PROJEKT_WESJA POGLĄDOWA
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ROZDZIAŁ 2. || STR. 30<br />
przebieg deficytu poznawczego z jednoczesnym,<br />
kolejno pojawiającym się nowym deficytem<br />
poznawczym. Współwystępowanie udaru,<br />
zespołu depresyjnego, nadciśnienia<br />
tętniczego, cukrzycy i chorób sercowych może<br />
skutkować rokowniczo niekorzystnie. Wpływ<br />
czynników ryzyka naczyniowego na powstanie<br />
naczyniowych zaburzeń poznawczych jest<br />
inny w najstarszej grupie wiekowej. Źródła<br />
naukowe donoszą o protekcyjnym wpływie<br />
hipercholesterolemii na rozwój otępienia,<br />
nasilenia zaburzeń poznawczych oraz<br />
śmiertelności. Typowym obrazem klinicznym<br />
kolejnego rodzaju otępienia naczyniowego –<br />
otępienia podkorowego – jest: spowolnienie<br />
przetwarzania informacji, osłabienie pamięci,<br />
trudności formowania celów, planowania,<br />
realizacji i zapoczątkowania zadań oraz<br />
myślenia abstrakcyjnego. Powyższe zaburzenia<br />
stanowią kliniczny opis zespołu zaburzeń<br />
funkcji wykonawczych, który należy odnieść do<br />
czołowo-podkorowych kręgów neuronalnych.<br />
Występowanie zaburzeń pamięci jest<br />
umiarkowane. Charakterystyczne w otępieniu<br />
podkorowym są także objawy pozapiramidowe<br />
takie jak: spowolnienie ruchowe, wzmożenie<br />
napięcia mięśniowego, zaburzenia chodu<br />
i postawy, zaburzenia dysuryczne, upadki,<br />
dysfagia, dyzartria, zaburzenia zachowania,<br />
osobowości i nastroju, labilność emocjonalna<br />
oraz zespoły psychopatologiczne. W badaniach<br />
neuroobrazowych – tomografii komputerowej<br />
i rezonansie magnetycznym – można<br />
uwidocznić rozlane zmiany w istocie białej.<br />
Poudarowe otępienie w przebiegu udaru<br />
strategicznego charakteryzuje się gwałtownym<br />
przebiegiem z nagłym początkiem zaburzeń<br />
pamięci oraz zaburzeniami świadomości.<br />
Powyższy zespół należący do grupy otępień<br />
naczyniopochodnych, opisano wyniku<br />
obserwacji pacjentów z niewielkim zawałem<br />
lakunarnym, obejmującym dolną część<br />
kolanka torebki wewnętrznej. Obraz zaburzeń<br />
neuropsychologicznych jest uzależniony od<br />
lokalizacji ogniska uszkodzenia. Zaburzenia<br />
przedniej części krążenia mózgowego<br />
powodują zaburzenia funkcji wykonawczych,<br />
niedokrwienie tylnej części krążenia (głównie<br />
lewej półkuli i płata skroniowego) prowadzi<br />
do deficytu pamięci, nieme klinicznie udary<br />
w obrębie wzgórza wiążą się z zaburzeniami<br />
pamięci, natomiast zmiany w lokalizacji<br />
podwzgórzowej prowadzą do osłabienia<br />
szybkości wykonywania procesów myślowych.<br />
Zaburzenia funkcji poznawczych, wynikające<br />
z całościowej hipoperfuzji mózgowej, mogą<br />
klinicznie manifestować chorobę Alzheimera<br />
z powoli postępującą progresją objawów.<br />
Kluczowymi badaniami diagnostycznymi<br />
w rozpoznaniu naczyniopochodnych zaburzeń<br />
poznawczych są tomografia komputerowa<br />
oraz rezonans magnetyczny, pozwalające<br />
uwidocznić lokalizację, wielkość oraz stopień<br />
nasilenia naczyniopochodnych zmian istoty<br />
szarej i białej. W etiologii znaczącą rolę<br />
pełnią transkranialne badania dopplerowskie,<br />
a także badania duplex tętnic szyjnych<br />
i kręgowych. Pozwalają one na ocenę dynamiki<br />
przepływów krwi oraz morfologii ścian<br />
naczyń. Uzupełnieniem oceny morfologicznej<br />
są czynnościowe badania neuroobrazowe<br />
pozytonowej tomografii emisyjnej oraz<br />
tomografii emisyjnej pojedynczych fotonów,<br />
uwidaczniające mózgowe obszary zaburzonego<br />
przepływu krwi i metabolizmu. Przy ogólnym<br />
braku skutecznego leczenia, pewną nadzieję<br />
dają inhibitory acetylocholinesterazy.<br />
Donepezil, rivastigmina i galantamina są<br />
bezpiecznymi, dobrze tolerowanymi i nade<br />
wszystko skutecznymi lekami, których<br />
efekt jest uzależniony od wielkości dawki.<br />
Skute-czniejszy efekt terapeutyczny<br />
w wymiarze globalnym można osiągnąć<br />
stosując pierwotne i wtórne postępowanie<br />
prewencyjne. Wczesne poudarowe zaburzenia<br />
poznawcze u części pacjentów przybierają<br />
korzystny przebieg, będąc samoistnie<br />
całkowicie lub częściowo odwracalnymi.<br />
Prewencja pierwotna naczyniopochodnych<br />
zaburzeń poznawczych jest związana<br />
z leczeniem lub unikaniem modyfikowalnych<br />
czynników ryzyka, do których należą:<br />
nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, dyslipidemia,<br />
palenie tytoniu, brak lub niska aktywność<br />
fizyczna oraz niedobór witaminy B12 i kwasu<br />
foliowego. Skuteczność działań prewencyjnych<br />
jest uzależniona od ich wdrożenia w środkowych<br />
dekadach życia.<br />
ZANIK WIELOUKŁADOWY<br />
4<br />
należy do sporadycznych chorób<br />
zwyrodnieniowych ośrodkowego układu<br />
nerwowego o obrazie klinicznym zależnym od<br />
lokalizacji i nasilenia uszkodzenia. Wyróżniamy<br />
dwa podtypy kliniczne oraz trzy podtypy<br />
histopatologiczne. Trudności rozpoznania<br />
różnicowego są związane z podobieństwem<br />
obrazu klinicznego w początkowym stadium<br />
zaniku wieloukładowego oraz innych zespołów<br />
parkinsonowskich, w tym choroby Parkinsona<br />
i postępującego porażenia nadjądrowego.<br />
Zanik wieloukładowy jest stosunkowo rzadką<br />
jednostką chorobową zwyrodnieniową<br />
ROZDZIAŁ 2. || STR. 31
Change language