Fizyka. Zakres podstawowy
Podręcznik, dzięki któremu pokażesz uczniom wykorzystanie fizyki w życiu codziennym, co pomoże prowadzić lekcje w interesujący dla uczniów sposób, a uczniom ułatwi zrozumienie fizyki.
Podręcznik, dzięki któremu pokażesz uczniom wykorzystanie fizyki w życiu codziennym, co pomoże prowadzić lekcje w interesujący dla uczniów sposób, a uczniom ułatwi zrozumienie fizyki.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DYNAMIKA<br />
10. <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Księżyc okrąża Ziemię, a Ziemia okrąża Słońce. Ruch po okręgu jest w Kosmosie bardzo<br />
powszechny. Także wokół nas widać wiele jego przykładów. Osoby wirujące na karuzeli<br />
czy też pasażerowie autobusu wjeżdżającego na rondo poruszają się – przynajmniej przez<br />
pewien czas – po okręgu.<br />
<br />
Rozpatrzymy tzw. jednostajny ruch po okręgu, w którym wartość prędkości się nie<br />
zmienia. Gdy autobus takim ruchem jedzie po rondzie, prędkościomierz w autobusie<br />
wciąż pokazuje tyle samo kilometrów na godzinę. Jeszcze lepszym przykładem może<br />
być ruch muchy, która zasnęła na końcu dużej wskazówki wielkiego zegara. Pozostając<br />
w błogiej nieświadomości, porusza się ona właśnie ruchem jednostajnym po okręgu.<br />
Czas jednego pełnego okrążenia nazywamy okresem i oznaczamy literą T. Na przykład<br />
okres obiegu dużej (minutowej) wskazówki zegara powinien wynosić godzinę. Okres<br />
sekundnika to minuta, a okres małej (godzinowej) wskazówki to dwanaście godzin. Okres<br />
naszego obiegu wokół osi ziemskiej to doba, a okres obiegu Ziemi dookoła Słońca to rok.<br />
Do opisu ruchu po okręgu służy również częstotliwość, czyli liczba pełnych obiegów<br />
w jednostce czasu. Wobec tego częstotliwość jest odwrotnością okresu:<br />
f = 1 T<br />
(1)<br />
Jednostką częstotliwości jest herc:<br />
1Hz= 1 s<br />
Jeśli do wzoru na prędkość w ruchu jednostajnym:<br />
υ = s t<br />
podstawimy drogę przebytą w czasie jednego okresu ruchu T , czyli obwód okręgu równy<br />
2πr, otrzymamy wzór na prędkość w ruchu jednostajnym po okręgu:<br />
υ = 2πr<br />
(2)<br />
T<br />
34