsce, aby wykorzystał do rysowania cały 

obszar sceny oraz wyczyścisz ekran. 

Zabawa z tęczą 

Na początku pobawisz się kolorami. Numery kolorów pisaka przyjmują 

wartości od 0 do 200. Wiesz już, że numer 0 to kolor czerwony. A jakie 

są pozostałe kolory? 

ÊXUłóż skrypt, w którym po naciśnięciu klawisza C duszek rysuje na scenie 

tęczową kreskę. 

Kolory tęczy są następujące: czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, 

niebieski, granatowy i fioletowy. 

52 

100

ÊXSamodzielnie napisz skrypt, w wyniku którego duszek narysuje kreski 

o poniższych kolorach. 

Przerywane kreski 

A teraz narysujesz z duszkiem na ekranie pięć kresek, takich jak na poniższym 

rysunku. Każda kreska ma długość 50 kroków, a odstęp między 

nimi wynosi 30. 

ÊXZastosuj w skrypcie zdarzenie – naciśnięcie klawisza A wprawia w ruch 

duszka rysującego i przerywającego rysowanie. 

ÊUstal X wybrany kolor kreski, korzystając z bloku zawierającego kwadrat. 

Pamiętaj o opuszczeniu i podniesieniu pisaka w odpowiednim 

momencie. 

ÊUżyj X bloku powtarzania, ponieważ wszystkie kreski i odstępy są 

jednakowe. 

Twój skrypt może wyglądać tak, jak przedstawiony poniżej. 

101 

53

Kwadrat na scenie 

Ułóż ¬ skrypt rysowania kwadratu za pomocą bloku powtarzaj. 

Niech ¬ duszek rysuje kwadrat po naciśnięciu klawisza K. 

Tym ¬ razem wykorzystaj kolor losowy pisaka. Wiesz, że numery kolorów 

zmieniają się od 0 do 200 – zamiast numeru koloru wstaw losowanie 

liczby z takiego zakresu. 

Do słownika 

● pisak duszka 

● kolor pisaka 

Eksperymenty z odcieniami koloru 

Poeksperymentuj ¬ z odcieniami koloru pisaka – wykorzystaj blok służący 

do takiej zmiany. 

Wartość parametru tego bloku można zmieniać w zakresie od 0 do 100. 

Domyślna wartość 50 oznacza bardzo ciemny odcień koloru pisaka, natomiast 

wartość 100 – bardzo jasny. 

Ułóż ¬ bloki zdarzenia po naciśnięciu klawisza D. Niech to będą eksperymenty 

z odcieniami czerwieni. 

Widać, że odcień czerwieni 

zmienia się od bardzo 

ciemnego (prawie czarnego – 

wartość 0) do bardzo 

jasnego (jasnoróżowego – 

wartość 100). 

54 

102

ZADANIA 

1. Ułóż skrypty rysowania schodów, takich jak poniżej. Dobierz 

odpowiedni rozmiar schodów, aby cały rysunek zmieścił się na 

ekranie. 

2. Ułóż skrypty rysowania podium, takiego jak poniżej. Dobierz 

odpowiedni rozmiar elementów podium, aby cały rysunek zmieścił 

się na ekranie. 

3. Ułóż skrypty rysowania cieniowanego pudełka zbudowanego 

z 20 kwadratów. Każdy z nich jest trochę przesunięty w stosunku 

do poprzedniego. Użyj bloku zmiany odcienia koloru o wartość 

parametru. Możesz to zrobić w pętli powtórz. 

103 

55



ANALIZA NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ DO INFORMATYKI 

DLA KLAS IV–VIII Z DNIA 14 LUTEGO 2017 

Nowa podstawa programowa niesie za sobą kilka kluczowych zmian. 

1. Kształcenie w szkole podstawowej – II etap kształcenia (klasy IV–VIII) 

Zmienione zostały zapisy dotyczące najważniejszych umiejętności rozwijanych w ramach kształcenia ogólnego w szkole 

podstawowej. Wśród nich znalazł się nowy zapis: 

4) kreatywne rozwiązywanie problemów z różnych dziedzin ze świadomym wykorzystaniem metod i narzędzi wywodzących się 

z informatyki, w tym programowanie. 

Umieszczenie tego zapisu pokazuje, jaką wagę przykłada się do powszechnego kształcenia programowania, począwszy 

od najmłodszych lat. Na realizację informatyki na tym etapie kształcenia przewidziano łącznie 5 godzin lekcyjnych (po 

jednej godzinie w każdej klasie). 

2. Nazwa przedmiotu 

Jeszcze tylko przez najbliższe dwa lata, uczniowie realizujący starą podstawę programową będą uczęszczać na zajęcia 

komputerowe. Przyszłoroczni uczniowie klasy IV i VII rozpoczną naukę informatyki. 

3. Cele kształcenia – wymagania ogólne 

Nowa podstawa programowa, to nie tylko zmiana w nazwie przedmiotu, ale też nowe podejście do jego nauczania. 

Oprócz treści dotyczących kształcenia kompetencji w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych wprowadzono 

zapisy dotyczące umiejętności myślenia algorytmicznego oraz programowania i położono na nie większy nacisk. Na 

pierwszych dwóch miejscach wśród pięciu celów kształcenia znalazły się: 

I. Rozumienie, analizowanie i rozwiązywanie problemów na bazie logicznego i abstrakcyjnego myślenia, myślenia algorytmicznego 

i sposobów reprezentowania informacji. 

II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera oraz innych urządzeń cyfrowych: układanie i programowanie 

algorytmów, organizowanie, wyszukiwanie i udostępnianie informacji, posługiwanie się aplikacjami komputerowymi. 

Potrzeba powszechnego kształcenia umiejętności rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji z wykorzystaniem 

komputera, z zastosowaniem podejścia algorytmicznego, znalazła odzwierciedlenie w powyższych zapisach. To, co do tej 

pory było realizowane podczas kształcenia na III i IV etapie edukacyjnym objęło swoim zasięgiem uczniów szkoły podstawowej. 

4. Treści nauczania – wymagania szczegółowe 

Podejście stosowane do rozwiązywania problemów – począwszy od wyspecyfikowania problemu poprzez jego rozwiązanie 

przez dobór algorytmu, a następnie realizacji w wybranym języku programowania i przetestowaniu zaproponowanego 

rozwiązania – znalazło się w zapisach wymagań szczegółowych. 

Uczeń (klasy IV–VI): 

I.3) w algorytmicznym rozwiązywaniu problemu wyróżnia podstawowe kroki: określenie problemu i celu do osiągniecia, analiza 

sytuacji problemowej, opracowanie rozwiązania, sprawdzenie rozwiązania problemu dla przykładowych danych, zapisanie 

rozwiązania w postaci schematu lub programu. 

II.2) testuje na komputerze swoje programy pod względem zgodności z przyjętymi założeniami i ewentualnie je poprawia, objaśnia 

przebieg działania programów. 

Uczeń klasy (VII–VIII): 

I.1) formułuje problem w postaci specyfikacji (czyli opisuje dane i wyniki) i wyróżnia kroki w algorytmicznym rozwiązywaniu 

problemów. Stosuje różne sposoby przedstawiania algorytmów, w tym w języku naturalnym, w postaci schematów blokowych, 

listy kroków. 

AUTOR: Agnieszka Samulska 

1 


56



II.1) projektuje, tworzy i testuje programy w procesie rozwiązywania problemów. (…) 

W zapisach podstawy programowej wymieniono jawnie algorytmy, które muszą poznać i zrozumieć uczniowie: 


I.2) formułuje i zapisuje w postaci algorytmów polecenia składające się na: 

a) rozwiązanie problemów z życia codziennego i z różnych przedmiotów, np. liczenie średniej, pisemne wykonanie działań arytmetycznych, 

takich jak dodawanie i odejmowanie, 

b) osiągnięcie postawionego celu, w tym znalezienie elementu w zbiorze nieuporządkowanym lub uporządkowanym, znalezienie 

elementu najmniejszego i największego. 

Uczeń (klasy VII–VIII): 

I.2)stosuje przy rozwiązywaniu problemów podstawowe algorytmy: 

a) na liczbach naturalnych: bada podzielność liczb, wyodrębnia cyfry danej liczby, przedstawia działanie algorytmu Euklidesa 

w obu wersjach iteracyjnych (z odejmowaniem i z resztą z dzielenia) 

b) wyszukiwania i porządkowania: wyszukuje element w zbiorze uporządkowanym i nieuporządkowanym oraz porządkuje elementy 

w zbiorze metodą przez proste wybieranie i zliczanie; 

Ponadto wymienione są konstrukcje programistyczne, które należy wprowadzić: 


II.1) projektuje, tworzy i zapisuje w wizualnym języku programowania: 

a) pomysły historyjek i rozwiązania problemów, w tym proste algorytmy z wykorzystaniem poleceń sekwencyjnych, warunkowych 

i iteracyjnych oraz zdarzeń. 

Uczeń (klasy VII–VIII): 

II.1) projektuje, tworzy i testuje programy w procesie rozwiązywania problemów. W programach stosuje: instrukcje wejścia/ 

wyjścia, wyrażenia arytmetyczne i logiczne, instrukcje warunkowe, instrukcje iteracyjne, funkcje oraz zmienne i tablice. W szczególności 

programuje algorytmy z działu I pkt 2. 

Obok tych zapisów znalazły się znane z poprzedniej podstawy programowej zapisy dotyczące sterowaniem robotem lub 

obiektem na ekranie i tworzenie prostego programu sterującego robotem lub innym obiektem na ekranie komputera. 

W klasach VII–VIII zapisy mówią o projektowaniu, tworzeniu i testowaniu oprogramowania sterującego robotem lub 

innym obiektem na ekranie lub w rzeczywistości. 

Na drugim poziomie kształcenia nie zostały określone środowiska programistyczne. Twórcy podstawy programowej zalecają 

w klasach IV–VI wykorzystanie wizualnego języka programowania (dział II pkt 1). Najpopularniejszym takim 

środowiskiem jest Scratch dostępny zarówno w wersji stacjonarnej (do zainstalowania na komputerze), jak i w wersji 

pracującej w chmurze w oknie przeglądarki internetowej. W klasach VII–VIII nauczyciel ma szeroki wybór, poprzez języki 

dopuszczone na maturze z informatyki od takich, jak Python czy C/C++, do takich, jak JavaSript lub Processing. 

5. Podsumowanie 

Poniższe fragmenty podstawy programowej pokazują, jak ważną jest nauka programowania. 

(…) programowanie jest częścią zajęć informatycznych od najmłodszych lat, wpływa na sposób nauczania innych przedmiotów, 

służy właściwemu rozumieniu pojęć informatycznych i metod informatyki. Wspomaga kształcenie takich umiejętności jak: logiczne 

myślenie, precyzyjne prezentowanie myśli i pomysłów, sprzyja dobrej organizacji pracy, buduje kompetencje potrzebne 

do pracy zespołowej i efektywnej realizacji projektów. 

Umiejętności nabyte podczas programowania są przydatne na zajęciach z innych przedmiotów, jak i później w różnych zawodach, 

niekoniecznie informatycznych. 

Twórcy podstawy programowej uwzględnili zmieniającą się rzeczywistość i przewidzieli pracę uczniów zarówno z wykorzystaniem 

komputera, urządzeń mobilnych, jak i pracę w środowiskach wirtualnych (chmurze). Pozostałe cele i treści 

kształcenia, inaczej sformułowane, często uszczegółowione, pokrywają się z zapisami poprzedniej podstawy programowej. 

AUTOR: Agnieszka Samulska 

2 


57

Informatyka | Klasa 4 


SCENARIUSZ LEKCJI 5. 

CZY POTRAFISZ SZYBKO PISAĆ? 

Podczas tej lekcji uczniowie poznają najważniejsze zasady ergonomicznego pisania na klawiaturze i mogą wykonać ćwiczenia 

zwiększające tempo pisania. Poznają najważniejsze klawisze i układ liter na klawiaturze. Uczą się metod sprawnego 

poprawiania błędów. 

Wymagane oprogramowanie 

• Edytor tekstu Microsoft Word lub OpenOffice Writer. 

• Program Mistrz Klawiatury (demo z ograniczonymi funkcjami jest dostępne bezpłatnie na stronie producenta 

http://www.nahliksoft.pl/phtml/p-mk2.html lub na innych portalach z oprogramowaniem). 

Przygotowanie uczniów 

Uczniowie powinni już umieć: 

• wprowadzać tekst z użyciem m.in. polskich znaków diakrytycznych, wielkich liter; 

• drukować wybrane pliki; 

• zapisywać wyniki swojej pracy na dysku. 

Jeśli to możliwe, należy wprowadzić regularne, krótkie ćwiczenia na początek lekcji z programem Mistrz Klawiatury. 

Przebieg lekcji 

1. Omówienie wyglądu klawiatury, układu klawiszy i najważniejszych, często używanych klawiszy funkcyjnych. W prezentacji 

układu klawiatury będą pomocne pliki klawiatura.rtf lub klawiatura.sxw umieszczone w serwisie ucze.pl, 

w materiałach dodatkowych do tej lekcji. 

2. Ułożenie rąk nad klawiaturą i właściwa postawa podczas pisania. 

3. Ćwiczenia w programie Mistrz Klawiatury. 

4. Pisanie tekstu w edytorze (np. podanego w zadaniu 1. w podręczniku lub innego wybranego tekstu). 

5. Poprawianie błędów w edytorze. Poprawki ręczne (usuwanie, dopisywanie, zamiana wyrazów) i korzystanie z wbudowanego 

modułu poprawnościowego i słownika. 

6. Drukowanie dokumentu z tekstem. 

Spodziewane osiągnięcia uczniów 

Po lekcji uczniowie powinni umieć: 

• korzystać z programu do szybkiego pisania na klawiaturze (Mistrz Klawiatury lub inny); 

• poprawnie wprowadzać tekst w edytorze, starając się to robić szybciej niż do tej pory; 

• poprawiać błędy popełnione podczas pisania zarówno ręcznie, jak i za pomocą wbudowanego mechanizmu poprawnościowego 

i słownika. 

• wydrukować dokument tekstowy. 

Ocenianie uczniów 

Oceniamy: 

• estetyczny wygląd tekstu; 

• liczbę popełnionych błędów (literówek, błędów formatowania, niewłaściwego wstawiania znaków przestankowych itp.); 

• przygotowanie dokumentu do wydruku. 

AUTOR: W. Jochemczyk, I. Krajewska-Kranas, W. Kranas, A. Samulska, M. Wyczółkowski 

Scenariusze lekcji 

58 

1 

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne., Warszawa 2017



Zadania w podręczniku 

ZADANIE 1. Wybierz krótki fragment swojej ulubionej książki. Przepisz go uważnie, starając się równocześnie pisać jak najszybciej. 

Popraw błędy popełnione podczas pisania. 

Jeśli zamierzamy wykonać to zadanie podczas lekcji, należy polecić uczniom przyniesienie ulubionej książki. Można także 

wcześniej przygotować różne teksty i rozdać je uczniom do przepisania. 

ZADANIE 2 Podpisz tekst napisany w edytorze. Czy twoje nazwisko zostało podkreślone na czerwono? A nazwiska innych 

uczniów? Dlaczego tak się dzieje? Jak można „nauczyć” edytor nowego słowa? 

Zadanie jest dobrym (bo potrzebnym na bieżąco) sposobem na poznanie mechanizmu dodawania słów do słownika 

w edytorze tekstu. Ułatwia zrozumienie zasady, na jakiej działa mechanizm słownikowy. Należy uczulić uczniów na to, że 

dodanie do słownika niepoprawnie zapisanych słów spowoduje błędne działanie tego mechanizmu. 

Materiały dodatkowe w serwisie ucze.pl 

Sekcja Lekcje/Materiały pomocnicze 

• Lekcja 5 – układ klawiatury z najważniejszymi klawiszami specjalnymi, do dodatkowego zadania 5.1 w serwisie (pliki: 

klawiatura.rtf, klawiatura.sxw). 

• Lekcja 5 – ZADANIE 5.1. Otwórz plik klawiatura.rtf (Word) lub klawiatura.sxw (Writer). Przedstawiają one układ klawiatury 

z najważniejszymi klawiszami specjalnymi. Wydrukuj zawartość jednego z nich. 

Uczniowie drukują obrazy klawiatury z udostępnionego przez nauczyciela pliku klawiatura.rtf lub klawiatura.sxw. 

Wydruki można powiesić na widocznym miejscu w klasie, można też polecić, aby każdy uczeń umieścił wydruk nad swoim 

biurkiem w domu. Utrwalanie wzrokowe układu liter jest dobrym ćwiczeniem w ich późniejszym odszukiwaniu na 

klawiaturze. 



2 


59




PILNUJ LEKCJI! 

Każdy uczeń potrzebuje planu lekcji, a uczeń czwartej klasy szczególnie, ponieważ nie jest w stanie zapamiętać kolejności 

lekcji każdego dnia. Tworząc plan lekcji w edytorze tekstu, jest szczególnie zmotywowany, gdyż robi coś ważnego dla 

siebie. Dodatkowym bodźcem może być ogłoszenie konkursu na najładniejszy plan do powieszenia w klasie. 


• Program Microsoft Word lub inny edytor tekstu. 

• Przeglądarka plików pdf Adobe Reader. Można ją pobrać bezpłatnie z witryny producenta 

(http://get.adobe.com/reader). 


Uczniowie powinni umieć: 

• wprowadzać tekst z użyciem m.in. polskich znaków diakrytycznych, wielkich liter; 

• usuwać zbędne znaki; 

• zapisywać wyniki swojej pracy na dysku. 

Na zakończenie poprzednich zajęć należy poprosić uczniów o przyniesienie dzienniczków z wpisanym planem lekcji. 

Przed tymi zajęciami trzeba natomiast przygotować wzór planu, który będą tworzyć. Przykładowe plany lekcji, gotowe do 

wydruku, znajdują się w plikach plan_poziomy.pdf, plan_pionowy.pdf umieszczonych w serwisie ucze.pl, w materiałach 

dodatkowych do tej lekcji. 


1. Dyskusja nad wadami i zaletami konstruowania planów lekcji na stronie dokumentu o orientacji pionowej i poziomej. 

Prezentacja przykładowych planów lekcji (pliki: plan_poziomy.pdf, plan_pionowy.pdf). Omówienie sposobu zmiany 

orientacji strony. 

2. Omówienie najistotniejszych cech tworzonego tekstu: nagłówka, budowy tabeli (liczba kolumn i wierszy). Nauczyciel 

uświadamia uczniom celowość kolejności wprowadzania poszczególnych elementów (najpierw nagłówek, przejście do 

kolejnego wiersza, wstawienie tabeli). Udziela niezbędnych informacji potrzebnych do tworzenia tabeli i wpisywania 

do niej tekstu. Zwraca uwagę na konsekwentne wpisywanie nazw przedmiotów: 

– z małej litery, np. jęz. polski (polski), matematyka, wf, zajęcia komputerowe 

lub 

– z wielkiej litery, np. Jęz. polski (Polski), Matematyka, Wf, Zajęcia komputerowe. 

3. Omówienie różnych sposobów zapisu godzin trwania lekcji oraz zapisywania tekstu w indeksie górnym – szukanie 

odpowiedzi na zagadkę umieszczoną w podręczniku. 

4. Uczniowie pracują samodzielnie według instrukcji i wskazówek podanych w podręczniku. Należy im pomagać tylko 

w razie potrzeby. 

5. Drukowanie (opcjonalnie) uczniowskich planów lekcji i wspólne ich ocenianie. 



• uruchamiać edytor tekstu; 

• korzystać w podstawowym zakresie z programu Microsoft Word lub innego zaawansowanego edytora tekstu; 

• ustalać orientację strony; 

• wstawiać tabelę do tekstu i wypełniać ją treścią; 

• środkować akapit; 

• zapisywać tekst w indeksie górnym; 

• drukować dokument (opcjonalnie). 



60 

1 





Oceniamy: 

• wstawienie tabeli i wypełnienie jej informacjami; 

• bezbłędność wpisanego tekstu i jego estetyczny wygląd; 

• sformatowanie planu lekcji. 


ZADANIE 1. Uatrakcyjnij swój plan lekcji, dodając do niego ozdobny napis utworzony w galerii WordArt. Na przykład taki 

jak ten: 

W tym celu wybierz na wstążce kartę Wstawianie à Tekst à WordArt. 

Przykładowe rozwiązanie tego zadania znajduje się w pliku plan_napis.pdf umieszczonym w serwisie ucze.pl, w materiałach 

dodatkowych do tej lekcji. Ozdabianie tekstu jest ulubionym zajęciem dzieci. Należy jednak zadbać o to, aby napis 

nie przytłumił właściwej treści. 

ZADANIE 2. Na pewno zaplanowaliście wspólne wyprawy do kina, teatru czy muzeum. Zaprojektuj tabelę, w której klasowy 

skarbnik będzie mógł zapisywać, kto i za co wniósł składkę. 

ZADANIE 3. W tabelach można umieszczać różne zestawienia. Przygotuj takie zestawienie, które zawiera informacje dotyczące 

państw i ich stolic. 

ZADANIE 4. Zapytaj nauczyciela języka polskiego, przyrody lub historii, jakie informacje z danej dziedziny wiedzy można 

umieścić w tabeli. Zaprojektuj odpowiednie tabele i wypełnij je treścią. 

W myśl zasady „trening czyni mistrza” uczniowie mogą przygotować samodzielnie inne dokumenty. Ćwiczenia należy 

dobierać zgodnie z zainteresowaniami i potrzebami uczniów (zadanie 2., zadanie 3. i zadanie 4. w podręczniku). Widząc 

celowość swoich działań, będą wykonywali powierzoną im pracę z zaangażowaniem i przyjemnością. Uczniowie mogą 

przygotować kilka projektów na różne okazje i podzielić się nimi w fazie wykonania. 



• Lekcja 6 – przykładowy plan lekcji o orientacji poziomej (plik plan_poziomy.pdf). 

• Lekcja 6 – przykładowy plan lekcji o orientacji pionowej (plik plan_pionowy.pdf). 

• Lekcja 6 – przykładowe rozwiązanie zadania 1. w podręczniku – plan lekcji z rysunkami WordArt i Clipart 

(plik plan_napis.pdf). 



2 


61




POKAŻ, JAKI JESTEŚ 

Podczas tej lekcji uczniowie poznają program do tworzenia prezentacji. Podobnie jak w lekcji 8. Portret twojej klasy, 

pretekstem do wprowadzenia ich w tajniki posługiwania się programem prezentacyjnym jest autoprezentacja. Każdy 

uczeń tworzy prezentację na jednym slajdzie. Po zakończeniu prac wszystkie uczniowskie slajdy są łączone w jedną prezentację, 

tak powstaje prezentacja klasy. 

Proponujemy zorganizowanie w szkole dnia pod hasłem Jacy jesteśmy, podczas którego zarówno poszczególni uczniowie, 

jak i całe klasy mogłyby na różne sposoby prezentować się szerokiemu gronu odbiorców. Dzień ten byłby dobrą okazją 

do publicznego przedstawienia prezentacji poszczególnych klas. 


• Program prezentacyjny Microsoft Power Point lub OpenOffice Impress. 


Po wcześniejszych lekcjach uczniowie powinni umieć: 

• wpisywać tekst do pola tekstowego; 

• formatować tekst w polu tekstowym; 

• umieszczać elementy graficzne w dokumencie tekstowym. 

Na zakończenie poprzedniej lekcji należy polecić uczniom, aby się zastanowili, jak mogliby się krótko zaprezentować, 

używając dwóch, trzech, maksymalnie czterech zdań. Podczas poprzedniej lekcji mogli pisać o sobie dość obszerny tekst, 

natomiast na tej lekcji będzie potrzebna krótka, lecz treściwa wypowiedź trafnie ich opisująca. 


1. Nauczyciel w krótkiej wypowiedzi informuje uczniów o tym, czym będą się zajmować w trakcie lekcji. Wskazane jest 

przedstawienie uczniom przykładowych prezentacji (potrzebny jest rzutnik multimedialny) oraz wstępny instruktaż 

dotyczący wykonywania podstawowych czynności podczas ich tworzenia: wprowadzanie tekstu i osadzanie obiektów 

graficznych. 

2. Uczniowie uruchamiają program PowerPoint. Postępując zgodnie z opisem umieszczonym w podręczniku (w paragrafie 

Twój slajd), przystępują do tworzenia slajdu swojej prezentacji. Należy zwrócić uwagę uczniów na to, jakiego 

układu slajdu powinni użyć. Domyślne ustawienia programu sugerują użycie slajdu tytułowego. Natomiast w tym 

wypadku najlepszym rozwiązaniem będzie użycie slajdu pustego. Pozwoli to uczniowi dodawać pola tekstowe i ilustracje 

według własnego uznania. 

3. Uczniowie umieszczają na slajdzie dwa obiekty graficzne: wizytówkę i autoportret, utworzone na wcześniejszych lekcjach. 

Czynność tę wykonują, korzystając z przycisku Obraz umieszczonego w grupie Obrazy znajdującego się na 

karcie Wstawianie wstążki programu. 

4. Po wstępnym rozmieszczeniu elementów graficznych na slajdzie wstawiają pole (lub pola) tekstowe i wypełniają je 

zwięzłym tekstem autoprezentacji. Używają w tym celu ponownie karty Wstawianie i znajdującego się na niej przycisku 

Pole tekstowe w obszarze Tekst. 

5. Nauczyciel zachęca uczniów do eksperymentowania z ożywieniem slajdu efektami animacji. Przykład wprowadzenia 

ruchu opisano w podręczniku (w paragrafie Animacja slajdu). 

6. Łączenie wszystkich animacji w jedną. Nauczyciel może przekazać uczniom plik Scalanie.html umieszczony w serwisie 

ucze.pl, aby zapoznali się z opisem sposobu łączenia wielu prezentacji w jedną. Potem wszyscy uczniowie biorą 

udział w scalaniu prezentacji. Nauczyciel może udostępnić im wszystkie prezentacje powstałe podczas lekcji w sieci 

lokalnej lub za pośrednictwem pendrive’a. Wskazane jest zaprezentowanie (potrzebny rzutnik i duży ekran) sposobu 

wykonania tych czynności. Wzorując się na tym przykładzie, uczniowie samodzielnie scalają prezentację. 



62 

1 






• korzystać z programu Microsoft Power Point lub OpenOffice Impress; 

• umieszczać pola tekstowe na slajdzie; 

• umieszczać elementy graficzne na slajdzie; 

• wykonywać prostą prezentację z efektami animacji; 

• połączyć wiele prezentacji w jedną. 


Oceniamy: 

• dociekliwość w dochodzeniu do ciekawych rozwiązań; 

• estetykę wykonania pracy; 

• zwięzłość wypowiedzi tekstowej; 

• liczbę popełnionych błędów (literówek, błędów formatowania, niewłaściwego wstawiania znaków przestankowych itp.). 


ZADANIE 1. Utwórz w programie PowerPoint prezentację złożoną z jednego slajdu, ale w taki sposób, aby wyświetlały się 

w niej kolejno cyfry od 0 do 9. Każda cyfra powinna się pojawiać na 3 sekundy. Po upływie tego czasu musi zniknąć, a jej miejsce 

ma zająć kolejna. Tak wykonaną prezentację zapisz w pliku o nazwie liczenie. 

ZADANIE 2. Przygotuj kilka plików ze zdjęciami zwierząt i zapisz je w utworzonym przez siebie folderze ZOO. Ze zdjęć 

zamieszczonych w tych plikach wykonaj prezentację w programie PowerPoint. Do każdego slajdu dodaj pole tekstowe z opisem 

zwierzęcia przedstawionego na zdjęciu. Gotową prezentację zapisz w folderze Moje dokumenty pod nazwą ZOO. 

ZADANIE 3. W prezentacji ZOO, utworzonej w poprzednim zadaniu, wprowadź wybrany przez siebie sposób przechodzenia 

do następnego slajdu. 


Sekcja Multimedia/Zdjęcia i ilustracje 

• Lekcja 9 – fotografie zwierząt pomocne w wykonaniu zadania 2. w podręczniku, gdyby uczniowie nie mieli własnych 

plików ze zdjęciami (pliki: 01.jpg, 02.jpg, 03.jpg, 04.jpg, 05.jpg, 06.jpg, 07.jpg, 08.jpg, 09.jpg, 10.jpg, 11.jpg, 12.jpg, 

13.jpg, 14.jpg, 15.jpg). 

Sekcja Multimedia/Prezentacje 

• Lekcja 9 – prezentacja potrzebna do wykonania dodatkowego zadania 9.1 w serwisie (plik alfabet.ppt). 

• Lekcja 9 – prezentacja potrzebna do wykonania dodatkowego zadania 9.2 w serwisie (plik liczenie.ppt). 


• Lekcja 9 – opis sposobu łączenia wielu prezentacji w jedną (plik Scalanie.html). 

• Lekcja 9 – ZADANIE 9.1. Zapisz plik prezentacji alfabet.ppt w swoim folderze. Otwórz ten plik w programie PowerPoint. 

Uporządkuj kolejność slajdów tak, aby w prezentacji pojawiały się litery alfabetu we właściwej kolejności. 

• Lekcja 9 – ZADANIE 9.2. Zapisz plik z prezentacją liczenie.ppt w folderze Moje dokumenty. Otwórz prezentację, klikając plik 

dwukrotnie. Obejrzyj kolejne slajdy – jak widzisz, każde przejście do następnego slajdu wymaga kliknięcia lewym przyciskiem 

myszy. Zmień sposób przechodzenia do następnego slajdu w całej prezentacji w taki sposób, aby zmiany następowały automatycznie 

co 2 sekundy. 

Powyższe zadania dodatkowe służą doskonaleniu umiejętności tworzenia prezentacji i posługiwania się programem 

prezentacyjnym. 

Mamy świadomość, że wykonywanie przez uczniów czynności wynikających z treści lekcji zajmie dużo czasu i niewiele 

go pozostanie na rozwiązanie zadań. Zalecamy jednak wykorzystanie tych zadań podczas lekcji (jeśli wystarczy czasu) 

lub w ramach zajęć dodatkowych. Warto je polecić uczniom zdolnym. Wraz z tekstami tych zadań należy uczniom udostępnić 

pliki: alfabet.ppt i liczenie.ppt. 



2 


63

Wszystko w jednym 

wyjątkowym miejscu 

Dokumentacja 

Komplet dokumentów 

niezbędnych w pracy: 

program nauczania 

z opiniami, rozkład materiału, plan 

wynikowy, przedmiotowy system 

oceniania. 

Lekcje 

Pomoce, dzięki którym 

poprowadzisz świetne 

zajęcia, scenariusze 

lekcji i karty pracy. 

Ocenianie 

Gotowe sprawdziany, 

klasówki, testy 

z kluczami odpowiedzi 

pomogą Ci oceniać wiedzę 

i umiejętności uczniów. 

Diagnostyka 

Bieżące monitorowanie 

postępów w nauce, 

stały kontakt z uczniem 

i szybka reakcja na jego potrzeby – 

wszystko dzięki rzetelnym narzędziom 

diagnostyki edukacyjnej. 

Multimedia 

Interaktywne materiały 

dydaktyczne pomagają 

skupić uwagę uczniów, 

włączyć ich do pracy na lekcji i sprawić, 

że nauka jest efektywniejsza. 

Pomoce 

Dodatkowe pomoce 

metodyczne, np. materiały 

potrzebne podczas 

realizacji projektów, gry edukacyjne, 

karty do pracy z filmami oraz 

mapy konturowe. 

Zapraszamy, dołącz do Klubu Nauczyciela 

już teraz! 

KROK 1. 

KROK 2. 

KROK 3. 

KROK 4. 

Zarejestruj się i załóż konto. W tym celu wejdź na stronę Uczę.pl, kliknij przycisk Dołącz do Klubu, 

a następnie wypełnij formularz rejestracyjny*. 

Zaloguj się. Jeśli proces rejestracji zakończył się pomyślnie, wybierz przycisk Zaloguj się. Następnie 

wpisz login (adres e-mail użyty w trakcie rejestracji) oraz hasło. 

Wyszukaj zasoby edukacyjne. W Klubie Nauczyciela możesz wyszukiwać materiały na wiele sposobów, 

np. wybierać je z rozwijanego menu w górnej części strony głównej. 

Pobieraj materiały w ramach posiadanego dostępu do zasobów. Kiedy znajdziesz interesujący Cię 

materiał, przejdź na jego stronę i kliknij przycisk Pobierz. 

* Jeśli masz już konto w innym serwisie WSiP, np. Uczę.pl, klasowki.pl lub starej wersji WSiPnet.pl, wystarczy, że się zalogujesz. Jeśli nie pamiętasz hasła, skorzystaj z opcji Przypomnij hasło.

WYBIERZ INFORMATYKĘ WSIP DO KLASY 7! 

Informatyka w działaniu 

Kontynuacja nauki w programie Scratch, przygotowanie do pracy z internetem mobilnym 

oraz nauki w językach Python i HTML. 

Wiele zadań, które kształtują interdyscyplinarne umiejętności 

do samodzielnego wykonania. 

Polecenia w podręczniku kładą nacisk na praktyczne zastosowanie zdobytych 

umiejętności. Zamieszczono tu wiele przykładów z życia. 

Zgodnie z nowym ramowym 

programem nauczania podręcznik 

jest przeznaczony na 1 godzinę 

lekcyjną tygodniowo. 

Pobudza uczniów do aktywnej 

nauki dzięki ciekawym zadaniom. 

Inspiruje do samodzielnej pracy 

i rozwija niezbędne umiejętności. 


podręcznik 

Zgodny 

z nową 

podstawą 

programową 


7 

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie przy Al. Jerozolimskich 96, 

00-807 Warszawa, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy 

dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: 

0000595068, NIP 5272605292, kapitał zakładowy: 17.050.400 złotych (wpłacony w całości).

E80199 Informatyka

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?