100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę - materiał metodyczny

język polski
RZECZPOSPOLITA
ZAKOPIANSKA
PRZEMYSŁAW KŁOSIN
RYSUNKI
Ukończył technikum ekonomiczne. Jest samoukiem, nigdy nie uczęszczał do żadnej
szkoły plastycznej. Od dziecka pasjonował się komiksami i chciał być rysownikiem. Kilkanaście
lat pracował jako ilustrator i animator w jednym z wydawnictw edukacyjnych. Jako autor komiksu
debiutował w antologii „Awantura 2.0”, do której napisał i narysował komiks science fiction
„Zaraza”. Głównie rysuje dla wydawnictw zagranicznych. Stworzył kilka komiksów oraz okładek
dla wydawnictwa Zenescope i od lat współpracuje z holenderskimi wydawnictwami Don Lawrence
Collection oraz ComicWatch. W wrześniu w Holandii i Beligii będzie miał premierę komiks
jego autorstwa „Jylland”, do scenariusza Bruno De Roover Moreau.
Rys historyczny
GRZEGORZ NIEWIADOMY
SCENARIUSZ
Studiował historię na Uniwersytecie Gdańskim.
Jest autorem wielu publikacji z zakresu dziejów
i etnografii Podhala, historii malarstwa polskiego oraz historii
i krajoznawstwa Pomorza. Opublikował m.in. „Krajobraz
z Góralem. Tatry i Podhalanie w malarstwie polskim 1836–1945”
(Gdańsk 1995), „Stąd cały świat widać lepiej… Poronina historia
malownicza 1836–?” (Pelplin–Poronin–Gdańsk 2001),
„Trójmiasto. Przewodnik krajoznawczy”
(Gdynia 2003 i następne).
PAWEŁ NIEWIADOMY
SCENARIUSZ
Ukończył studia na kierunkach
filologia polska i historia oraz podyplomowe studia
z gedanistyki na Uniwersytecie Gdańskim. Pracuje jako historyk
w jednym z wydawnictw edukacyjnych. Jest autorem i współautorem
scenariuszy kilku sztuk teatralnych, m.in.: „Spotkanie z Autorem”,
„Operacja: pustynna gra”, „Prawy profil” i „Koci koci łapci” oraz
słuchowiska „Odysseus Geron” uhonorowanego nagrodą publiczności
na Festiwalu „Dwa Teatry” w 2015 r. Napisał także autorski dramat
„Cela”. W publikacji „100 na 100. Antologia komiksu na 100-lecie
odzyskania niepodległości” zadebiutował jako
scenarzysta komiksowy.
Pod koniec 1918 r. klęska państw zaborczych
w wojnie była nieunikniona. Rosja,
targana rewolucją i objęta wojną domową,
już w marcu podpisała układ pokojowy
z państwami centralnymi, oddając im
w praktyce kontrolę nad ziemiami polskimi.
Traktat brzeski nie uratował jednak
Niemiec – przegrana na froncie zachodnim
w drugiej bitwie nad Marną przekreśliła
definitywnie szansę na zdobycie
Paryża i ostateczne zwycięstwo.
W tej sytuacji 5 października rząd Rzeszy
ogłosił przyjęcie 14 punktów prezydenta
Wilsona, jako podstawy do rozmów
o zawieszeniu broni między Niemcami
a ententą. Wielonarodowościowe
Austro-Węgry także chyliły się ku upadkowi,
targane od wewnątrz dążeniami
niepodległościowymi zamieszkujących je
ludów. Aby ratować państwo, cesarz Karol
Habsburg planował przekształcenie monarchii
w związek niezależnych państw.
Działania te nie mogły już jednak pomóc,
czemu dał wyraz m.in. poseł Ignacy
Daszyński, który w parlamencie austriackim
głośno mówił o żądaniach niepodległościowych
Polaków.
W obliczu upadających potęg zaborczych
i jasnych deklaracji ententy, że
powinna powstać wolna i zjednoczona
Polska, Polacy w różnych częściach zaboru
austriackiego przystąpili do tworzenia
struktur przyszłego państwa. Ośrodkiem,
w którym niemal natychmiast rozpoczęto
działania, było leżące na uboczu wielkiej
polityki Zakopane. Ten podhalański kurort
już na przełomie XIX i XX w. stał się
jednym z ważniejszych centrów życia kulturalnego
Polaków oraz miejscem
wypoczynku i pracy wielu polskich artystów
i intelektualistów. Wśród z nich był
Stefan Żeromski.