Bilge Karasu - Gece

SUNUŞ
Gece belirli bir gerçekliğin, tek tanımla saptanabilecek bir insanlık
durumunun dile getirildiği bir anlatı değil. Belli bir öykü, kişilikler,
ya da nedensellik ilkesiyle işleyen bir olay örgüsü sunmuyor
bize. Bunlara yönelik türden bir okur beklentisine karşı direniyor
nerdeyse. Karşıtlık ile olumsuzluk, Gece'nin söyleminde baştan
sona en belirgin iki nitelik. Neye karşıtlık? Günümüz yaşamının
çekilmez akışı içinde, kurtulunmaz bir insan yazgısının olumsuzlanması
mı söz konusu? Hayır. Buradaki karşıtlık ile olumsuzluk,
Gece'nin yazm alanındaki geleneksel ölçütler ya da alışkanlıklarla
bağdaştınlamaz özelliğinden doğan bir durum.
Yazınsal söylem düzeyinde olduğu gibi, yaşamın bütünüyle
ilgili deneylerimizin de sarsılması, silkelenmesi, çarpıtılması söz
konusu bu metinde: zaman ile uzay boyutlarının alışılmadık biçimde
kullanılması yol açıyor buna en başta. Geleneksel yazı, yazar,
anlatı, anlatıcı, kişilik, öykü kavramları da bir bir değişikliğe
uğratılıyor Gece’nin söylem serüveninde. Gerçekte hem öznel hem
de nesnel düzlemde, yazarın da, dilin de, konu edinilen yaşam gerecinin
de nesnel varlık sınırlarını yitirmesine tanık oluyoruz. Başı,
sonu, kuytuları, ucu bucağı duyularla saptanamayan, ama tükenmez
bir gücüllüğü bütün ağırlığıyla taşıyan karanlık gece, ilkin
bu anlamda ana simgesi oluyor anlatının.
Belli bir anlamla sınırlandırılmak istendiği an, hep yeni yönlere,
bambaşka doğrultulara kaçıyor Gece. Anlatının konusu olan
yaşam görüntüleri de, anlatıcılar da, onlarla özdeşleşen yazar da,
dil de dalgalanmalardan geçiyor, dış çizgiler, sınırlar sürekli çar­