HPLUS

More documents

Recommendations

Info

Sayfa 48 sözleşmenin uyarlanması sadece ekonomik krizlere özgülenemez ancak ülkemizdeki uygulama genellikle bu yönde olmuştur. Türk hukukunda sözleşmelerin uyarlanması sıklıkla ekonomik krizler sonucu edimler arasındaki dengenin bozulmasında gündeme gelmiştir. Sözleşmenin uyarlanması hususundaki önemli yargı kararları yaşanan iki önemli ekonomik kriz sonucu alınmıştır. Bunlardan ilki 1994, diğeri ise 2001 ekonomik krizleridir. Bu ekonomik krizler sonucu, sözleşmede edimler arasındaki denge bozulmuş ve mağdur taraf, sözleşmenin değişen koşullara uyarlanmasını talep etmiştir. Ekonomik krizlerin sözleşmelerin uyarlanmasına ilişkin teorilerin doğmasına ve gelişmesine katkısı tüm ülkelerde gözlemlenmiştir. Japon Yeni davaları olarak bilinen ve Japon Yeninin Türk Lirası karşısında aşırı değer kazanması nedeniyle açılan son dönem uyarlama davalarında ise Yargıtay’ın tutumu ekonomik krizlerin öngörülebilirliğine vurgu yaparak uyarlamanın kabul edilmemesi yönünde olmuştur. 2014 yılında Yargıtay Hukuk Genel Kurulu oldukça tartışma doğuran bir karar vermiş ve sözleşmenin uyarlanmasını ekonomik krizlerde bile mümkün olmadığı yönünde katı bir tutum benimsemiştir. Bu karar özellikle ekonomik krizlerin Türkiye’de öngörülebilir olduğu gerekçesi bakımından belirli tartışmalar doğurmuştur SÖZLEŞMENIN UYARLANMASI SADECE ÜLKEMIZDE GÜNCEL BIR KONU DEĞIL. SON OLARAK KARŞILAŞTIRMALI HUKUK ALANINDA DA UZMANLAŞMIŞ BIR HUKUKÇU OLARAK BU KONUDAKI GÖZLEMLERINIZI DE MERAK EDIYORUZ. Kitabın yayınlandığı 2009 yılından bugüne sözleşmenin uyarlanması ile ilgili birçok çalışma ve sunum yapma fırsatı bulduk. Bu nedenle uyarlama ile ilgili düşüncelerimiz de belirli bir olgunluğa erişti. Bugün sözleşmenin uyarlanması ile ilgili karşılaştırmalı bir değerlendirme yaptığımda, size belki şaşırtıcı gelecek ama kurumun kanun hükmü ile düzenlenmesinin uygun www.hplusdergi.com “TÜRK HUKUKUNDA SÖZLEŞMELERIN UYARLANMASI SIKLIKLA Ekonomik Krizler SONUCU EDIMLER ARASINDAKI DENGENIN BOZULMASINDA GÜNDEME GELMIŞTIR.” TÜRKIYE GSYH BÜYÜME ORANLARI 2000 - 2015 Kaynak: TCMB 5,3 2003 -5,7 2001 Ekonomik Kriz 3,0 2014 2,1 2012 -4,8 2009 Küresel Ekonomik Kriz olmadığını düşünüyorum. Sözleşmeye bağlılık ilkesinin temel ilke olduğu bir düzende, sözleşmenin uyarlanması nesnel ve muğlaklıktan uzak ölçütlere bağlanmalıdır. BK m. 138 hükmü yukarıda açıkladığımız üzere böyle ölçütler sunmamıştır. BK m. 138 ile objektif ölçütler getirilmeyip oldukça genel ifadeler kullanılarak uygulamaya çok iş bırakılmıştır. İncelediğimiz birçok hükümde de durum farklı değildir. İşlem temelinin çökmesi teorisi temelinde düzenlenmiş olan ve en nesnel ölçütleri sunan § 313 BGB hükmü bile özellikle işlem temeli kavramının belirsizliği nedeniyle eleştiriye maruz kalmaktadır. Sözleşmenin uyarlanması konusundaki Avrupa sözleşme hukuku uyumlaştırma çalışmaları da sonuçta birer uzlaşma ürünüdür ve eleştirilen hükümlerde hep bu göze çarpar. Bu nedenle üzerinde düşünmeye devam ettiğimiz bir soru ile bitirmek isteriz: Sözleşmenin uyarlanması gibi bir kurumun son yıllarda artan eğilimlere uygun olarak yasal bir düzenlemeye kavuşturulması gerçekten en uygun çözüm müdür? Kitabın bu yeni basısında vardığımız sonuç sözleşmenin uyarlanması kurumunun bir kanun hükmüne hapsedilmesinin yerinde olmadığı yönünde olmuştur. Sözleşmenin uyarlanması kurumu açısından hâkimin, somut olay adaleti temelinde nesnel ölçütler sunmak konusunda kanunkoyucuya nazaran daha iyi bir konumda olduğu düşüncesindeyiz. BK m. 138’in varlığı içtihat hukuku yoluyla nesnel ölçütlerin getirilmesini engeller nitelikte değildir; hükmün yürürlüğe girmesi hâkimlerin somut olay adaleti sağlama noktasındaki önemlerini azaltmamıştır, bu konuda onlara daha çok iş düşmektedir, özellikle kriz zamanlarında sözleşme hukukunun temel ilkelerini zedelemeden objektif ölçütlerle sözleşmeyi uyarlamak kolay olmayan ancak sadece borçlar hukuku açısından değil ülke ekonomisi bakımından da önemli bir görevdir.
QR Kodu okutarak eğitim hakkında detaylı bilgi alabilir, başvuru işlemlerini başlatabilirsiniz
Page 1 and 2: Hukuk ve Daha Fazlası www.hplusder
Page 3: Sayfa 47 girdi ve kitapta tasarı h

HPLUS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?