başka zagreb print quality renkli

genel itibariyle gençlerin yaşlılardan daha başarılı
olduğu izlenimi uyanıyor; Alex, Anne, Hana
gibi karakterler kendinden beklenen duygu
aktarımını her zaman veremese de sürece kısa
gördüğümüz Kiril ve Zamira karakterleri büyük
bir doğallıkla yaklaşıyor izleyiciye. Genel performans
olarak baktığımızda ise filmin akışı içerisinde
eriyen bir grafikle karşılaşıyoruz, bunda
hikayenin ve estetiğin gücü es geçilemez.
İmgesel olarak oldukça kalabalık olan film
başından sonuna kadar imgelerle de izleyiciye
bir şey anlatma derdinde. Manastırda geçen
sahnelerde şahit olduğumuz resimler rastgele
yerleştirilmiş ve denk geldiği için gösterilmiş
resimler değil, her biri yönetmenin işareti ile
gösterilen ve filmin akışı, karakterin macerası
hakkında mesajlar veren resimler. Angelopoulos’ta
sıkça gördüğümüz resim ile tasvir örneklerinin
yanı sıra yine Angelopoulos’un filmi olan
Ulis’in Bakışı ile benzer kurgusallıkta ve benzer
yerlerden insana bakan bir film olması da Balkan
coğrafyasının iki farklı noktasından beslenen
yönetmenlerin benzer şeyleri anlatışı olarak
düşünmeye müsait. Belirgin bir imge olarak,
Makedonya’da ateşler arasında ölmeyi bekleyen
bir kaplumbağa varken Londra’da akvaryum
içerisinde bakılan, beslenen bir kaplumbağa söz
konusu. Aynı kıta içerisinde yer alan iki farklı
yerleşimdeki insanların birbirinden ne kadar
farklı bir hayat yaşadıklarına dair verilen en
belirgin mesaj olarak da bunu sayabiliriz.
Film içerisindeki üç bölümde de ortak olan bir
diğer şey ise aşk. Kelimeler’de Kiril ile Zamira
arasındaki son ana kadar tam olarak anlayamadığımız
aşk, Yüzler’de Alex ile Anne arasındaki
yasak aşk, Fotoğraflar’da ise yine Alex ile eski
sevdiği Hana arasındaki aşk. Üç bölümü birbirine
bağlayan bu olgu filmin ana unsuru olmaktan
ise uzak duruyor, bu filmin asıl vermek istediği
mesajı verebilmesi açısından başarılı bir tercih.
Aksi halde aşk üzerinden şekillenen bir film ile
yapılan bütün toplumsal, anti militarist, faşizm
karşıtı eleştiriler ikinci planda kalabilirdi. Filmin
eleştirdiği noktalara değinmişken, asıl olarak bu
72
film üzerinden değil ama bu filme de değinerek
eleştiriler yapan Zizek’e yer vermek gerekiyor.
Mütefekkir Edward Said’in Şarkiyatçılık kitabı
üzerinden benzeştirme yapan filozof; Kusturica’nın
Yeraltı filmini ve Manchevski’nin
Yağmurdan Önce filmini Batı’nın çokkültürcülük
anlayışına eklemlenme çabası olarak görüyor.
Zizek’e burada katılmak ne kadar mümkün
tartışılır. Çünkü film aslında bundan daha fazlasını
işaret ediyor. Batıya sırtını yaslanmak tam
olarak bu filmin yaptığı şey değil. “Barış sadece
istisnadır” diye batının insan hakları ve savaşsızlık
propagandasına karşı bir cümle barındırması
bile buna karşı çıkmak için yeterlidir.
Film içerisindeki döngüsellikten de kaynaklı
pek çok insan ilişkisi bulunuyor bölümler
arasında. Alex ile Zamira arasındaki Hana
üzerinden olan ilişkinin yanı sıra bağlantısı hakkında
büyük bir ipucu verilmeyen bir başka
bağlantı daha var ki o da Kiril’in amcasının
Londra’da ünlü bir fotoğrafçı olmasıdır. Filmin
akışı içerisinde bu mesele üzerine başka bir şey
söylenmese de eğer burada işaret edilen kişi
Alexander Kirkov ise kahramanımız film içerisinde
daha merkezi bir yere oturuyor ve üç bölümün
de arasındaki ilişkiler başka bir şeye ihtiyaç
duymaksızın sadece kendisi üzerinden bile
kurulabiliyor.
İnsanın varoluşu başlı başına bir hikayedir, bu
hikayenin bitişi ise yeni bir hikayeyi başlatır
veya başka hikayelere yön verir. Bir şeyin olması,
ondan sonrasının nasıl devam edeceğini şekillendirir.
Gidildikten sonra gelinen hiçbir yer
bırakıldığı gibi değildir. İnsanın kendi oluşu
başkalarıyla ilişkisine bağlıdır ve eve dönüş
hiçbir zaman olmayacaktır. Zira dönülen ev,
daha önceki gidilen evden farklıdır artık.
Yağmurdan Önce; tam da bir önceki cümleler
etrafında toplumsal, ferdi, siyasi eleştiriler ve
güçlü bir hikayenin yanı sıra imgesel göndermeler
de yaparak bir döngüye şahit ediyor; farklı
coğrafyalarda da gerçekleşmiş, gerçekleşen,
gerçekleşecek döngüler...